Opolski Urząd Wojewódzki

Opieka nad dziećmi w wieku do lat 3 może być organizowana w formie żłobka lub klubu dziecięcego, a także sprawowana przez dziennego opiekuna oraz nianię. W ramach opieki realizowane są funkcje: opiekuńcza, wychowawcza oraz edukacyjna.

Opieka nad dzieckiem może być sprawowana do ukończenia roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3 rok życia lub w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym – 4 rok życia. 

Ma wspierać rodziców w opiece i wychowaniu dzieci, ale przede wszystkim zapewniać dziecku możliwość uczenia się poprzez zabawę oraz opiekę w czasie, gdy rodzice nie mogą jej sprawować osobiście np. w czasie gdy są w pracy. Co ważne, żłobek zapewnia dzieciom opiekę w warunkach jak najbardziej zbliżonych do warunków domowych, a więc ma w nim być bezpiecznie i przytulnie. Dzięki temu dziecko może czuć się komfortowo, a odpowiednio przygotowana kadra pomoże mu się szybciej rozwijać - zdobywa nowe umiejętności społeczne, takie jak praca w grupie, nawiązywanie relacji z innymi dziećmi, ale także uczy się samodzielnej zabawy.

Do zadań żłobka należy w szczególności:

• 1zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych;
• zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;
• prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.

Klub dziecięcy jest jedną z form opieki nad małymi dziećmi (do 3 r.ż.), których celem jest pomoc rodzicom w godzeniu pracy zawodowej z obowiązkami rodzinnymi (opieką nad dziećmi).

Klub dziecięcy, podobnie jak żłobek, jest zbiorową formą opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Nowelizacja ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 wprowadziła z dniem 1 stycznia 2018 r. istotne zmiany w zakresie klubów dziecięcych. Kluby dziecięce są instytucjami mniejszymi i bardziej kameralnymi niż żłobki – mogą mieć nie więcej niż 30 miejsc.

Do zadań klubu dziecięcego należy w szczególności:

• zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych;
• zagwarantowanie dziecku właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej, przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka;
• prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwych do wieku dziecka.

W czasie, gdy rodzice nie mogą sprawować opieki nad dzieckiem z powodu np. pracy zawodowej, mogą je powierzyć opiece dziennego opiekuna. Opieka sprawowana jest w warunkach domowych, a czas sprawowania opieki przez dziennego opiekuna efektywniej dopasowany do czasu pracy rodziców. Dzienny opiekun jest osobą zatrudnianą przez jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiaty, województwa), instytucje publiczne, osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Dzienny opiekun może również prowadzić działalność gospodarczą na własny rachunek (tzw. samozatrudnienie).

Dzienny opiekun sprawuje opiekę w lokalu, do którego posiada tytuł prawny, czyli np. we własnym mieszkaniu lub w wynajmowanym przez siebie lokalu, lub w lokalu udostępnionym mu przez podmiot, który go zatrudnia.

Co do zasady dzienny opiekun może sprawować opiekę nad 5 dzieci, chyba, że w grupie znajduje się dziecko w wieku poniżej 1 roku życia, dziecko niepełnosprawne lub wymagające szczególnej opieki – wówczas dzienny opiekun może sprawować opiekę nad 3 dzieci.

Od 1 stycznia 2018 r. wprowadzono możliwość dla dziennego opiekuna sprawowania opieki nad maksymalnie 8 dzieci, a w przypadku gdy w grupie znajduje się dziecko, które nie ukończyło pierwszego roku życia, jest niepełnosprawne lub wymaga szczególnej opieki – nad maksymalnie nad 5 dzieci, po spełnieniu dwóch warunków – pierwszym z nich jest  zgoda wszystkich rodziców, natomiast drugim jest sprawowanie opieki nad dziećmi razem z dziennym opiekunem przez co najmniej jednego z rodziców.

Co ważne, niania może sprawować opiekę nad dziećmi w różnym wieku (od 20 tygodnia życia do 3 roku życia, wyjątkowo do 4 roku życia) i przez okres czasu dostosowany do potrzeb dziecka i rodzica, co jest określone w umowie uaktywniającej zawieranej między nianią a rodzicami.