1 grudnia – Światowy Dzień AIDS
30.11.2021
Z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) od 1988 roku dzień 1 grudnia jest uroczyście obchodzony jako Światowy Dzień AIDS. Święto to ma na celu zwrócenie uwagi na walkę z AIDS oraz uświadomienie konieczności pomocy ludziom zakażonym wirusem HIV i chorym na AIDS oraz ich rodzinie i bliskim.
Nieodłącznym elementem obchodów Światowego Dnia AIDS jest Czerwona Kokardka – symbol solidarności z osobami żyjącymi z HIV, chorymi na AIDS oraz ich bliskimi. Obecność Kokardki w sferze publicznej przypomina, że osoby żyjące z HIV są pełnoprawnymi członkami społeczeństwa i powinny mieć możliwość życia i pracy w swoim środowisku, pamiętając równocześnie o obowiązku ochrony innych przed zakażeniem.
Ograniczanie rozprzestrzeniania się HIV/AIDS jest w Polsce, jak i na całym świecie, jednym z priorytetowych zagadnień zdrowia publicznego. Wprowadzenie leczenia antyretrowirusowego (ARV) spowodowało spadek liczby zachorowań na AIDS oraz spadek śmiertelności z powodu AIDS w krajach rozwiniętych. Ujednolicone i zintegrowane leczenie ARV dla wszystkich regionów Polski prowadzone jest od 2001 roku w ramach programu polityki zdrowotnej Ministra Zdrowia pn.: „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce”. Program jest zgodny z zaleceniami i zobowiązaniami międzynarodowymi podjętymi na szczeblu globalnym i regionalnym.
Przez te lata w Polsce udało się zorganizować modelowy system opieki nad pacjentami zakażonymi HIV i chorymi na AIDS, który w wielu krajach wskazywany jest jako wzór. W tym czasie, dzięki zastosowaniu nowych leków, zmieniło się oblicze choroby, która ze śmiertelnej stała się przewlekłą. Zmienił się również profil osób, które się zakażają. Już nie mówi się o szczególnych grupach które zakażają się HIV lecz o zachowaniach ryzykownych, narażających na to zakażenie. A to znaczy, że każda osoba podejmująca takie ryzyko może się zakazić.
Na świecie żyje blisko 38 mln osób zakażonych wirusem HIV. Po trzydziestu latach od wykrycia w Polsce pierwszego zakażenia szacuje się, że nawet 35 tys. osób żyje z wirusem HIV, a prawie co druga o tym nie wie i może nieświadomie zakażać. Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny od wdrożenia badań w 1985 r. do 31grudnia 2020 r. (przy uwzględnieniu korekt i uaktualnień danych, w tym eliminacji podwójnie zarejestrowanych przypadków) stwierdzono zakażenie HIV u 26.383 obywateli Polski i u osób innego obywatelstwa przebywających na terenie Polski. Wśród ogółu zarejestrowanych zakażonych było co najmniej 6.416 zakażonych w związku z używaniem narkotyków, 1.993 zakażonych poprzez kontakt heteroseksualny oraz 4.404 poprzez kontakt seksualny pomiędzy mężczyznami. Ogółem odnotowano 3.815 zachorowań na AIDS; 1.439 chorych zmarło.
W ponad 50% zgłoszeń nie podano prawdopodobnej drogi zakażenia (w 13.230 przypadkach zakażenia HIV). Jest to sytuacja bardzo niekorzystna, która wymaga podjęcia działań ze strony wszystkich osób współpracujących przy monitorowaniu sytuacji epidemiologicznej HIV/AIDS w Polsce. Brak wiedzy dotyczącej dróg szerzenia się HIV w Polsce pozostawia bez przekonującej odpowiedzi pytanie o przyczynę gwałtownego wzrostu liczby zakażeń HIV w Polsce w ostatnich latach i ogranicza możliwość odpowiedniego ukierunkowania środków przeznaczanych na profilaktykę HIV w naszym kraju.
W Polsce w 2018 r. zarejestrowano 1275 przypadków zarażenia wirusem HIV, zachorowań na AIDS 108 przypadków i 29 zgonów na AIDS, natomiast w 2019 r. zarejestrowano 1560 przypadków zarażenia wirusem HIV, 100 przypadków AIDS oraz 15 zgonów spowodowanych AIDS. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku zgłoszono 840 nowo wykrytych zakażeń HIV, 47 zachorowań na AIDS oraz 10 zgonów osób chorych na AIDS.
Obecnie zakażenie wirusem HIV nie powoduje natychmiastowego zagrożenia utraty życia. Dzięki leczeniu antyretrowirusowemu i szybkiemu wykryciu wirusa w organizmie, można przeżyć długie lata, aż do naturalnej śmierci.