Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

W konferencji w Grabówce obok wojewody Jacka Brzozowskiego udział wzięli prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski (także w roli prezesa Białostockiego Obszaru Funkcjonalnego), poseł Krzysztof Truskolaski, wicestarosta powiatu białostockiego Roman Czepe, a także Ewa Bończak-Kucharczyk, która od 1 stycznia pełni obowiązki wójta gminy, a do 31 grudnia 2024 roku działała w roli rządowego pełnomocnika ds. utworzenia gminy. Przybyła także duża grupa mieszkańców, na czele z przedstawicielami Grupy Inicjatywnej Grabówka.

Szacunek dla woli mieszkańców

Ta decyzja, która stała się dzisiaj faktem, 1 stycznia 2025 r., nie została zrealizowana wbrew, tylko w zgodzie z wolą mieszkańców, którzy są tutaj dzisiaj z nami po to, żeby pokazać jak ważna była, od przeszło dwóch dekad, walka o to, aby ta nowa jednostka terytorialna, administracyjna mogła powstać i decyzją rządu pana premiera Donalda Tuska stała się faktem

– podkreślał wojewoda Jacek Brzozowski.

Wojewoda dziękował za zaangażowanie i przychylność wielu osobom:

Udało się w Polsce przywrócić samorządność. Ta gmina miała powstać już w 2016 roku, a dziś to wielkie marzenie wielu ludzi stało się faktem. Podziękować trzeba wielu osobom: premierowi Donaldowi Tuskowi, kolejnym ministrom spraw wewnętrznych i administracji, wiceministrowi Tomaszowi Szymańskiemu, który od pierwszego dnia ciężko pracował, by ta gmina mogła powstać. Dziękuję posłowi Krzysztofowi Truskolaskiemu, który wspierał i mnie, i wszystkich mieszkańców. Dziękuję pani pełnomocnik Ewie Bończak-Kucharczyk, która dziś występuje w dwóch rolach, jako wójt i rada. Przyjechała do nas z pracy i zaraz do niej wraca, bo dopiero dziś wiele decyzji może zostać podjętych, gdy gmina powstała.

Bardzo serdecznie dziękuję wszystkim członkom Grupy Inicjatywnej Grabówka, którzy wierzyli i każdego dnia pracowali nad tym, aby nowa jednostka mogła powstać – to dzięki Waszej odwadze i determinacji uczestniczymy w dzisiejszym wydarzeniu. Szczególnie podkreślam rolę pana Tadeusza Karpowicza, który bardzo ciężko pracował i wierzył, że Grabówka powstanie.

Jeden z ojców polskiej polskiego samorządu terytorialnego, profesor Jerzy Regulski, mówił: „Dajcie ludziom rządzić się samym, bo na tym polega samorządność”.

Poseł Krzysztof Truskolaski mówił:

Dotrzymujemy obietnic, przywracamy w Polsce normalność i praworządność. Dziś powinniśmy świętować 9 urodziny gminy Grabówka, ale tak się nie stało, bo niektórzy uznali, że mogą decydować za mieszkańców. Platforma Obywatelska postawiła powstanie gminy wysoko na liście priorytetów i zrobiliśmy to najszybciej, jak się dało.

Poseł podkreślał, że mieszkańcy gminy Supraśl, z której nowa gmina została wydzielona, nie mają powodów do obaw:

Gmina Supraśl też będzie sobie dobrze radziła, nie zostawimy jej samej. Jestem pewien, że obie gminy będą ze sobą współpracować.

Dotychczasowa pełnomocnik do spraw utworzenia gminy Ewa Bończak-Kucharczyk, która do czasu wyboru wójta będzie pełniła jego obowiązki, mówiła:

Jestem tutaj dla mieszkańców, dla zespołu, który przez tyle lat starał się, by ta gmina wreszcie powstała. Trzeba było tej Grabówce dać szansę na rozwój, lepszy niż miała, będąc częścią dotychczasowej gminy Supraśl. Myślę, że to się uda.

Nie jest łatwo założyć nową gminę, jeszcze trzy miesiące temu wydawało się to nie do wykonania, ale udało się. Ten sukces jest sukcesem wszystkich Państwa. Dziękuję Grabówkowiczom, którzy poświęcili wiele czasu, by pomagać, i wszystkim popierającym tę ideę. Przez najbliższe miesiące dołożę starań, by dać tej gminie najlepsze warunki rozwoju na najbliższe lata.

Radosny dzień dla mieszkańców nowej gminy

Katarzyna Todorczuk z Grupy Inicjatywnej Grabówka podkreślała, jak radosnym jest ten dzień dla lokalnej społeczności i dziękowała mieszkańcom, którzy przez lata wspierali Grupę w walce o własny samorząd:

To dla naszej społeczności olbrzymia szansa na lepsze jutro. Stoimy przed wyzwaniami, które dadzą wymierne rezultaty, podnosząc poziom życia mieszkańców. Będą inwestycje i zapewnienie społecznych potrzeb. Stworzenie tej gminy to nie tylko krok w stronę lepszej organizacji i efektywności, ale także symbol odpowiedzialności za naszą wspólnotę. To przestrzeń, która będzie świadczyć o naszej otwartości na współpracę, transparentności i chęci rozwoju. Politycy, powołując gminę, dali nam szansę, którą jako mieszkańcy musimy dobrze wykorzystać.

Tadeusz Karpowicz, który od lat zabiegał o powstanie gminy, wręczył wojewodzie Jackowi Brzozowskiemu grawerton z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, w który orzekał, że rozporządzenie rządu Beaty Szydło o nieutworzeniu gminy Grabówka było niezgodne zarówno z Konstytucją, jak i ustawą o samorządzie gminy.

Prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski przypomniał o zasługach nieżyjącego już niegdysiejszego wojewody Andrzeja Meyera, z którym Ewa Bończak-Kucharczyk współpracowała przy tworzeniu gminy Grabówka w 2015 roku. Podkreślał także:

Chciałbym uspokoić mieszkańców gminy Grabówka, bo byli straszeni tym, że Białystok będzie chciał włączyć tę gminę. To nieprawda. Życzę Wam stu lat samorządności, samodzielności i rozwoju. Deklaruję, że będziemy współpracować w ramach Białostockiego Obszaru Funkcjonalnego – witamy serdecznie nowego członka i liczymy na to, że razem będziemy dążyli do tego, by środki europejskie na tym terenie były jak najlepiej wydawane.

Gmina Grabówka w liczbach

Nowa Gmina Grabówka liczy 64,6 km kw. powierzchni; w jej skład poza Grabówką wejdą miejscowości: Henrykowo, Sobolewo, Sowlany, Zaścianki. Pod względem powierzchni znajdzie się ona wśród najmniejszych gmin wiejskich województwa podlaskiego.

Znacznie ważniejsze wydaje się porównanie podlaskich gmin pod względem liczby ludności. Gmina Grabówka, która liczy przeszło 10 tysięcy mieszkańców, należy do grupy kilku największych gmin wiejskich w województwie.

Pod względem swego budżetu nowa gmina jest w pełni samowystarczalna. Dochody budżetu na 2025 rok zaplanowane zostały na 78,6 mln złotych, zapisane w nim wydatki to nieco ponad 76 mln. Jeśli spojrzymy na budżety gmin wiejskich w naszym regionie, ich dochody mieszczą się średnio w przedziale od 30 do 40 mln. Gmina Grabówka już na starcie zatem dysponować będzie środkami dwukrotnie większymi.

Jak powstawała gmina Grabówka

Starania o utworzenie niezależnej gminy Grabówka mają już przeszło dwudziestoletnią historię – rozpoczęły się niedługo po ostatniej reformie administracyjnej, kiedy to grupa mieszkańców stwierdziła, że przynależność do gminy Supraśl nie pozwala Grabówce i okolicznym miejscowościom w pełni się rozwijać.

W referendum w roku 2015 za utworzeniem niezależnej gminy opowiedziało się 78 proc. głosujących mieszkańców tej części gminy Supraśl, która miałaby zostać od niej odłączona, by utworzyć nową jednostkę. Gmina Grabówka miała zacząć działać od 1 stycznia 2016 roku, jednak na trzy dni przed startem nowej jednostki ówczesny rząd premier Beaty Szydło rozporządzeniem anulował ten proces. Zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego działanie to było niezgodne zarówno z Konstytucją, jak i obowiązującą ustawą o samorządzie gminnym.

Gmina Grabówka w pytaniach i odpowiedziach

2 stycznia rozpoczyna pracę Urząd Gminy Grabówka z siedzibą w Zaściankach. O tym, co będzie można w nim załatwić i jak będzie funkcjonować nowa gmina, można przeczytać w naszym zestawieniu odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania.