Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

Wojewoda wraz z wicewojewodą oddali hołd 16 ofiarom wycofujących się z miasta w 1920 roku bolszewików, których upamiętnia pomnik przy ul. Gen. Stanisława Maczka. Złożyli także kwiaty pod Pomnikiem-Krzyżem przy ul. Zwycięstwa w Białymstoku, który przypomina o żołnierzach poległych w bitwie białostockiej, których było jednak znacznie mniej niż bolszewików, ale to dzięki ich poświęceniu starcie zakończyło się wygraną.

- Zwycięstwo było możliwe dzięki wysokiemu morale, dzięki przekonaniu naszych żołnierzy, że walczą w słusznej sprawie i dzięki sprawnemu dowództwu. Bardzo duża liczba bolszewików się poddała, trafiła do niewoli. Bitwa białostocka otwierała przedpole do kolejnej "operacji niemeńskiej" - mówił dziennikarzom wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.

- To było piękne zwycięstwo polskiego oręża, które dało Miastu Białystok niepodległość. Dużego wsparcia polskim żołnierzom udzielili mieszkańcy. Wprawdzie to, co nie udało się wówczas bolszewikom, zrealizowali w 1944 roku. ustanawiając tutaj, przy udziale kolaborantów, władzę sowiecką. Wolna Polska powinna pamiętać o wydarzeniach z 1920 roku. To jest nasz obowiązek, by czerpiąc lekcję z przeszłości, pracować nad teraźniejszością - dodał wojewoda.

Główne uroczystości pod pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego rozpoczęły się w południe. Wzięły w nich udział władze Białegostoku, parlamentarzyści i samorządowcy oraz przedstawiciele instytucji. Wojewoda podlaski złożył kwiaty w asyście służb mundurowych.

"Zupełna klęska"

Oddziały polskie 1. Dywizji Piechoty Legionów nadciągały w stronę Białegostoku od Zabłudowa i Bielska. Natomiast wojska rosyjskie skierowane do obrony przedpola miasta zgrupowane zostały w rejonie Halickie – Skrybicze – Dojlidy. Do pierwszego starcia doszło pod Zwierkami. 

22 sierpnia 1920 roku legioniści starli się ze ściganymi wojskami bolszewickimi, cofającymi się spod Warszawy. Jak opisują historycy, zwycięstwo zostało odniesione przez siły polskie, które w kilkugodzinnych, krwawych walkach ulicznych skutecznie powstrzymywały odwrót na Wschód znacznie liczniejszych wojsk przeciwnika.

W opisach wojny polsko-bolszewickiej 1919-1920, bitwa białostocka traktowana jest jako jeden z ostatnich akordów polskiej kontrofensywy znad Wieprza. W swoich wspomnieniach Józef Piłsudski bitwę o Białystok określił mianem "zupełnej klęski" 16. armii sowieckiej. Strona polska miała 34 zabitych i ponad 200 rannych, bolszewicy - ponad 800 zabitych i rannych, 8,2 tys. żołnierzy agresora dostało się do niewoli. Wojska polskie zdobyły trzy pociągi, samolot, 22 działa i 147 karabinów maszynowych.