104. rocznica bitwy białostockiej
22.08.2024
Białystok upamiętnił bohaterów wielkiej bitwy 1920 roku, w której polskie wojska zdołały pokonać przeważające siły wycofujących się spod Warszawy Sowietów.
Bitwa warszawska 1920 roku radykalnie zmieniła losy wojny polsko-bolszewickiej. Zwycięstwo nie zostałoby jednak w pełni wykorzystane, gdyby Sowieci zdołali się wycofać i przegrupować. Aby to uniemożliwić, oddziały polskie musiały m.in. zająć Białystok, zanim dotrą tam wycofujące się siły wroga, po czym – co było znacznie trudniejszym zadaniem – utrzymać miasto.
Bohaterscy żołnierze wsparci przez białostoczan
Siły polskie, które wczesnym rankiem 22 sierpnia przełamały obronę miasta, liczyły zaledwie ok. 2 tysięcy żołnierzy – głownie 1. Pułku Piechoty Legionów. Polacy nie mieli czasu przygotować swoich pozycji – do miasta podchodziły już wycofujące się spod Warszawy oddziały 16. Armii sowieckiej, wsparte oddziałami 3. Armii. Dysproporcja sił była miażdżąca, decydujące okazało się jednak morale wojsk.
Dzięki oddaniu polskich żołnierzy i wsparciu mieszkańców miasta, 16. Armia została doszczętnie rozbita. Symbolem bitwy stał się kapitan Józef Marjański, który jako pierwszy na czele swojego batalionu przełamał o poranku sowiecką obronę Białegostoku, później zaś odegrał kluczową rolę w uniemożliwieniu Sowietom odbicia miasta. Zginął, podrywając kolejny raz do walki swoich żołnierzy.
Hołd dla bohaterów
W obchodach tej największej bitwy w dziejach Białegostoku, które odbyły się na Rynku Kościuszki pod pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego, wziął udział m.in. wicewojewoda Paweł Krutul. Kwiaty w imieniu administracji rządowej złożone zostały również w miejscach związanych z białostocką bitwą – pod pomnikiem przy ul. gen. S. Maczka, upamiętniającym białostoczan zamordowanych przez bolszewików, pomnikiem-krzyżem przy ul. Zwycięstwa, a także na Cmentarzu Wojskowym i pod pomnikiem 42. Pułku Piechoty w Zwierzyńcu.
