Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

Porozumienie stało się zaczątkiem dziesięciomilionowego ruchu mającego przyczynić się do upadku komunizmu w Europie. W sierpniu 1980 r. według oficjalnych danych strajkowało ok. 700 zakładów pracy (700 tys. osób). Liczbę działaczy „Solidarności” w latach 1980–1981 szacuje się na 9–10 mln.

31 sierpnia 2022 r., w 42. rocznicę podpisania Porozumień Sierpniowych delegacje - wśród nich wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski - złożyły kwiaty w następujących miejscach pamięci:

• pod pomnikiem NSZZ "Solidarność" przy kościele św. Kazimierza Królewicza w Białymstoku,
• pod pomnikiem ks. Jerzego Popiełuszki na skwerze przy placu Jana Pawła II,
• pod tablicą pamiątkową na budynku Zarządu Regionu NSZZ "Solidarność" przy ul. Suraskiej 1.

- Popisanie Porozumień Sierpniowych to był początek gwałtownych przemian w naszym kraju, które doprowadziły do upadku komunizmu. Funkcjonowanie Solidarności oddziaływało dodatkowo na naszych sąsiadów, którzy również znajdowali się pod panowaniem tego ustroju. Najważniejszym jej przesłaniem była nadzieja na to, że możemy zmienić naszą rzeczywistość i świat mimo pewnych trudności - mówił dziennikarzom wojewoda podlaski.

Część konferencyjna obchodów odbyła się w siedzibie Zarządu Regionu NSZZ "Solidarność" przy ul. Suraskiej 1. Wszystkich zgromadzonych powitał dr hab. Krzysztof Sychowicz - naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Białymstoku, który wprowadził również audytorium w tło historyczne wydarzeń sprzed 42 lat. Następnie głos zabrał gospodarz miejsca Józef Mozolewski - przewodniczący Zarządu Regionu Podlaskiego NSZZ Solidarność, który podziękował wszystkim za przybycie, podziękował Instytutowi Pamięci Narodowej za owocną, długoletnią współpracę i uhonorował 3 członków NSZZ Solidarność, którzy odchodzą z zarządu, a wyróżniali się szczególnym zaangażowaniem.

Uczestnicy konfrencji mogli także wysłuchać prelekcji: dr Marek Kietliński - dyrektor Archiwum Państwowego w Białymstoku opowiedział o początkach białostockiej "Solidarności", a dr Grzegorz Majchrzak z IPN o rozpracowaniu organów kierowniczych NSZZ "Solidarność' przez Służbę Bezpieczeństwa 1980-1982.

Wojewoda podlaski uczcił rocznicę Porozumień Sierpniowych, składając także kwiaty przy Tablicy Solidarności na budynku Urzędu Skarbowego w Białymstoku, gdzie w latach 1980-1981 mieściła się siedziba - najpierw Międzyzakładowego Komitetu Założycielskiego, a potem zarządu Regionu NSZZ Solidarność Białystok oraz na grobie ks. Stanisława Suchowolca - kapelana białostockiej "Solidarności".

Wieczorem Klub Więzionych, Represjonowanych i Internowanych Białystoku zorganizował uroczystość rocznicową pod tablicą poświęconą ofiarom stanu wojennego przy ul. Lipowej w Białymstoku, w której wziął udział wicewojewoda podlaski Tomasz Madras.

Rys historyczny

42 lata temu, 31 sierpnia 1980 r., o 17.00, w sali BHP Stoczni Gdańskiej zostało podpisane porozumienie między komisją rządową a Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym, reprezentującym ponad 700 zakładów z całej Polski. W Polsce w ten sposób doszło do jednego z najbardziej zaskakujących wydarzeń XX w. – pokojowy bunt doprowadził do zgody władz na powstanie niezależnych związków zawodowych. Porozumienia sierpniowe stanowiły wyłom w systemie politycznym bloku komunistycznego. Delegacja rządowa zgodziła się wówczas m.in. na utworzenie nowych, niezależnych, samorządnych związków zawodowych, prawo do strajku, budowę pomnika ofiar Grudnia 1970, transmisje niedzielnych mszy św. w Polskim Radiu i ograniczenie cenzury.

Na podst. IPN Oddział w Białymstoku