Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

Zajmujący powierzchnię 59 223 ha Biebrzański Park Narodowy jest jednym z najmłodszych parków Narodowych (został utworzony 9 września 1993 r.). BbPN uchodzi też za „najdzikszy”, gdyż tworzą go wyjątkowe, naturalne zbiorowiska wodne, bagienne i leśne, w tym największy w kraju zespół torfowisk niskich.

Nawet kilkadziesiąt pożarów rocznie

Rozległe zasoby przyrodnicze parku (zwłaszcza torfowiska, mechowiska i łąki) są jednak podatne na pożary. Co roku na terenie BbPN odnotowuje się ich od kilku do nawet kilkudziesięciu, przy czym ogień pojawia się zarówno na niewielkich połaciach, jak i na powierzchniach sięgających kilkuset hektarów. Wyjątkowo duży i niszczący był pożar, który w kwietniu 2020 r. zajął ponad 5500 ha cennych terenów, głównie ekosystemów nieleśnych m.in. w rejonie Czerwonego Bagna, stanowiących siedliska rzadkich gatunków roślin i zwierząt, zwłaszcza ptaków związanych ze środowiskiem bagiennym. Przez kilka dni z żywiołem walczyło prawie dwa tysiące strażaków, ratowników, żołnierzy, leśników, wędkarzy, pracowników Biebrzańskiego Parku Narodowego, a także miejscowa ludność i społeczność lokalna.

Naszą powinnością jest ochrona przed ogniem tak wyjątkowych obszarów, będących skarbem polskiej przyrody i ważną częścią narodowego dziedzictwa

– podkreślał w piątek (20.08) w BbPN minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka.

Zasoby Biebrzańskiego Parku Narodowego zostaną poddane szczególnemu zabezpieczeniu – tak, aby zminimalizować ryzyko powstawania pożarów i mieć odpowiednie środki prewencji, a w razie pojawienia się ognia – narzędzia do prowadzenia skutecznych działań ratunkowych

– dodawał szef resortu.

W oku kamer: wykrywanie i gaszenie ognia

Umowa zawarta z NFOŚiGW przewiduje realizację projektu pod nazwą: „Budowa systemu przeciwdziałania powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożarów w Biebrzańskim Parku Narodowym”. Inwestycja zakłada opracowanie planu operacyjnego ochrony przeciwpożarowej ekosystemów BbPN, modernizację i rozbudowę systemu monitoringu ppoż. poprzez instalację specjalnych kamer wraz z infrastrukturą techniczną do przesyłu obrazu i danych. W ramach projektu zostanie stworzony systemem automatycznej detekcji dymu, którego częścią będą dwie nowe wieże (tzw. dostrzegalnie). Wdrożony ma być również systemu komunikacji pożarowej między głównymi i terenowymi centrami monitoringu, dostosowany do kontaktów z jednostkami służb zewnętrznych w czasie prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych.

Bardzo ważną częścią inwestycji będzie zakup ze środków NFOŚiGW sprzętu i wyposażenia do prewencji przeciwpożarowej i akcji ratunkowych: samochodów patrolowo-gaśniczych z modułem gaśniczym (4 komplety), mobilnych zestawów gaśniczych szybkiego reagowania (4 komplety), ciągnika, beczkowozu oraz agregatu talerzowego, bezzałogowych statków powietrznych do działań prewencyjnych i pożarniczych (2 komplety) z kursem operatora dronów dla 8 osób, opryskiwaczy spalinowych (8 sztuk), agregatów prądotwórczych (4 sztuki) oraz łodzi z silnikiem do prowadzenia działań prewencyjnych i pożarniczych. Dopełnieniem projektu będzie modernizacja bazy przechowywania i ochrony sprzętu oraz budowa magazynu w Goniądzu.

Stworzenie w Biebrzańskim Parku Narodowym systemu przeciwdziałania powstawaniu i rozprzestrzenianiu się pożarów pozwoli chronić przed ogniem cały jego obszar, a przez to wyjątkowe zasoby przyrodnicze, charakteryzujące się wysokim stopniem naturalności, różnorodnością oraz występowaniem wielu chronionych gatunków rzadkich i reliktowych

– tłumaczyła Małgorzata Golińska, wiceminister klimatu i środowiska, Główny Konserwator Przyrody.

Dotacja na prewencję – zdążyć przed kataklizmem

W przeciwpożarowych działaniach ochronnych, poza ofiarnością  i zaangażowaniem służb ratowniczych i pracowników parku, na których zawsze można liczyć, bardzo istotny jest czynnik czasu oraz techniczne parametry używanych urządzeń, sprzętów i pojazdów.   

Szybkie wykrycie i lokalizacja ognia oraz podjęcie akcji gaśniczej w jak najkrótszym czasie przesądza o tym, jakie będą skutki pożaru

– zaznaczał wiceprezes NFOŚiGW Artur Michalski.

Dlatego przekazując dofinansowanie dla Biebrzańskiego Parku Narodowego, skoncentrowaliśmy się na tym, aby beneficjent mógł zbudować odpowiednią infrastrukturę przeciwpożarową. Dzięki nowoczesnym środkom profilaktyki, prewencji i monitoringu oraz specjalistycznemu sprzętowi do neutralizacji ognia będzie można ochraniać klimat, środowisko i zasoby przyrody, co jest celem naszej instytucji

– podkreślał wiceprezes NFOŚiGW.

Wydatki kwalifikowane na inwestycję przeciwpożarową w Biebrzańskim Barku Narodowym, wynoszące dokładnie 4 999 567 zł, w całości zostaną sfinansowane z dotacji ze środków własnych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego 7.3 Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i krajobrazowej, Część 1) Ochrona obszarów i gatunków cennych przyrodniczo. Realizacja projektu potrwa od 10 stycznia 2021 r. do 31 grudnia 2022 r. i w tym czasie powinien zostać osiągnięty efekt ekologiczny przedsięwzięcia. Park na całej powierzchni poddany zostanie kompleksowej ochronie przeciwpożarowej.