Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

- 79 lat upłynęło od tragicznych wydarzeń, które miały miejsce na włoskiej ziemi. Dziś z dumą i wdzięcznością wspominamy żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, a w szczególności tych, którzy oddali swoje życie pod Monte Cassino. Jesteśmy zobowiązani, by zachować o nich pamięć - mówił podczas uroczystości wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.

- Powinniśmy pamiętać o dramacie naszej Ojczyzny, której obywatele od początku wojny - od 1 września 1939 roku - walczyli z niemieckim, a później z sowieckim najeźdźcą i nie mogli zrealizować postawionego sobie celu - odrodzenia wolnej Polski - dodał wojewoda.

Krwawe zwycięstwo

Wraz z wojewodą kwiaty przed Pomnikiem Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie złożyli przedstawiciele służb mundurowych. Hołd walczącym w Bitwie o Monte Cassino oddali m.in. organizatorzy uroczystości: przedstawiciele Oddziału w Białymstoku Krajowego Związku Byłych Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie na czele z prezesem płk. Bogdanem Toporem i Miasta Białystok, a także Związku Sybiraków.

Losy żołnierzy 2. Korpusu Polskiego, dowodzonych przez generała Andersa, przypomniał zgromadzonym płk Topór. Podkreślił, że Polacy znaleźli się pod Monte Cassino po długiej tułaczce - niejeden żołnierz miał za sobą trudy walki, większość jednak przybyła ze Związku Sowieckiego, gdzie trafili po aresztowaniach i wywózkach.

- Generał Anders przed walką powiedział: jeśli nie odniesiemy zwycięstwa to nasze rodziny - żony, dzieci, rodzice - nigdy nie wrócą do Polski - mówił płk Topór.

W styczniu 1944 roku alianci rozpoczęli walki o Monte Cassino – kluczowy punkt na mapie niemieckich umocnień, tzw. Linii Gustawa. Przez cztery miesiące krwawych walk nie udało się zdobyć wzgórza. Nocą z 11 na 12 maja do boju weszli żołnierze II Korpusu Polskiego generała Władysława Andersa. 18 maja nad gruzami klasztoru zawisła polska flaga i zabrzmiał „Hejnał Mariacki” grany przez Emila Czecha. Monte Cassino zostało zdobyte. 

Bitwa pod Monte Cassino była jedną z najcięższych bitew II wojny światowej. W czasie walk zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych.

Za upowszechnianie polskiej historii

79. rocznica Bitwy o Monte Cassino była okazją do wręczenia odznaczeń osobom szczególnie zasłużonym dla upowszechniania polskiej historii i tradycji.

Wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski w imieniu Szefa Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych wręczył Medale "Pro Bono Poloniae", przyznawane przez Urząd w uznaniu szczególnych zasług w upowszechnianiu wiedzy o historii walk niepodległościowych, krzewieniu postaw patriotycznych w polskim społeczeństwie, a także kultywowaniu oraz popularyzacji poza granicami Kraju wiedzy o tradycjach niepodległościowych.

Na wniosek Zarządu Głównego Związku Sybiraków Medal otrzymał Tadeusz Sitnik - członek Związku Sybiraków w Białymstoku, deportowany na Sybir na okres trzech lat, od 20 lat chorąży pocztu sztandarowego Związku.

O Medale "Pro Bono Poloniae" wnioskowała także Wojewódzka Rada Kombatantów. Wojewoda wręczył je: płk w st. spocz. Bogdanowi Toporowi - emerytowanemu oficerowi Wojska Polskiego, ppłk w st. spocz. Wiktorowi Toporowi - emerytowanemu oficerowi Wojska Polskiego, wiceprezesowi Zarządu Oddziału w Białymstoku Krajowego Związku Byłych Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, Szkole Podstawowej nr 4 im. Sybiraków w Białymstoku oraz zastępcy dyrektora placówki Jolancie Kuźmickiej, która wspiera działalność Związku Sybiraków i organizacji kombatanckich.

Oddział w Białymstoku Krajowego Związku Byłych Żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie wręczył również własne wyróżnienia - m.in. odznaczenie za szczególne zasługi w utrwalaniu pamięci bohaterskich zmagań w czasie II wojny światowej, które otrzymał wojewoda podlaski.