Augustowskie obchody 81. rocznicy czwartej wywózki na Syberię
19.06.2022
W niedzielę (19.06) w Augustowie upamiętniono 81. rocznicę czwartej wywózki na Syberię. Uroczystości odbyły się na placu przed Bazyliką Najświętszego Serca Jezusowego, a ich głównym punktem było odsłonięcie pomnika Pamięci Sybiraków. W wydarzeniu wzięła udział wicewojewoda podlaska Bogusława Szczerbińska.
Płyta granitowa z dużym napisem "Żyliśmy, byliśmy i w pamięci pozostają", datami masowych deportacji, logotypem Związku Sybiraków. Obok krzyż zwieńczony koroną cierniową. Tak wygląda pomnik będący hołdem dla wszystkich ofiar zsyłek na Sybir, ale także Konfederatów Barskich, uczestników Insurekcji Kościuszkowskiej, Powstańców Listopadowych oraz Styczniowych walczących przeciwko carskiej Rosji o niepodległość Polski.
Inicjatorką jego postawienia była Barbara Czartoszewska, wiceprezes Związku Sybiraków w Augustowie. Miała zaledwie dwa i pół roku, gdy sowieccy żołnierze deportowali ją w głąb Rosji. Na Syberii była przez niemal pięć lat. Razem z rodziną przeżyła piekło na ziemi. Takich jak ona były tysiące. Wielu nigdy stamtąd nie powróciło.
Pan Bóg pozwolił niektórym przeżyć piekło, wrócić i opowiadać prawdę. Wzięłam papier, ołówek i rysowałam różne krzyże, tak powstał pomysł pomnika. My musimy wspominać tych, których już dawno nie ma
- mówiła podczas obchodów Czartoszewska.
Wywózki na Sybir to fragment naszej tragicznej historii. Augustowszczyzna była terenem patriotycznym, gdzie Polska była silna w sercach mieszkańców, okupanci mocno doświadczyli tę ziemię i wszyscy mieszkańcy i nie tylko powinni o tym strasznym okresie pamiętać
- powiedział Dariusz Piontkowski, wiceminister edukacji i nauki.
Po odsłonięciu tablicy licznie zgromadzeni uczestnicy uroczystości - wśród nich wicewojewoda podlaska Bogusława Szczerbińska - złożyli przy niej kwiaty. Tuż obok posadzony został Dąb Pamięci. Wydarzenie było także okazją do wręczenia Medali „Pro Bono Poloniae” i „Pro Patria” osobom kultywującym pamięć historyczną wyróżniono.
W obchodach uczestniczyli ponadto m.in. posłowie Jarosław Zieliński i Mieczysław Baszko, członek zarządu województwa Wiesława Burnos, starosta augustowski Jarosław Szlaszyński oraz wicestarosta Dariusz Szkiłądź, burmistrz Augustowa Mirosław Karolczuk, Kordian Borejko - prezes Zarządu Głównego Związku Sybiraków, przedstawiciele służb mundurowych, lokalni samorządowcy, działacze społeczni oraz patriotyczni, duchowni oraz mieszkańcy.
Czwarta deportacja zaczęła się 20 czerwca 1941 roku – w przeddzień wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej. Akcja była wymierzona w rodziny i osoby związane z deportowanymi wcześniej grupami ludności. Łącznie wywieziono 90 tys. ludzi, z czego ponad 22 tys. z tzw. Zachodniej Białorusi. Zesłańcy trafili do Kraju Krasnojarskiego, Ałtajskiego, obwodu nowosybirskiego i Kazachstanu. Trudno jest oszacować liczbę osób wywiezionych podczas ostatniej deportacji: badacze podają, że mogło ich być od 31 do 52 tys. Podczas czterech deportacji w latach 1940-1941 wywieziono ponad trzysta tysięcy Polaków. (ipn.gov.pl)