Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

Bon Senioralny ma uzupełnić istniejący system wsparcia seniorów i ich rodzin, aby wspomóc pracujące dzieci i wnuki osób starszych. Chodzi o to, by młodsze pokolenia nie rezygnowały ze swojej aktywności zawodowej, gdy starzejący się rodzice i dziadkowie zaczną wymagać stałej opieki.

Spotkanie minister z ekspertami

Wizyta pani minister w Białymstoku zaczęła się od spotkania roboczego z wicewojewodą Pawłem Krutulem, Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego Anetą Sirocką, Przedstawicielką Rady ds. Polityki Senioralnej KPRM Teresą Hernik, Pełnomocniczką Wojewody Podlaskiego ds. Seniorów Krystyną Jachimczuk oraz Zespołem Ekspertów do spraw Polityki Senioralnej przy Wojewodzie Podlaskim. Po tym posiedzeniu jego uczestnicy wypowiedzieli się na briefimgu z przedstawicielami mediów, a o godzinie 11.00 minister i jej współpracownicy spotkali się z osobami zainteresowanymi szczegółami programu.

Duże zainteresowanie konsultacjami

Konsultacje odbyły się w sali konferencyjnej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego, a przybyło na nie blisko stu zainteresowanych: przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, instytucji pomocy społecznej i organizacji pozarządowych działających na rzecz seniorów, obecne były także posłanki Alicja Łepkowska-Gołaś i Barbara Okuła.

Paweł Krutul dziękował za przyjazd pani minister oraz posłankom uczestniczących w pracach komisji sejmowych zajmujących się polityką społeczną:

Seniorów jest coraz więcej, dlatego to ważne, abyśmy wspólnie budowali politykę senioralną, od tego są te spotkania prowadzone w całym kraju, w dużych miastach i małych ośrodkach, bo te mogą mieć inne potrzeby, aby usłyszeć te głosy, pomysły i uwagi

– podkreślał wicewojewoda Krutul, otwierając konsultacje.

W swoim godzinnym wystąpieniu minister ds. polityki senioralnej Marzena Okła-Drewnowicz omówiła postępujące zmiany demograficzne i związane z nimi problemy, przedstawiła prognozy i wyjaśniła, jak opracowywane przez nią projekty opieki nad seniorami odpowiadają na wyzwania, które przyniesie całkiem niedaleka przyszłość.

Coraz więcej seniorów

Jak tłumaczyła minister ds. polityki senioralnej, polskie społeczeństwo starzeje się w szybkim tempie – rodzi się coraz mniej dzieci, a jednocześnie wydłuża się życie seniorów. W 2023 roku osoby w wieku 60+ stanowiły 26,3% populacji, a na jednego Polaka w wieku 65+ przypadało 3 rodaków w wieku produkcyjnym. Według prognoz Głównego Urzędu Statystycznego w 2060 roku 38,4% Polaków będzie seniorami, a na jednego mieszkańca 65+ przypadać będzie zaledwie 1,5 osoby pracującej.

To oznacza coraz większe obciążenie budżetu oraz poszczególnych osób opieką nad seniorami.

Cała polityka społeczna finansowana jest z podatków osób pracujących – tłumaczyła minister Okła-Drewnowicz. – Bon Senioralny ma pomóc rodzinie, by pozostała aktywna zawodowo. To kobiety najczęściej zmniejszają wymiar swojej pracy albo przechodzą na wcześniejszą emeryturę, aby zająć się swoimi starszymi krewnymi. Tymczasem przyszłe emerytury mają charakter składkowy, zależą od tego, co osoba pracująca uzbiera – i tu prognozy nie są optymistyczne. Dlatego tak ważne jest zachowanie aktywności zawodowej kobiet

– mówiła minister ds. polityki senioralnej.

Z jednej strony tę obecność na rynku pracy wspieramy programem Aktywny Rodzic, z drugiej ma być Bon Senioralny

– podkreślała minister Okła-Drewnowicz.

Kto skorzysta z Bonu Senioralnego?

Wychodzimy tu poza pomoc społeczną, stawiamy wysokie kryteria i nie przeprowadzamy wywiadu środowiskowego, ponieważ ma to być bardziej powszechna usługa, skierowana do osób powyżej 75. roku życia

– wyjaśniała członkini rządu.

Bon Senioralny ma być uzupełnieniem istniejącego systemu wsparcia, nic nikomu nie zabieramy. Senior będzie mógł zdecydować, czy chce pozostać przy świadczeniu wspierającym, czy skorzystać z Bonu

– podkreślała Okła-Drewnowicz.

Według badań w grupie osób do 75 roku życia ponad 35% deklaruje potrzebę opieki, ale już w grupie 75+ jest to ponad 65% – stąd ustalona przez twórców programu cezura. Senior musi mieć także niezaspokojone potrzeby w zakresie podstawowych czynności życia codziennego.

Jakie trzeba spełnić kryteria?

Według projektu średnia miesięczna emerytura lub renta seniora, który chce skorzystać z Bonu, nie może przekroczyć 3500 zł brutto (wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym) w 2026 roku, z kwotą rosnącą co rok o 500 zł (do 5000 zł w 2029 roku). Jednocześnie przychody zstępnych (dzieci lub w razie ich śmierci – wnuków) nie mogą przekraczać 2-krotności minimalnego wynagrodzenia (w przypadku gospodarstwa 1-osobowego) do jego 3-krotności (jeśli mowa o gospodarstwie wieloosobowym).

Wniosek będzie składany przez zstępnego do gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby starszej. Gmina z wykorzystaniem kwestionariusza dokona oceny niezaspokojonych potrzeb seniora i na podstawie liczby przyznanych punktów przydzieli mu pomoc: od 12 do 50 godzin usług w miesiącu. To od gminy także będzie zależeć, czy chce sama wykonać usługi na rzecz mieszkańca, czy zleci je firmie lub organizacji pozarządowej specjalizującej się w opiece nad osobami starszymi.

Brakuje opiekunów

Program ma wysokie kryteria, ale lepiej zarabiający nie będą się do niego kwalifikowali. Problemem jest tu także brak opiekunów. Nawet gdybyśmy podnieśli kryteria, by objąć programem większą liczbę seniorów, brakuje nam rąk do pracy. W tym momencie ponad 6 tysięcy opiekunów jest zatrudnionych w systemie opieki społecznej, a ponad 30 tysięcy to opiekunowie na rynku. W momencie, gdy rusza Bon Senioralny, potrzeba nam 40 tysięcy pracowników

– zaznaczała minister ds. polityki senioralnej.

Program Bon Senioralny ma przełożyć się na profesjonalizację rynku usług opiekuńczych i wpłynąć na zwiększenie liczby dostępnych, odpowiednio przeszkolonych, opiekunów.

– Prowadzimy międzyresortowe uzgodnienia, rozmawiamy m.in. z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej, by przeszkolić osoby do pracy z seniorami dzięki środkom unijnym, np.za pośrednictwem Urzędu Pracy – tak aby mogły zostać opiekunami, ale nie na swój koszt. Szkoleniami są np. zainteresowane rolniczki, które mogłyby być doskonałym wsparciem w lokalnych, wiejskich społecznościach – minister Okła-Drewnowicz powoływała się na rozmowy, które odbyła w innych województwach w ramach konsultacji społecznych Bonu Senioralnego.

Minister ds. polityki senioralnej podkreślała, że mając na uwadze zmiany demograficzne i rosnące potrzeby seniorów, jej zespół pracuje już nad projektem kolejnej ustawy – o opiece długoterminowej.

Konsultacje trwają dalej

Spotkanie w Podlaskim Urzędzie Wojewódzkim zakończyło się sesją pytań i odpowiedzi – zebrani dzielili się wątpliwościami, ale też pomysłami i rozwiązaniami, które sprawdziły się w znanych im miejscowościach i społecznościach.

Konsultacje społeczne na temat Bonu Senioralnego trwać będą jeszcze do 12 grudnia – minister Okła-Drewnowicz ze swoimi współpracownikami odwiedzać będzie kolejne województwa, by rozmawiać ze specjalistami, ale też potencjalnymi beneficjentami programu.