Obchody Święta Narodowego 3 Maja w Białymstoku

03.05.2023

- Bliskie są nam wartości, które reprezentowali ci, którzy podjęli trud uchwalenia Konstytucji 3 Maja, później jej realizacji, a potem obrony. Dziś powinniśmy wyciągać wnioski z tych lekcji historii i mieć świadomość, że tak będzie się rozwijała nasza Rzeczpospolita, jak będziemy o nią dbali - mówił wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski podczas wojewódzkich obchodów 232. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja, które odbyły się na Rynku Kościuszki w Białymstoku. Wziął w nich również udział wicewojewoda Tomasz Madras.

W intencji Ojczyzny

Wojewódzkie obchody Święta Narodowego 3 Maja w Białymstoku, które organizowali: wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski, marszałek województwa podlaskiego Artur Kosicki oraz prezydent Białegostoku Tadeusz Truskolaski, tradycyjnie rozpoczęły nabożeństwa w intencji Ojczyzny.

Pierwsze odbyło się już we wtorek (30.04) w Kaplicy Ewangelicko-Augsburskiej. W dniu 232. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja w cerkwi pw. św. Mikołaja Cudotwórcy odprawiona została uroczysta liturgia, a w katedrze pw. Wniebowzięcia NMP - msza święta pod przewodnictwem abp. Józefa Guzdka.

Aktualne idee

Setki mieszkańców zgromadziły główne uroczystości przed pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego na Rynku Kościuszki. Obecni byli przedstawiciele władz państwowych, samorządowych, parlamentarzyści, kombatanci, żołnierze 18. Białostockiego Pułku Rozpoznawczego, 1. Podlaskiej Brygady Obrony Terytorialnej, Podlaskiej Administracji Skarbowej, Szwadron Kawalerii im. 10 Pułku Ułanów Litewskich.

- Odnosimy się dziś do wydarzeń sprzed 232 lat, kiedy to Sejm Rzeczpospolitej Obojga Narodów uchwalił Konstytucję 3 Maja. Była to próba naprawy naszego kraju, koło ratunkowe dla upadającego państwa, choć nie miała wówczas szansy zrealizowania - mówił wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.

- Dzisiaj możemy zapytać, jak to się stało, że ogromne państwo tworzone przez Koronę Polską i Wielkie Księstwo Litewskie - nowatorskie, bogate i ludne – upadło. Wiele jest przyczyn opisywanych tego upadku (...). Istotnym problemem było to, że społeczeństwo zobojętniało na sprawy publiczne uznając, że prywatny interes ma pierwszeństwo - podkreślał wojewoda.

Dodał, że idee Konstytucji 3 Maja powinny być aktualne również dziś. To wspólne działanie dla dobra kraju, bezpieczne i sprawne państwo, które decyduje samo o sobie w oparciu o mądre sojusze czy kształcenie pokoleń w duchu patriotyzmu.

Po przemówieniach na Rynku Kościuszki odbył się apel pamięci, po którym delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego. Wcześniej mieszkańcom tradycyjne rozdawano flagi - w akcję włączył się wicewojewoda Tomasz Madras i białostockie harcerki.

Na placu przed Teatrem Dramatycznym w Białymstoku odbył się Piknik Służb Mundurowych. Czekały tam namioty promocyjne służb mundurowych wraz ze sprzętem, jakiego żołnierze i funkcjonariusze używają na co dzień w służbie.

Listy skierowane do uczestników wojewódzkich obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja skierowali europoseł Krzysztof Jurgiel oraz poseł Jarosław Zieliński.

Pierwsza w Europie i druga na świecie

Konstytucja 3 Maja była pierwszą nowoczesną konstytucją w Europie i drugą na świecie, po konstytucji Stanów Zjednoczonych. Regulowała zasady funkcjonowania władz państwowych oraz prawa i obowiązki obywateli Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Dokument ten stał się symbolem tradycji niepodległościowych. Postanowienia ustawy zasadniczej ustanawiały trójpodział władzy oraz znosiły wolną elekcję i zasadę liberum veto.

W 1791 roku dzień 3 maja został uznany za święto Konstytucji 3 Maja. Po II wojnie światowej władze komunistyczne zastąpiły je obchodami święta 1 Maja, a w 1951 roku - zdelegalizowały. Po zmianie ustroju, od kwietnia 1990 roku, 3 Maja jest świętem narodowym.