Otwarcie wystawy „Wiele dróg - jeden cel. Ku Niepodległej” w Hajnówce
03.11.2021
- To 11. punkt na trasie naszej mobilnej wystawy, którą chcemy pokazać jak największej liczbie mieszkańców województwa podlaskiego. Przypomina nam, jak poszczególne powiaty regionu odzyskiwały niepodległość po 11 listopada 1918 roku - mówił w środę (3.11) podczas otwarcia wystawy "Wiele dróg - jeden cel. Ku Niepodległej” w Hajnówce wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski. Można ją oglądać przed budynkiem urzędów przy ul. Zina 1 do 9 listopada.
Wystawa "Wiele dróg - jeden cel. Ku Niepodległej" to 16 plansz przedstawiających dążenia do wolności powiatów tworzących dziś województwo podlaskie.
- Te drogi były skomplikowane, podlaskie ziemie odzyskiwały niepodległość w różnym czasie – to było zależne od postawy władz niemieckich, od aktywności tworzących się władz polskich, od sytuacji naszych sąsiadów - mówił w Hajnówce wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.
- W historii powiatu hajnowskiego i samej Hajnówki bardzo istotne okazało się ich położenie: w Puszczy Białowieskiej, na północny wschód od kolei brzesko-grajewskiej, która była główną linią ewakuacji wojsk niemieckich - dodał Krzysztof Kossakowski, współautor wystawy z Muzeum Podlaskiego w Białymstoku.
Rok 1918 zastał Hajnówkę i całą Puszczę Białowieską w rękach niemieckich. Okupant do ostatnich dni wojny prowadził rabunkową eksploatację puszczy.
- W czasie I wojny światowej Niemcy zagospodarowali się tutaj na dobre, oczywiście rękami jeńców wojennych i przy ich pomocy zbudowali system kolejek leśnych, zakłady drzewne, suchej destylacji drewna i tak intensywnie eksploatowali Puszczę Białowieską – w ciągu 5 lat wywieźli 5 mln metrów sześciennych surowca - mówił burmistrz Hajnówki Jerzy Sirak.
Po kapitulacji Niemiec wzmógł się ostrzał zwierzyny w puszczy, prowadzony przez żołnierzy niemieckich i miejscowych kłusowników. Wycofywanie się Niemców odbywało się w sposób zorganizowany, a większość infrastruktury przemysłowej została zdemontowana i wywieziona. Okupacja niemiecka na tych terenach zakończyła się na początku grudnia 1918 roku, kiedy rozpoczął się trzymiesięczny okres rządów litewskich. Puszcza i pobliskie tereny, w tym Hajnówka, zostały włączone do nowo powstałego państwa litewskiego, które miało nawiązywać do minionej potęgi Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Nie wiadomo dokładnie, kiedy władze polskie przejęły Hajnówkę. 27 lutego 1919 roku w godzinach porannych z okolic Prużany przybył do pobliskiej Białowieży polski oddział konny z mjr. Jerzym Dąbrowskim. Hajnówka liczyła w tym czasie tylko 118 mieszkańców, gdyż większa część miejscowej ludności nie powróciła z tzw. bieżeństwa - przymusowej ewakuacji w głąb Imperium Rosyjskiego sprowokowanej przez władze rosyjskie w 1915 roku.
- Na zdjęciach z początku 1919 roku widzimy, jak wielką i długą drogę przeszliśmy jako mieszkańcy i jako miasto. Możemy się cieszyć i dziękować przodkom za to, że żyjemy w wolnej i niepodległej ojczyźnie - podkreślał burmistrz Hajnówki.
- Mam nadzieję, że dzięki tej wystawie lokalne społeczeństwo pozna historię naszych ziem, że będzie to inspiracja do tego, by tę wiedzę pogłębiać, a co za tym idzie – zintegruje to mieszkańców naszego regionu - mówił z kolei wojewoda podlaski.
Wojewoda podczas otwarcia wystawy przypomniał również o konkursie organizowanym przez Muzeum Podlaskie w Białymstoku, który towarzyszy wystawie. Polega on na zrobieniu zdjęcia na tle wystawy i udzieleniu odpowiedzi na jedno pytanie na profilu Facebook Muzeum Historycznego Oddział Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Tam też znajduje się regulamin konkursu. Do wygrania jest karta podarunkowa o wartości 50 zł do wykorzystania w sklepach sieci Empik.
Wystawa jest realizowana w ramach projektu Wojewody Podlaskiego „Wiele dróg - jeden cel. Ku Niepodległej” we współpracy z Województwem Podlaskim oraz Muzeum Podlaskim w Białymstoku. Projekt został sfinansowany ze środków Wieloletniego Programu Rządowego „Niepodległa” na lata 2017 – 2022.
