Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

Osocze mogą oddać osoby, które były zakażone koronawirusem (SARS-CoV-2) bądź chorowały na COVID-19 i wyzdrowiały, w efekcie czego w ich krwi znajdują się przeciwciała. To właśnie te przeciwciała są cenne, bo mogą wspomagać leczenie chorych z ciężkimi, zagrażającymi życiu objawami.

Osocze może zostać pobrane od osób:

• w wieku 18 – 65 lat, które przeszły zakażenie SARS-CoV-2 (potwierdzone testem, bądź wpisem w aplikacji gabinet.gov.pl),
• o wadze min. 50 kg,
• po wyzdrowieniu, u których minęło:
  - co najmniej 28 dni od ustąpienia objawów lub
  - 18 dni od zakończenia izolacji,
• po spełnieniu podstawowych kryteriów kwalifikacji dla dawców krwi* m.in. :
  - należy być zdrowym i nie leczyć się z powodu chorób przewlekłych,
  - w przypadku osób, które miały w przeszłości przetaczaną krew lub jej składniki oraz kobiet po przebytej ciąży, wymagane będą dodatkowe badania, które zostaną przeprowadzone w centrum krwiodawstwa i krwiolecznictwa.

Jeśli wiesz, że jesteś ozdrowieńcem oraz spełniasz kryteria dawcy, możesz rozpocząć proces oddania osocza. 

Proces oddania osocza:

1. Wstępny wywiad i wyznaczenie terminu

Procedura pobrania osocza trwa ok. 30-40 minut, aby zapewnić bezpieczeństwo oraz komfort wprowadzono możliwość telefonicznego lub internetowego zapisu na konkretny dzień/godzinę.

2. Rejestracja w Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa (CKiK)

Do CKiK należy zgłosić się z dokumentem, potwierdzającym tożsamość.

3. Procedura kwalifikacji wraz z pobraniem próbki krwi

Po zarejestrowaniu pobierane są próbki krwi do wykonania badań laboratoryjnych kwalifikujących do oddania krwi.

4. Badanie lekarskie i decyzja o dopuszczeniu do oddania osocza lub krwi pełnej

Lekarz przeprowadza ocenę wyników badań laboratoryjnych, analizuje informacje zawarte w wypełnionym kwestionariuszu i na podstawie zebranych informacji kwalifikuje do oddania krwi lub jednego z jej składników.

5. Pobranie osocza lub krwi pełnej

Osocze pobierane jest w CKiK na dwa sposoby:

• metodą plazmaferezy – podczas jednego zabiegu (jednego wkłucia) pobierana jest krew, która jest rozdzielana na osocze i pozostałe składniki, następnie przetaczane z powrotem do tej samej żyły. Służy do tego specjalistyczny sprzęt zwany separatorem. Ta metoda pozwala na uzyskanie do 750 ml osocza. Oddanie osocza trwa od 30 do 40 minut.
• z pobranej krwi pełnej, która następnie jest dzielona na osocze oraz krwinki czerwone i płytki krwi, które również mogą zostać wykorzystane w lecznictwie. Jednorazowo można uzyskać w ten sposób ok. 200 ml osocza. Oddanie krwi pełnej trwa ok. 10 minut.

Osoby, u których przebieg choroby jest ciężki, potrzebują przeciwciał w walce z zakażeniem. Osocze pobrane podczas jednej wizyty może zostać zastosowane aż u 3 pacjentów. Osocze pozwala uratować im zdrowie i życie. To szlachetny gest, który warto szczególnie docenić. Osoby, które oddadzą osocze, mogą skorzystać z kilku przywilejów:

• 2 dni wolne od świadczenia pracy dla Honorowych Dawców Osocza i Honorowych Dawców Krwi,
• ulga za transport kolejowy (33%),
• pakiet konsultacji medycznej przez rok od ostatniego oddania krwi,
• prawo do korzystania poza kolejnością ze świadczeń opieki zdrowotnej i usług farmaceutycznych,
• bon na 3 darmowe przejazdy autostradą,
• ulga PIT – osocze krwi to darowizna, którą można odliczyć od podatku.

Pobrane osocze jest poddawane procedurze redukcji patogenów, dzielone na dawki wielkości 100-250 ml i zamrażane. W zależności od zawartości w osoczu przeciwciał neutralizujących wirusa, chorym na COVID-19 przetacza się 200-400 ml osocza.

Publiczna służba krwi jest przygotowana do pobierania i magazynowania osocza pobranego od ozdrowieńców. Osocze po pobraniu i wykonaniu niezbędnych procedur jest magazynowe w poszczególnych centrach krwiodawstwa, tak samo jak inne składniki krwi.

Od początku pandemii został powołany zespół ds. zarządzania ciągłością publicznej służby krwi, który na bieżąco analizuje sytuację w zakresie wirusa SARS-CoV-2 i dostosowuje zalecenia dla CKiK w oparciu o wytyczne rekomendowane przez instytucje europejskie, tj. KE, WHO, ECDC. Pierwsze procedury pobierania osocza od ozdrowieńców zostały wdrożone już w pierwszej połowie kwietnia 2020 roku.

* Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 września 2017 r. w sprawie warunków pobierania krwi od kandydatów na dawców krwi i dawców krwi (Dz. U. z 2017 poz. 1741).