Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

Projekt pomnika poświęconego ofiarom "operacji polskiej" NKWD powstał z inicjatywy premiera Mateusza Morawieckiego i został wykonany przez białostocką Fundację Piękno Życia z funduszy pozyskanych z Kancelarii Premiera.

Monument stanął na placu przy Centrum Kulturalno-Bibliotecznym w Sokołach - w miejscu często odwiedzanym przez mieszkańców, by przypominać o stalinowskiej zbrodni. Zdaniem Fundacji Piękno Życia, fakt, że w Polsce nie było dotąd miejsca upamiętniającego ofiary sowieckich działać z 1937 i 1938 roku, jest dowodem na to, że istniała taka potrzeba.

- „Operacja antypolska” NKWD należy do zbrodni, o których pamięć trzeba przywracać w polskim społeczeństwie. Jestem przekonany, że pomnik, który stanął tu, w Sokołach – w sercu Polski – stanie się znany w całym kraju i przyczyni się do utrwalenia pamięci o tej zbrodni wśród kolejnych pokoleń Polaków - mówił również wicewojewoda podlaski Tomasz Madras.

Uczestnicy uroczystości w Sokołach - wśród nich m.in. Wojciech Labuda - pełnomocnik premiera ds. ochrony miejsc pamięci, sekretarz stanu w KPRM Adam Andruszkiewicz, wicewojewodowie: Tomasz Madras i Bogusława Szczerbińska oraz wójt Sokół Józef Zajkowski, złożyli kwiaty pod pomnikiem, oddają hołd pomordowanym.

W miejscowym Centrum Targowo–Wystawienniczym odbyła się konferencja naukowa "Byliście – jesteśmy. Pamięci ofiar operacji polskiej NKWD 1937-1938", podczas której wystąpili historycy z całej Polski, wybitni badacze tej zbrodni - m.in. prof. Mikołaj Iwanow czy prof. Zdzisław Winnicki.

"Operacja Polska" to mało znana zbrodnia przeprowadzona na Polakach mieszkających na terenie Związku Sowieckiego w latach 1937-1938. To zbrodnia ludobójstwa przeprowadzona w ramach stalinowskiego Wielkiego Terroru. Najczęściej strzałem w tył głowy zginęło wówczas ponad 110 tysięcy Polaków, a blisko 30 tysięcy trafiło do łagrów. Polaków z Ukraińskiej i Białoruskiej Sowieckiej Republiki również deportowano masowo do Kazachstanu i na Syberię.