Wernisaż wystawy "Wielkopolanie dla Niepodległej. Oddziały wielkopolskie w walkach o wschodnią granicę Rzeczypospolitej”
01.10.2020
Na placu przed Teatrem Dramatycznym w Białymstoku otwarto wystawę "Wielkopolanie dla Niepodległej. Oddziały wielkopolskie w walkach o wschodnią granicę Rzeczypospolitej”. Przygotował ją poznański oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Wernisażowi towarzyszyło złożenie kwiatów na grobach poległych Wielkopolan na cmentarzu wojskowym oraz sesja popularnonaukowa. W wydarzeniu wzięli udział wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski i wicewojewoda Tomasz Madras.
Wystawa ma przypominać o zasługach Wielkopolan w wojnie z bolszewikami na wschodnim froncie, w tym także na podlaskiej ziemi. Jak podkreślają historycy, Armia Wielkopolan walczyła o niepodległość m.in. Łomży, Kolna czy Białegostoku już w szeregach odrodzonego Wojska Polskiego. Pruski dryl i druga para skórzanych butów pozwoliły powstańcom wielkopolskim odepchnąć Armię Czerwoną w Bitwie Warszawskiej i wyprowadzić z Podlasia wielkie uderzenie w Bitwie Niemeńskiej.
- Po Powstaniu Wielkopolskim tamtejsza armia została przerzucona na wschodni front i między innymi w naszym regionie walczyła o niepodległość Polski. Myślę, że każdy mieszkaniec województwa podlaskiego powinien znać ich zasługi w walkach o wolną Polskę. Temu ma służyć wystawa przed Teatrem Dramatycznym w Białymstoku - mówił podczas wernisażu wicewojewoda podlaski Tomasz Madras.
O wystawie opowiedział jej autor - dr Adam Pleskaczyński z IPN w Poznaniu. W otwarciu wzięła udział również wicewojewoda wielkopolski Aneta Niestrawska. Wystawę można ogladać do połowy października.
Wcześniej wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski, wicewojewoda Aneta Niestrawska, a także dyrektor IPN w Białymstoku dr hab. Piotr Kardela i dyrektor IPN w Poznaniu dr hab. Rafał Reczek złożyli kwiaty na grobach żołnierzy wielkopolskich pochowanych na Cmentarzu Wojskowym w Białymstoku przy ul. 11 Listopada - ppłk. Lucjana Kędzierskiego, dowódcy 14 Pułku Artylerii Polowej, zmarłego z ran w Białymstoku 16 sierpnia 1919 r. i pchor. pilota Antoniego Katarzyńskiego z 12 Eskadry Wywiadowczej, poległego 21 września 1920 r. oraz na pomniku poświęconym nieznanym żołnierzom, którzy zginęli w obronie Polski.
- Jestem dumna jako Wielkopolanka, jako osoba pochodząca z Wielkopolski, że walczący Wielkopolanie to również Wielkopolanie, którzy tutaj znaleźli swoje kwatery, którzy tutaj spoczywają - mówiła wicewojewoda Aneta Niestrawska.
- Cieszę się, że jest taki projekt, który unaocznia nam, że walka o niepodległość była sprawą, która obejmowała wszystkie ziemie – dodał wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.
Ostatnim punktem przedsięwzięcia była sesja popularnonaukowa w sali konferencyjnej Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego, w czasie której Waldemar Tyszuk z białostockiego oddziału IPN opowiedział zgromadzonym, m.in. o bitwie o Łomżę, zaś dr Adam Pleskaczyński z poznańskiego oddziału IPN przybliżył udział Wielkopolan w walkach o wschodnie tereny odrodzonego państwa polskiego. Podziękował również partnerom w projekcie „Wielkopolanie dla Niepodległej” za pomoc w pozyskiwaniu zdjęć i tworzeniu wystawy oraz publikacji książkowej : Muzeum Narodowym w Poznaniu, Wielkopolskiemu Muzeum Niepodległości, Muzeum Regionalnym im. H. Ławniczaka w Krotoszynie, Muzeum Regionalnym w Kościance, Bibliotece Państwowej i Archiwum Państwowemu w Poznaniu oraz Wojskowemu Biuru Historycznemu.
Na koniec panelu odbyła się prezentacja albumu „Oddziały wielkopolskie w walkach o wschodnią granicę Rzeczypospolitej”, a każdy z uczestników otrzymał egzemplarz publikacji.