Warmińsko-Mazurski Urząd Wojewódzki w Olsztynie

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzi kampanię informacyjną „Nie marnuj żywności – szkoda planety!”. Jej celem jest upowszechnianie wśród konsumentów i producentów wiedzy na temat przeciwdziałania marnowaniu żywności.

Skala marnowania żywności

Szef resortu rolnictwa zwrócił uwagę, że żywność jest marnowana również w Polsce.

– Rocznie marnujemy około 5 mln ton żywności i – co jest istotne – aż 60 proc. wynika z działalności samych konsumentów – dodał wicepremier.

PROM – Program Racjonalizacji i Ograniczenia Marnotrawstwa Żywności

Ten program określił skalę marnowania żywności w Polsce w całym łańcuchu produkcji. To pierwsza tego typu inicjatywa badawcza w Polsce. Projekt finansowany był przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu GOSPOSTRATEG. Realizowany był od 1 września 2018 r. do 31 sierpnia 2021 r. przez Konsorcjum w składzie: Federacja Polskich Banków Żywności, Instytut Ochrony Środowiska – PIB, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa oraz Polskie Towarzystwo Technologów Żywności.

 – Otrzymane wyniki wskazują, że produkcja podstawowa (rolnicza) odpowiada za ok. 15 proc. marnowanej żywności w całym łańcuchu. W takim samym stopniu odpowiada przetwórstwo, ale jednak najwięcej strat pochodzi z gospodarstw domowych – dodał szef resortu rolnictwa.

Jak przeciwdziałać marnowaniu żywności

– Aby uzmysłowić sobie skalę problemu, warto wiedzieć, że w każdej sekundzie w Polsce do kosza trafia ilość żywności równoważna 184 bochenkom chleba – podkreślił wicepremier.

Pieczywo należy zresztą do najczęściej wyrzucanej żywności w Polsce, za nim zaś plasują się kolejno świeże owoce, warzywa, wędliny i napoje mleczne.

– To tym bardziej zaskakuje, że cały czas mówimy o naszym wielkim szacunku dla chleba – dodał szef resortu rolnictwa.

Wicepremier Kowalczyk zwrócił uwagę, że o ile w przypadku innych uczestników łańcucha żywnościowego jest możliwe ograniczenie marnowania żywności poprzez regulacje prawne, to w przypadku konsumentów jest to niemożliwe.

Zasada 4P – planuj, przechowuj, przetwarzaj, podziel się

– Prowadzimy tak szeroką kampanię adresowaną do konsumentów, bo ograniczenie strat żywności w gospodarstwach domowych jest możliwe poprzez wzrost świadomości o stratach oraz o możliwościach ich uniknięcia – stwierdził wicepremier.

Szef resortu rolnictwa zwrócił uwagę na cztery podstawowe elementy ograniczające marnowanie żywności przez konsumentów.

Pierwszym z nich jest właściwe planowanie i kupowanie takiej ilości jedzenia, jaką jesteśmy w stanie spożyć. Kolejne dwa dotyczą właściwego przechowywania i przetwarzania żywności. Ostatni natomiast to dzielenie się żywnością z potrzebującymi, np. za pośrednictwem jadłodzielni.

Marnowanie żywności a ekologia

– Gdybyśmy potrafili ograniczyć marnowanie żywności tylko o połowę, to w efekcie uzyskalibyśmy 10 proc. potencjału produkcji żywności, czyli inaczej mówiąc – moglibyśmy wyżywić 1 miliard ludzi – podkreślił wicepremier Henryk Kowalczyk.

Szef resortu rolnictwa zwrócił uwagę, że marnowanie żywności to także niekorzystne skutki dla środowiska.

– Dzięki niemarnowaniu żywności możemy mniej intensywnie produkować i jednocześnie wyżywić więcej osób – dodał wicepremier Henryk Kowalczyk.

Wicepremier zwrócił przy tym uwagę na słowa duszpasterza rolników biskupa Leszka Leszkiewicza, który podczas dożynek jasnogórskich apelował do rolników, aby dziękując za plony, zwracali również uwagę na niewyrzucanie żywności.

Procedura MOST – ograniczanie marnotrawstwa żywności z korzyścią dla społeczeństwa

Wyniki badań dotyczące ograniczenia strat żywności przedstawiła dr hab. Beata Bilska ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Zaprezentowała procedurę MOST (Model Ograniczania Strat i Marnotrawstwa Żywności z Korzyścią dla Społeczeństwa), której celem było ograniczanie marnotrawstwa żywności. Procedura była wdrożona w wybranych zakładach przemysłu spożywczego i Organizacjach Pożytku Publicznego w celu redystrybucji bezpiecznej żywności do osób potrzebujących w ramach trwającego 3 lata projektu (realizowanego w ramach Programu Innowacje Społeczne finansowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju).

Pierwszym zakładem, w którym została wdrożona ta procedura, była spółdzielnia mleczarska Mlekovita, która jest również jednym z konsorcjantów projektu.

– Procedura ma za zadanie ułatwić podjęcie decyzji, na których etapach i w których miejscach w zakładzie można pozyskać bezpieczną pod względem zdrowotnym żywność, ale oczywiście też żywność o odpowiedniej jakości (…), tak aby można ją było przekazać na cele społeczne – wyjaśniła dr hab. Beata Bilska.

Badaczka poinformowała, że podstawą opracowania procedury MOST był system HACCP (system Analizy Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli).

– Procedura ułatwia współpracę między firmami a organizacjami zajmującymi się redystrybucją żywności – powiedziała dr hab. Beata Bilska.

– Należy podkreślić, że ta procedura jest elastyczna i może zostać wdrożona w różnych podmiotach łańcucha żywnościowego – dodała badaczka.

Kampania „Nie marnuj żywności. Szkoda planety!”

Prowadzona przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi kampania informacyjna „Nie marnuj żywności. Szkoda planety!” promuje zasadę 4P: planuj, przechowuj, przetwarzaj, podziel się.
Więcej informacji o kampanii znajduje się na stronie internetowej: www.gov.pl/web/rolnictwo/4xp-czyli-szanuj-zywnosc.