Nowe rozwiązania w walce z wykluczeniem komunikacyjnym

18.05.2023

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Infrastruktury. Rząd chce dalej poprawiać funkcjonowanie przewozów drogowych osób w transporcie publicznym. Chodzi również o walkę z wykluczeniem komunikacyjnym w rejonach, gdzie regularna komunikacja autobusowa nie istnieje lub funkcjonuje w wymiarze, który nie zaspokaja podstawowych potrzeb komunikacyjnych pasażerów. Roczna kwota wsparcia dla linii autobusowych z rządowego Funduszu rozwoju przewozów autobusowych wzrośnie do 1 mld zł.

Nowe rozwiązania w walce z wykluczeniem komunikacyjnym

– Przyjęty przez rząd projekt ustawy daje m.in. możliwość zawierania umów wieloletnich w ramach Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. To rozwiązanie, na które czekali organizatorzy tego typu przewozów, dające im większą przewidywalność. Fundusz rozwoju przewozów autobusowych to jeden z filarów walki z wykluczeniem komunikacyjnym, dlatego cieszy nas tak duże zainteresowanie samorządów – rozdysponowane zostały prawie wszystkie przyznane środki, a w niektórych województwach nawet ich zabrakło – powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.

Zainteresowanie samorządów uruchamianiem połączeń z dofinansowaniem z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych rośnie z roku na rok. W 2019 r. dofinansowanych zostało 1228 linii komunikacyjnych za 10 mln zł, w 2020 r. były to 2834 linie i 139 mln zł, a w 2021 r. 4371 linii i 358 mln zł. Natomiast w 2022 r. dopłatą objęto 5705 linii komunikacyjnych, a kwota dopłaty przekazana organizatorom wyniosła ponad 631 mln zł. W ramach przeprowadzonych do tej pory naborów na 2023 r., samorządy wnioskowały o uruchomienie 6 436 nowych linii komunikacyjnych w całym kraju. Na ten cel rząd przeznaczył 777 mln zł.

Najważniejsze rozwiązania

Z 800 mln zł do 1 mld zł zwiększony zostanie budżet Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. Rozwiązanie to pozwoli na zwiększenie dostępności transportu publicznego dla pasażerów.
Od 2024 r. utrzymany zostanie na stałe obecny poziom dopłaty z Funduszu dla organizatorów publicznego transportu w kwocie nie wyższej niż 3 zł do 1 wozokilometra przewozu.
Wojewoda będzie mógł zawierać z organizatorem – oprócz rocznych umów o dopłatę – także wieloletnie umowy o dopłatę z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych. Zapewni to większą przewidywalność i stabilność dopłat z funduszu, a tym samym zachęci organizatorów do organizacji przewozów, zwłaszcza na obszarach, gdzie dostępność transportu nie jest obecnie wystarczająca.
Utrzymana zostanie możliwość ubiegania się o dopłatę z budżetu państwa, jeśli chodzi o stosowanie ulg ustawowych za przejazd przez przewoźników, którzy nie są operatorami publicznego transportu zbiorowego. Rozwiązanie to umożliwi szeroką dostępność biletów ulgowych dla pasażerów, zarówno w przewozach o charakterze użyteczności publicznej, jak i przewozach realizowanych przez tzw. przewoźników komercyjnych.
W czasie stanu wyjątkowego, stanu wojennego, stanu klęski żywiołowej oraz stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, w celu usuwania ich skutków, zarządca infrastruktury kolejowej będzie mógł nie pobierać części opłaty podstawowej, związanej z rodzajem wykonywanych przewozów (mark-up) oraz opłaty rezerwacyjnej za niewykorzystanie przydzielonej zdolności przepustowej lub będzie mógł pobierać opłatę podstawową obniżoną o nie więcej niż 50 proc. wysokości.
Za utracone przychody zarządca infrastruktury kolejowej otrzyma finansowanie ze środków budżetu państwa. Rozwiązanie ma na celu umożliwienie zarządcy infrastruktury obniżenia opłat za dostęp do infrastruktury i zrekompensowanie im obniżenia tych opłat.

Nowe przepisy mają wejść w życie zasadniczo po upływie 30 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.