Samorządy nie stracą na Polskim Ładzie – rząd przygotował działania wzmacniające finanse JST
15.10.2021
Polski Ład to szereg korzystnych zmian dla Polaków – w tym przede wszystkim historyczna obniżka podatków. Rząd nie pozostaje obojętny również na potrzeby samorządów. Aby nie dopuścić do zmniejszenia dochodów z podatków dla jednostek samorządu terytorialnego, zostały przygotowane konkretne działania wzmacniające ich finanse na nadchodzące lata. Oznacza to, że w 2022 r. samorządy nie stracą na Polskim Ładzie. Co ważne, w kolejnych latach dochody jednostek samorządu terytorialnego będą wyższe niż wynika to z ich prognoz.
Dodatkowe 12 mld zł dla samorządów na realizację zadań własnych i inwestycje wodno-kanalizacyjne
Nawet 78,5 mld zł – o tyle wyższe niż planowano mogą być wpływy do budżetu państwa w 2021 r. Część z tych środków – 12 mld zł – trafi do jednostek samorządu terytorialnego:
• 8 mld zł na realizacje zadań własnych,
• 4 mld zł na inwestycje w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę oraz kanalizacji.
Dodatkowe 8 mld zł samorządy będą mogły wydać w tym lub przyszłym roku – według własnych potrzeb. Również o ich przeznaczeniu zdecydują same. Pieniądze będą mogły pokryć wydatki bieżące, ale także koszty realizowanych inwestycji.
Subwencja rozwojowa w przypadku niższych dochodów z podatku PIT i CIT
Od 2022 r. dochody z podatków PIT i CIT będą przekazywane w równych miesięcznych transzach. Dla samorządów oznacza to gwarancję dochodów, ale także ułatwienie przy planowaniu i realizacji budżetów.
Co w sytuacji, kiedy dochody JST z PIT i CIT spadną poniżej ustalonego poziomu? W takiej sytuacji samorządy otrzymają dodatkowe pieniądze z tzw. subwencji rozwojowej. Oznacza to, że samorządy nie stracą. Dodatkowo, ich dochody będą odporniejsze na wahania w gospodarce i zmiany prawne.
O tym, na co zostaną przeznaczone środki, zadecydują JST. Pieniądze będą mogły pokryć koszty realizowanych inwestycji, ale także bieżących zadań.
Rząd wspiera lokalne inwestycje
Lokalne inwestycje są kluczowe dla szybkiego rozwoju naszego kraju. Wpływają także pozytywnie na komfort życia mieszkańców. Obserwując jak zmienia się Polska dzięki programom takim jak Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych, czy Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg, rząd chce w dalszym ciągu wspierać lokalne przedsięwzięcia.
W tym celu powstał Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych. Głównym założeniem programu są bezzwrotne dofinansowania inwestycji JST – promesy inwestycyjne udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Wysokość wsparcia to od 80 proc. do nawet 95 proc. wartości inwestycji. Dodatkowe środki, które trafią do jednostek samorządu terytorialnego, to kolejne inwestycje bliskie mieszkańcom w całej Polsce.
Dowiedz się więcej na bgk.pl/polski-lad
Łączne dochody JST wyższe niż planowano
Łączne dochody samorządów z PIT i CIT w 2022 r. – z uwzględnieniem dodatkowych 8 mld zł – będą wyższe o 10,3 proc. od tych prognozowanych.
Jak będzie to wyglądało w poszczególnych miastach? Oto kilka przykładów:
• Warszawa – dochody będą wyższe o 165,5 mln zł,
• Łódź – dochody będą wyższe o 105,1 mln zł,
• Kraków – dochody będą wyższe o 90 mln zł,
• Częstochowa – dochody będą wyższe o 31 mln zł,
• Olsztyn – dochody będą wyższe o 28 mln zł,
• Nowy Sącz – dochody będą wyższe o 10 mln zł.
Również po 2022 r. dzięki subwencji rozwojowej, samorządy nie odczują ewentualnych ubytków wynikających z obniżki podatków. Oznacza to, że w 2022 r., samorządy nie będą miały mniejszych dochodów niż same sobie prognozowały. Natomiast w kolejnych latach dochody samorządowe będą wyższe niż wynika to z ich własnych prognoz.
Finanse samorządów na przestrzeni lat
Sytuacja finansowa samorządów w latach 2016-2020 poprawiła się w stosunku do lat 2011-2015. To także znaczący wzrost wsparcia na inwestycje z budżetu państwa.
• Łączne dochody JST w latach 2016-2020 to prawie 1,3 bln zł. To wzrost o 352 mld zł w porównaniu do lat 2011-2015.
• Lata 2016-2020 to także wzrost o 161 mld zł w dochodach własnych, o 40 mld zł w subwencjach i o 152 mld zł w ramach dotacji celowych.
• Porównując lata 2020 oraz 2015 dochody JST z PIT i CIT wzrosły o 21,2 mld zł (47 proc.).
• W 2020 r. JST zrealizowały dochody planowane sprzed pandemii. Nastąpiła nadwyżka budżetowa w JST w wysokości 5,7 mld zł (pomimo planowanego na ponad 20 mld deficytu).
I półrocze 2021 r. to także nadwyżka budżetowa JST o wysokości 22,4 mld zł. Nadwyżka bieżąca wynosi 23 mld zł.
• Na 2021 r. samorządy zaplanowały dochody z PIT, CIT oraz subwencji ogólnej na poziomie ok. 137 mld zł. Według prognoz Ministerstwa Finansów dochody te wyniosą ok. 145 mld zł, czyli o 8 mld zł więcej.
• Na 2022 r. samorządy zaplanowały dochody z PIT, CIT i subwencji ogólnej na poziomie ok. 140 mld zł. Według prognoz Ministerstwa Finansów, dzięki projektowanym zmianom, dochody te wyniosą ok. 149 mld zł, czyli o 9 mld zł więcej.