Trybunał Sprawiedliwości UE ogłosił 13 marca 2025 r. wyrok w sprawie C-266/22 CRRC Qingdao Sifang CO LTD et Astra Vagoane Călători S.A. przeciwko Autoritatea pentru Reformă Feroviară i Alstom Ferroviaria S.P.A., ECLI:EU:C:2025:178,

Wydane orzeczenie potwierdza stanowisko, jakie TSUE zajął w wyroku z dnia 22 października 2024 r. w sprawie C-652/22 Kolin Inşaat Turizm Sanayi ve Ticaret AȘ przeciwko Državna komisija za kontrolu postupaka javne nabave, ECLI:EU:C:2024:910.

Umowy międzynarodowe dotyczące dostępu do rynku zamówień publicznych

Unia Europejska (UE) jest związana szeregiem umów międzynarodowych gwarantujących na zasadzie wzajemności i równości dostęp do rynku zamówień publicznych. Odzwierciedleniem zobowiązań międzynarodowych UE są przepisy art. 25 dyrektywy 2014/24/UE i art. 43 dyrektywy 2014/25/UE, z których wynika, że w zakresie, w jakim przewidują to załączniki 1, 2, 4 i 5 oraz uwagi ogólne do dodatku I UE do Porozumienia GPA, a także inne umowy, którymi związana jest UE, Zamawiający mają obowiązek zapewnić robotom budowlanym, dostawom, usługom i wykonawcom sygnatariuszy tych umów traktowanie nie mniej korzystne niż traktowanie przyznane robotom budowlanym, dostawom, usługom i wykonawcom UE.

Polityka handlowa jako wyłączna kompetencja UE

Dostęp wykonawców z państw trzecich do unijnego rynku zamówień publicznych i koncesji wchodzi w zakres wspólnej polityki handlowej, podlegającej wyłącznej kompetencji UE. W konsekwencji jedynie UE może stanowić prawo oraz przyjmować akty prawnie wiążące w tym względzie, natomiast państwa członkowskie mogą to czynić wyłącznie z upoważnienia UE lub w celu wykonania aktów UE.

Decyzja o dopuszczeniu po stronie Zamawiającego

W sytuacji nieprzyjęcia przez UE aktów o charakterze generalnym dotyczących dostępu do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego w UE dla wykonawców z państwa trzeciego, które nie zawarło z UE umowy międzynarodowej gwarantującej równy i wzajemny dostęp do zamówień publicznych, to do zamawiającego należy dokonanie oceny, czy należy dopuścić do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wykonawców z takiego państwa trzeciego i na jakich warunkach.

Podkreślenia wymaga, że TSUE – podobnie jak UZP w komunikacie z dnia 29 stycznia 2025 r. – wskazał, że w takiej sytuacji to do zamawiającego należy decyzja, czy należy dopuścić czy wykluczyć udział wykonawcy z państwa trzeciego, które nie zawarło z UE umowy międzynarodowej gwarantującej równy i wzajemny dostęp do zamówień publicznych, jako członka konsorcjum (zob.: https://www.gov.pl/web/uzp/udzial-wykonawcow-z-panstw-trzecich-w-swietle-wyroku-tsue-z-dnia-22-pazdziernika-2024-r-w-sprawie-c-65222-kolin2).