Produkty tradycyjne i regionalne
Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o rejestracji i ochronie nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych oraz gwarantowanych tradycyjnych specjalności produktów rolnych i środków spożywczych, win lub napojów spirytusowych oraz o produktach tradycyjnych wyznacza organy i jednostki kompetentne w dwóch obszarach:
- oceny wniosków o rejestrację produktów,
- kontroli produktów.
I. ORGANY WŁAŚCIWE W SPRAWIE OCENY WNIOSKÓW O REJESTRACJĘ PRODUKTÓW
Organami właściwymi w sprawie oceny wniosków o rejestrację produktów są:
- Minister właściwy ds. rynków rolnych, który m.in.:
- przyjmuje i ocenia wnioski o rejestrację oraz wnioski o zmianę wniosku o rejestrację,
- prowadzi postępowanie w przypadku wniesienia sprzeciwu przez inne państwo do wniosku o rejestrację zgłoszonego przez Polskę,
- przyjmuje i zgłasza sprzeciw oraz prowadzi postępowanie w przypadku wniesienia sprzeciwu przez Polskę do wniosku o rejestrację zgłoszonego przez inne państwo,
- przekazuje do Komisji Europejskiej informacje o organach i jednostkach organizacyjnych właściwych w sprawach kontroli i certyfikacji produktów,
- prowadzi listę produktów podlegających tymczasowej ochronie krajowej.
- Rada do Spraw Oznaczeń Geograficznych i Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności jako organ opiniodawczo-doradczy ministra, która opiniuje:
- wnioski o cofnięcie rejestracji i wnioski o zatwierdzenie zmiany,
- sprzeciwy do wniosku o cofnięcie rejestracji,
- sprzeciwy do wniosku o zatwierdzenie zmiany.
II. ORGANY WŁAŚCIWE DO KONTROLI PRODUKTÓW REGIONALNYCH I TRADYCYJNYCH DOKONYWANEJ NA WNIOSEK PRODUCENTA
Organami i jednostkami organizacyjnymi właściwymi w sprawach kontroli i certyfikacji produktów posiadających ChNP, ChOG lub GTS są:
- Minister właściwy do spraw rynków rolnych:
- wykonujący obowiązki i uprawnienia państwa członkowskiego Unii Europejskiej dotyczące rejestracji i ochrony nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych, gwarantowanych tradycyjnych specjalności i określeń tradycyjnych oraz rejestracji międzynarodowej oznaczeń geograficznych określone w rozporządzeniu nr 1151/2012, rozporządzeniu nr 1308/2013, rozporządzeniu 2019/787 i rozporządzeniu 2019/1753 oraz w prze-
pisach Unii Europejskiej wydanych na ich podstawie, chyba że przepisy ustawy lub przepisy odrębne stanowią inaczej - upoważniający jednostki certyfikujące , do przeprowadzania kontroli, wydawania i cofania certyfikatów potwierdzających zgodność procesu produkcji posiadających chronioną nazwę pochodzenia, chronione oznaczenie geograficzne lub będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami ze specyfikacją.
- Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych:
- wykonujący obowiązki i uprawnienia państwa członkowskiego Unii Europejskiej określone w przepisach UE, wskazanych w art. 3 ust. 2 pkt 1 lit. a -d) ustawy,
- wykonujący obowiązki właściwego organu określone w przepisach UE wskazanych w art. 3 ust. 2 pkt 2 lit. a -c) ustawy
- będący organem odpowiedzialnym, o którym mowa w art. 4 ust. 2 lit. b rozporządzenia 2017/625
- sprawujący nadzór nad działalnością upoważnionych jednostek certyfikujących i nad wytwarzaniem produktu z nazwą pochodzenia, oznaczeniem geograficznym lub produktu będącego gwarantowaną tradycyjną specjalnością.
- Upoważnione jednostki certyfikujące przeprowadzające kontrole oraz wydające i cofające certyfikaty zgodności,
- Wojewódzki inspektor jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych przeprowadzający kontrolę zgodności procesu produkcji produktów rolnych i środków spożywczych posiadających chronioną nazwę pochodzenia, chronione oznaczenie geograficzne lub będących gwarantowaną tradycyjną specjalnością ze specyfikacją,
Wykaz jednostek certyfikujących produkty posiadające chronione nazwy pochodzenia, chronione oznaczenia geograficzne lub będące gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami.
Lp. | Nazwa jednostki certyfikującej, adres, nr identyfikacyjny |
1 | PNG Sp. z o.o. Cisów 77A, 26-021 Daleszyce OZ/jc-01/2006/PL |
2 | Kiwa COBICO Sp. z o.o. Przebieczany 529, 32-020 Wieliczka OZ/jc-03/2007/PL |
3 | BIOCERT MAŁOPOLSKA Sp. z o.o. ul. Lubicz 25 A , 31-503 Kraków OZ/jc-04/2007/PL |
4 | QA Solutions Sp. z o.o. ul. Józefa Marcika 25E/3, 30-443 Kraków OZ/jc-07/2016/PL |
III. ZADANIA GŁÓWNEGO INSPEKTORA JAKOŚCI HANDLOWEJ ARTYKUŁÓW ROLNO-SPOŻYWCZYCH W ZAKRESIE NADZORU NAD JEDNOSTKAMI CERTYFIKUJĄCYMI
Główny Inspektor w ramach nadzoru nad jednostkami certyfikującymi:
- przeprowadza kontrole urzędowe zgodnie z przepisami o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych;
- przeprowadza audyty lub inspekcje, o których mowa w art. 33 lit. a rozporządzenia 2017/625;
- sporządza na piśmie i przekazuje upoważnionej jednostce certyfikującej wnioski pokontrolne zawierające;
- ustala zakres kontroli zgodności przekazany przez upoważnioną jednostkę certyfikującą;
- sprawdza dokumenty potwierdzające zgodność produktu z nazwą pochodzenia, oznaczeniem geograficznym lub produktu będącego gwarantowaną tradycyjną specjalnością ze specyfikacją produktu;
- wydaje na piśmie wytyczne i polecenia w celu zapewnienia prawidłowej realizacji wykonywanych przez upoważnione jednostki certyfikujące zadań;
- może sprawdzać u producentów prawidłowość przeprowadzania kontroli zgodności przez upoważnioną jednostkę certyfikującą oraz prawidłowość wydawania, ograniczania, zawieszania i cofania certyfikatów zgodności.
LISTA POLSKICH PRODUKTÓW ZAREJESTROWANYCH JAKO ChNP, ChOG lub GTS
Nazwy zarejestrowane:
Produkty rolne i spożywcze:
- Andruty kaliskie (ChOG),
- Bryndza podhalańska (ChNP),
- Cebularz lubelski (ChOG),
- Chleb prądnicki (ChOG),
- Czosnek galicyjski (ChOG),
- Fasola korczyńska (ChOG),
- Fasola ("Piękny Jaś") z Doliny Dunajca (ChNP),
- Fasola wrzawska (ChNP),
- Jabłka grójeckie (ChOG),
- Jabłka łąckie (ChOG),
- Jagnięcina podhalańska (ChOG),
- Kabanosy staropolskie (GTS),
- Karp zatorski (ChNP),
- Kiełbasa biała parzona wielkopolska (ChOG),
- Kiełbasa jałowcowa staropolska (GTS),
- Kiełbasa krakowska sucha staropolska (GTS),
- Kiełbasa lisiecka (ChOG),
- Kiełbasa myśliwska staropolska (GTS),
- Kiełbasa piaszczańska (ChOG),
- Kołacz śląski (ChOG),
- Krupnioki śląskie (ChOG),
- Miód drahimski (ChOG),
- Miód kurpiowski (ChOG),
- Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich (ChOG),
- Miód z Sejneńszczyzny (ChNP),
- Obwarzanek krakowski (ChOG),
- Olej rydzowy tradycyjny (GTS),
- Oscypek (ChNP),
- Pierekaczewnik (GTS),
- Podkarpacki miód spadziowy (ChNP),
- Redykołka (ChNP),
- Rogal świętomarciński (ChOG),
- Ser koryciński swojski (ChOG),
- Półtorak staropolski tradycyjny (GTS),
- Dwójniak staropolski tradycyjny (GTS),
- Trójniak staropolski tradycyjny (GTS),
- Czwórniak staropolski tradycyjny (GTS),
- Suska sechlońska (ChOG),
- Śliwka szydłowska (ChOG),
- Truskawka kaszubska/Kaszëbskô malëna (ChOG),
- Wielkopolski ser smażony (ChOG),
- Wiśnia nadwiślanka (ChNP).
- Podpiwek kujawski (ChOG)
- Miód spadziowy z Beskidu Wyspowego (ChNP)
- Powidła śliwkowe z Doliny Dolnej Wisły (ChOG)
- Twaróg wędzony (GTS).
- Wędzone jabłko sechlońskie (ChOG).
Napoje spirytusowe:
1. Polska wódka (ChOG),
2. Wódka ziołowa z Niziny Północnopodlaskiej aromatyzowana ekstraktem z trawy żubrowej (ChOG).