System kontroli i certyfikacji
System kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym stanowią:
- Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, jako organ właściwy do przekazywania jednostkom certyfikującym zadań w zakresie kontroli urzędowych i niektórych zadań związanych z innymi czynnościami urzędowymi oraz organ sprawujący nadzór nad jednostkami certyfikującymi i nad produkcją ekologiczną.
- Jednostki certyfikujące, którym zostały przekazane zadania w zakresie kontroli urzędowych i niektórych zadań związanych z innymi czynnościami urzędowymi.
Funkcjonowanie systemu kontroli i certyfikacji w rolnictwie ekologicznym jest podstawowym gwarantem dla konsumenta, że produkty znajdujące się na rynku wyprodukowane zostały zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi rolnictwa.
Na podstawie ustawy o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych posiada następujące uprawnienia:
- przekazuje jednostkom certyfikującym w drodze decyzji zadania w zakresie kontroli urzędowych i niektórych zadań związanych z innymi czynnościami urzędowymi,
- koordynuje współpracę i kontakty z Komisją i innymi państwami członkowskimi w związku z kontrolami urzędowymi i innymi czynnościami urzędowymi,
- prowadzi i podaje do publicznej wiadomości wykaz podmiotów, które dokonały zgłoszenia działalności w zakresie rolnictwa ekologicznego,
- dokonuje kontroli produktów rolnictwa ekologicznego pochodzących z krajów trzecich, w tym kontroli granicznej,
- prowadzi rejestr dostępnych zwierząt ekologicznych,
- wydaje zakazy wprowadzania do obrotu produktów zawierających odniesienia do produkcji ekologicznej,
- wydaje decyzje dotyczące stosowania odstępstw od warunków produkcji ekologicznej,
- sprawuje nadzór nad jednostkami certyfikującymi i nadzór nad produkcją ekologiczną.
W ramach nadzoru nad jednostkami certyfikującymi Główny Inspektor JHARS:
- przeprowadza kontrole urzędowe,
- przeprowadza analizy danych dostarczanych przez jednostki certyfikujące,
- przeprowadza audyty i inspekcje jednostek certyfikujących w zakresie stosowania przez nie procedur kontrolnych, posiadanych środków technicznych i kwalifikacji posiadanych przez osoby prowadzące kontrole oraz dokonuje sprawdzenia dokumentów dotyczących kontroli,
- przekazuje jednostkom certyfikującym wnioski pokontrolne lub zalecenia poaudytowe,
- może nakazać wykonanie odpowiednich działań naprawczych związanych z funkcjonowaniem jednostek certyfikujących,
- może żądać od jednostek certyfikujących wszelkich dodatkowych danych i informacji związanych ze sprawowanym nadzorem,
- może sprawdzić u producentów ekologicznych prawidłowość przeprowadzania przez jednostki certyfikujące kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych,
- wydaje wytyczne i polecenia w celu zapewnienia prawidłowej realizacji wykonywanych przez jednostki certyfikujące zadań, w szczególności w celu stosowania wspólnego katalogu środków.
W ramach nadzoru nad produkcją ekologiczną Główny Inspektor JHARS przeprowadza kontrolę urzędową u:
- producenta ekologicznego;
- podmiotu, który był producentem ekologicznym, w okresie 5 lat od dnia, w którym podmiot ten poinformował zgodnie z art. 39 ust. 1 lit. d ppkt iii tiret trzecie rozporządzenia 2018/848 o wycofaniu się z produkcji ekologicznej.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 czerwca 2022 r. o rolnictwie ekologicznym i produkcji ekologicznej (Dz.U. z 2022 r. poz. 1370)