JABŁKA GRÓJECKIE - od 12 lat z unijnym znakiem ChOG
W województwie mazowieckim, w okolicach Grójca, od prawie 500 lat znajdują się duże obszary sadów jabłoniowych, zwane „największym sadem Europy”. To właśnie na tym obszarze produkowane są wyjątkowe „jabłka grójeckie” - owoce o iście królewskim rodowodzie, sięgających czasów królowej Bony, która miała istotny wkład w rozwój sadownictwa. Z kolei dynamiczny rozwój sadownictwa grójeckiego nastąpił po II wojnie światowej. W tym czasie powołano Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa, przy którym powstał Zakład Doświadczalny, gdzie nauczano o najnowszych metodach uprawy jabłoni. Obecnie sadownictwo jest bardzo dynamicznie rozwijającą się gałęzią rolnictwa - głównie ze względu na szybki proces wdrażania innowacyjnych rozwiązań w zakresie produkcji umożliwiający osiąganie lepszych wyników produkcyjnych. Dzięki temu postępowi Polska zalicza się do największych producentów jabłek w Europie i na świecie, w szczególności sady z okolic Grójca dostarczają około 40% polskiej produkcji jabłek
Co decyduje o jakości jabłek grójeckich?
Obszar produkcji „jabłek grójeckich” położony jest w centralnej Polsce, obejmuje teren Niziny Środkowomazowieckiej oraz Niziny Południowomazowieckiej. Do szczególnych warunków panujących w ww. obszarze, które sprzyjają uprawie jabłoni, zalicza się:
- gleby bielicowe,
- roczna suma opadów wynosi 600 mm,
- okres wegetacyjny około 200 dni,
- stosunkowo łagodny klimat, niepowodujący znaczących strat w nasadzeniach oraz
- charakterystyczny mikroklimat odznaczający się występowaniem niskich temperatur (nawet 0 °C) w godzinach nocnych, w okresie przedzbiorczym (wrzesień, początek października), przez co wpływa korzystnie na procesy fizjologiczne zachodzące w jabłkach tuż przed zbiorem i poprawia odpowiedni stosunek cukrów do kwasów, co ma znaczący wpływ na wyśmienity smak „jabłek grójeckich”.
5 października w 2011 roku nazwa „jabłka grójeckie” została wpisana do unijnego rejestru jako Chronione Oznaczenie Geograficzne (ChOG). To unijny znak przyznawany produktom regionalnym wyjątkowej jakości o nazwie nawiązującej do miejsca, w którym są wytwarzane i podkreślającej ich związek z tym miejscem.
Unikalne cechy występujące w obszarze produkcji „jabłek grójeckich”, a w szczególności warunki glebowe i specyficzny mikroklimat, sprawiają że „jabłka grójeckie” wyróżniają się:
- kwasowością wyższą od przeciętnej dla danej odmiany średnio o 5% oraz
- pięknym czerwonym rumieńcem, co świadczy także o wyższej zawartości barwników- antocyjanów i karetonoidów w tkankach pod skórką jabłka.
Pod nazwą „jabłka grójeckie” mogą być sprzedawane jabłka wymienionych poniżej odmian, w klasie extra i I oraz spełniające minimalne wymagania dotyczące wybarwienia, wielkości oraz jędrności miąższu w czasie sprzedaży, określone w Specyfikacji. Spośród 27 odmian „jabłek grójeckich”, najważniejsze to: Gala, Gloster, Jonagold, Golden Delicious, Red Jonaprince oraz Ligol.
W zależności od odmiany kształt jabłek grójeckich może być kulisty: regularny, spłaszczony, wydłużony, a skórka gładka lub szorstka, na której może występować specyficzny, naturalny nalot. Również smak różnych odmian jabłek grójeckich może być: słodki, słodko-kwaśny, słodko-winny, kwaskowaty, winny, korzenno-winny. Z kolei ze względu na specyficzny mikroklimat smak i zapach jabłek grójeckich jest bardziej wyrazisty i aromatyczny od jabłek uprawianych w innych regionach.
Wyjątkowe cechy sensoryczne „jabłek grójeckich” są doceniane przez konsumentów oraz przetwórców w całej Europie.
Należy jednak pamiętać, że nie każde jabłko z rejonu grójeckiego to „jabłko grójeckie”. Można je w łatwy sposób rozpoznać po charakterystycznym logo Chronionego Oznaczenia Geograficznego umieszczonego na każdym jabłku.
Odmiany Jabłek grójeckich:
1. Alwa
2. Belle de Boskoop i mutanty
3. Braeburn
4. Cortland
5. Celeste
6. Delikates
7. Derlrbaleestival i mutanty
8. Early Geneva
9. Elise
10. Elstar
11. Empire
12. Fuji
13. Gala i mutanty
14. Gloster
15. Golden Delicious i mutanty
16. Idared
17. Jerseymac
18. Jonagold i mutanty
19. Jonagored i mutanty
20. Lobo
21. Ligol
22. Mutsu
23. Paula Red
24. Pinova i mutanty
25. Piros
26. Rubin
27. Shampion i mutanty
Więcej informacji o jabłkach grójeckich można znaleźć m.in. w ich specyfikacji, która jest dostępna na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
W tym miejscu warto przypomnieć, iż nasza inspekcja - IJHARS nadzoruje proces certyfikacji produktów spożywczych wyróżnionych znakiem chronione oznaczenie geograficzne (ChOG), chroniona nazwa pochodzenia (ChNP) lub gwarantowana tradycyjna specjalność (GTS), a także produktów rolnictwa ekologicznego w Polsce . Na stronie internetowej IJHARS można znaleźć aktualną listę wszystkich polskich produktów wpisanych do unijnych rejestr chronionych nazw pochodzenia, chronionych oznaczeń geograficznych czy gwarantowanych tradycyjnych specjalności – w zakładce Produkty tradycyjne i regionalne.
Z kolei informacje o wszystkich unijnych produktach chronionych oraz ich specyfikacjach są dostępne na platformie eAmbrosia.