Suplementy diety
Wymagania ogólne dotyczące suplementów diety oraz żywności wzbogacanej
Suplementy diety oraz żywność wzbogacana muszą spełniać wymagania ogólne określone w przepisach prawa żywnościowego dla środków spożywczych powszechnie spożywanych, oraz dodatkowo wymagania szczegółowe określone w odpowiednich przepisach szczegółowych.
Podstawowe wymagania zdrowotne odnoszące się do znakowania żywności zawarte są w dziale II ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t. j. Dz. U. z 2022 poz. 2132). Przepisy te dotyczą m.in. substancji dodatkowych i enzymów spożywczych, aromatów i rozpuszczalników, zanieczyszczeń żywności, napromieniania żywności promieniowaniem jonizującym, znakowania żywności oraz oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych.
W ww. dziale II ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia zamieszczono także dwa rozdziały odnoszące się bardziej szczegółowo do suplementów diety oraz wzbogacania żywności (rozdział 7), jak również żywności wprowadzanej po raz pierwszy do obrotu (rozdział 8).
Dodatkowo w zakresie znakowania tych kategorii żywności zastosowanie ma rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004)(Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011, str. 18, z późn. zm.), rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. Urz. UE L 12 z 18.01.2007 r., str. 3, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci (Dz. Urz. UE L 136 z 25.05.2012 r., str. 1, z późn. zm.).
Suplementy diety oraz żywność wzbogacana podlegają obowiązkowi powiadomienia Głównego Inspektora Sanitarnego o wprowadzeniu po raz pierwszy do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia).
Główny Inspektor Sanitarny prowadzi rejestr produktów objętych powiadomieniem o pierwszym wprowadzeniu do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o których mowa w art. 29 ust. 1.
Wymagania ogólne dotyczące suplementów diety oraz żywności wzbogacanej
Suplementy diety oraz żywność wzbogacana muszą spełniać wymagania ogólne określone w przepisach prawa żywnościowego dla środków spożywczych powszechnie spożywanych oraz dodatkowo wymagania szczegółowe określone w odpowiednich przepisach szczegółowych.
Podstawowe wymagania zdrowotne odnoszące się do znakowania żywności zawarte są w dziale II ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2020 poz. 2021 r.). Przepisy te dotyczą m.in. substancji dodatkowych i enzymów spożywczych, aromatów i rozpuszczalników, zanieczyszczeń żywności, napromieniania żywności promieniowaniem jonizującym, znakowania żywności oraz oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych.
W ww. dziale II ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia zamieszczono także dwa rozdziały odnoszące się bardziej szczegółowo do suplementów diety oraz wzbogacania żywności (rozdział 7), jak również żywności wprowadzanej po raz pierwszy do obrotu (rozdział 8).
Dodatkowo w zakresie znakowania tych kategorii żywności zastosowanie ma rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004) (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011, str. 18,
z późn. zm.), rozporządzenie (WE) nr 1924/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. w sprawie oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących żywności (Dz. Urz. UE L 12 z 18.01.2007 r., str. 3, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Komisji (UE) nr 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci (Dz. Urz. UE L 136 z 25.05.2012 r., str. 1, z późn. zm.).
Suplementy diety oraz żywność wzbogacana podlegają obowiązkowi powiadomienia Głównego Inspektora Sanitarnego o wprowadzeniu po raz pierwszy do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r.
o bezpieczeństwie żywności i żywienia).
Główny Inspektor Sanitarny prowadzi rejestr produktów objętych powiadomieniem o pierwszym wprowadzeniu do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o których mowa w art. 29 ust. 1.
Szczegółowe wymagania prawne dotyczące suplementów diety
Suplement diety jest środkiem spożywczym, którego celem jest uzupełnienie normalnej diety, będącym skoncentrowanym źródłem witamin, składników mineralnych lub innych pojedynczych lub złożonych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny, wprowadzany do obrotu w formie umożliwiającej dawkowanie.
Maksymalny, dopuszczalny poziom zawartości witamin i składników mineralnych oraz innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny efekt fizjologiczny zapewnia, że zwykłe stosowanie suplementu diety zgodnie z informacją zamieszczoną
w oznakowaniu będzie bezpieczne dla zdrowia i życia człowieka.
Szczegółowe wymagania odnoszące się do składu i oznakowania suplementów diety określone są w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 9 października 2007 r. w sprawie składu i oznakowania suplementów diety (Dz. U. z 2018 r. poz. 1951).
Z przepisów ww. rozporządzenia wynika m.in., że suplementy diety wprowadzane do obrotu znakuje się umieszczając na opakowaniu następujące informacje:
- określenie „suplement diety”,
- nazwy kategorii substancji odżywczych lub substancji charakteryzujących produkt lub wskazanie charakteru tych substancji,
- porcję produktu zalecaną do spożycia w ciągu dnia,
- ostrzeżenie dotyczące nieprzekraczania zalecanej porcji do spożycia w ciągu dnia,
- stwierdzenie, że suplementy diety nie mogą być stosowane jako substytut (zamiennik) zróżnicowanej diety,
- stwierdzenie, że suplementy diety powinny być przechowywane w sposób niedostępny dla małych dzieci.
Zawartość witamin i składników mineralnych oraz innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny efekt fizjologiczny obecnych w suplemencie diety deklaruje się w oznakowaniu w postaci liczbowej.
Deklarowane w oznakowaniu zawartości witamin i składników mineralnych oraz innych substancji wykazujących efekt odżywczy lub inny efekt fizjologiczny podaje się w przeliczeniu na zalecaną przez producenta do spożycia dzienną porcję produktu.
Informacje o zawartości witamin i składników mineralnych podaje się również w procentach w stosunku do referencyjnych wartości spożycia określonych w pkt 1 części A załącznika XIII do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011
w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.
Oznakowanie, prezentacja i reklama suplementów diety nie mogą zawierać informacji stwierdzających lub sugerujących, że zbilansowana i zróżnicowana dieta nie może dostarczyć wystarczających dla organizmu ilości składników odżywczych.
Elektroniczny system powiadomień
Powiadomienie o wprowadzeniu po raz pierwszy do obrotu (suplementy diety, żywność wzbogacana, żywność dla określonych grup)
Procedura składania powiadomień została opisana w art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia . Powiadomienia dokonuje się w formie dokumentu elektronicznego powstałego przez wprowadzenie danych do elektronicznego formularza.
Należy podkreślić, iż za dzień złożenia powiadomienia uznaje się dzień otrzymania przez Głównego Inspektora Sanitarnego powiadomienia opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub własnoręcznym podpisem. Dostęp do elektronicznego formularza powiadomienia znajduje się w zakładce: Elektroniczny System Powiadamiania.
Dane obowiązkowe, jakie powinny znaleźć się w powiadomieniu:
- nazwa produktu oraz jego producenta,
- postać produktu, w jakiej jest on wprowadzany do obrotu,
- wzór oznakowania w języku polskim,
- kwalifikację/rodzaj środka spożywczego przyjętą przez podmiot działający na rynku spożywczym,
- skład jakościowy obejmujący dane dotyczące składników zawartych w produkcie, w tym substancji czynnych,
- skład ilościowy składników,
- imię i nazwisko albo nazwę i adres podmiotu powiadamiającego o pierwszym wprowadzeniu do obrotu oraz numer NIP, jeżeli taki numer podmiot powiadamiający posiada.
Przedsiębiorca w toku weryfikacji powiadomienia może zostać poproszony o korektę powiadomienia lub dostosowania zakresu danych w powiadomieniu ze względu na konieczność uszczegółowienia informacji w rejestrze.
Zespół do spraw Suplementów Diety
Zespół do spraw Suplementów Diety jest organem opiniodawczo-doradczym Głównego Inspektora Sanitarnego działającym na podstawie art. 9 ust. 2a ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2021 r, poz. 195). Zespół utworzony jest w ramach Rady Sanitarno-Epidemiologicznej.
Do zadań Zespołu należy m.in.:
- wsparcie merytoryczne i naukowe Głównego Inspektora Sanitarnego przy wyjaśnianiu okoliczności dotyczących produktów objętych powiadomieniem, o których mowa w art.30 ust.1ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2021, z późn. zm.), poprzez opracowywanie pisemnych opinii w formie uchwał podejmowanych większością głosów członków Zespołu;
- przygotowanie listy składników roślinnych z uwzględnieniem ich maksymalnych dawek w suplementach diety;
- określanie maksymalnych dawek witamin i składników mineralnych w zalecanej dziennej porcji w suplementach diety, powyżej których wykazują one działanie lecznicze;
- monitorowanie interakcji i działań niepożądanych suplementów diety.
Uchwała Zespołu do spraw Suplementów Diety - GIS
Materiały
Co warto wiedziec o suplementach diety - Poradnik Konsumencki05_Co_warto_wiedziec_o_suplementach_diety_poradnik_konsumencki.pdf 0.90MB