Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Poznaniu

Co to jest żywność?⁽¹⁾

„Żywność” (lub „środek spożywczy”) oznacza jakiekolwiek substancje lub produkty, przetworzone, częściowo przetworzone lub nieprzetworzone przeznaczone do spożycia przez ludzi, lub których spożycia przez ludzi można się spodziewać.                                                                          

„Środek spożywczy" obejmuje napoje, gumę do żucia i wszelkie substancje, łącznie z wodą, świadomie dodane do żywności podczas jej wytwarzania, przygotowania lub obróbki.

Na co zwracać uwagę kupując żywność?⁽²⁾

Kupując artykuły spożywcze, zwróćmy uwagę na datę minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia.

Czytajmy etykiety!

Na nich powinny znajdować się wszystkie informacje łącznie z zawartością składników odżywczych oraz kalorycznością. Najlepiej wybierać takie produkty na których znajdują się dokładne informacje o składnikach i pochodzeniu.

Sprawdzajmy warunki przechowywania produktów spożywczych, gdyż bezpośrednio na jakość żywności wpływa sposób przechowywania, w szczególności towarów łatwo psujących się, wymagających niskich temperatur jak również artykułów sypkich, słodyczy czy lodów. Należy pamiętać, że raz rozmrożonych produktów nie wolno ponownie zamrażać.

Ponadto przechowujmy produkty żywnościowe według sposobu podanego na etykiecie przez producenta.

JAK ZGŁOSIĆ INTERWENCJĘ KONSUMENCKĄ?

W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości dotyczącej kupowanej żywności prosimy zawiadomić właściwie terenowo Powiatową Stację Sanitarno-Epidemiologiczną.

• telefonicznie
• pisemnie
• pocztą elektroniczną
• osobiście

UWAGA:

W przypadku pobrania do badań próbki dostarczonej przez klienta z podejrzeniem o ewentualne spowodowanie zatrucia pokarmowego informuje się, iż w momencie otrzymania kwestionowanego wyniku badań stanowi to tylko podstawę do podjęcia działań wyjaśniających w zakładzie lub do poinformowania właściwego organu sprawującego nadzór nad zakładem odpowiedzialnym za bezpieczeństwo żywności a nie do działań represyjnych.

W razie konieczności zbadania żywności uznanej przez konsumenta jako mogącą zagrażać zdrowiu lub życiu, urzędową próbkę do badań laboratoryjnych pobiera w zakładzie przedstawiciel Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego załatwiającego skargę.

W przypadku żywności pochodzenia zwierzęcego (mleko, mięso, ryby, jaja), jeśli zachodzi podejrzenie, że do naruszenia doszło w zakładzie produkcyjnym, to skarga/zgłoszenie winna być przekazana do właściwego terytorialnie Powiatowego Inspektoratu Weterynarii.

KONTAKT

Wykaz adresów, adresów email oraz telefonów kontaktowych do powiatowych stacji sanitarno-epidemiologicznych na terenie województwa wielkopolskiego znajduje się na stronie internetowej Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu w zakładce Kontakt PSSE (https://www.gov.pl/web/wsse-poznan/kontakt-psse).

Jeżeli problem wystąpił na terenie Poznania (lub powiatu poznańskiego) wszelkie pytania można kierować za pomocą poczty elektronicznej e-mail na adres: psse.poznan@sanepid.gov.pl; elektroniczną skrzynką podawczą (ePUAP) na adres: /pssepoznan/SkrytkaESP lub drogą telefoniczną pod nr tel. 61 6467851.

Każdy, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny posiada całodobowy telefon alarmowy, pod który można dzwonić w soboty, niedziele i święta oraz po godzinach pracy, w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia ludzi, wywołanych złym stanem sanitarnym lub epidemiologicznym.

NA TELEFON ALARMOWY DZWONIĆ TYLKO W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH WYMAGAJĄCYCH NIEZWŁOCZNEJ INTERWENCJI!!!

Informacji na temat numeru telefonu alarmowego należy zasięgnąć na stronie internetowej lub w  siedzibie właściwego terytorialnie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego.

Źródło:

1. Rozporządzenie (WE) 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31, 1.02.2002 r. ze zm.).
2. Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności., zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L. Nr 304 z dnia 22 listopada 2011 r., str. 18, z późn. zm.).

Od dnia 1 stycznia 2017 r. istnieje możliwość prowadzenia przez rolników Rolniczego Handlu Detalicznego (RHD).

Rolniczy handel detaliczny to handel detaliczny polegający na produkcji żywności pochodzącej w całości lub części z własnej uprawy, hodowli lub chowu podmiotu działającego na rynku spożywczym i zbywaniu takiej żywności:

- bezpośrednio konsumentowi finalnemu lub

- do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego (np. sklepów, restauracji, stołówek), jeżeli zakłady te są zlokalizowane na obszarze województwa, w którym ma miejsce prowadzenie produkcji tej żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego, lub na obszarach powiatów, lub miast stanowiących siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, sąsiadujących  z tym województwem⁽³⁾.

PRODUKTY POCHODZENIA ROŚLINNEGO nadzoruje Państwowa Inspekcja Sanitarna.

PRODUKTY POCHODZENIA ZWIERZĘCEGO I ZŁOŻONE nadzoruje Inspekcja Weterynaryjna (niezależnie od miejsca zakupu składnika pochodzenia zwierzęcego).

Ponadto nadzór nad jakością handlową żywności sprawuje INSPEKCJA JAKOŚCI HANDLOWEJ ARTYKUŁÓW ROLNO-SPOŻYWCZYCH.

REJESTRACJA (dotyczy produktów pochodzenia roślinnego)

W celu rozpoczęcia działalności w ramach rolniczego handlu detalicznego należy złożyć wniosek o wpis zakładu do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej, który powinien zawierać:

• imię, nazwisko, miejsce zamieszkania i adres wnioskodawcy, numer identyfikacyjny REGON jeśli taki numer posiada;
• nr identyfikacyjny w ewidencji gospodarstw rolnych;
• określenie rodzaju oraz zakresu działalności, w tym rodzaju żywności, która ma być przedmiotem produkcji lub obrotu;
• określenie lokalizacji zakładu i miejsca wprowadzania żywności do obrotu.

Wniosek o wpis do rejestru zakładów podlegających kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej składa się 14 dni przed planowanym rozpoczęciem działalności.

W przypadku, gdy rolnik będzie chciał prowadzić produkcję i sprzedaż produktów pochodzenia zwierzęcego i żywności złożonej (np. pierogi z mięsem) – swoją działalność powinien zarejestrować w Powiatowym Inspektoracie Weterynarii.

WYMAGANIA SANITARNE

1. Produkcja/wytwarzanie żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego może być prowadzona m.in. w kuchniach i pomieszczeniach przydomowych (pomieszczeniach używanych jako prywatne domy mieszkalne).

2. Działalność ta może być też prowadzona w małym przydomowym zakładzie.

3. Możliwe jest też wykorzystywanie do wytworzenia takiej żywności tzw. „inkubatorów przetwórstwa lokalnego*”.

*inkubator przetwórstwa lokalnego - zakład przetwórczy udostępniany jest lokalnym rolnikom w celu przetwarzania produktów pierwotnych pochodzących z ich gospodarstw. W miejscu tym rolnik korzysta z usługi udostępniania pomieszczeń oraz urządzeń inkubatora.

WYMAGANIA DOTYCZĄCE BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI (RHD)

Podstawą zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego produkowanej żywności jest stosowanie:

• Dobrej praktyki higienicznej (GHP)
• Dobrej praktyki produkcyjnej (GMP)

Podmioty prowadzące Rolniczy Handel Detaliczny muszą spełniać wymagania higieniczno-sanitarne określone w rozporządzeniu (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych⁽¹⁾ – załącznik II.

Ww. przepisy powinny być stosowane w sposób elastyczny biorąc pod uwagę zakres prowadzonej działalności, wielkość zakładu i jego specyfikę.

Dla rolniczego handlu detalicznego, który dotyczy produkcji żywności w warunkach domowych, zastosowanie ma rozdział III załącznika II , który dotyczy pomieszczeń używanych głównie jako prywatne domy mieszkalne, ale gdzie regularnie przygotowuje się żywność w celu wprowadzania do obrotu.

Jeżeli produkcja odbywa się w odrębnych pomieszczeniach, w zakładzie zlokalizowanym na terenie gospodarstwa wówczas obowiązują wymagania określone w rozdziałach I i II załącznika II rozporządzenia 852/2004 w sprawie higieny środków spożywczych^(1).

Jeżeli produkcja jest prowadzona w pomieszczeniach używanych głównie jako prywatne domy mieszkalne to rozdział III ww. załącznika II (wyłącznie przy produkcji żywności o niskim ryzyku mikrobiologicznym – np. dżemy); ponadto w każdej z powyższych kwestii obowiązują wymagania określone w rozdziałach IV-XII – z uwzględnieniem elastyczności egzekwowania wymagań.

OZNAKOWANIE

Miejsce zbywania żywności musi być oznakowane w sposób czytelny i widoczny dla konsumenta.

Oznakowanie zawiera ściśle określone informacje:

1) napis „rolniczy handel detaliczny”

2) dane obejmujące:

• imię i nazwisko albo nazwę i siedzibę podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny,
• adres miejsca prowadzenia produkcji tej żywności,
• weterynaryjny numer identyfikacyjny podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny, o ile taki numer został nadany.

Żywność sprzedawana w ramach rolniczego handlu detalicznego musi spełniać wymagania w zakresie oznakowania:

- dla produktów opakowanych należy uwzględnić wymagania zawarte w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności⁽²⁾,

-  dla produktów bez opakowania (sprzedawanych luzem lub pakowanych w momencie sprzedaży po przygotowaniu porcji na życzenie klienta) należy uwzględnić wymagania zawarte m. in. w § 19 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych⁽⁴⁾.

DODATKOWE INFORMACJE

Szczegółowe informacje na temat procesu rejestracji rolniczego handlu detalicznego można uzyskać u właściwego ze względu na siedzibę zakładu lub miejsce prowadzenia działalności państwowego powiatowego inspektora sanitarnego lub powiatowego lekarza weterynarii.

Podmioty prowadzące działalność w ramach RHD oraz producenci żywności na małą skalę w warunkach domowych mogą stosować m. in. opracowane w Głównym Inspektoracie Sanitarnym „Wytyczne Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej przy produkcji żywności niezwierzęcego pochodzenia w warunkach domowych z wykorzystaniem surowców roślinnych z własnych upraw oraz w ramach rolniczego handlu detalicznego”⁽⁶⁾, które są dostępne na stronie internetowej Głównego Inspektora Sanitarnego pod linkiem:

https://www.gov.pl/web/gis/rolniczy-handel-detaliczny

Źródło:

1. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004 r., str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 34, str. 319)
2. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011 str. 18 z późn. zm.)
3. Ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia sprzedaży żywności przez rolników do sklepów i restauracji (Dz. U. z 2018 r. poz. 2242)
4. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie znakowania    poszczególnych rodzajów środków spożywczych. (Dz.U. z 2015 r. poz. 29 z późn. zm.).
5. https://www.gov.pl/web/gis/rolniczy-handel-detaliczny
6. Poradnik Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej przy produkcji żywności niezwierzęcego pochodzenia w warunkach domowych z wykorzystaniem surowców roślinnych z własnych upraw oraz w ramach rolniczego handlu detalicznego, Główny Inspektorat Sanitarny, Warszawa 2017.

Aktualnie od dnia 1 września 2016 r. obowiązuje rozporządzenie tzw. „sklepikowe” - Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. z 2016 r. poz. 1154).

Sprzedaż środków spożywczych w jednostkach systemu oświaty

Możliwość sprzedaży na terenie jednostek systemu oświaty poszczególnych produktów spożywczych wymaga spełnienia przez nie dopuszczalnych kryteriów zawartości cukrów, tłuszczu oraz soli.

Zalecany asortyment w sklepikach szkolnych powinien być zgodny z § 1 ust. 1 ww. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r.⁽¹⁾

UWAGA: Ustawa o bezpieczeństwie żywności i żywienia stwarza możliwość zaostrzenia kryteriów poprzez sporządzenie szczegółowej listy wymagań przez dyrektora placówki w porozumieniu z Radą Rodziców.

Żywienie zbiorowe

Środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty muszą spełniać odpowiednie wymagania dla danej grupy wiekowej, wynikające z aktualnych norm żywienia dla populacji polskiej i być zgodne z zapisami § 2 Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r.⁽¹⁾

Prawidłowe żywienie powinno zapewnić pokrycie wszystkich potrzeb żywieniowych organizmu, warunkować normalne jego funkcjonowanie oraz utrzymanie należytej wagi ciała.

Normy żywienia dla populacji Polski

W ramach zadań realizowanych w Narodowym Programie Zdrowia, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego — PZH opracował nowe „Zalecenia zdrowego żywienia”.

Zalecenia zdrowego żywienia w sposób prosty i przejrzysty zilustrowano graficznie w postaci talerza pełnego różnorodnych produktów, który symbolizuje zalecane proporcje poszczególnych grup produktów w całodziennej diecie.

Grafika z nowymi zaleceniami zdrowego żywienia

Należy pamiętać o podaniu informacji dotyczącej zawartości alergenów w posiłkach zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności⁽³⁾. Wykaz substancji lub produktów powodujących alergie lub reakcje nietolerancji znajduje się w załączniku II do ww. rozporządzenia.

Konsekwencje nieprzestrzegania regulacji ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach, określone są w art. 103 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia⁽²⁾, zgodnie  z którym:

Kto:…

8. w ramach prowadzonej działalności sprzedaje w jednostce systemu oświaty środki spożywcze inne niż objęte grupami środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 52c ust. 6 pkt 1,
9. w ramach prowadzonej działalności reklamuje lub promuje w jednostce systemu oświaty środki spożywcze inne niż objęte grupami środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży określonymi w przepisach wydanych na podstawie art. 52c ust. 6 pkt 1 lub niespełniające wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 52c ust. 6 pkt 2,
10. prowadząc działalność w zakresie zbiorowego żywienia dzieci i młodzieży w jednostce systemu oświaty w ramach żywienia zbiorowego stosuje środki spożywcze nieodpowiadające wymaganiom określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 52c ust. 6 pkt 2,

podlega karze pieniężnej w wysokości do 5000 zł, nie mniej niż 1000 zł.

Źródło:

1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz. U. z 2016 r. poz. 1154)
2. Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2022 r. poz. 2132)
3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywy Komisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011 str. 18 z późn. zm.)
4. https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/normy-zywienia-2020/
5. https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/talerz-zdrowego-zywienia/

Zakłady działające na rynku materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywności mogą rozpocząć działalność po uzyskaniu wpisu do rejestru zakładów prowadzonego przez państwowego powiatowego lub granicznego inspektora sanitarnego.

Wniosek o wpis do rejestru zakładów

Zgodnie z art. 64 ustawy o bezpieczeństwie żywności i żywienia wszystkie zakłady działające na rynku materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością składają do właściwego terenowo państwowego powiatowego lub granicznego inspektora sanitarnego wniosek o wpis do rejestru zakładów. Wniosek należy złożyć w terminie, co najmniej 14 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności.

Właściwy ze względu na siedzibę zakładu lub na miejsce prowadzenia przez zakład działalności państwowy powiatowy inspektor sanitarny lub państwowy graniczny inspektor sanitarny wydaje zaświadczenie o wpisie do rejestru zakładów.

Wprowadzane do obrotu materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością muszą odpowiadać wymaganiom ogólnym, określonym w Rozporządzeniu (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającym dyrektywy 80/590/EWG i 89/109/EWG.

Wyżej wymienione rozporządzenie nr 1935/2004 ma zastosowanie do materiałów i wyrobów, przeznaczonych do bezpośredniego lub pośredniego kontaktu z żywnością, które w stanie gotowym do użytkowania przeznaczone są do kontaktu z żywnością, pozostają w kontakcie z żywnością i są przeznaczone do tego celu lub można w sposób uzasadniony oczekiwać, że wejdą w kontakt z żywnością albo nastąpi migracja ich składników do żywności w przypadku ich zastosowania w normalnych lub możliwych do przewidzenia warunkach.

Materiały i  wyroby powinny być produkowane zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną

Przepisy ogólne zawarte w art. 3 rozporządzenia nr 1935/2004 stanowią, że materiały i wyroby powinny być produkowane zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną, tak aby w normalnych lub możliwych do przewidzenia warunkach użytkowania nie dochodziło do migracji ich składników do żywności w ilościach, które mogłyby stanowić zagrożenie dla zdrowia człowieka, powodować niemożliwe do przyjęcia zmiany w składzie żywności lub pogorszenie jej cech organoleptycznych.

Obowiązujące od dnia 1 sierpnia 2008 roku Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2023/2006 z dnia 22 grudnia 2006 r. w sprawie dobrej praktyki produkcyjnej - ustanawia zasady Dobrej Praktyki Produkcyjnej (GMP) w odniesieniu do grup materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością, których wykaz zawiera załącznik I do rozporządzenia (WE)
nr 1935/2004 w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz kombinacji tych materiałów i wyrobów lub materiałów i wyrobów pochodzących z recyklingu i wykorzystywanych w produkcji tych materiałów i wyrobów.

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2023/2006 ma zastosowanie we wszystkich sektorach i na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji materiałów i wyrobów, z wyjątkiem produkcji substancji wyjściowych.

Podmioty działające na rynku materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością są obowiązane przestrzegać wymagań w zakresie dobrej praktyki produkcyjnej określonych w rozporządzeniu (WE) nr 2023/2006, w tym celu powinny mieć skuteczne i udokumentowane systemy zapewnienia jakości oraz skuteczny system kontroli jakości.

Dokumentacja dotycząca dobrej praktyki produkcyjnej powinna być udostępniana właściwym organom na żądanie.

Oznakowanie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością

Ponadto oznakowanie, reklama i sposób prezentowania materiału lub wyrobu nie powinny wprowadzać  konsumentów w błąd. Szczegółowe wymagania dotyczące znakowania określone zostały w art. 15 tego rozporządzenia. Z przepisu tego wynika, że do materiałów i wyrobów, które w chwili wprowadzania do obrotu nie weszły jeszcze w kontakt z żywnością, dołącza się m.in. informację „do kontaktu z żywnością”, szczególne wskazówki dotyczące ich używania lub symbol, którego wzór zawiera załącznik II do rozporządzenia nr 1935/2004.

Informacja powyższa nie jest obowiązkowa w przypadku wyrobów, które ze względu na swoje właściwości, są w sposób oczywisty przeznaczone do kontaktu z żywnością. Do materiałów i wyrobów dołącza się również, jeśli jest to konieczne, specjalne zalecenia, których należy przestrzegać w celu ich bezpiecznego i właściwego używania.

Ponadto oznakowanie powinno zawierać nazwę lub nazwę handlową oraz adres, lub informację o siedzibie producenta, przetwórcy lub sprzedawcy odpowiedzialnego za wprowadzenie ich do obrotu i mającego siedzibę we Wspólnocie, jak również odpowiednie oznakowanie lub oznaczenia identyfikacyjne zapewniające możliwość śledzenia drogi materiału, lub wyrobu na wszystkich etapach postępowania w celu umożliwienia identyfikacji przedsiębiorstw, z których i do których te materiały lub wyroby dostarczono.

Informacje powyższe powinny być widoczne, czytelne i nieusuwalne. Na etapie sprzedaży detalicznej, informacje te muszą znajdować się na materiałach i wyrobach albo na ich opakowaniu, lub na etykietach umieszczonych na materiałach i wyrobach, lub na wyraźnie widocznej dla nabywców ulotce umieszczonej w bezpośrednim sąsiedztwie materiałów i wyrobów. Z art. 55 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia wynika również, że materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością wprowadzane do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są znakowane w języku polskim. Materiały i wyroby mogą być ponadto znakowane w innych językach.

Wymagania szczegółowe dotyczące produkcji i wprowadzania do obrotu materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością

W odniesieniu do niektórych materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością określone zostały szczegółowe wymagania dotyczące ich produkcji i wprowadzania do obrotu. Są to wymagania dla:

• materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych: Rozporządzenie Komisji (WE) nr 10/2011 z dnia 14 stycznia 2011 r. w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych przeznaczonych do kontaktu z żywnością,
• aktywnych i inteligentnych materiałów i wyrobów: Rozporządzenie Komisji (WE) nr 450/2009 z dnia 29 maja 2009 r. w sprawie aktywnych i inteligentnych materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością,
• materiałów i wyrobów z recyklingu: Rozporządzenie Komisji (UE) 2022/1616 z dnia 15 września 2022 r. w sprawie materiałów i wyrobów z tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 282/2008.