Odpowiedzi na zadawane pytania dotyczące ICD-11
Gdzie jest opublikowane polskie tłumaczenie ICD-11 i Przewodnika do ICD-11?
Dokumenty te zostały opublikowane na stronie Centrum e-Zdrowia (CeZ)
Link: https://rsk3.ezdrowie.gov.pl/resource/structure/icd11/99ICD1/2023-01/mms/details
Polskie tłumaczenie klasyfikacji ICD-11 można pobrać zarówno w formacie xml jak i pdf, a Przewodnika tylko w pdf.
Przewodnik referencyjny do ICD-11, zawiera bardzo dużo informacji zarówno o klasyfikacji ICD-11 jak również o poszczególnych jej rozdziałach oraz opis różnić między ICD-11 i ICD-10.
Czy jest to ostateczne tłumaczenie klasyfikacji ICD-11 i Przewodnika?
Tłumaczenie tych dwóch dokumentów ma charakter przedostateczny (pre-released).
Oficjalne wersje obu dokumentów zostaną przygotowane po przeprowadzeniu szerokich konsultacji, głównie ze środowiskami medycznymi i po przeanalizowaniu zasadności zgłoszonych uwag.
Przedostateczne wersje tłumaczenia zostały też opublikowane w innych krajach, takich jak Niemcy czy Słowacja. Przyjęcie takiego rozwiązania wynika z faktu, że ICD-10 i elektroniczna wersja ICD-11 bardzo różnią się od siebie. ICD-11 jest znacznie bardziej skomplikowana niż poprzednia rewizja tej klasyfikacji i znacznie większa, dlatego wiele krajów zdecydowało się opublikować przedostateczną wersję tłumaczenia i dalej pracować nad ostateczną wersją.
Czy opublikowana wersja ICD-11 była weryfikowana przez ekspertów medycznych?
Tak. Tłumaczenie ICD-11 zostało wykonane przez firmę tłumaczeniową, która została wybrana w konkursie ofert. Tłumaczenie to było weryfikowane przez ekspertów wewnętrznych i zewnętrznych wybranych przez CMKP. Kolejna weryfikacja została wykonana przez wybranych Konsultantów Krajowych w poszczególnych dziedzinach medycyny.
Obecnie tłumaczenie udostępnione jest m.in. w celu uzyskania opinii i uwag środowisk medycznych oraz innych użytkowników.
W celu umożliwienia osobom zainteresowanym dokonywania porównań wersji oryginalnej z polskim jej tłumaczeniem, na podanej wyżej stronie CeZ (https://rsk3.ezdrowie.gov.pl/resource /structure /icd11/99ICD1/2023-01/mms/details) zamieszono również oryginalną wersję anglojęzyczną w pdf, którą tłumaczono na język polski w listopadzie 2023 r., a przeglądarkę do najbardziej aktualnej anglojęzycznej wersji ICD-11 można znaleźć na stronie WHO pod adresem: https://icd.who.int/browse/latest-release/mms/en.
Czy polskie tłumaczenie ICD-11 dotyczy najnowszej wersji tej klasyfikacji?
Opublikowane polskie tłumaczenie dotyczy wersji ICD-11 z listopada 2023 r. tj. według stanu jaki był aktualny w momencie zakończenia Projektu, w ramach którego powstało tłumaczenie.
Co roku WHO publikuje oficjalną wersję uwzględniającą aktualizacje. Ostatnia została opublikowana w styczniu 2024 r. ze wskazaniem wszystkich wprowadzany zmian (https://icd.who.int/browse/releases/mms). Kontynuacja prac dotyczących tłumaczenia prowadzona jest w ramach uruchomionego w październiku Projektu FERS.
Więcej informacji można znaleźć w Przewodniku do ICD-11.
Gdzie znajdują się polskojęzyczne wersje narzędzi WHO wspomagających korzystanie z ICD-11?
Narzędzia te znajdują się także na wymienionej wyżej stronie CeZ: https://rsk3.ezdrowie.gov.pl/resource/structure/icd11/99ICD1/2023-01/mms/details
Narzędzia te to:
- Wyszukiwarka umożliwiająca wyszukiwanie kodów po numerze kodu lub jego nazwie,
- Narzędzie do kodowania,
- Trzy tabele mapujące kody ICD-10 i ICD-11.
Do czego służą Tabele mapujące i jak z nich korzystać?
WHO - w celu ułatwienia ustalenia odpowiedników kodów ICD-10 w ICD-11 i odpowiedników kodów ICD-11 w ICD-10 - przygotowało zestaw trzech różnych tabel mapujących - tabelę (A) ICD-11/ICD-10 (jeden do jednego[1], (B) ICD-10/ICD-11 (jeden do wielu) i (C) [ICD-10/ICD-11 (jeden do jednego). Zastosowanie każdej z tych tabel powoduje ustalenie innej liczby relacji między kodami ICD-10 i ICD-11. Na przykład przy zastosowaniu tabeli (A) wszystkie powiązania między ICD-10 i ICD-11 dotyczące chorób oka zostały przedstawione w 736 wierszach, wg tabeli mapującej (B) powiązania te zostały wymienione w 469 wierszach, a w przypadku trzeciej z tych tabel w 320 wierszach. Wynika z tego, że jednym z zadań realizowanych przez ekspertów medycznych będzie analiza wszystkich tych powiązań, by m.in. umożliwić ustalenie jakie zmiany trzeba będzie wprowadzić w poszczególnych regulacjach prawnych.
Im więcej powiązań tym więcej odpowiedników jednego kodu ICD-10 w kodach ICD-11. Na przykład kod H00.0 (Jęczmień i inne głębokie zapalenie powiek) ma następujące odpowiedniki w ICD-11 wg Tabel Mapujących.
Tabela Kody ICD-11 wykazywane w trzech tabelach mapujących WHO joko powiązane z kodem H00.0 Jęczmień i inne głębokie zapalenie powiek
Tabela A |
Tabela B |
Tabela C |
Nazwa kodu |
9A01.0 |
9A01.0 |
|
Preseptal celulitis zapalenie przedprzegrodowe (zapalenie tkanki miękkiej oczodołu) |
9A01.1 |
9A01.1 |
|
Abscess of eyelid (ropień, wrzód powieki) |
9A01.2 |
|
|
Hordeolum (jęczmien na oku) |
9A01.20 |
|
|
Hordeolum externum (jęczmień zewnętrzny) |
9A01.21 |
|
|
Hordeolum internum (jęczmień wewnętrzny) |
9A01.2Z |
9A01.2Z |
9A01.2Z |
Hordeolum, unspecified (jęczmień na oku, nieokreślony) |
Łącznie 6 kodów ICD-11 |
Łącznie 3 kody ICD-11 |
1 kod ICD-11 |
|
Z Tabeli tej wynika m.in. nie tylko różna liczba odpowiedników w zależności od tabeli mapującej (6, 3 albo 1), ale także fakt, że stosowanie tabeli ICD-11/ICD-10 oraz ICD-10/ICD-11 (jeden do wielu) nie daje takich samych wyników. Z wyjaśnień przedstawionych w dokumencie opisującym mapy wynika, że dzieje się tak, gdy kod w ICD-11 stanowi tylko część ogólniejszego kodu w ICD-10[2].
W tabelach mapujących mogą/powinny być uwzględnione następujące informacje o relacjach między kodami ICD-10 i ICD-11:
- pełna zgodność co do zakresu i treści Kodu ICD-10 i jego odpowiednika w ICD-11,
- relacja szersze pojęcie do węższego.
Przykładem pierwszej relacji między kodami, podanej w opracowaniu nt. tabel mapujących jest relacja pomiędzy kodem C93.1 białaczka monocytowa i jej odpowiednikiem w ICD-11 o tej samej nazwie.
Z kolei przykładem informacji o relacji: pojęcie szersze do węższego jest nazwa w ICD-11: Zakłócenia koloru skóry w stosunku do węższej nazwy w ICD-10: L81.8 Inne zakłócenia w pigmentacji skóry.
W niektórych mapach pokazuje się informacja o relacjach między jedną nazwą kodu i wieloma kodami. Ma to miejsce w przypadku, gdy jeden kod ma szerszy zakres od zestawu kodów. Podany w opracowaniu WHO przykład dotyczy pojęcia: Niedokrwistość. Pojęcie to odniesiono do: kodów D64 Inne niedokrwistości, D64.1 Wtórna niedokrwistość syderoblastyczna w przebiegu innych chorób, D64.8 Inne określone niedokrwistości, D64.9 Niedokrwistość, nieokreślona.
W omówionym przykładzie dotyczącym odpowiednika kodu H00.0 ustalonych według tabeli A mamy do czynienia z także z tego rodzaju relacją.
Niestety w tabelach mapujących udostępnionych przez WHO nie podaje się informacji o opisanych wyżej relacjach między kodami, w związku z tym konieczne jest, by te relacje były ustalane przez ekspertów medycznych, w procesie określania odpowiedników ICD-11 dla kodów ICD-10.
Poza tym według tabeli C (ICD-10/ICD-11 - jeden do jednego) kod wynikający z mapowania ma literę końcową Z, co stanowi odpowiednik rozszerzenia kodu ICD-10 o 9 (…), tj. nieokreślony[3].
Ponadto należy pamiętać, że obecnie obowiązująca w Polsce wersja ICD-10 jest z 2008 r. (późniejsze pojedyncze aktualizacje były tylko wyjątkowo uwzględniane), a w tabelach mapujących WHO stosowana jest wersja ICD-10 z 2019 r. W latach 2009-2019 WHO wprowadzało do ICD-10 wiele aktualizacji polegających na: dodaniu nowych kodów, wykreśleniu części z nich, zmianie ich nazwy, wprowadzeniu zmian w ich opisach. Stanowi to dodatkową trudność dla polskich użytkowników ICD-11 w szukaniu odpowiedników między kodami. Dlatego proponujemy, by przy ustalaniu odpowiedników kodów ICD-11 dla kodów ICD-10 zachować konieczną staranność.
[1] Tabela ta umożliwia ustalenie jednego kodu ICD-11 dla kodu ICD-10, ale, gdy się ustala relacje między kodami ICD-10 i ICD-11 wykorzystując tę tabelę, to do kodu ICD-10 jest więcej odniesień do kodów ICD-11.
[2] There is a relation which states A1 is a subclass of B1 4. A will be mapped to B, but the mapping will not be used in the reverse direction “WHO-FIC Classifications and Terminology Mapping Principles and Best Practice” Załącznik 1 do: ICD-10/ICD-11 Mapping Tools and Its Output Tabulation s. 70
[3] W ICD-10 w. 2008 nie ma kodu: H00.9.
Czy ustalony jest termin oficjalnego wprowadzenie w życie ICD-11 w Polsce?
Decyzja o dacie oficjalnego wprowadzenia w życie w Polsce ICD-11 zostanie podjęta po stwierdzeniu, że system opieki zdrowotnej jest gotowy na jej wdrożenie. Wymaga to co najmniej:
- nowelizacji aktów prawnych (ustaw i rozporządzeń) oraz zarządzeń Prezesa NFZ
- dostosowaniu przez NFZ systemu rozliczania świadczeń opieki zdrowotnej i sprawozdawczości
- dostosowaniu systemów teleinformatycznych świadczeniodawców, NFZ, ZUS, KRUS, GUS do korzystania z ICD-11
- opracowaniu, prowadzeniu i udostępnieniu wszystkim zainteresowanym pełnego zestawu szkoleń e-learningowych i pomocy dydaktycznych umożliwiających samokształcenie przyszłych użytkowników ICD-11.
Informacja o terminie wdrożenia będzie podana do publicznej wiadomości z odpowiednim wyprzedzeniem.
Jakie były dotychczasowe prace dotyczące elektronicznej wersji ICD-11?
W grudniu 2023 r. zakończył się I etap prac nad wdrożeniem ICD-11, realizowany w ramach Projektu w programie POWER pn. Poprawa jakości informacji medycznej dzięki wzrostowi kompetencji, wiedzy oraz umiejętności pracowników podmiotów leczniczych w zakresie prawidłowego posługiwanie się klasyfikacją ICD-11 (I etap prac). W wyniku realizacji tego Projektu m.in. powstał polski tekst klasyfikacji ICD-11, opracowano narzędzia wspomagające użytkowników korzystających z ICD (w tym wyszukiwarkę (ICD-11 Browser), narzędzie do odszukiwania kodów ICD za pomocą słów kluczowych (coding tool), przetłumaczono Przewodnik WHO dotyczący ICD-11 oraz przeprowadzono pierwsze szkolenia.
Na czym polegają dalsze planowane prace dotyczące elektronicznej wersji ICD-11
Dalsze prace będą realizowane głównie w ramach kolejnego projektu w programie FERS pn. „Wsparcie wdrożenia jedenastej rewizji Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11) w polskim systemie ochrony zdrowia (II etap prac)”. Prace rozpoczęły się się w IV kwartale 2024 r. Opis tego Projektu znajduje się w tekście umieszczonym na tej stronie.