Patron Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II stopnia
Patron Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej II stopnia – Witold Lutosławski
Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna II stopnia jest najmłodszą ze szkół należących do Zespołu Szkół Muzycznych w Białymstoku. Pierwotnie nosiła ona nazwę Liceum Muzycznego.
7 października 1993 r. Witold Lutosławski był gościem honorowym Zespołu Szkół Muzycznych. Spotkał się wówczas z dyrekcją, pedagogami i młodzieżą. Jego oryginalna twórczość kompozytorska i nietuzinkowa osobowość były tak fascynujące, że 6 września 1999 r., podczas uroczystego koncertu z okazji jubileuszu 10-lecia istnienia szkoły ówczesne Liceum Muzyczne otrzymało jego imię.
Biografia
Witold Lutosławski, czołowa postać muzyki polskiej drugiej połowy XX w., kompozytor, pianista i dyrygent urodził się 25 stycznia 1913 r. w Warszawie. Wychował się w rodzinie ziemiańskiej herbu Jelita. Od dziecka miał do czynienia ze sztuką. Pierwsze kompozycje zaczął tworzyć już w wieku 9 lat. Naukę gry na fortepianie rozpoczął już jako sześcioletnie dziecko – był uczniem Heleny Hoffman, po 1924 Józefa Śmidowicza, a następnie Artura Taubego.
W latach 1926-32 Lutosławski pobierał również lekcje gry na skrzypcach u Lidii Kmitowej. Od 1928 r. młodziutki artysta przez cztery lata uczęszczał na prywatne lekcje teorii i kompozycji do Witolda Maliszewskiego. Pod jego kierunkiem w 1930 r. skomponował swój pierwszy utwór wykonany publicznie dwa lata później w Konserwatorium Warszawskim - Taniec Chimery na fortepian. W 1932 r. Lutosławski zapisał się do tej uczelni, gdzie kontynuował studia kompozytorskie w klasie Maliszewskiego oraz uczył się gry na fortepianie u Jerzego Lefelda. Dyplom pianisty uzyskał w 1936 r., zaś kompozytora rok później za utwór Requiem na sopran, chór mieszany i orkiestrę. W latach 1931-33 był również studentem Wydziału Matematyki Uniwersytetu Warszawskiego. Za swój debiut kompozytor uznał prawykonanie w 1938 r. Wariacji symfonicznych powstałych w latach 1936-38, dobrze przyjętych przez krytyków muzycznych i publiczność.
Obiecująco zapowiadającą się karierę artystyczną Lutosławskiego przerwała jednak II wojna światowa. Kompozytor we wrześniu 1939 r. pracował jako radiotelegrafista. Lata okupacji hitlerowskiej spędził w Warszawie. Zarabiał na życie m.in. jako pianista w kawiarniach "SiM" (Sztuka i Moda) oraz "U Aktorek" grając w duecie z Andrzejem Panufnikiem. Brał również udział w tajnych koncertach. Jedynym utworem zachowanym z tych czasów są Wariacje na temat Paganiniego na dwa fortepiany z 1941 r., które cieszą się popularnością do dziś.
Po wojnie artysta zamieszkał w Warszawie i rozpoczął pracę w Polskim Radiu. W 1946 roku wziął ślub z Marią Danutą Bogusławską z domu Dygat, z którą był aż do śmierci.
Lutosławski rozwinął działalność kompozytorską i artystyczną. W 1947 r. ukończył I Symfonię. W 1956 r Małą suitą (1950) i Koncertem na orkiestrę (1954) debiutował na Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień". Wykonana na tymże festiwalu w 1958 r. Muzyka żałobna przyniosła kompozytorowi międzynarodową sławę, I miejsce na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu (1959) oraz liczne wykonania na całym świecie. Nagrodę UNESCO Lutosławski otrzymał także za Gry weneckie w 1962, Trzy poematy Henri Michaux w 1964, II Symfonię w 1968 r.W latach pięćdziesiątych komponował również muzykę rozrywkową. Pod pseudonimem „Derwid” tworzył piosenki dla Mieczysława Fogga, Kaliny Jędrusik, Sławy Przybylskiej Ireny Santor czy Violetty Villas.
Witold Lutosławski to najwybitniejszy - obok Fryderyka Chopina i Karola Szymanowskiego - kompozytor polski wszystkich czasów. Jest klasykiem muzyki XX wieku, tak jak Bela Bartók, Siergiej Prokofiew czy Olivier Messiaen. Muzykolodzy wyróżniają w jego twórczości kilka okresów. Wczesne utwory, takie jak Wariacje symfoniczne (1938), Symfonia nr 1 (1947) czy Uwertura smyczkowa (1949), zaliczają się do nurtu neoklasycznego. Mała suita (1950)
i Koncert na orkiestrę (1954) są najwyraźniejszym przejawem zainteresowania Lutosławskiego polskim folklorem. 5 Pieśni do słów Kazimiery Iłłakowiczówny (1957) rozpoczyna okres "dodekafoniczny", charakteryzujący się wykorzystywaniem - jak w Muzyce żałobnej (1958) - techniki serialnej.
Bardzo indywidualnym wyznacznikiem techniki kompozytorskiej Lutosławskiego w następnym okresie, rozpoczętym Grami weneckimi (1961), był aleatoryzm kontrolowany, oznaczający wprowadzenie elementu przypadku w strukturę rytmiczną, przy zachowaniu ścisłej organizacji wysokości dźwięków. Podsumowanie wieloletnich prób wypracowania swoistego modelu formalnego rozpoczęło się od Symfonii nr 2 (1967) i Livre pour orchestre (1968). Polegało na następstwie dwóch faz rozwojowych, z których pierwsza miała charakter części wstępnej, w drugiej zaś następowało właściwe rozwinięcie głównej idei kompozycji. W utworze Mi-Parti (1976) pojawił się jeszcze jeden swoisty dla Lutosławskiego pomysł konstrukcyjny, polegający na wprowadzeniu kilku zazębiających się wątków dźwiękowych, które tworzyły "łańcuchową" strukturę. Owa zasada formalna najwyraźniej zaznaczyła się w trzech kompozycjach zatytułowanych Łańcuch oznaczonych kolejnymi numerami.
Od 1963 prawykonaniem swoich Trzech poematów Henri Michaux na chór i orkiestrę (1961-63) Lutosławski rozpoczął działalność dyrygencką. Skupiał się na przygotowaniu i dyrygowaniu wyłącznie własnych utworów. Aktywnie udzielał się w tej dziedzinie do końca życia. Jako dyrygent odbył wiele podróży artystycznych, m.in. do Francji (1964), Czechosłowacji (1965), Holandii (1969), Norwegii i Austrii (1969). Dyrygował Los Angeles Philharmonic Orchestra, San Francisco Symphony Orchestra, BBC Symphony Orchestra, London Sinfonietta, Orchestre de Paris i WOSPRiTv. Koncertował z wieloma wybitnym solistami m.in. z Mścisławem Rostropowiczem, Sophie-Anne Mutter, Krystianem Zimermanem. Był również członkiem jury wielu konkursów kompozytorskich oraz uczestniczył w licznych międzynarodowych festiwalach. Lutosławski równolegle prowadził także (od 1962) kursy kompozytorskie, wykłady i seminaria na temat muzyki i kompozycji
w europejskich i amerykańskich uczelniach muzycznych: w 1962 – w Berkshire Music Center w Tanglewood (Massachusetts), w 1963 i 1964 – w Summer School of Music w Darlington (Anglia), w 1966 - w Kungliga Svenska Musikaliska Akademien w Sztokholmie, w 1966 - na uniwersytecie w Austin (Texas), a w 1968 - w Arhus (Dania). W latach 70-tych i 80-tych przyjmował jedynie sporadycznie zaproszenia na wykłady poświęcone własnej twórczości. Lutosławski zwiedził 23 kraje, dając mnóstwo koncertów. Najwięcej z nich odbyło się w 1993 roku, kiedy ukończył 80 lat.
Artysta był również jednym z organizatorów powstałego po wojnie Związku Kompozytorów Polskich. W działalność stowarzyszenia angażował się czynnie do końca życia jako członek władz i współorganizator Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień". Kompozytor brał czynny udział w pracach wielu innych instytucji, pełniąc wiodące funkcje m.in.: w Międzynarodowej Radzie Muzycznej przy UNESCO, Radzie Programowej Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. W 1989 r. wszedł w skład Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ "Solidarność", a w 1990 r. w skład Polskiej Rady Kultury.
Jako jeden z najwyższych autorytetów współczesnej muzyki Lutosławski został członkiem honorowym wielu akademii sztuki m.in.: Królewskiej Szwedzkiej Akademii Muzycznej, Freie Akademie der Künste w Hamburgu, The American Academy of Arts and Letters w Nowym Jorku, Royal Academy of Music w Londynie. Otrzymał honorowe członkostwo Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej, Związku Kompozytorów Polskich, Brytyjskiego Związku Kompozytorów Zawodowych. Uhonorowało go doktoratem honoris causa kilkanaście uczelni m.in.: The Cleveland Institute of Music (1971), Uniwersytet Warszawski (1973), Uniwersytet im. M. Kopernika w Toruniu (1980), Uniwersytet Jagielloński (1984), University of Cambridge (1987), New England Conservatory of Music w Bostonie (1990), Université des Sciences Humaines w Strasburgu (1990), McGill University
w Montrealu (1993). Powstały festiwale poświęcone wyłącznie jego twórczości – od 1990 r. odbywa się Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski im. Witolda Lutosławskiego organizowany przez Filharmonię Narodową w Warszawie.
Twórczość Witolda Lutosławskiego spotkała się z licznymi dowodami uznania. Otrzymał on wiele nagród i odznaczeń, m.in. Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich (1959, 1973), Nagrodę I stopnia Ministra Kultury i Sztuki (1962), Nagrodę Państwową I stopnia (1955, 1964, 1978), I nagrodę na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO w Paryżu (1959, 1962, 1964, 1968), nagrody im. Sergiusza Kusewickiego (1964, 1976, 1986), im. Gottfrieda von Herdera (1967), im. Léonie Sonninga (1967), im. Maurice'a Ravela (1971), im. Jeana Sibeliusa (1973), im. Ernsta von Siemensa (1983), im. Charlesa Grawemeyera (1985), królowej Zofii Hiszpańskiej (1985). W 1983 uhonorowano go Nagrodą Artystyczną Komitetu Kultury Niezależnej NSZZ "Solidarność". W 1985 r. kompozytor został odznaczony złotym medalem Royal Philharmonic Society w Londynie, w 1992 złotym medalem i tytułem Muzyka Roku 1991 nadanym przez brytyjskie Incorporated Society of Musicians oraz medalem Stockholm Concert Hall Foundation, a w 1993 – „Polar Music Prize" i "Kyoto Prize" w dziedzinie sztuki. W 1994 nadano artyście najwyższe polskie odznaczenie: Order Orła Białego. 7 grudnia 2012 roku Sejm RP przyjął uchwałę ogłaszającą rok 2013 Rokiem Witolda Lutosławskiego.
Witold Lutosławski to rzadki w naszych czasach przypadek kompozytora o wyraźnie określonym, bardzo indywidualnym obliczu stylistycznym w całej swej twórczości. Nie należał do żadnej "szkoły" kompozytorskiej, nie poddawał się trendom czy modom, nie podtrzymywał tradycji, ani nie brał udziału w awangardowych rewolucjach. Był jednak zarazem i awangardzistą, i kontynuatorem tradycji. Wśród rozdroży estetycznych drugiej połowy XX wieku znalazł własną drogę, którą konsekwentnie podążał, wiedziony nieomylnym smakiem artystycznym. Jego muzyka jest wzorcowym przykładem idealnego wyważenia proporcji pomiędzy formą i treścią, intelektem i emocją. Jej doskonałość zapewniła Lutosławskiemu stałe miejsce wśród największych twórców XX wieku.