Dopłaty za 2024 rok – do ARiMR wpłynęło ponad 1 mln wniosków. Weszły w życie przepisy wdrażające, zapowiadane wcześniej, dwie nowe płatności
20.06.2024
Trwa kampania dopłat bezpośrednich i obszarowych 2024. Nabór potrwa do 1 lipca. Dotychczas złożono ponad 1 mln wniosków. Na wprowadzanie zmian w deklaracjach bez konsekwencji finansowych rolnicy mają czas do 16 lipca. Wnioski będzie można składać jeszcze do 26 lipca, ale w tzw. okresie sankcyjnym, czyli za każdy dzień roboczy opóźnienia kwota płatności będzie pomniejszana o 1 proc. 18 czerwca weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 885) (więcej na stronie MRiRW). Jej przepisy wdrażają na lata 2024-2027, w ramach płatności bezpośrednich, dwie nowe płatności: Płatność dla małych gospodarstw oraz Płatność do ekoschematu Grunty wyłączone z produkcji.
Nabór wniosków prowadzony jest wyłącznie za pomocą internetowej aplikacji eWniosekPlus dostępnej na Platformie Usług Elektronicznych. Do tej pory Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zarejestrowała ponad 1 mln wniosków. Rolnicy, którzy nie mają komputerów, mogą liczyć na techniczne wsparcie ze strony pracowników ARiMR. Wszelkie wątpliwości można konsultować również za pośrednictwem infolinii Agencji. Bezpłatną pomocą służą również eksperci z Ośrodków Doradztwa Rolniczego.
Dopłaty bezpośrednie przysługują rolnikom aktywnym zawodowo, prowadzącym działalność rolniczą. Muszą oni posiadać grunty o powierzchni co najmniej 1 ha. Ziemia, do której chcą otrzymać dofinansowanie, powinna być w ich posiadaniu na dzień 31 maja 2024 r. Wsparcie przysługuje także gospodarzom, którzy mają mniej niż 1 ha gruntów, ale spełniają warunki do przyznania płatności związanych ze zwierzętami, a łączna kwota płatności bezpośrednich, które mieliby otrzymać, wynosi co najmniej 200 euro.
Katalog płatności, o które można się ubiegać w tegorocznej kampanii, jest podobny do tego z 2023 roku. W życie weszły już zapowiadane wcześniej zmiany w zasadach dotyczących warunkowości (więcej na stronie MRiRW – otwórz). Modyfikacje przepisów dotyczą:
1. zwolnienia gospodarstw do 10 ha z kontroli i sankcji za niespełnianie warunkowości;
2. większej swobody w stosowaniu wymogu WPR, aby utrzymać stosunek trwałych użytków zielonych do użytków rolnych powyżej 5 proc. w porównaniu do 2018 r. (GAEC 1);
3. minimalnej okrywy glebowej w najwrażliwszych okresach (GAEC 6) - wprowadzono nowy - jeden dla wszystkich upraw - okres utrzymania okrywy glebowej - czyli od dnia zbioru uprawy w plonie głównym do 15 października roku, w którym zebrano tę uprawę w plonie głównym. Wdrożono również przepis, dotyczący tego, że w okresie utrzymania okrywy glebowej (od dnia zbioru uprawy w plonie głównym do 15 października danego roku), możliwa jest przerwa na wykonanie zabiegów agrotechnicznych przed siewem roślin ozimych, trwająca nie dłużej niż 4 tygodnie. Jako spełnienie wymogów normy uznaje się m.in.: okrywę roślinną (trawy na gruntach ornych, międzyplony, wsiewki, rośliny bobowate drobnonasienne oraz ich mieszanki z trawami, uprawy główne znajdujące się do 15 października na polu), pozostawienie ścierniska, grunty pokryte resztkami pożniwnymi oraz samosiewami zebranej uprawy, mulczem;
4. zmianowania i dywersyfikacji upraw na gruntach ornych (GAEC 7) - wprowadzono uproszczenie, które daje rolnikom wybór - realizowanie wymogu tej normy za pomocą zmianowania czyli określonego następstwa upraw roślin, czy też zastosowanie dywersyfikacji (zróżnicowania) upraw. W przypadku wyboru zmianowania upraw:
- na 40% gruntów ornych w gospodarstwie taka sama uprawa nie może być utrzymana rok do roku na tej samej działce;
- na wszystkich gruntach ornych w gospodarstwie, taka sama uprawa w plonie głównym nie może być prowadzona dłużej niż 3 lata.
W przypadku wyboru dywersyfikacji upraw:
- w gospodarstwach o powierzchni gruntów ornych zawierających się w przedziale powyżej 10 ha do 30 ha – wystarczy prowadzić dwie uprawy, z tym że największa nie może stanowić więcej niż 75 proc. powierzchni;
- w gospodarstwach o powierzchni powyżej 30 ha gruntów ornych – wystarczy posiadać trzy uprawy, z tym że największa uprawa nie może stanowić więcej niż 75 proc. powierzchni, a dwie uprawy główne nie więcej niż 95 proc. powierzchni.
Ponadto w rozporządzeniu proponuje się wyłączenie z obowiązku zmianowania powierzchni gruntów ornych, na których prowadzona jest plantacja nasienna kukurydzy;
5. zniesienie ugorowania 4% gruntów ornych – tzw. norma GAEC 8 – od 2024 r. nie będzie obowiązku ugorowania 4 proc. gruntów ornych. Warunkiem wdrożenia tego rozwiązania było wprowadzanie przez państwo członkowskie, jeszcze w tym roku, odpowiedniego ekoschemat, za który rolnicy otrzymywać będą dodatkową płatność. I tak się stało, 23 maja 2024 r. Sejm RP przyjął ustawę zmieniająca przepisy dotyczące Planu Strategicznego, w której na lata 2024 – 2027 wprowadzono m.in. nowy ekoschemat „Grunty wyłączone z produkcji”. Ta ustawa weszła w życie 18 czerwca 2024 r. Płatność w ramach tego nowego ekoschematu jest przyznawana:
- za wyłączenie z produkcji gruntów ornych, przy czym na gruntach tych obowiązuje zakaz prowadzenia produkcji rolnej (w tym zakaz wypasu i koszenia) oraz zakaz stosowania środków ochrony roślin;
- do powierzchni nie większej niż 4% powierzchni gruntów ornych w gospodarstwie.
Płatność w ramach ekoschematu Grunty wyłączone z produkcji nie będzie przysługiwała do gruntów ugorowanych w ramach realizacji zobowiązań w zakresie Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone PROW 2014-2020 oraz zobowiązań w zakresie płatności ekologicznych PROW 2014-2020 i PS 2023-2027 z uwagi na możliwość uzyskania płatności do tych gruntów w ramach tych zobowiązań. Przyjęte przepisy umożliwiają złożenie wniosku o przyznanie płatności w ramach nowego ekoschematu lub wprowadzenie zmian we wcześniej złożonych wnioskach w terminie do 31 sierpnia 2024 r.
Ustawa o zmianie ustawy o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 885), która weszła w życie 18 czerwca 2024 r. wprowadza również, w ramach dopłat bezpośrednich, nowy rodzaj wsparcia – płatność dla małych gospodarstw. Jest to rozwiązanie znane rolnikom z zeszłego roku. Płatność ta przysługuje rolnikom posiadającym gospodarstwa o powierzchni do 5 ha użytków rolnych. Zastępuje ona wszystkie rodzaje płatności bezpośrednich, w tym ekoschematy.
Kwota wsparcia wyniesie równowartość 225 EUR/ha, czyli maksymalnie 1 125 EUR na gospodarstwo.
Dodatkowo, rolnicy ubiegający się o tę płatność będą mogli ubiegać się o przyznanie przejściowego wsparcia krajowego (czyli uzupełniającą płatność podstawową lub płatność niezwiązaną do tytoniu) oraz płatności obszarowe w ramach II filaru WPR (czyli płatności ONW, ekologiczne, rolno-środowiskowo-klimatyczne, zalesieniowe) – pod warunkiem, że spełniają warunki ich przyznania. Aby ubiegać się o przyznanie płatności dla małych gospodarstw, trzeba najpierw złożyć wniosek o przyznanie dopłat bezpośrednich – w podstawowym terminie do 1 lipca – a następnie, do 31 sierpnia 2024 r. złożyć wniosek o płatność dla małych gospodarstw. Dokumenty można składać za pośrednictwem aplikacji eWniosekPlus.
Informacje o zmianach w zasadach przyznawania dopłat - więcej
Prezentacje dotyczące poszczególnych interwencji - otwórz
Zdjęcie: AdobeStock