Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Pierwokupy działek leżących w granicach Kampinoskiego Parku Narodowego (KPN) zostały sfinansowane w całości (5,3 mln zł) ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Nabycie gruntów we wsiach Stara Dąbrowa (gm. Leoncin) oraz Brzozówka i Małocice (gm. Czosnów) w okolicy M. St. Warszawy pozwoli realnie rozszerzyć strefę działań ochronnych wobec lokalnych ekosystemów o 32,5 hektara.

Środki na dofinansowanie dwóch umów z Kampinoskim Parkiem Narodowym pochodzą z programu priorytetowego „Ochrona i przywracanie różnorodności biologicznej i krajobrazowej”. Sfinansowanie obu projektów Kampinoskiego Parku Narodowego ze środków krajowych jest  kontynuacją wieloletniej aktywności Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Tylko w 2021 r. dzięki pomocy finansowej NFOŚiGW zrealizowano 17 pierwokupów na kwotę blisko 10 mln zł. Parki Narodowe w Polsce wykupiły 126 ha gruntów, by móc w pełni prowadzić działania ochronne na wykupionych terenach.
Kampinoski Park Narodowy już od wielu lat prowadzi akcję wykupu gruntów od prywatnych właścicieli, by chronić wiele gatunków fauny i flory oraz cenne siedliska przyrodnicze. Największą z przeszkód dla realizacji zadań mających chronić biocenozę jest zabudowa terenów w celach rekreacji, turystyki albo deweloperskich. Sukcesywne zmniejszanie liczby działek będących w prywatnym posiadaniu, leżących w granicach Parku, staje się jednym z najbardziej skutecznych działań zapobiegających degradacji przyrody KPN. Wykupy oraz pierwokupy nieruchomości pomagają zmniejszyć zagrożenie pożarowe, wykluczają destruktywną dla naturalnej przyrody urbanizację działek.
Wykupione działki o łącznej powierzchni 4 ha we wsi Stara Dąbrowa (Gm. Leoncin) są obszarem żerowania gniazdującej pary dudka (gatunku uznanego za przedmiot ochrony w Obszarze Natura 2000 PLC140001 Puszcza Kampinoska), a także siedliskiem lęgowym pokląskwy, derkacza, kropiatki, kszyka oraz żurawia. Poza tym regularnie żerują tu: bocian biały, myszołów, orlik krzykliwy i trzmielojad. Na przelotach wiosennych i jesiennych zaobserwowano tu: błotniaka zbożowego i droździka. W sąsiedztwie gnieżdżą się też inne ptaki: lerka, gąsiorek, słowik szary.

Działki są miejscem schronienia i żerowania dla przebywających w tamtej okolicy i migrujących zwierząt: łosi, jeleni, saren, dzików, lisów, borsuków, a także wilków (gatunku znajdującego się w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt, chronionego także prawem międzynarodowym wg. Zał. II Konwencji Berneńskiej i Zał. II i IV Dyrektywy Siedliskowej). Nad kanałem Łasica żyje rodzina bobrów (gatunek chroniony międzynarodowo wg. Zał. III Konwencji Berneńskiej oraz Zał. II i V Dyrektywy Siedliskowej). W bliskiej okolicy, w piwniczkach ziemnych, regularnie zimuje pięć gatunków nietoperzy: gacek brunatny, gacek szary, nocek i nocek rudy oraz mopek (chronionych prawem międzynarodowym zgodnie z Zał. II Konwencji Berneńskiej, Zał. II i IV Dyrektywy Siedliskowej).
We wsi Brzozówka i Małocice (gm. Czosnów) wykupiono ponad 28 hektarowy kompleks zmeliorowanych, wilgotnych i podmokłych łąk oraz zadrzewień, w obniżeniu bagiennym przy kanale Łasica. Zlokalizowane są tam cenne fitocenozy (zbiorowiska roślinne). W ich bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się także tzw. łąki trzęślicowe (zagrożone zanikaniem). Na wykupionych terenach oraz okolicznych łąkach i murawach zanotowano stanowiska kocanki piaskowej, goździka pysznego, czarcikęsika (wymagających ochrony czynnej), a także kruszczyka szerokolistnego. W celu ochrony przyrody planuje się tu utrzymać gospodarkę kośno - pastwiskową, co pozwoli np. zwiększyć powierzchnię dobrze uwodnionych szuwarów oraz zahamować ekspansję inwazyjnej nawłoci. Działki te stanowią również miejsce rozrodu płazów, w tym kumaka nizinnego (z Zał. II i IV Dyrektywy Siedliskowej). Występują tu też liczne gatunki ptaków: dudek, gąsiorek i jarzębatka, a także można znaleźć siedliska lęgowe słowika szarego i pokląskwy. Tereny stanowią cenny kompleks zasiedlany przez ptaki wodno-błotne, w tym m.in. derkacza, zielonkę, kropiatkę, żurawia, czajkę, kszyka (w niektórych latach także bąka). Zaobserwowano również obecność bataliona, łęczaka, błotniaka zbożowego, droździka, cyranki, krwawodzioba i kulika wielkiego. Większość gatunków ww. ptactwa bytującego na zakupionym terenie jest wymieniona w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej i Czerwonej Listy Ptaków Polski (jako wymagające starań ochronnych).

***
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) jest liderem we wdrażaniu programów zmieniających na lepsze jakość życia w Polsce. Od ponad 30 lat inicjuje i wspiera działania na rzecz środowiska i transformacji energetycznej. Podległa Ministerstwu Klimatu i Środowiska instytucja finansuje i współfinansuje przedsięwzięcia proekologiczne. Na ten cel przeznaczyła już 270 mld zł, z czego prawie 2/3 to środki własne. Z jej wsparcia korzystają zarówno przedsiębiorcy, samorządy i administracja państwowa, jak i uczelnie, organizacje pozarządowe i osoby prywatne.
***
Wydział Promocji i Komunikacji Społecznej
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
ul. Konstruktorska 3a, 02-673 Warszawa
media@nfosigw.gov.pl