Dywersyfikacja upraw
Obowiązek stosowania dywersyfikacji upraw dotyczy rolników posiadających co najmniej 10 ha gruntów ornych, z uwzględnieniem gruntów ornych nie deklarowanych do jednolitej płatności obszarowej.
Praktyka dywersyfikacji upraw polega na utrzymaniu odpowiedniej liczby i powierzchni upraw na gruntach ornych w gospodarstwie rolnym w danym roku.
W przypadku, gdy grunty orne zajmują:
- od 10 do 30 ha gruntów ornych – wymagane są minimum 2 różne uprawy na gruntach ornych, w tym uprawa główna nie powinna zajmować więcej niż 75% gruntów ornych;
- powyżej 30 ha gruntów ornych – wymagane są minimum 3 uprawy na gruntach ornych; w tym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 75% gruntów ornych, a dwie uprawy główne łącznie nie mogą zajmować więcej niż 95% gruntów ornych.
Wymogi dotyczące maksymalnych progów dla upraw głównych (75% i 95%) nie dotyczą gospodarstw, w których trawa lub inne pastewne rośliny zielne lub grunt ugorowany zajmują więcej niż 75% gruntów ornych. W takich przypadkach uprawa główna na pozostałych gruntach ornych nie może zajmować więcej niż 75% pozostałego gruntu ornego, z wyjątkiem przypadku gdy ten pozostały obszar jest pokryty trawą lub innymi pastewnymi roślinami zielnymi lub stanowi grunt ugorowany.
Do celów dywersyfikacji za odrębną uprawę uznaje się:
- uprawę dowolnego gatunku z różnych rodzajów zdefiniowanych w klasyfikacji botanicznej upraw;
- uprawę dowolnego gatunku z rodzin kapustowatych (Brassicaceae), psiankowatych (Solanaceae) i dyniowatych ( Cucurbitaceae);
- grunt ugorowany;
- trawę lub inne pastewne rośliny zielne,
- pszenicę orkisz Triticum spelta,
- formę jarą i ozimą tego samego rodzaju.
Przy wyliczaniu udziału upraw w gospodarstwie uwzględnia się te uprawy, które prowadzone były w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 31 lipca roku, w którym został złożony wniosek.
Szczegółowe zasady realizacji obowiązkowej praktyki dywersyfikacji upraw:
- każdy hektar na łącznej powierzchni gruntów ornych gospodarstwa uwzględnia się tylko raz w jednym roku składania wniosku;
- obszar zajęty pod daną uprawę może obejmować elementy krajobrazu, kwalifikowane do jednolitej płatności obszarowej;
- za jedną uprawę mieszaną, uznane zostaną obszary, na których prowadzone będą obok siebie odrębne uprawy, z których każda ma powierzchnię mniejszą od 0,1 ha;
- na obszarze, na którym stosuje się uprawę mieszaną polegającą na jednoczesnym prowadzeniu dwóch lub większej liczby upraw w oddzielnych rzędach, każdą uprawę liczy się jako oddzielną jeżeli pokrywa ona, co najmniej 25% tego obszaru. Powierzchnię obszaru pokrytego oddzielnymi uprawami oblicza się dzieląc powierzchnię obszaru, na którym prowadzi się uprawę mieszaną przez liczbę upraw pokrywających co najmniej 25% tego obszaru niezależnie od faktycznego udziału danej uprawy na tym obszarze. Jeżeli żadna z roślin wchodzących w skład uprawy mieszanej (uprawianej w rzędach) nie pokrywa co najmniej 25% obszaru, uznaje się ją za uprawę mieszaną;
- obszary, na których prowadzi się uprawę mieszaną, w której w główną uprawę wsiewa się drugą uprawę, uznaje się za obszary zajęte jedynie pod uprawę główną;
- obszary, na których wysiewa się mieszankę nasion uznaje się za oddzielne uprawy, pod warunkiem, że możliwe będzie ustalenie, że gatunki z rożnych mieszanek nasion różnią się od siebie (nie dotyczy to mieszanek zaliczanych do kategorii trawy i inne pastewne rośliny zielne, czyli np. mieszanek bobowatych drobnonasiennych z trawą, mieszanek traw);
- uprawy pod stałym lub ruchomym przykryciem nie stanowią oddzielnej uprawy w odniesieniu do dywersyfikacji upraw w przypadku gdy ta sama roślina uprawiana jest także w gruncie, np. ogórki uprawiane w gruncie i w tunelu foliowym stanowią w odniesieniu do dywersyfikacji upraw jedną uprawę – ogórek;
- grunty z uprawą rośliny jednorocznej znajdujące się pod stałym lub ruchomym przykryciem uznaje się za grunty orne, o ile są one uprawiane z interakcją z glebą. Gospodarstwa posiadające tylko powierzchnie upraw znajdujących się pod stałym lub ruchomym przykryciem, także podlegają obowiązkom w zakresie zazielenienia związanym z dywersyfikacją upraw i utrzymywaniem obszarów proekologicznych (obszary EFA);
- obszar, na którym rośliny są uprawiane bez interakcji z glebą (np. ze względu na podłoże w szklarni lub uprawę roślin w pojemnikach), nie kwalifikuje się do wsparcia w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz uprawa ta nie jest uwzględniana przy sprawdzeniu wymogów dywersyfikacji upraw;
- gdy podłoże w szklarni tworzy całość z glebą (nie oddziela rośliny od gruntu), co umożliwia wykorzystywanie potencjału rolniczego gleby przez roślinę (np. korzenie rośliny przenikają przez podłoże i docierają do gleby), wtedy taka uprawa kwalifikuje się do wsparcia w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, a powierzchnia tych upraw uwzględniana jest przy sprawdzaniu wymogów w zakresie dywersyfikacji upraw.
Odstępstwa od obowiązku realizacji praktyki dywersyfikacji upraw
Z obowiązku realizacji dywersyfikacji upraw zwolnione są następujące gospodarstwa:
- w których więcej niż 75% gruntów ornych to:
- trawy lub inne pastewne rośliny zielne,
- grunt ugorowany,
- jest wykorzystywanych do uprawy roślin strączkowych lub
- połączenie powyższych,
- w których więcej niż 75% kwalifikującej się powierzchni użytków rolnych to:
- trwałe użytki zielone,
- trawy lub inne pastewne rośliny zielne, lub
- połączenie powyższych,
- w których powyżej 50% powierzchni zadeklarowanych gruntów ornych w danym roku nie było przez rolnika deklarowane w roku poprzednim oraz na wszystkich gruntach ornych w danym roku uprawiane są inne uprawy niż w poprzednim roku kalendarzowym.