Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Obowiązek stosowania dywersyfikacji upraw dotyczy rolników posiadających co najmniej 10 ha gruntów ornych, z uwzględnieniem gruntów ornych nie deklarowanych do jednolitej płatności obszarowej.

Praktyka dywersyfikacji upraw polega na utrzymaniu odpowiedniej liczby i powierzchni upraw na gruntach ornych w gospodarstwie rolnym w danym roku.

W przypadku, gdy grunty orne zajmują:

• od 10 do 30 ha gruntów ornych – wymagane są minimum 2 różne uprawy na gruntach ornych, w tym uprawa główna nie powinna zajmować więcej niż 75% gruntów ornych;

• powyżej 30 ha gruntów ornych – wymagane są minimum 3 uprawy na gruntach ornych; w tym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 75% gruntów ornych, a dwie uprawy główne łącznie nie mogą zajmować  więcej niż 95% gruntów ornych.

Wymogi dotyczące maksymalnych progów dla upraw głównych (75% i 95%) nie dotyczą gospodarstw, w których trawa lub inne pastewne rośliny zielne lub grunt ugorowany zajmują więcej niż 75% gruntów ornych. W takich przypadkach uprawa główna na pozostałych gruntach ornych nie może zajmować więcej niż 75% pozostałego gruntu ornego, z wyjątkiem przypadku gdy ten pozostały obszar jest pokryty trawą lub innymi pastewnymi roślinami zielnymi lub stanowi grunt ugorowany.

 

Do celów dywersyfikacji za odrębną uprawę uznaje się:

• uprawę dowolnego gatunku z różnych rodzajów zdefiniowanych w klasyfikacji botanicznej upraw;

• uprawę dowolnego gatunku z rodzin kapustowatych (Brassicaceae), psiankowatych (Solanaceae) i dyniowatych ( Cucurbitaceae);

• grunt ugorowany;

• trawę lub inne pastewne rośliny zielne,

• pszenicę orkisz Triticum spelta,

• formę jarą i ozimą tego samego rodzaju.

 

Przy wyliczaniu udziału upraw w gospodarstwie uwzględnia się te uprawy, które prowadzone były w okresie od dnia 1 czerwca do dnia 31 lipca roku, w którym został złożony wniosek.

• każdy hektar na łącznej powierzchni gruntów ornych gospodarstwa uwzględnia się tylko raz w jednym roku składania wniosku;

•  obszar zajęty pod daną uprawę może obejmować elementy krajobrazu, kwalifikowane do jednolitej płatności obszarowej;

• za jedną uprawę mieszaną, uznane zostaną obszary, na których prowadzone będą obok siebie odrębne uprawy, z których każda ma powierzchnię mniejszą od 0,1 ha;

• na obszarze, na którym stosuje się uprawę mieszaną polegającą na jednoczesnym prowadzeniu dwóch lub większej liczby upraw w oddzielnych rzędach, każdą uprawę liczy się jako oddzielną jeżeli pokrywa ona, co najmniej 25% tego obszaru. Powierzchnię obszaru pokrytego oddzielnymi uprawami oblicza się dzieląc powierzchnię obszaru, na którym prowadzi się uprawę mieszaną przez liczbę upraw pokrywających co najmniej 25% tego obszaru niezależnie od faktycznego udziału danej uprawy na tym obszarze. Jeżeli żadna z roślin wchodzących w skład uprawy mieszanej (uprawianej w rzędach) nie pokrywa co najmniej 25% obszaru, uznaje się ją za uprawę mieszaną;

• obszary, na których prowadzi się uprawę mieszaną, w której w główną uprawę wsiewa się drugą uprawę, uznaje się za obszary zajęte jedynie pod uprawę główną;

• obszary, na których wysiewa się mieszankę nasion uznaje się za oddzielne uprawy, pod warunkiem, że możliwe będzie ustalenie, że gatunki z rożnych mieszanek nasion różnią się od siebie (nie dotyczy to mieszanek zaliczanych do kategorii trawy i inne pastewne rośliny zielne, czyli np. mieszanek bobowatych drobnonasiennych z trawą, mieszanek traw);

• uprawy pod stałym lub ruchomym przykryciem nie stanowią oddzielnej uprawy w odniesieniu do dywersyfikacji upraw w przypadku gdy ta sama roślina uprawiana jest także w gruncie, np. ogórki uprawiane w gruncie i w tunelu foliowym stanowią w odniesieniu do dywersyfikacji upraw jedną uprawę – ogórek;

• grunty z uprawą rośliny jednorocznej znajdujące się pod stałym lub ruchomym przykryciem uznaje się za grunty orne, o ile są one uprawiane z interakcją z glebą. Gospodarstwa posiadające tylko powierzchnie upraw znajdujących się pod stałym lub ruchomym przykryciem, także podlegają obowiązkom w zakresie zazielenienia związanym z dywersyfikacją upraw i utrzymywaniem obszarów proekologicznych (obszary EFA);

• obszar, na którym rośliny są uprawiane bez interakcji z glebą (np. ze względu na podłoże w szklarni lub uprawę roślin w pojemnikach), nie kwalifikuje się do wsparcia w ramach systemów wsparcia bezpośredniego oraz uprawa ta nie jest uwzględniana przy sprawdzeniu wymogów dywersyfikacji upraw;

• gdy podłoże w szklarni tworzy całość z glebą (nie oddziela rośliny od gruntu), co umożliwia wykorzystywanie potencjału rolniczego gleby przez roślinę (np. korzenie rośliny przenikają przez podłoże i docierają do gleby), wtedy taka uprawa kwalifikuje się do wsparcia w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, a powierzchnia tych upraw uwzględniana jest przy sprawdzaniu wymogów w zakresie dywersyfikacji upraw.

Z obowiązku realizacji dywersyfikacji upraw zwolnione są następujące gospodarstwa:

• w których więcej niż 75% gruntów ornych to:
  • trawy lub inne pastewne rośliny zielne,
  • grunt ugorowany,
  • jest wykorzystywanych do uprawy roślin strączkowych lub
  • połączenie powyższych,
• w których więcej niż 75% kwalifikującej się powierzchni użytków rolnych to:
  • trwałe użytki zielone,
  • trawy lub inne pastewne rośliny zielne, lub
  • połączenie powyższych,
• w których powyżej 50% powierzchni zadeklarowanych gruntów ornych w danym roku nie było przez rolnika deklarowane w roku poprzednim oraz na wszystkich gruntach ornych w danym roku uprawiane są inne uprawy niż w poprzednim roku kalendarzowym.

 

Z realizacji praktyki dywersyfikacji możliwe jest także wyłączenie rolników, którzy na części gruntów ornych w gospodarstwie prowadzą produkcję ekologiczną pod warunkiem, że pozostała powierzchnia gruntów ornych zajmuje powierzchnię mniejszą niż 10 ha.

Możliwa jest realizacja dywersyfikacji upraw poprzez praktykę równoważną w ramach działania rolno-środowiskowo-klimatycznego PROW 2014-2020, poprzez realizację wymogu: „Zastosowanie minimum 4 upraw* w plonie głównym w ciągu roku w gospodarstwie, w tym udział głównej uprawy w strukturze zasiewów nie może przekraczać  65% i udział każdej uprawy nie  może być mniejszy niż 10%)

(*) uprawa – zdefiniowana w art. 44 ust. 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1307/2013, w ramach Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone.