Informacje - Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone
W 2025 roku można kontynuować tylko zobowiązania podjęte w roku 2021 lub 2022
Płatność przyznawana jest tylko do gruntów ornych, z tym, że:
- w przypadku gruntów ornych, na których jest prowadzona uprawa konopi włóknistych, ta płatność jest przyznawana do gruntów, w odniesieniu do których dokonano wpisu rejestru konopi włóknistych oraz podmiotów prowadzących działalność w zakresie skupu konopi włóknistych wymaganego na podstawie art. 47a ust 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172) oraz(Dz. U. z 2022 r. poz. 2600)
- w przypadku gruntów ornych, na których jest prowadzona uprawa konopi włóknistych, jest przyznawana, jeżeli rolnik ubiega się o przyznanie pomocy, w ramach płatności bezpośrednich, do tych gruntów za ten sam rok, w odniesieniu, do którego rolnik ubiega się o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do tych gruntów i są spełnione warunki przyznania płatności.
Płatność w ramach tego pakietu przyznawana jest beneficjentowi, jeżeli posiada gospodarstwo rolne położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 3 ha.
Wymogi jakie muszą zostać spełnione w ramach Pakietu 1:
- Obowiązek posiadania planu działalności rolnośrodowiskowe
- Zachowanie wszystkich trwałych użytków zielonych i elementów krajobrazu nieużytkowanych rolniczo stanowiących ostoje przyrody;
- Obowiązek prowadzenia rejestru działalności rolnośrodowiskowej;
- Zastosowanie minimum 4 upraw w plonie głównym w danym roku na gruntach ornych w gospodarstwie, przy czym:
a) udział uprawy, która zajmuje największą powierzchnię gruntów ornych w gospodarstwie, nie może przekraczać 65% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie;
b) udział upraw zbóż nie może przekraczać 65% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie;
c) udział każdej z czterech upraw nie może być mniejszy niż 10% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie – w przypadku zastosowania 4 upraw;
d) udział każdej z 3 największych upraw nie może być mniejszy niż 10% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie i udział pozostałych upraw łącznie, innych niż trzy największe uprawy, nie może być mniejszy niż 10% powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie – w przypadku zastosowania więcej niż 4 upraw.
*uprawa) oznacza:
- rodzaj w klasyfikacji botanicznej upraw,
- pszenicę orkisz Triticum spelta,
- formę ozimą i jarą tego samego rodzaju,
- gatunek z rodzin kapustowatych (Brassicaceae), psiankowatych (Solanaceae) i dyniowatych (Cucurbitaceae),
- grunt ugorowany,
- trawę lub inne pastewne rośliny zielne.
- uprawianie na gruntach ornych następujących upraw:
a) upraw wymienionych w ust. 1 załącznika nr 4 do rozporządzenia (od 2020 roku dotowana jest także uprawa tytoniu), lub
WAŻNE!
Od Kampanii 2025 do wyboru są dostępne tylko poniższe formy kukurydzy:
- kukurydza (na kiszonkę),
- kukurydza (na ziarno),
- kukurydza (plantacja nasienna).
Kukurydza cukrowa, kukurydza pękająca, kukurydza woskowata oraz kukurydza zwyczajna zgodnie z nowelizacją rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego nie są już możliwe do deklaracji w ramach pakietu 1.
b) konopi włóknistych, lub
c) mieszanek zbożowych, z tym że różne mieszanki nasion uznaje się za oddzielne uprawy, lub
d) mieszanek strączkowych, strączkowo–gorczycowych, strączkowo-słonecznikowych lub strączkowo-zbożowych, z tym że różne mieszanki nasion uznaje się za oddzielne uprawy, lub
e) mieszanek roślin wysiewanych w ramach równocześnie realizowanego ekoschematu, obszary z roślinami miododajnymi, z tym że uprawa ta nie może stanowić żadnej z czterech największych upraw na gruntach ornych, lub
f) mieszanek roślin wykorzystywanych w ramach równocześnie realizowanego zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego w ramach Planu Strategicznego w ramach Wariantu 7.1 Wieloletnie pasy kwietne, z tym że uprawa ta nie może stanowić żadnej z czterech największych upraw na gruntach ornych, lub
g) upraw mieszanych objętych zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym w ramach Planu Strategicznego w ramach Wariantu 7.2 Ogródki bioróżnorodności, z tym że uprawa ta nie może stanowić żadnej z czterech największych części upraw na gruntach ornych
- przy czym w przypadku roślin wieloletnich, innych niż powyższe dwie uprawy, uprawianie ich przez okres nie dłuższy niż 3 lata w okresie objętym zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym.
Dopuszcza się ugorowanie gruntów ornych, przy czym powierzchnia gruntów ugorowanych nie może przekraczać 4 % powierzchni wszystkich gruntów ornych w gospodarstwie.
Za grunty ugorowane uznaje się:
- grunty ugorowane, na których nie są stosowane środki ochrony roślin oraz nie jest prowadzona produkcja rolna, w tym nie są prowadzone wypas i koszenie, w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 lipca;
- grunty ugorowane z roślinami miododajnymi, na których nie są stosowane środki ochrony roślin oraz nie jest prowadzona produkcja rolna, w tym nie są prowadzone wypas i koszenie, z wyłączeniem prowadzenia pasiek, w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 sierpnia, oraz na których wysiano:
- co najmniej jeden gatunek rośliny miododajnej z gatunków tych roślin określonych w wykazie nr 1 w ust. 9 rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego lub
- mieszankę składającą się z co najmniej dwóch gatunków roślin miododajnych z gatunków tych roślin określonych w ust. 9 rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego, przy czym ta mieszanka obejmuje co najmniej jeden gatunek rośliny miododajnej z gatunków tych roślin określonych w wykazie nr 1 w ust. 9 rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego, a gatunki roślin miododajnych z gatunków tych roślin określone w wykazie nr 2 w ust. 9 rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego nie są dominujące w tej mieszance, lub
- gatunek rośliny miododajnej z gatunków tych roślin określonych w wykazie nr 1 w ust. 9 rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego lub mieszankę, o której mowa w pkt b, w mieszance z trawami lub innymi zielnymi roślinami pastewnymi, przy czym trawy lub inne zielne rośliny pastewne nie są dominujące w tej mieszance,
- dwukrotna chemiczna analiza gleby (pH, P, K, Mg i węgiel organiczny) – wykonana na gruntach ornych w pierwszym (lub poprzedzającym), i w ostatnim (lub poprzedzającym) roku realizacji pakietu, przy czym w zakresie pH, P, K i Mg wykonana przed upływem 25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie płatności, w pierwszym i w ostatnim roku realizacji pakietu;
- coroczne opracowanie na gruntach i przestrzegania planu nawozowego, opartego na bilansie azotu oraz chemicznej analizie gleby, określającego dawki N, P, K, Mg i potrzeby wapnowania przy czym dopuszczalne jest stosowanie dawek nawozów niższych niż określone w planie nawozowym;
- zastosowanie na działce rolnej:
w zmianowaniu minimum 3 grup upraw w ciągu 5 lat realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego:
- w jednym roku realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego, lecz nie później niż w 4 roku realizacji tego zobowiązania, praktyki dodatkowej – międzyplon (wysiewany w terminie do dnia 1 października, przy jednoczesnym niewznawianiu przed dniem 15 lutego zabiegów agrotechnicznych, z wyłączeniem mulczowania i wapnowania)
- zastosowanie na działce rolnej położonej na gruntach ornych:
- w zmianowaniu minimum 3 grup upraw w ciągu 5 lat realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego
-
- do grup upraw zalicza się grupy uprawy, o których mowa w ust. 1 załącznika nr 4 do rozporządzenia, ;
- grupę upraw mieszanki, która obejmuje mieszanki strączkowo-gorczycowe, strączkowo-słonecznikowe oraz strączkowo-zbożowe oraz mieszanki wymienione w ust. 1 a pkt 5-7 załącznika nr 2 do rozporządzenia;
- grupę upraw ugory, która obejmuje grunty ugorowane z roślinami miododajnymi o których mowa w ust. 1ba pkt 2 rozporządzenia oraz grunty ugorowane
- konopie włókniste zalicza się do grupy upraw, o których mowa w lp. 10 tabeli zawartej w ust. 1 załącznika nr 4 do rozporządzenia, mieszanki zbożowe zalicza się do grupy upraw, o której mowa w lp. 1 tabeli zawartej w ust. 1 załącznika nr 4 do rozporządzenia, a mieszanki strączkowe zalicza się do grupy upraw, o której mowa w lp. 3 tabeli zawartej w ust. 1 załącznika nr 4 do rozporządzenia.
UWAGA! Od 2023 roku płatność do konopi odmiany RAJAN nie przysługuje ze względu na przekroczenie wartości HTC dla tej odmiany. Przysługuje natomiast płatność do konopi odmiany Finola.
- w jednym roku realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego, lecz nie później niż w 4 roku realizacji tego zobowiązania, następującej praktyki dodatkowej – międzyplon (wysiewany w terminie do 1 października, przy jednoczesnym niewznawianiu przed dniem 15 lutego zabiegów agrotechnicznych, z wyłączeniem mulczowania lub wapnowania),
- w innym roku realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego, lecz nie później niż w 4 roku realizacji tego zobowiązania, jednej z poniższych praktyk dodatkowych:
a) międzyplon (wysiewany w terminie do 1 października, przy jednoczesnym niewznawianiu przed dniem 15 lutego zabiegów agrotechnicznych, z wyłączeniem mulczowania lub wapnowania),
b) przyoranie słomy,
c) przyoranie obornika
- w przypadku działek rolnych, na których są uprawiane rośliny inne niż wieloletnie, oraz działek rolnych, na których rośliny wieloletnie są uprawiana krócej niż przez dwa lata ciągłej uprawy;
- koszenie w terminie do dnia 31 lipca lub wypasanie w okresie wegetacyjnym na trwałych użytkach zielonych. W przypadku równoczesnej realizacji na tym samym obszarze Pakietu 4 lub 5, koszenie w odpowiednim terminie określonym dla tych pakietów.
- zebranie i usunięcie skoszonej biomasy (w tym zakaz pozostawiania rozdrobnionej biomasy); w terminie do 2 tygodni po pokosie biomasa powinna zostać usunięta z działki rolnej lub ułożona w pryzmy, w tym pryzmy balotowe, stogi lub brogi.
- niestosowanie komunalnych osadów ściekowych.
Płatności w ramach działania są przyznawane corocznie, przez okres 5-letniego zobowiązania, rolnikom, którzy dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w zakresie danego pakietu lub wariantu.
W ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego płatności podlegają degresywności w zależności od powierzchni deklarowanej do płatności.
W 2025 roku stosowana będzie następująca degresywność:
100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.
Jeżeli na danym obszarze realizowane jest zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach WPR 2023-2027 lub zobowiązanie ekologiczne w ramach WPR 2023-2027, do tego obszaru nie przysługuje płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna.
Powyższego przepisu nie stosuje się w przypadku realizacji:
- Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone, jeżeli na obszarze, na którym jest realizowane zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach tego pakietu, jest realizowane równocześnie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach WPR 2023-2027 w ramach Interwencji 5. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie lub Interwencji 7. Bioróżnorodność na gruntach ornych.
Łączenie różnych zobowiązań oraz różnych działań w gospodarstwie.
Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna w ramach Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone nie może być przyznana w przypadku równoczesnej realizacji w gospodarstwie zobowiązania ekologicznego w ramach WPR 2023-2027.
Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone będzie można realizować na jednej powierzchni z poniższymi ekoschematami w ramach WPR 2023-2027:
- Obszary z roślinami miododajnymi (przy czym rośliny miododajne w ramach ekoschematu nie mogą stanowić jednej z czterech największych upraw);
- Rolnictwo węglowe w ramach praktyki: Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe*, Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia*, Zróżnicowana struktura upraw*, Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji*, Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo, Uproszczone systemy uprawy, Wymieszanie słomy z glebą*
- Integrowana produkcja roślin*,
- Biologiczna ochrona upraw;
*Możliwość realizacji na gruntach ornych dodanych do gospodarstwa w trakcie realizacji zobowiązania w ramach pakietu 1 Rolnictwo zrównoważone Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego PROW 2014-2020
Łączenie różnych zobowiązań oraz różnych działań na działce rolnej.
Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna do tego samego obszaru może być przyznana tylko z tytułu realizacji jednego zobowiązania (jednego pakietu lub wariantu). W przypadku deklaracji przez rolnika lub zarządcę na działce rolnej więcej niż jednego wariantu lub pakietu, płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna jest przyznawana do zobowiązania, dla którego przewidziano wyższą stawkę płatności na 1 ha.