Interwencja 1. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000
Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach Interwencji 1. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000 są kontynuacją, z pewnymi modyfikacjami, Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000, wdrażanego w ramach PROW na lata 2014 – 2020.
Interwencja 1. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000:
- Wariant 1.1. Zmiennowilgotne łąki trzęslicowe,
- Wariant 1.2. Zalewowe łąki selernicowe i słonorośla,
- Wariant 1.3. Murawy,
- Wariant 1.4. Półnaturalne łąki wilgotne,
- Wariant 1.5. Półnaturalne łąki świeże,
- Wariant 1.6.1. Torfowiska – wymogi kluczowe,
- Wariant 1.6.2. Torfowiska – wymogi kluczowe i uzupełniające,
- Wariant 1.7. Ochrona siedlisk lęgowych rzadkich gatunków ptaków siewkowych (rycyk, kszyk, krwawodziób i czajka),
- Wariant 1.8. Ochrona siedlisk lęgowych dubelta i kulika wielkiego,
- Wariant 1.9. Ochrona siedlisk lęgowych wodniczki,
- Wariant 1.10. Ochrona siedlisk lęgowych derkacza.
Płatność przyznawana jest do trwałych użytków zielonych, na których występują siedliska przyrodnicze lub siedliska lęgowe ptaków, jeżeli są położone na specjalnym obszarze ochrony siedlisk lub na obszarze specjalnej ochrony ptaków oraz do obszarów przyrodniczych, jeżeli są położone na specjalnym obszarze ochrony siedlisk lub na obszarze specjalnej ochrony ptaków.
Wymogi jakie muszą zostać spełnione w ramach Interwencji 1:
- obowiązek posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej;
- obowiązek posiadania dokumentacji przyrodniczej wykonanej przez eksperta przyrodniczego na formularzu udostępnionym przez ARiMR, w roku poprzedzającym rok rozpoczęcia lub w roku rozpoczęcia lub w drugim roku realizacji danego zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego, ale nie później niż do 30 listopada tego roku.
- powyższego nie stosuje się w przypadku wariantów w zakresie ochrony siedlisk lęgowych dubelta, lub wodniczki, jeżeli obszar ten w pierwszym roku realizacji tego zobowiązania stanowi odpowiednio zasięg występowania dubelta lub wodniczki wynikający z warstw cyfrowych opracowanych w ramach monitoringu prowadzonego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.
- Stosowanie praktyk przyjaznych środowisku tj. wymogów związanych z ekstensywnym rolniczym użytkowaniem gruntu, obejmujących w szczególności: stosowanie odpowiedniej liczby pokosów, ekstensywny wypas zwierząt, dostosowanie terminów koszenia/wypasu do potrzeb ochrony przyrody, terminy koszenia – w zależności od wariantu – od 15.06 do 30.09 lub od 01.09 do 31.10., pozostawienie powierzchni nieskoszonej – w przypadku siedlisk przyrodniczych 5-20%, w przypadku siedlisk ptasich 5-10%.
- Dla działek do 0,5 ha lub do 1 ha możliwość skoszenia całej powierzchni.
Płatność w ramach Interwencji 1. Przyznawana jest rolnikowi lub zarządcy, jeżeli posiada:
- trwałe użytki zielone lub obszary przyrodnicze (obszary nie będące użytkami rolnymi, na których występują określone typy cennych siedlisk) położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o powierzchni nie mniejszej niż 1 ha;
- powierzchni jednostki gruntu nierolniczego będącego obszarem kwalifikującym się do płatności (użytek rolny- trwały użytek zielony lub obszar niebędący użytkiem rolnym), na którym występuje cenne siedlisko lub gatunek – pomoc przysługuje do działek rolnych o powierzchni nie mniejszej niż 0,1 ha.
Płatności są przyznawane corocznie, przez okres 5-letniego zobowiązania, rolnikom lub innym podmiotom, którzy dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie w zakresie danej interwencji lub wariantu. Płatność w całości lub w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty.
W przypadku płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach WPR 2023-2027 rekompensata kosztów transakcyjnych przysługuje w ramach Interwencji 1. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000.
Ubiegając się o rekompensatę kosztów transakcyjnych, należy zaznaczyć odpowiednie pola „przyznanie kosztów transakcyjnych w ramach” w części dotyczącej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach WPR 2023-2027 w eWniosekPlus.
Możliwość realizacji zobowiązania w ramach Interwencji 1 pod warunkiem braku sprzeczności działań obligatoryjnych i fakultatywnych zawartych w PO lub PZO z wymogami określonymi dla danego wariantu;
W przypadku sprzeczności działań obligatoryjnych i fakultatywnych – obowiązek dostarczenia pisemnego potwierdzenia możliwości realizacji zobowiązania przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska sprawującego nadzór nad danym obszarem Natura 2000;
Rolnikowi lub innemu podmiotowi może zostać przyznana dodatkowa płatność do powierzchni obszarów przyrodniczych, która:
- w danym roku została zalana lub podtopiona, przy czym zalanie lub podtopienie są rozumiane jako stan wysycenia profilu glebowego wodą na poziomie 80% co najmniej przez 12 następujących po sobie dni w okresie od dnia 1 maja do dnia 30 września jeżeli potwierdzą to dane w formie wykazu działek wraz z ich danymi przestrzennymi sporządzanego corocznie przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa- Państwowego Instytutu Badawczego,
- jest położona na działkach przyrodniczych, na których jest realizowane zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne z wyłączeniem wariantu 1.3. Murawy i objętych obszarem zatwierdzonym.