Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach Interwencji 2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach poza Natura 2000 są kontynuacją, z pewnymi modyfikacjami, Pakietu 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000, wdrażanego w ramach PROW na lata 2014 – 2020.

Interwencja 2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach poza Natura 2000.

• Wariant 2.1. Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe,
• Wariant 2.2. Zalewowe łąki selernicowe i słonorośla,
• Wariant 2.3. Murawy,
• Wariant 2.4. Półnaturalne łąki wilgotne,
• Wariant 2.5. Półnaturalne łąki świeże,
• Wariant 2.6.1. Torfowiska – wymogi kluczowe,
• Wariant 2.6.2. Torfowiska – wymogi kluczowe i uzupełniające,
• Wariant 2.7. Ochrona siedlisk lęgowych rzadkich gatunków ptaków siewkowych (rycyk, kszyk, krwawodziób i czajka),
• Wariant 2.8. Ochrona siedlisk lęgowych dubelta i kulika wielkiego,
• Wariant 2.9. Ochrona siedlisk lęgowych wodniczki,
• Wariant 2.10. Ochrona siedlisk lęgowych derkacza;

Zakres wymogów różni się w zależności od przedmiotu ochrony – dostosowany jest do preferencji zagrożonych gatunków oraz charakteru siedlisk przyrodniczych.

Płatność przyznawana jest do trwałych użytków zielonych, na których występują siedliska przyrodnicze lub siedliska lęgowe ptaków oraz do obszarów przyrodniczych.

Wymogi jakie muszą zostać spełnione w ramach Interwencji 2:

• obowiązek posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej;
• obowiązek posiadania dokumentacji przyrodniczej wykonanej przez eksperta przyrodniczego na formularzu udostępnionym przez ARiMR, w roku poprzedzającym rok rozpoczęcia lub w roku rozpoczęcia lub w drugim roku realizacji danego zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego.
• Posiadanie dokumentacji, która stanowi szczegółową charakterystykę danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków, sporządzoną przez eksperta przyrodniczego, na formularzu udostępnionym przez Agencję, zgodnie z metodyką sporządzania takiej dokumentacji udostępnioną przez Agencję, zwaną dalej „dokumentacją przyrodniczą”, w roku poprzedzającym rok rozpoczęcia lub w roku rozpoczęcia realizacji danego zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego – w przypadku wariantów interwencji 2,

powyższego nie stosuje się  w przypadku wariantów w zakresie ochrony siedlisk lęgowych dubelta, lub wodniczki, jeżeli obszar ten w pierwszym roku realizacji tego zobowiązania stanowi odpowiednio zasięg występowania dubelta lub wodniczki wynikający z warstw cyfrowych opracowanych w ramach monitoringu prowadzonego przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.

Stosowanie praktyk przyjaznych środowisku tj. wymogów związanych z ekstensywnym rolniczym użytkowaniem gruntu, obejmujących w szczególności: stosowanie odpowiedniej liczby pokosów,  ekstensywny wypas zwierząt, dostosowanie terminów koszenia/wypasu do potrzeb ochrony przyrody, terminy koszenia - w zależności od wariantu – od 15.06 do 30.09 lub od 01.09 do 31.10, pozostawienie powierzchni nieskoszonej – w przypadku siedlisk przyrodniczych 5-20%, w przypadku siedlisk ptasich 5-10%. Dla działek do 0,5 ha lub do 1 ha możliwość skoszenia całej powierzchni.

Realizacja zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne przestrzeganie  szczegółowych wymogów dla poszczególnych interwencji lub ich wariantów określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia.

Płatność w ramach Interwencji 2. przyznawana jest rolnikowi lub zarządcy, jeżeli posiada:

• użytki rolne lub obszary przyrodnicze (obszary nie będące użytkami rolnymi, na których występują określone typy cennych siedlisk) położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o powierzchni nie mniejszej niż 1 ha;
• powierzchni jednostki gruntu nierolniczego będącego obszarem kwalifikującym się do płatności (użytek rolny- trwały użytek zielony lub obszar niebędący użytkiem rolnym), na którym występuje cenne siedlisko lub gatunek - pomoc przysługuje do działek rolnych o powierzchni nie mniejszej niż 0,1 ha.

Płatności są przyznawane corocznie, przez okres 5-letniego zobowiązania, rolnikom lub zarządcom, którzy dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie w zakresie danej interwencji lub wariantu. Płatność w całości lub w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty.

W przypadku płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach WPR 2023-2027 rekompensata kosztów transakcyjnych przysługuje w ramach Interwencji 2. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków poza Natura 2000.

Ubiegając się o rekompensatę kosztów transakcyjnych, należy zaznaczyć odpowiednie pola „przyznanie kosztów transakcyjnych w ramach” w części dotyczącej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach WPR 2023-2027 w eWniosekPlus.

Rolnikowi lub zarządcy może zostać przyznana dodatkowa płatność do powierzchni obszarów przyrodniczych, która:

• w danym roku została zalana lub podtopiona, przy czym zalanie lub podtopienie są rozumiane jako stan wysycenia profilu glebowego wodą na poziomie 80% co najmniej przez 12 następujących po sobie dni w okresie od dnia 1 maja do dnia 30 września jeżeli potwierdzą to dane w formie wykazu działek wraz z ich danymi przestrzennymi sporządzanego corocznie przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa- Państwowego Instytutu Badawczego,
• jest położona na działkach przyrodniczych, na których jest realizowane zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne z wyłączeniem wariantu 2.3. Murawy i objętych obszarem zatwierdzonym.

W ramach Interwencji 2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000, płatności podlegają degresywności w zależności od powierzchni deklarowanej do płatności:

• 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
• 75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
• 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.

W przypadku, gdy o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach wariantów Interwencji 2. ubiega się spółdzielnia produkcji rolnej albo spółdzielnia rolników, przy przyznaniu tej płatności degresywność stosuje się w odniesieniu do każdego z członków tych spółdzielni osobno, na jej wniosek, jeżeli ta spółdzielnia poddała się badaniu lustracyjnemu,  zgodnie z prawem spółdzielczym, w ciągu ostatnich trzech latach poprzedzających rok złożenia wniosku o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej.