Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Cel: Zachowanie powierzchni sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych, środowiska życia wielu organizmów, tradycyjnego sposobu uprawy i charakterystycznego elementu krajobrazu wiejskiego.

Interwencja skierowana jest do beneficjentów, którzy uczestniczą w ochronie dawnych odmian drzew owocowych, których upraw zaniechano i które są określone w przepisach krajowych. 

Sady tradycyjne stanowią swoistego rodzaju ostoję dla rzadko występujących, zagrożonych gatunków zwierząt, w tym ptaków i owadów zapylających oraz są miejscem ich żerowania, co przyczynia się do zachowania różnorodności biologicznej.

Wsparcie dotyczy istniejących starych sadów, w co najmniej 15 lat po nasadzeniu.

Płatność w ramach Interwencji 4 przyznawana jest do gruntów, na których są uprawiane drzewa owocowe odmian wskazanych w ust 2. załącznika nr 4 do rozporządzenia lub odmian tradycyjnie uprawianych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed 1950 r.

Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna jest przyznawana w pełnej wysokości, niezależnie od zgłoszonej do tego pakietu powierzchni (brak degresywności).

W ramach tej interwencji beneficjenci zobowiązują się do realizacji określonych wymogów obejmujących w szczególności:

• utrzymanie wielogatunkowych lub wieloodmianowych sadów złożonych z drzew owocowych​ odmian tradycyjnych jabłoni, gruszy, czereśni, wiśni lub śliw, 
• odpowiednie użytkowanie i pielęgnację tych sadów, 

ograniczenie stosowania środków ochrony roślin.

Wymogi jakie muszą zostać spełnione w ramach Interwencji 4:

• obowiązek posiadania planu działalności rolnośrodowiskowej;
• obowiązek prowadzenia rejestru działalności rolnośrodowiskowej;
• obowiązek zachowania sadu tradycyjnych odmian drzew owocowych, który obejmuje co najmniej 12 drzew, rozmnażanych na silnie rosnących podkładkach i prowadzonych jako pienne drzewa, w wieku od 15 lat, reprezentujących nie mniej niż 4 odmiany lub gatunki, a jednocześnie liczba tych drzew w przeliczeniu na 1 ha powierzchni sadu jest nie mniejsza niż 90. Istnieje możliwość uzupełnienia wypadów w sadzie drzewami  odmian wskazanych w ust. 2 załącznika nr 4 do rozporządzenia, lub odmian tradycyjnie uprawianych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przed 1950 r., rozmnażanymi na silnie rosnących podkładach i prowadzonymi jako pienne drzewa;
• co najmniej 75% drzew musi mieć minimalną wysokość pnia 1,20 m (pozostałe 25% drzew, które są niższe, są wliczane do obsady);
• sad nie jest prowadzony jako uprawa jednorzędowa;
• zakaz stosowania środków ochrony roślin, z wyjątkiem dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym;
• wykonywanie, zgodnie ze wskazaniami doradcy rolnośrodowiskowego, podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych w sadzie:
• cięcie formujące i sanitarne drzew oraz prześwietlające nadmiernie zagęszczone korony;
• usuwanie odrostów i samosiewów;
• bielenie pni drzew starszych i zabezpieczanie pni młodych drzew przed ogryzaniem przez gryzonie i zającokształtne;
• koszenie trawy co najmniej raz w sezonie wegetacyjnym nie później niż do 31 sierpnia lub wypasanie w okresie wegetacyjnym;
• zebranie i usunięcie skoszonej biomasy (możliwość pozostawienia rozdrobnionej biomasy); w terminie do 2 tygodni po pokosie biomasa powinna zostać usunięta z działki rolnej lub ułożona w pryzmy, w tym pryzmy balotowe, stogi lub brogi.

Płatność w ramach tego pakietu przyznawana jest beneficjentowi, jeżeli posiada gospodarstwo rolne położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o powierzchni użytków rolnych nie mniejszej niż 1 ha. 

Płatności są przyznawane corocznie, przez okres 5-letniego zobowiązania, rolnikom lub zarządcom, którzy dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie w zakresie danej interwencji lub wariantu. Płatność w całości lub w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty.

Łączenie różnych zobowiązań oraz różnych działań na działce rolnej.

Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna do tego samego obszaru może być przyznana tylko z tytułu realizacji jednego zobowiązania.

W przypadku deklaracji przez rolnika lub zarządcę na działce rolnej więcej niż jednego wariantu lub interwencji, płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna jest przyznawana do zobowiązania, dla którego przewidziano wyższą stawkę płatności na 1 ha.

Jeżeli na danym obszarze jest realizowane zobowiązanie ekologiczne w ramach WPR 2023-2027, zobowiązanie ekologiczne w ramach PROW 2014-2020, zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach PROW 2014-2020 do tego obszaru płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna w ramach WPR 2023-2027 nie przysługuje.