Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Interpretacja przepisów rozporządzenia w zakresie, w jakim dotyczą one inwestycji w środki trwałe, wymaga przede wszystkim podania definicji środka trwałego lub wyjaśnienia co prawodawca rozumie pod tym pojęciem.

Obowiązujące od 1 stycznia 2011 r. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT; Dz. U. z 2010 r. nr 242 poz. 1622), którego załącznik stanowi Klasyfikacja Środków Trwałych, w grupie 0 zalicza do środków trwałych grunty, które następnie dzielą się na użytki rolne (grunty orne, sady, łąki trwałe, pastwiska trwałe, grunty rolne zabudowane, oraz  pod stawami, pod rowami), grunty leśne, grunty zabudowane i zurbanizowane, użytki ekologiczne, tereny różne, nieużytki i grunty pod wodami. Ustawy podatkowe również traktują grunty jako środki trwałe.

Zgodnie z art. 3 ust. 15 ustawy o rachunkowości, jeśli mowa o  środkach trwałych, rozumie się przez to, z zastrzeżeniem pkt 17, rzeczowe aktywa trwałe i zrównane z nimi, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, kompletne, zdatne do użytku i przeznaczone na potrzeby jednostki. Zalicza się do nich w szczególności:  nieruchomości - w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki,  maszyny, urządzenia, środki transportu, inwentarz żywy. Powyższy przepis sugeruje podział zwierząt na:

1. zaliczane do aktywów trwałych;
2. zaliczane do aktywów obrotowych (tj. takie, które nie spełniają kryteriów dla środków trwałych).

W  ustawie o rachunkowości brak jest wytycznych określających sposoby klasyfikacji oraz wyceny zwierząt. W  kwestiach nieuregulowanych ustawą, stosuje się postanowienia Międzynarodowego Standardu Rachunkowości 41 "Rolnictwo". Jednak jest to dokument wykorzystywany dla celów księgowania m.in. aktywów biologicznych, do których zalicza się zwierzęta w hodowli oraz chowie. W praktyce rachunkowej stosuje się następujący podział zwierząt:

Zwierzęta, których okres używania jako hodowlanych jest dłuższy niż rok zalicza się do środków trwałych, aczkolwiek nie jest to jedyne kryterium. Na mocy art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości oraz MSR 41, należy też uwzględnić przeznaczenie zwierząt do użytku na potrzeby własne, jako pociągowych lub do rozpłodu albo w celu pozyskania z nich mleka (krowy mleczne) czy wełny (owce) w okresie dłuższym niż rok. Pozostałe zwierzęta zaliczane będą do majątku obrotowego.

Działań o charakterze innowacyjnym nie można skatalogować. Zgodnie bowiem z obowiązującymi współcześnie międzynarodowymi standardami badań  OECD "innowacja to wdrożenie nowego lub znacząco udoskonalonego produktu (wyrobu lub usługi) lub procesu, nowej metody marketingowej lub nowej metody organizacyjnej w praktyce gospodarczej, organizacji miejsca pracy lub stosunkach z otoczeniem". W odniesieniu do gospodarstw rolnych premiować można innowację:

• produktową - polegającą na wprowadzeniu nowego produktu czy usługi lub znaczącego ich ulepszenia w odniesieniu do cech lub przeznaczenia;
• procesową - dotycząca wprowadzenia nowych metod produkcji czy dostaw lub ich znaczącego ulepszenia;
• organizacyjną - dotyczącą wprowadzenia nowych sposobów organizacji działalności gospodarstwa, organizacji miejsca pracy czy kształtowania relacji z otoczeniem.

Należy jednak zauważyć, że zastosowanie nowoczesnej technologii (np. komputerowego sterowania klimatem w szklarni, bądź odliczania dawek pokarmowych dla zwierząt) w jednym gospodarstwie może zostać uznane za innowacyjne, podczas gdy te same technologie stosowane od pewnego czasu w innym gospodarstwie innowacją już nie będą. Zatem punkty w tym obszarze nadawane będą w sposób zindywidualizowany, po dogłębnej analizie biznesplanu oraz zasobów przedstawionego w nim gospodarstwa. Podobnie jest z innowacyjnością w zakresie postępu biologicznego. W gospodarstwie stosującym już od pewnego czasu nowoczesne odmiany zbóż nie ma mowy o innowacyjności, natomiast rolnik zamierzający dopiero wprowadzić uprawę takich odmian otrzyma punkt za innowacyjność z tytułu postępu biologicznego.

Pod pojęciem "przygotowania do sprzedaży produktów rolnych" należy rozumieć czynności lub zabiegi, które mają na celu przygotowanie plonów do sprzedaży na rynek pierwotny. Czynności przygotowujące mogą wpływać na poprawę jakości lub lepszą prezentację oferowanego produktu, jednakże nie mogą wpływać w sposób znaczący na zmianę ich charakteru. Do wyżej wymienionych czynności można zaliczyć m.in.: czyszczenie płodów rolnych, sortowanie, odkażanie, usuwanie liści, woskowanie owoców, suszenie nasion itp. Należy zaznaczyć przy tym, iż wszelkiego rodzaju zabiegi, które zmieniają charakter produktu pierwotnego, nie mogą zostać uznane za przygotowanie produktów do sprzedaży, bowiem produkt finalny jest inny niż produkt pierwotny. W takim przypadku mówimy o "przetwarzaniu produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie".

Pod pojęciem "przetwarzanie produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie" należy rozumieć wszelkie czynności wykonywane na produkcie rolnym (z wyjątkiem czynności wykonywanych w gospodarstwach, niezbędnych do przygotowania produktów zwierzęcych lub roślinnych do pierwszej sprzedaży), w wyniku których powstaje produkt będący również produktem rolnym (tj. objętym załącznikiem nr 1 do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej), jednak zostaje zmieniony charakter tego produktu. Przez produkty rolne należy rozumieć płody ziemi, produkty pochodzące z hodowli i rybołówstwa, jak również produkty pierwszego przetworzenia, które pozostają w bezpośrednim związku z tymi produktami. Przykładem może być m.in.: wytłaczanie soku z jabłek - w takim przypadku produkt finalny, czyli sok jabłkowy jest produktem pierwszego stopnia przetworzenia, czyli w dalszym ciągu jest produktem rolnym.

Szczegółowe warunki przyznawania pomocy na operacje typu "Premie dla młodych rolników" w ramach poddziałania "Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników" określa Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 lipca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej na operacje typu "Premie dla młodych rolników" w ramach poddziałania "Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2015 r. poz. 982).

Zgodnie z § 7 ust. 5 ww. rozporządzenia w przypadku gospodarstw położonych na obszarze więcej niż jednego województwa za województwo, w którym jest położone gospodarstwo, uznaje się to województwo, w którym jest położona największa część użytków rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa. W przypadku gdy na obszarze dwóch lub więcej województw jest położona taka sama powierzchnia użytków rolnych wchodzących w skład danego gospodarstwa, za województwo, w którym jest położone gospodarstwo, uznaje się to województwo, w którym średnia powierzchnia gruntów rolnych w gospodarstwie rolnym jest najniższa.

Zgodnie z § 11 ust. 1 rozporządzenia, w przypadku, gdy o pomoc ubiegają się oboje małżonkowie i oboje spełniają warunki jej przyznania, pomoc przyznaje się tylko jednemu z nich, co do którego współmałżonek wyraził pisemną zgodę. Przepisy przedmiotowego rozporządzenia nie wyłączają ze spełnienia ww. warunku małżonków posiadających rozdzielność majątkową lub prowadzących odrębne gospodarstwa rolne. W związku z powyższym warunek, o którym mowa w § 11 ust. 1 rozporządzenia, powinien zostać spełniony w każdym przypadku ubiegania się o pomoc przez obojga małżonków.

Wnioskodawca zobowiązuje się w biznesplanie do produkcji roślin wysokobiałkowych i jeżeli powierzchnia zaplanowanych upraw wynosi co najmniej 1 ha wówczas dostanie 2 punkty. Nie jest to związane z produkcją roślinną prowadzoną przez osoby przekazujące gospodarstwo lub poszczególne działki.

Trudno powiedzieć przed weryfikacją wniosku czy pan będący kawalerem spełnia wszystkie warunki do przyznania pomocy. Pewne jest jednak, że kandydatka na żonę  oraz fakt  posiadania przez nią  gospodarstwa przez okres dłuższy niż 18 miesięcy w chwili obecnej w żaden sposób go nie "obciążają". Należy jednak przypomnieć, że o każdej zmianie mogącej mieć wpływ na  przyznanie pomocy, wnioskodawca powinien niezwłocznie powiadomić Agencję. Zawarcie związku małżeńskiego jest właśnie taką okolicznością. Dlatego też w przypadku, gdy zawarcie związku małżeńskiego nastąpi, po złożeniu wniosku o pomoc, a przed wydaniem decyzji w sprawie, ARiMR będzie badała również okres posiadania gospodarstwa przez małżonka.

Przyjęliśmy zasadę, że przypadku przekazywania gospodarstwa rolnego będącego we współwłasności małżeńskiej bierzemy pod uwagę różnicę wieku pomiędzy przejmującym a osobą posiadającą nr w ewidencji producentów. W Tym przypadku powinien być przyznany 1 pkt.

Zgodnie z § 4 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia, jeżeli właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa o powierzchni użytków rolnych wynoszącej co najmniej 1 ha stała się osoba fizyczna w wyniku dziedziczenia - za dzień rozpoczęcia urządzania gospodarstwa uznaje się dzień uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, albo zarejestrowania przez notariusza aktu poświadczenia dziedziczenia.

Jednocześnie zgodnie z § 4 ust. 4 rozporządzenia, czynności i zdarzenia (w tym, jeśli wnioskodawca: wystąpi z wnioskiem o przyznanie płatności bezpośrednich, będzie posiadaczem zwierząt gospodarskich oraz będzie prowadził działy specjalne produkcji rolnej) mogą mieć miejsce przed dniem rozpoczęcia urządzania gospodarstwa. Jeżeli właścicielem lub posiadaczem gospodarstwa o powierzchni użytków rolnych wynoszących co najmniej 1 ha stała się osoba fizyczna w wyniku dziedziczenia, czynności i zdarzenia wymienione powyżej mogą mieć miejsce nie wcześniej niż w okresie 5 lat poprzedzających dzień rozpoczęcia urządzania gospodarstwa.

Zatem osoba fizyczna, która stała się właścicielem lub weszła w posiadanie użytków rolnych w wyniku dziedziczenia i jednocześnie składała wnioski o dopłaty bezpośrednie przed dniem rozpoczęcia urządzania gospodarstwa, lecz nie wcześniej niż w okresie 5 lat poprzedzających dzień rozpoczęcia urządzania gospodarstwa, może składać wniosek o przyznanie pomocy dla młodych rolników w naborze przeprowadzanym w 2016 r.

Punktowane będą szkolenia/usługi doradcze spełniające łącznie następujące warunki:

• tematyka szkolenia lub zakres usługi doradczej ma bezpośredni związek z przewidzianą w biznesplanie działalnością rolniczą, organizacją produkcji, organizacją i zarządzaniem gospodarstwem przedstawionym w biznesplanie, wypełnienie wniosku o płatności bezpośrednie i inne formy pomocy ze środków publicznych w tym sporządzenie biznesplanów nie będą usługami punktowanymi,
• usługa doradcza będzie wykonana przez uprawniony do świadczenia usług doradczych w rolnictwie podmiot doradczy lub doradcę z list doradców, prowadzonych przez Centrum Doradztwa Rolniczego (listy dostępne na stronie internetowej CDR pod adresem www.cdr.gov.pl/listy-doradcw-mainmenu-112
• szkolenie będzie organizowane i prowadzone przez uprawnione do tego podmioty, tylko w wyjątkowych przypadkach przez inne podmioty np. organizacje branżowe lub społeczno zawodowe rolników, firmy producenckie itp.,
• odbycie szkolenia nie jest wymagane na mocy obowiązujących przepisów prawnych (np. obowiązkowe szkolenia chemizacyjne nie będą punktowane),
• potwierdzeniem odbytego szkolenia musi być stosowny dyplom/ certyfikat, świadectwo, zaświadczenie itp.,
• potwierdzeniem wykonanej usługi doradczej musi być stosowny dokument wystawiony przed podmiot doradczy lub doradcę, który taką usługę wykonał.

Stosownie do § 6 ust. 6 pkt 2 lit. a) rozporządzenia, sporządzony przez wnioskodawcę, biznesplan powinien przewidywać inwestycje w środki trwałe o szacunkowej wartości równej co najmniej kwocie stanowiącej 70% kwoty pomocy. Jednocześnie  § 6 ust. 6 pkt 1 lit. c)  stanowi, że pomoc może być przyznana, jeżeli biznesplan zapewnia zgodność szacunkowych wartości planowanych inwestycji w środki trwałe z cenami rynkowymi. Mając na uwadze powyższe w uzasadnionym przypadku, w trakcie oceniania wniosku o przyznanie pomocy, Agencja może wezwać wnioskodawcę do wyjaśnień i zażądać złożenia kosztorysu inwestorskiego.

Przywołany w pytaniu art. 19 ust. 4 akapit drugi rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2015 stanowi, że w przypadku młodych rolników: „plan biznesowy musi przewidywać, że młody rolnik spełnia wymogi art. 9 rozporządzenia (UE) nr 1307/2013 w odniesieniu do definicji rolników aktywnych zawodowo w terminie 18 miesięcy od daty rozpoczęcia działalności".
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi  z dnia 11 marca 2016 r. zmieniające  rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej na operacje typu "Premie dla młodych rolników" w ramach poddziałania  "Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 opublikowane w Dzienniku Ustaw z 2016 roku pod pozycją 345, doprecyzowało sposób określania upływu wymaganego okresu 18 miesięcy. Zgodnie z treścią § 6 ust. 1 pkt 7 znowelizowanego rozporządzenia krajowego w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej na operacje typu "Premie dla młodych rolników" w ramach poddziałania "Pomoc w rozpoczęciu działalności gospodarczej na rzecz młodych rolników" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. 2015 poz. 982 z późn. zm.), termin 18 miesięcy spełnienia przedmiotowych wymagań jest liczony od dnia następującego po dniu, w którym upływa termin 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy.

Aby uznać, że beneficjent zrealizował założenie biznesplanu odnośnie korzystania z usług doradczych za co uzyskał punkty wpływające na jego pozycję na liście rankingowej, usługa ta musi zostać wykonana w okresie realizacji biznesplanu, tj. najpóźniej do dnia upływu 3 lat od dnia wypłaty pierwszej raty premii.  Jeśli beneficjent nie spełni tego warunku może podlegać sankcji finansowej przewidzianej w § 24 ust. 4pkt 2 lit. c rozporządzenia (tj. zwrot 1, 25% kwoty pierwszej raty pomocy). Jeśli jednak warunku nie spełni w okresie od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy do dnia złożenia wniosku o płatność drugiej raty pomocy, należy zweryfikować, czy nie będzie miał zastosowania § 24 ust. 6 rozporządzenia. Przepis ten stanowi, że w przypadku, gdy beneficjentowi nie przysługiwałaby pomoc na podstawie sumy punktów pomniejszonej o liczbę punktów przyznanych z tytułu niezrealizowanego działania, zwrotowi podlega 100% kwoty pierwszej raty pomocy.

W dniu składania wniosku, wnioskodawca musi posiadać gospodarstwo o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha. Następnie, w toku realizacji biznesplanu, powinien to gospodarstwo rozwijać tak, aby osiągnąć zakładane biznesplanem cele. Dlatego też urządzane gospodarstwo, nawet takie które składa się wyłącznie z 1 ha użytków rolnych, powinno stanowić cześć gospodarstwa, które zostanie określone w dokumentach składanych wraz z wnioskiem o pomoc, a jego nabycie potwierdzone w dokumentach składanych wraz z wnioskiem o płatność. Istnieje możliwość korekty nabywanej powierzchni na zasadach ustalonych rozporządzeniem (zmiana do wniosku, zmiana biznesplanu). Przypadki, gdy młody rolnik rezygnuje z dzierżawionej działki, która była jedynym użytkiem rolnym wchodzącym w skład urządzanego gospodarstwa, należy rozpatrywać indywidualnie, zwracając uwagę na to, czy w wyniku tej operacji wnioskodawca/beneficjent nie wyzbył się urządzanego gospodarstwa.
Odnośnie do formy prawnej nabycia gospodarstwa, które urządza przyszły młody rolnik, należy zauważyć, że wynika ona z brzmienia odnośnego przepisu. Skoro prawodawca wskazał, że ma ono stanowić przedmiot własności lub posiadania, to znaczy, że dopuszczone są wszystkie formy prawne, które przenoszą prawo własności nieruchomości lub prawo jej posiadania na rzecz osoby urządzającej gospodarstwo. Uregulowania prawne dotyczące formy przekazania własności nieruchomości lub przeniesienia prawa posiadania określają przepisy Kodeksu cywilnego.
Niemniej jednak prawodawca określił (§ 7 ust 1) jakie formy władania użytkami rolnymi należy uwzględniać przy ustalaniu minimalnej powierzchni gospodarstwa jak również wskazał (§ 8 ust 3) jakie użytki rolne bierze się pod uwagę przy wyliczaniu wielkości ekonomicznej gospodarstwa. W związku z tym dzierżawa krótkoterminowa będzie mało korzystną dla wnioskodawcy forma, posiadania gruntu w okresie urządzania, ponieważ dzierżaw krótkoterminowych nie sumuje się przy ustalaniu powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie, w tym powierzchni minimalnej i punktowanej oraz nie bierze się jej pod uwagę przy ustalaniu wielkości ekonomicznej gospodarstwa.

Zakup zwierząt stada podstawowego może być uznany za inwestycje w środki trwałe, na co może zostać przeznaczona premia dla młodych rolników. Jednakże, aby można go uznać za innowację w zakresie postępu biologicznego, powinien dotyczyć zwierząt hodowlanych w rozumieniu przepisów o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich. Istotne jest także, żeby zakupione zwierzęta zostały przeznaczone na stado podstawowe, czyli w praktyce do rozrodu, a nie stanowiły stada obrotowego przeznaczonego np. na tucz.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 czerwca 2007 r. o organizacji hodowli i rozrodzie zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2007 Nr.133, poz. 921 z późn. zm.), aby zwierzęta gospodarskie mogły zostać uznane za zwierzęta hodowlane muszą podlegać ocenie wartości użytkowej i hodowlanej oraz muszą zostać wpisane do księgi lub rejestru zwierząt hodowlanych, prowadzonych przez związek hodowców lub inny podmiot upoważniony przez ministra właściwego do spraw rolnictwa. Przepis art. 26 ust 1 ww. ustawy stanowi m.in., iż zwierzęta hodowlane mogą być przedmiotem handlu, jeżeli są zaopatrzone w świadectwo potwierdzające ich pochodzenie. Świadectwo pochodzenia wydawane jest przez związek hodowców lub inny podmiot prowadzący księgę lub rejestr zwierząt hodowlanych.

Wnioskodawca nie wylicza oceny bezwzględnej inwestycji w zakresie ochrony środowiska i klimatu. Jest ona podana w kolumnie 3 w tabeli znajdującej się w Załączniku nr 2 do rozporządzenia dot. operacji typu "Premie dla młodych rolników" (Dz. U. z 2015 r., poz. 982). Jeśli wnioskodawca planując rozwój gospodarstwa zamierza zrealizować inwestycję w zakresie ochrony środowiska i klimatu powinien to przewidzieć w Tabeli 19 biznesplanu. Wypełniając Tab. 19 należy zgodnie z instrukcją użytkownika do skoroszytu B_Plan wybrać (po kodzie inwestycji) z listy rozwijanej jedną lub więcej inwestycji, podać ich wartość, charakterystykę i rok realizacji. Dla każdej pojedynczej inwestycji wskazanej w tabeli 19 zostaną automatycznie policzone punkty zgodnie z wzorem podanym w załączniku nr 2 do ww. rozporządzenia. Wynik obliczeń podany jest w pozycji 13 Tabeli 27 Kryteria podlegające punktacji biznesplanu. Punkty podawane są z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku. Z taką dokładnością (bez zaokrągleń) zostaną uwzględnione przy ogólnej punktacji wniosku o przyznanie pomocy. Przy czym zgodnie z § 16 ust 2 pkt 5 lit a tiret trzecie rozporządzenia, za inwestycje w zakresie ochrony środowiska i klimatu przyznaje się nie więcej niż 5 punktów rankingowych. Oznacza to, że jeżeli w poz. 13 w kol. 3 Tabeli 27 biznesplanu podany będzie wynik wyliczenia punktów o wartości np. 3, 66 to taka liczba punktów zostanie uwzględniona w zbiorczej punktacji, jeżeli natomiast wartość wyliczonych punktów będzie wynosiła np. 7, 25 to w zbiorczej punktacji zostanie uwzględnione 5,00 punktów.    

Do kwalifikacje uzyskanych w systemie szkolnym odnosi się przepis ustępu 5 pkt 2 lit a, Załącznika nr 1 do rozporządzenia dot. operacji typu "Premie dla młodych rolników" (Dz. U. z 2015 r., poz. 982), który stanowi, że dokumentem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe w zawodach rolniczych na poziomie kwalifikacji technika jest:  świadectwo lub dyplom ukończenia szkoły z uzyskanym tytułem zawodowym, albo dyplom uzyskania tytułu zawodowego lub dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe. Oznacza to że, nie wystarcza świadectwo lub dyplom  potwierdzający jedynie ukończenie szkoły, musi być potwierdzenie   posiadania tytuł kwalifikacyjnego lub zawodowego uzyskanego w wyniku zdaniu egzaminu przed Okręgową Komisją Egzaminacyjną.
Do kwalifikacje uzyskanych w systemie kwalifikacyjnych kursów zawodowych (wprowadzonego od  1 września 2012 r.) odnosi się przepis ustępu 5 pkt 2 lit b, Załącznika nr 1 do rozporządzenia, który stanowi, że dokumentem potwierdzającym kwalifikacje zawodowe w zawodach rolniczych na poziomie kwalifikacji technika jest: świadectwo ukończenia szkoły, dającej wykształcenie średnie wraz ze świadectwami potwierdzającymi kwalifikacje w zawodzie, np. technik rolnik – łącznie: świadectwo potwierdzające kwalifikację R.3. Prowadzenie produkcji rolniczej oraz świadectwo potwierdzające kwalifikację R.16. Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej itd. odpowiednio do zawodu.
Nastąpiła istotna zmiana w podejściu do dokumentów potwierdzających zawody na poziomie kwalifikacji technika (rolnik, ogrodnik, architektury krajobrazu, hodowca koni, pszczelarz, weterynarii) w porównaniu do tego co było wymagane w odniesieniu do działania "Ułatwianie startu młodym rolnikom" w ramach PROW na lata 2007-2013.

Rozporządzenie wymaga, aby beneficjent wydatkował przynajmniej  70% premii dla młodych rolników na inwestycje w środki trwałe. Ciągnik zaliczany jest do środków trwałych, zatem można go rozliczyć w ramach premii.

Przepisy rozporządzenia nie wymagają, aby w okresie urządzania gospodarstwa, wnioskujący o premię dla młodych rolników był wyłącznym właścicielem gruntów. Taki wymóg musi spełnić  dopiero po upływie 9 miesięcy od dnia doręczenia decyzji o przyznaniu pomocy.

Ubiegając się o udzielenie pomocy, wnioskodawca nie tylko musi posiadać gospodarstwo "urządzane", czyli to o powierzchni użytków rolnych co najmniej 1 ha, ale też musi dokładnie wiedzieć, z jakich działek ewidencyjnych będzie się składać całe jego gospodarstwo, czyli to, którym będzie kierował po uzyskaniu pomocy. Nie wiedząc jeszcze jakie grunty nabędzie, wnioskodawca nie jest w stanie przygotować planu rozwoju gospodarstwa - jednego z obowiązkowych załączników do wniosku o przyznanie pomocy, jak również nie będzie  dostarczyć oświadczenia sprzedającego o wyrażeniu zgody na dokonanie przez ARiMR kontroli w gospodarstwie, na które ma być przeznaczone wsparcie dla młodych rolników.  Ponadto niemożliwe będzie wyliczenie wielkości ekonomicznej gospodarstwa.

Wielkość ekonomiczna gospodarstwa (SO) w okresie wyjściowym zostanie wyliczona (automatycznie) w biznesplanie na podstawie, wskazanych w Tab. 5, powierzchni upraw w plonie głównym w roku naboru wniosków o przyznanie pomocy oraz średniorocznego (w roku składania wniosku) stanu zwierząt, wskazanego w Tab. 11. Będą to najczęściej uprawy i zwierzęta znajdujące się  u poprzednika.  Kontrola powierzchni upraw oraz stanu zwierząt, z których zostanie wyliczona wielkość ekonomiczna będzie przeprowadzana u osoby od której wnioskodawca ma zamiar nabyć gospodarstwo.

Rozporządzenie dopuszcza jedynie możliwość uzupełnienia wykształcenia, a nie stażu pracy. Natomiast pozwala (§ 5 ust. 4 pkt 1) zaliczyć do stażu pracy okres ubezpieczenia w charakterze domownika.

Fakt zarejestrowania siedziby stada nie świadczy o kierowaniu gospodarstwem w rozumieniu przepisów rozporządzenia. Tym samym dokonanie rejestracji siedziby stada nie eliminuje wnioskodawcy z możliwości uzyskania premii dla młodych rolników.

Umowy, w której nie ustalono wysokości czynszu nie jest umową dzierżawy, lecz umową o bezczynszowe użytkowanie. Na gospodarstwo urządzane mogą składać się grunty, które wnioskodawca posiada na podstawie różnych tytułów prawnych, w tym umowy o bezczynszowe użytkowanie i umowy dzierżawy. Należy podkreślić, że grunt objęty posiadaniem na podstawie umowy o bezczynszowe użytkowanie lub umowy dzierżawy, która nie spełnia kryteriów ustanowionych w § 7 ust. 1 pkt 3 i 4 rozporządzenia nie będzie liczony do minimalnej powierzchni gospodarstwa oraz nie będzie brany pod uwagę przy obliczaniu wielkości ekonomicznej gospodarstwa.

Kwestia ta została uregulowana bezpośrednio przepisami § 16 ust. 2 pkt 7, ust. 2a oraz ust. 5 rozporządzenia. Za przejęcie gospodarstwa w całości można uzyskać punkty, ale tylko wtedy, gdy młody rolnik przejął przynajmniej jedno gospodarstwo w całości i na własność.
Przez przejmowanie gospodarstwa w całości rozumie się przejęcie wszystkich użytków rolnych (tj. gruntów ornych, sadów, łąk trwałych, pastwisk trwałych, gruntów rolnych zabudowanych, gruntów pod stawami i gruntów pod rowami) wchodzących w skład gospodarstwa, z tym że własnością przekazującego lub w jego posiadaniu mogą pozostać użytki rolne o powierzchni nie większej niż 0,5 ha.

Rodzice wnioskodawcy mogą pozostawić sobie na własność część gruntów.
W przypadku przekazania gospodarstwa na własność, jeżeli rodzice pozostawią sobie użytki rolne o powierzchni nie większej niż 0,5 ha, wówczas punkty za przejmowanie gospodarstwa w całości również zostaną przyznane.
Natomiast w przypadku, gdy rodzice pozostawią sobie więcej niż 0,5 ha użytków rolnych, wówczas punkty z ww. tytułu nie zostaną przyznane.

W takiej sytuacji, uwzględnia się wiek tego z małżonków, który ma nadany numer EP. Jeśli żadne z małżonków nie ma numeru EP lub taki numer nadano zarówno żonie jak i mężowi, pod uwagę będzie brany wiek starszego ze zbywających gospodarstwo.

Samo wystąpienie o udzielenie kredytu preferencyjnego na utworzenie nowego gospodarstwa, jak również podpisanie odnośnej umowy kredytu jeszcze nie świadczą o pełnieniu przez kredytobiorcę kierowniczej roli w gospodarstwie i nie eliminują go z możliwości uzyskania pomocy dla młodych rolników. Istotne jest, aby po podpisaniu umowy kredytu, a przed złożeniem wniosku o przyznanie premii dla młodych rolników, ubiegający się o tę pomoc nie dokonał żadnej innej czynności wskazującej na pełnienie przez niego funkcji kierowniczej w nabytym gospodarstwie.
Należy jednak pamiętać, że kwota pomocy określona w umowie kredytu oraz premia dla młodych rolników nie mogą łącznie przekroczyć równowartości 70 tys. euro.

Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia, warunek dotyczący kwalifikacji zawodowych uważa się za spełniony, jeżeli osoba ubiegająca się o pomoc dla młodych rolników posiada udokumentowane wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe. Punkty, decydujące o kolejności przysługiwania pomocy, przyznawane są za posiadane kwalifikacje zawodowe. Wyjątkowo dopuszcza się możliwość uzupełnienia wykształcenia w okresie 36 miesięcy od dnia doręczenia decyzji, jednak w takim wypadku nie można przyznać punktów z tytułu posiadania wymaganych rozporządzeniem kwalifikacji.

Zgodnie z § 5 ust. 4 rozporządzenia, za staż pracy w rolnictwie uznaje się okres, liczony do dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, w którym wnioskodawca:

1. podlegał ubezpieczeniu społecznemu rolników w pełnym zakresie jako rolnik lub domownik, lub ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia działalności rolniczej w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);
2. był zatrudniony w gospodarstwie rolnym na podstawie umowy o pracę, na stanowisku związanym z prowadzeniem produkcji rolnej.

Zatem okres pracy w gospodarstwie rodziców można wliczyć do stażu pracy tylko wtedy, jeśli wnioskodawca był ubezpieczony jako domownik, co potwierdzi zaświadczeniem z KRUS o okresie objęcia tym ubezpieczeniem.

Staż pracy należy potwierdzić przedkładając:

• zaświadczenie z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o okresie podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników, lub
• świadectwo pracy wydane przez pracodawcę na podstawie przepisów prawa pracy obowiązujących w Polsce lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej.

Zgodnie z § 5 ust. 1 rozporządzenia, warunek dotyczący kwalifikacji zawodowych uważa się za spełniony, jeżeli osoba składająca wniosek posiada udokumentowane wykształcenie rolnicze zasadnicze zawodowe, średnie lub wyższe.

Uzyskanie tytułu technika rolnika daje wnioskodawcy wykształcenie rolnicze średnie i, zgodnie z § 16 ust 2 rozporządzenia, umożliwia uzyskanie 5 punktów za spełnienie tego wymogu, jednak pod warunkiem zdania egzaminu końcowego przed okręgową komisją egzaminacyjną.

Zgodnie z art. 3 pkt 8 ustawy Prawo budowlane, remont to wykonywanie robót budowlanych, które mają odtworzyć stan pierwotny obiektu budowlanego, a nie stanowią bieżącej konserwacji. Zatem za remont budynku należy uznać nakłady na naprawę czy wymianę zużytych elementów, które nie zmieniają charakteru oraz przeznaczenia budynku.

Modernizacją budynku jest jego ulepszenie, które polega na unowocześnieniu, poprawie stanu technicznego bądź przystosowaniu budynku do innego przeznaczenia albo nowej funkcji.    Tak więc za modernizację budynku należy uznać wydatki poniesione na przebudowę, rozbudowę, czy adaptację budynku, których celem jest podniesienie standardu, poprawa funkcjonalności, powiększenie, lub przystosowanie do pełnienia nowej funkcji.

Roboty budowlane można rozpocząć na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę (z zastrzeżeniem robót wykonywanych na podstawie zgłoszenia lub nie wymagających ani pozwolenia na budowę ani zgłoszenia). Decyzja staje się ostateczna po upływie 14 dni od dnia doręczenia jej stronom postępowania, o ile strony nie wniosą w tym terminie odwołania od decyzji.

Decyzja o pozwoleniu na budowę wygasa, jeżeli budowa nie została rozpoczęta przed upływem 3 lat od dnia, w którym decyzja ta stała się ostateczna lub budowa została przerwana na czas dłuższy niż 3 lata. W takim przypadku należy wystąpić o wydanie nowej decyzji: o pozwoleniu na budowę lub o pozwoleniu na wznowienie robót.

Do robót budowlanych wykonywanych na podstawie zgłoszenia można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia właściwy organ (starosta lub wojewoda) nie wniesie, w drodze decyzji, sprzeciwu i nie później niż po upływie dwóch lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia (art. 30 ust. 5 ustawy Prawo budowlane). Rozpoczęcie budowy następuje z chwilą podjęcia na terenie budowy prac przygotowawczych, takich jak:

a)    wytyczenie geodezyjne obiektów w terenie;
b)    wykonanie niwelacji terenu;
c)    zagospodarowanie terenu budowy wraz z budową tymczasowych obiektów;
d)    wykonanie przyłączy do sieci infrastruktury technicznej na potrzeby budowy (art. 41 ust. 1-2 ustawy - Prawo budowlane).

Inwestor ma obowiązek zawiadomić właściwy organ (powiatowego inspektora nadzoru budowlanego lub wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego) oraz projektanta sprawującego nadzór nad zgodnością realizacji budowy z projektem o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót, na które jest wymagane pozwolenie na budowę, co najmniej na 7 dni przed ich rozpoczęciem (art. 41 ust. 4 ustawy - Prawo budowlane). Dołącza także:

• oświadczenie kierownika budowy (robót), stwierdzające sporządzenie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz przyjęcie obowiązku kierowania budową (robotami budowlanymi), a także zaświadczenie o wpisie na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, stanowiącego podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie,
• w przypadku ustanowienia nadzoru inwestorskiego - oświadczenie inspektora nadzoru inwestorskiego, stwierdzające przyjęcie obowiązku pełnienia nadzoru inwestorskiego nad danymi robotami budowlanymi, a także zaświadczenie, o którym mowa powyżej,
• informację zawierającą dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia zamieszczone w ogłoszeniu, które kierownik budowy ma obowiązek umieścić na budowie.

W sprawie szczegółowych informacji na powyższy temat należy zwrócić się do powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego.

Przepisy rozporządzenia stanowią, że biznesplan przewiduje wydatki dotyczące działalności rolniczej w gospodarstwie lub przygotowania do sprzedaży produktów rolnych wytwarzanych w gospodarstwie w kwocie stanowiącej co najmniej 100% kwoty pomocy, w tym inwestycje  w środki trwałe o szacunkowej wartości równej  co najmniej kwocie stanowiącej 70% kwoty pomocy.

Młody rolnik, który zadeklarował przygotowanie i stosowanie planu nawozowego, musi posiadać i stosować plan nawozowy co najmniej od okresu docelowego realizacji biznesplanu do upływu 5 lat od wypłaty pierwszej raty pomocy. Zalecane jest, aby plan nawozowy był opracowany i  stosowany od pierwszego sezonu wegetacyjnego objętego realizacją biznesplanu. Kopia planu nawozowego oraz kopia wyników chemicznej analizy gleby musi stanowić załącznik do wniosku o płatność drugiej raty pomocy. Plan nawozowy powinien być sporządzony przez doradcę. Aby udokumentować stosowanie planu nawozowego beneficjent powinien prowadzić wykaz działań agrotechnicznych (prace wykonywane na poszczególnych działkach rolnych), w zakresie nawożenia podając nazwę oraz ilość zastosowanego nawozu pod poszczególne uprawy. Odwołanie w przepisie § 16 ust. 2 pkt 5 lit. a tiret drugie rozporządzenia do planu nawozowego, o którym mowa w załączniku nr 2 do rozporządzenia dot. "Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego" objętego PROW na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2015 r. poz. 415 z późn. zm. ) należy traktować, jako wymóg corocznego opracowania dla gruntów ornych (a więc nie sadowniczych) i stosowania planu nawozowego, opartego na bilansie azotu oraz chemicznej analizie gleby, określającego dawki N, P, K, Mg i potrzeby wapnowania. Wyniki chemicznej analizy gleby najczęściej ważne są 4 lata.

W odniesieniu do zmiany kierunku produkcji należy stwierdzić, że zmianą taka będzie z pewnością zmianą z produkcji roślinnej na zwierzęca lub mieszaną. Przy zmianie struktury upraw niepowodującej zmiany kierunku produkcji (np. przejście z produkcji zbóż na uprawę warzyw) należy w Tabeli 1 biznesplanu w pozycji 1.1 "Zmiana profilu produkcji (kierunku produkcji) " wybrać ’TAK’, a następnie w opisie wyjaśnić, że zmiana profilu polega na przejściu z uprawy zbóż na uprawę warzyw. Przy zmianie struktury upraw niepowodującej zmiany kierunku produkcji w arkuszu "Zestawienie" w pozycji 29 nie będzie wykazana zmiana profilu. Sytuację taką należy uznać za prawidłową.

Przepisy dotyczące rolnictwa ekologicznego pozwalają na prowadzenie w jednym gospodarstwie produkcji ekologicznej i konwencjonalnej pod warunkiem, że występuje możliwość jednoznacznego rozdzielenia certyfikowanego produktu ekologicznego od produktu konwencjonalnego (ta sama roślina może być tylko albo ekologiczna albo konwencjonalna). Produkt ekologiczny musi być produktem końcowym. Z punktu widzenia przepisów dotyczących operacji typu "Premie dla młodych rolników" nie ma wymogu odnośnie minimalnej powierzchni upraw ekologicznych, ważne aby produkt był uznany za ekologiczne w świetle przepisów dotyczących rolnictwa ekologicznego. 

Przepisy prawne w odniesieniu do planowanych zakupów sprzętu nie zawierają delegacji dla ARiMR do przygotowania listy sprzętu, który można zakupić w ramach premii dla młodego rolnika. Zakupów dokonywać można zarówno w Polsce jak i - zgodnie z zasadą swobody przepływu usług i kapitału -  w państwach UE.

Opis kwalifikacji zawodowych, których posiadanie jest równoznaczne z uzyskaniem wymaganego wykształcenia rolniczego znajduje się w Załączniku nr 1 do rozporządzenia. Podano tam szczegółowy wykaz kierunków studiów, zawodów oraz tytułów kwalifikacyjnych, a także rodzaje dokumentów potwierdzających posiadanie kwalifikacji zawodowych.
Pod pojęciem pozaszkolnych form nauczania należy rozumieć takie formy, w których nauka nie odbywa się w systemie szkolnym, tzn. uczący się nie uczęszcza do szkoły a np. na kursy, które pozwalają na uzyskanie, potwierdzonych stosownymi dokumentami, wymaganych kwalifikacji.

Decyzja przyznająca pomoc dla młodego rolnika wydawana jest przez kierownika biura powiatowego niezwłocznie po pozytywnej weryfikacji wniosku. Podane w rozporządzeniu terminy, w tym termin 180 dni od dnia zakończenia terminu składania wniosków o przyznanie pomocy na wydanie decyzji w sprawie przyznania pomocy, należy traktować jako maksymalne terminy, w których organ jest zobowiązany zakończyć poszczególne etapy obsługi wniosku.

Upoważnienie powinno zawierać dane osobowe pełnomocnika (imię, nazwisko, adres, nr dowodu tożsamości) oraz mocodawcy oraz precyzyjne określenie czynności, do której dokonania której upoważnia się pełnomocnika. Zakres pełnomocnictwa ustala mocodawca, przy czym należy zwrócić uwagę, aby nie prowadziło ono do niezgodności z warunkami przyznawania pomocy dla młodych rolników lub czyniło niemożliwym wypełnienie zobowiązań związanych z otrzymaniem tej pomocy. W szczególności nie może ono prowadzić do zaprzestania bądź ograniczenia kierowania gospodarstwem przez mocodawcę (młodego rolnika). Nie jest konieczne, aby pełnomocnik młodego rolnika jednocześnie figurował jako pełnomocnik w EP.