Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

W roku 2024 na jednym formularzu wniosku można ubiegać się o przyznanie płatności w ramach interwencji:

• w formie płatności bezpośrednich;
• płatność dla młodych rolników;
• przejściowego wsparcia krajowego;
• płatności i premii na rzecz rozwoju obszarów wiejskich:
  • przyznanie płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW);
  • przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej – zobowiązania kontynuacyjne w ramach PROW 2014-2020 (PRSK1420)
    • w tym zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;
    • w tym retencjonowanie wody na obszarach przyrodniczych;
    • przyznanie kosztów transakcyjnych w ramach wariantu 6.2;
  • przyznanie płatności ekologicznej – zobowiązania kontynuacyjne w ramach PROW 2014-2020 (RE1420)
    • w tym premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą;
    • przyznanie kosztów transakcyjnych;
  • przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych –zobowiązania w ramach WPR 2023-2027 (ZRSK2327)
    • w tym zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;
    • w tym retencjonowanie wody na obszarach przyrodniczych;
    • przyznanie kosztów transakcyjnych;
  • przyznanie płatności ekologicznych –zobowiązania w ramach WPR 2023-2027 (RE2327)
    • w tym małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi;
    • w tym premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą;
    • przyznanie kosztów transakcyjnych;
  • wypłatę pomocy na zalesianie (PROW 2007-2013) (ZAL713I);
  • przyznanie premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej (PROW 2014-2020) (ZAL1420);
  • przyznanie premii z tytułu zadrzewień (PROW 2014-2020) (ZS1420K);
  • przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej i zalesieniowej do gruntów z sukcesją naturalną (WPR 2023-2027) (ZGR2327SN).

W przypadku płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych (WPR 2023-2027), po spełnieniu warunków przyznania w/w płatności, można ubiegać się o rekompensatę kosztów transakcyjnych.

W przypadku płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych (WPR 2023-2027) rekompensata kosztów transakcyjnych przysługuje w ramach Interwencji 1. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000, Interwencji 2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000 lub Interwencji 5. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie.

W przypadku ubiegania się o rekompensatę kosztów transakcyjnych, należy zaznaczyć odpowiednie pola „przyznanie kosztów transakcyjnych w ramach” w części dotyczącej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach WPR 2023-2027 w eWniosekPlus.

Rolnikowi lub innemu podmiotowi może zostać przyznana dodatkowa płatność do powierzchni obszarów przyrodniczych nie będących użytkami rolnymi, które zostały zalane lub podtopione. Warunek wystąpienia na danej powierzchni zalania lub podtopienia uznaje się za spełniony, jeżeli potwierdzą to dane w formie wykazu działek wraz z ich danymi przestrzennymi sporządzanego corocznie przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa- Państwowego Instytutu Badawczego.

Zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne można realizować w ramach następujących interwencji i wariantów:

Interwencja 1. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000:

• Wariant 1.1. Zmiennowilgotne łąki trzęslicowe,
• Wariant 1.2. Zalewowe łąki selernicowe i słonorośla,
• Wariant 1.3. Murawy,
• Wariant 1.4. Półnaturalne łąki wilgotne,
• Wariant 1.5. Półnaturalne łąki świeże,
• Wariant 1.6.1. Torfowiska – wymogi kluczowe,
• Wariant 1.6.2. Torfowiska – wymogi kluczowe i uzupełniające,
• Wariant 1.7. Ochrona siedlisk lęgowych rzadkich gatunków ptaków siewkowych (rycyk, kszyk, krwawodziób i czajka),
• Wariant 1.8. Ochrona siedlisk lęgowych dubelta i kulika wielkiego,
• Wariant 1.9. Ochrona siedlisk lęgowych wodniczki,
• Wariant 1.10. Ochrona siedlisk lęgowych derkacza;

Interwencja 2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000:

• Wariant 2.1. Zmiennowilgotne łąki trześlicowe,
• Wariant 2.2. Zalewowe łąki selernicowe i słonorośla,
• Wariant 2.3. Murawy,
• Wariant 2.4. Półnaturalne łąki wilgotne,
• Wariant 2.5. Półnaturalne łąki świeże,
• Wariant 2.6.1. Torfowiska – wymogi kluczowe,
• Wariant 2.6.2. Torfowiska – wymogi kluczowe i uzupełniające,
• Wariant 2.7. Ochrona siedlisk lęgowych rzadkich gatunków ptaków siewkowych (rycyk, kszyk, krwawodziób i czajka),
• Wariant 2.8. Ochrona siedlisk lęgowych dubelta i kulika wielkiego,
• Wariant 2.9. Ochrona siedlisk lęgowych wodniczki,
• Wariant 2.10. Ochrona siedlisk lęgowych derkacza;

Interwencja 3. Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000;

Interwencja 4. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych;

Interwencja 5. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie:

• Wariant 5.1. Uprawa rzadkich gatunków lub odmian roślin,
• Wariant 5.2. Wytwarzanie materiału siewnego rzadkich gatunków lub odmian roślin;

Interwencja 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie:

• Wariant 6.1.1. Zachowanie lokalnych ras bydła – użytkowanie mleczne,
• Wariant 6.1.2. Zachowanie lokalnych ras bydła – użytkowanie mięsne,
• Wariant 6.2.1.1. Zachowanie lokalnych ras koni – samice (konie małopolskie i wielkopolskie),
• Wariant 6.2.1.2. Zachowanie lokalnych ras koni – samce (konie małopolskie i wielkopolskie),
• Wariant 6.2.2.1. Zachowanie lokalnych ras koni – samice (konie śląskie),
• Wariant 6.2.2.2. Zachowanie lokalnych ras koni – samce (konie śląskie),
• Wariant 6.2.3.1. Zachowanie lokalnych ras koni – samice (koniki polskie i huculskie),
• Wariant 6.2.3.2. Zachowanie lokalnych ras koni – samce (koniki polskie i huculskie),
• Wariant 6.2.4.1. Zachowanie lokalnych ras koni – samice (konie zimnokrwiste w typie sztumskim i sokólskim),
• Wariant 6.2.4.2. Zachowanie lokalnych ras koni – samce (konie zimnokrwiste w typie sztumskim i sokólskim),
• Wariant 6.3. Zachowanie lokalnych ras owiec,
• Wariant 6.4. Zachowanie lokalnych ras świń,
• Wariant 6.5. Zachowanie lokalnych ras kóz,

Interwencja 7. Bioróżnorodność na gruntach ornych:

• Wariant 7.1. Wieloletnie pasy kwietne,
• Wariant 7.2. Ogródki bioróżnorodności.

Płatności w ramach działania są przyznawane corocznie, przez okres 5-letniego zobowiązania, rolnikom, którzy podjęli zobowiązanie i dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w zakresie danej Interwencji lub wariantu. Płatność w całości lub w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty.

Płatność jest ryczałtowa, przyznawana w zależności od realizowanej interwencji do gruntów ornych/ obszarów przyrodniczych/ trwałych użytków zielonych lub do zwierząt.

W ramach Interwencji 2. Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000, płatności podlegają degresywności w zależności od powierzchni deklarowanej do płatności:

• 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
• 75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
• 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.

W przypadku, gdy o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych w ramach wariantów Interwencji 2. ubiega się spółdzielnia produkcji rolnej albo rolników, płatności podlegają  degresywności, która stosuje się w odniesieniu do każdego z członków tych spółdzielni osobno, na jej wniosek, jeżeli ta spółdzielnia poddała się badaniu lustracyjnemu,  zgodnie z prawem spółdzielczym, w ciągu ostatnich trzech latach poprzedzających rok złożenia wniosku o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych.

Natomiast w zakresie Interwencji 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie płatność przysługuje do maksymalnej liczby zwierząt w jednym stadzie tj.:

• krów: 100 sztuk;
• loch tej samej rasy:
  • 70 loch stada podstawowego świń rasy puławskiej;
  • 100 loch stada podstawowego świń rasy złotnickiej białej;
  • 100 loch stada podstawowego świń rasy złotnickiej pstrej;
• klaczy:
  •  50 sztuk rasy sokólskiej lub sztumskiej;
  • • 80 sztuk pozostałych ras koni.

Rolnikowi może zostać przyznana dodatkowa płatność do buhaja, który w okresie realizacji tego zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego był objęty tym zobowiązaniem i został udostępniony do centrum pozyskiwania nasienia, w celu pozyskania od niego nasienia.

Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne przysługują rolnikowi lub zarządcy, jeżeli:

• został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności;
• realizuje 5-letnie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne, o którym mowa w art. 70 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2015  z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzonych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR),
• spełnia warunki przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach określonych interwencji lub wariantów określone w rozporządzeniu rolno-środowiskowo-klimatycznym.

Zgodnie z art.22 ustawy o Planie Strategicznym, jeżeli warunkiem przyznania pomocy jest posiadanie gruntu, pomoc jest przyznawana do gruntu, który w dniu 31 maja, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy, jest w posiadaniu podmiotu ubiegającego się o jej przyznanie na podstawie tytułu prawnego.

Zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne obejmuje:

• użytki rolne, lub obszary przyrodnicze, zadeklarowane we wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach danego wariantu interwencji 1, 2, 5 i 7 lub interwencji 3 i 4, spełniające warunki przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej, będące obszarem zatwierdzonym,
• w ramach interwencji 6 - zwierzęta ras lokalnych zadeklarowane we wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach danej rasy lokalnej objętej wariantem interwencji 6, dla których są spełnione warunki przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej, będące zwierzętami zatwierdzonymi (stado) i dla których wydano zaświadczenie

Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne mogą zostać przyznane do:

• powierzchni działki rolnej – w przypadku wariantów interwencji 1, 2, 5 lub 7 lub w ramach interwencji 3 i 4 o powierzchni co najmniej 0,1 ha,
• powierzchni jednostki gruntu nierolniczego będącego obszarem kwalifikującym się do przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej zwany „działką przyrodniczą”
  - w przypadku wariantów 1.2, 1.3, 1.6.1, 1.6.2, 1.7, 1.8, 1.9, 1.10, 2.2, 2.3, 2.6.1, 2.6.2, 2.7, 2.8, 2.9, 2.10;
• sztuk zwierząt – w przypadku wariantów interwencji 6 w ramach ras lokalnych zwierząt.

Płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne do tego samego obszaru mogą być przyznane tylko z tytułu realizacji jednego zobowiązania (jednej interwencji lub wariantu).

W przypadku gdy rolnik lub inny podmiot ubiega się o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych do tego samego obszaru z tytułu realizacji więcej niż jednego wariantu lub interwencji, płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna jest przyznawana do zobowiązania, dla którego przewidziano wyższą stawkę płatności na 1 ha.

Jeżeli na danym obszarze jest realizowane zobowiązanie ekologiczne, zobowiązanie ekologiczne PROW lub zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW, płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna do tego obszaru nie przysługuje.

Powyższego przepisu nie stosuje się do przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w przypadku realizacji zobowiązania w ramach:

• Interwencji 5. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie może być przyznana w przypadku równoczesnej realizacji w gospodarstwie zobowiązania PROW w ramach Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone lub Pakietu 2. Ochrona gleb i wód,
• Interwencji 7. Bioróżnorodność na gruntach ornych, może być przyznana w przypadku równoczesnej realizacji na tym samym obszarze zobowiązania PROW w ramach Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone, w przypadku realizowanego zobowiązania w ramach wariantu 7.2 również w przypadku, jeżeli na obszarze jest realizowane równocześnie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne PROW w ramach Pakietu 2. Ochrona gleb i wód.

Minimalna powierzchnia działki rolnej deklarowanej do płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej wynosi 0,1 ha.

Zadeklarowanie we wniosku działek rolnych poniżej 0,1 ha skutkuje odmową przyznania płatności. Działki te nie są także uwzględniane przy wyliczeniu kary administracyjnej w przypadku zawyżenia powierzchni.

W przypadku gdy na działce rolnej występują drzewa płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna może być przyznana do gruntu, na którym jest położona ta działka, jeżeli:

• występujące na tym gruncie drzewa są rozrzucone, a liczba tych drzew na hektar tego gruntu nie przekracza 100 drzew, a w przypadku, gdy liczba tych drzew na hektar tego gruntu przekracza 100 drzew, jeżeli grunt ten stanowi system rolno-leśny,
• na tym gruncie można prowadzić działalność rolniczą w podobny sposób, jak na gruncie o takiej samej powierzchni, na którym drzewa nie występują

powyższego nie stosuje się do działki rolnej położonej na gruncie, do którego rolnik ubiega się o płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach Interwencji 4. Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych.

Rolnik lub inny podmiot realizujący zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne przestrzega niżej wymienionych wymogów.

• posiada plan działalności rolnośrodowiskowej sporządzony do dnia 31 lipca roku, w którym podjęli zobowiązanie  rolno-środowiskowo-klimatyczne  na formularzu udostępnionym przez ARiMR, przy udziale doradcy rolniczego ze specjalizacją rolnośrodowiskową lub eksperta przyrodniczego,
• prowadzi na formularzu udostępnionym przez ARiMR, rejestr działalności rolnośrodowiskowej zawierający wykaz:
• działań agrotechnicznych, w tym zastosowania nawozów i wykonania zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin,
• wypasów zwierząt – w przypadku prowadzenia wypasu,
• posiada dokumentację przyrodniczą stanowiącą szczegółową charakterystykę danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków, sporządzoną przez eksperta przyrodniczego, na formularzu udostępnionym przez ARiMR, zgodnie z metodyką sporządzania takiej dokumentacji udostępnioną przez ARiMR, w roku poprzedzającym rok rozpoczęcia lub w roku rozpoczęcia danego
• zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego w przypadku Interwencji 1 i 2, ale nie później niż do 30 listopada tego roku.
• przestrzega odnośnych minimalnych wymogów dotyczących stosowania nawozów i środków ochrony roślin oraz innych odpowiednich obowiązkowych wymogów wskazanych w załączniku nr 1 do rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego.

Rolnik realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne od dnia 15 marca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pierwszej płatności.

W przypadku gdy w drugim lub kolejnym roku realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego:

• nie są spełnione warunki przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej, lub
• rolnik lub zarządca nie złożył wniosku o przyznanie kolejnej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach danej interwencji lub danego wariantu interwencji, lub
• rolnik lub zarządca nie złożył, na formularzu udostępnionym przez ARiMR, informacji o gruntach lub zwierzętach oraz o danej interwencji lub danym wariancie interwencji realizowanym na tych gruntach lub w odniesieniu do tych zwierząt, wskazując położenie tych gruntów i ich powierzchnię

uznaje się, że rolnik lub zarządca kontynuuje realizację podjętego zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego, jeżeli grunty lub zwierzęta objęte tym zobowiązaniem znajdują się w jego posiadaniu.

Wielkość obszaru objętego zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym oraz miejsce realizacji tego zobowiązania nie podlega zmianie w trakcie jego realizacji, z wyjątkiem:

• zmiany wielkości obszaru objętego zobowiązaniem rolno-środowiskowo-klimatycznym w ramach wariantów Interwencji 5.  Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie lub zmiany miejsca realizacji tego zobowiązania;
• zmiany miejsca realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego w ramach wariantu 7.2. Ogródki bioróżnorodności.

Zmiana zobowiązania w zakresie wariantów Interwencji 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie może polegać jedynie na:

• zastąpieniu, zwierząt danej rasy lokalnej objętych tym zobowiązaniem zwierzętami tej samej rasy, jeżeli zwierzęta te spełniają warunki przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej, w ramach tego wariantu, którym były objęte zwierzęta zastępowane.

Zmianę zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego rolnik składa poprzez aplikację eWniosekPlus na rok, w którym rolnik lub inny podmiot realizuje zmienione zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne.

Wysokość stawek płatności dla poszczególnych pakietów i ich wariantów jest określona w załączniku nr 5 do rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego.

Przy ustalaniu wysokości płatności przysługującej do gruntów uwzględnia się powierzchnię działek rolnych lub działek przyrodniczych, nie większą jednak niż maksymalny kwalifikujący się obszar, określony w systemie identyfikacji działek rolnych, o którym mowa w przepisach o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Postępowanie administracyjne w sprawie przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej przeprowadzane jest zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, chyba, że przepisy ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym stanowią inaczej.

Zgodnie z przepisami ustawy o Planie Strategicznym, do postępowań w sprawie przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej nie stosuje się następujących artykułów kpa: 81, 77 § 4 zdanie drugie, 64 § 2.