W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Strona informacyjna - Pomoc dla powodzian
Przejdź do strony

Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Powrót

Ogólne zasady przyznawania płatności

 Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne – ogólne zasady

W roku 2025 na jednym formularzu wniosku można ubiegać się o przyznanie płatności w ramach interwencji:

  • w formie płatności bezpośrednich;
  • przejściowego wsparcia krajowego;
  • płatności i premii na rzecz rozwoju obszarów wiejskich:
    • przyznanie płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW);
    • przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej – zobowiązania kontynuacyjne w ramach PROW 2014-2020 (PRSK1420)
      • w tym retencjonowanie wody na obszarach przyrodniczych;
    • przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych –zobowiązania w ramach WPR 2023-2027 (ZRSK2327)
      • w tym interwencja 6. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;
      • w tym retencjonowanie wody na obszarach przyrodniczych;
      • przyznanie kosztów transakcyjnych w ramach interwencji 1, interwencji 2, interwencji 3;
    • przyznanie płatności ekologicznych –zobowiązania w ramach WPR 2023-2027 (RE2327)
      • w tym pakiet 9. Małe gospodarstwa z uprawami ekologicznymi;
      • w tym pakiet 10. Premia za zrównoważoną produkcję roślinno-zwierzęcą;
      • przyznanie kosztów transakcyjnych
    • wypłatę pomocy na zalesianie (PROW 2007-2013) (ZAL713I);
    • przyznanie premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej (PROW 2014-2020) (ZAL1420);
    • przyznanie premii z tytułu zadrzewień (PROW 2014-2020) (ZS1420K);
    • przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej i zalesieniowej do gruntów z sukcesją naturalną (WPR 2023-2027) (ZGR2327SN)
    • przyznanie premii z tutułu systemów rolno-leśnych (WPR 2023-2027) (SRL2327K);
    • przyznanie premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej (WPR 2023-2027) (ZGR2327K);
    • przyznanie premii pielęgnacyjnej i zalesieniowej do gruntów z sukcesją naturalną (WPR 2023-2027) (ZGR2327SNK).

Rolnikowi lub zarządcy może zostać przyznana dodatkowa płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna do powierzchni obszarów przyrodniczych, która:

  • w danym roku została zalana lub podtopiona, przy czym zalanie lub podtopienie są rozumiane jako stan wysycenia profilu glebowego wodą na poziomie 80% co najmniej przez 12 następujących po sobie dni w okresie od dnia 1 maja do dnia 30 września, jeżeli potwierdzą to dane w formie wykazu działek wraz z ich danymi przestrzennymi oraz zalanego lub podtopionego obszaru na tych działkach  sporządzanego corocznie przez Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa- Państwowego Instytutu Badawczego,
  • jest położona na działkach przyrodniczych, na których jest realizowane zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach Pakietu 4. albo Pakietu 5. objętych obszarem zatwierdzonym odpowiednio w ramach pakietu 4 albo 5, z wyłączeniem wariantu 4.3. Murawy i 5.3 Murawy

 o zwartym obszarze w gospodarstwie rolnym wynoszącym co najmniej 0,1 ha.

Przyznanie dodatkowej płatności retencyjnej do obszarów przyrodniczych, ustala się jako iloczyn stawki płatności w wysokości 280 zł/ha.

W 2025  roku zobowiązanie w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne” można realizować w ramach następujących pakietów i wariantów:

Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone;

Pakiet 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000:

  • Wariant 4.1. Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe,
  • Wariant 4.2. Zalewowe łąki selernicowe i słonorośla,
  • Wariant 4.3. Murawy,
  • Wariant 4.4. Półnaturalne łąki wilgotne,
  • Wariant 4.5. Półnaturalne łąki świeże,
  • Wariant 4.6.1. Torfowiska – wymogi obowiązkowe,
  • Wariant 4.6.2. Torfowiska – wymogi obowiązkowe i uzupełniające,
  • Wariant 4.7. Ekstensywne użytkowanie na obszarach specjalnej ochrony ptaków (OSO),
  • Wariant 4.8. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków: rycyka, kszyka, krwawodzioba lub  czajki,
  • Wariant 4.9. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków: wodniczki,
  • Wariant 4.10. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków: dubelta lub kulika wielkiego,
  • Wariant 4.11. Ochrona siedlisk lęgowych ptaków: derkacza;

Pakiet 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000:

  • Wariant 5.1. Zmiennowilgotne łąki trzęślicowe,
  • Wariant 5.2. Zalewowe łąki selernicowe i słonorośla,
  • Wariant 5.3. Murawy,
  • Wariant 5.4. Półnaturalne łąki wilgotne,
  • Wariant 5.5. Półnaturalne łąki świeże,
  • Wariant 5.6.1. Torfowiska – wymogi obowiązkowe,
  • Wariant 5.6.2. Torfowiska – wymogi obowiązkowe i uzupełniające;

Od roku 2025 w ramach w ramach działania „Działanie rolno-środowiskowo-klimatyczne”  realizowane są jedynie zobowiązania podjęte w roku 2021 oraz w roku 2022 w ramach:

  • Pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone,
  • wariantów Pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000,
  • wariantów Pakietu 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000.

W ramach wszystkich pozostałych pakietów, a także w ramach ww. pakietów, dla których zobowiązania zostały podjęte przed 14 marca 2021 r., zobowiązania zostały zakończone z dniem 14 marca 2025 r.

Beneficjentem działania może być rolnik albo zarządca gruntów albo grupa rolników albo grupa rolników lub zarządców. Beneficjent nie musi spełniać definicji rolnika aktywnego zawodowo.

Płatności w ramach działania są przyznawane corocznie, przez okres 5-letniego zobowiązania, rolnikom, którzy podjęli zobowiązania  po dniu 15 marca 2021 r. i dobrowolnie przyjęli na siebie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w zakresie danego pakietu lub wariantu. Płatność w całości lub w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty.

Płatność jest ryczałtowa, przyznawana w zależności od realizowanego pakietu do gruntów ornych/trwałych użytków zielonych/obszarów przyrodniczych.

W ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego płatności w ramach pakietów 1 lub 5  podlegają degresywności w zależności od powierzchni deklarowanej do płatności:

  • 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
  • 75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
  • 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.

Od roku 2021 degresywność nie jest stosowana w ramach pakietu 4 (bez względu na położenie działek rolnych).

Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna przysługuje rolnikowi lub innemu podmiotowi lub grupie rolników i zarządców, jeżeli:

  • został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, który może być wykorzystywany do ubiegania się o przyznanie tej płatności;
  • realizuje 5-letnie zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne, o którym mowa w art. 28 ust. 3 rozporządzenia nr 1305/2013 lub art. 7 ust. 2 rozporządzenia delegowanego nr 807/2014, obejmujące wymogi wykraczające ponad podstawowe wymagania, w ramach określonego pakietu albo jego wariantu –w przypadku zobowiązań podjętych po dniu 14 marca 2021 roku w zakresie pakietu 1, pakietu 4 lub pakietu 5;
  • spełnia warunki przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach określonych pakietów lub ich wariantów określone w rozporządzeniu rolno-środowiskowo-klimatycznym.

Zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne obejmuje:

  • w ramach pakietu, 4 lub 5  - użytki rolne, lub obszary przyrodnicze, zadeklarowane we wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach danego pakietu lub danego wariantu, spełniające warunki przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej, objęte obszarem zatwierdzonym i do których została przyznana pierwsza płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna, a w przypadku jeżeli różnica między całkowitym obszarem zatwierdzonym a całkowitym obszarem zgłoszonym do płatności jest mniejsza lub równa 0,1 ha (art. 18 ust. 6 akapit drugi rozporządzenia nr 640/2014) – użytki rolne lub obszary przyrodnicze, zadeklarowane we wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach danego pakietu lub danego wariantu, objęte obszarem zatwierdzonym,
  • w ramach pakietu 1 - użytki rolne zadeklarowane we wniosku o przyznanie pierwszej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej,

Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna może zostać przyznana w ramach pakietu 1 – tylko do gruntów ornych, gdy łączna powierzchnia posiadanych przez rolnika użytków rolnych wynosi co najmniej 3 ha z tym, że:

  • w przypadku gruntów ornych, na których jest prowadzona uprawa konopi włóknistych, ta płatność jest przyznawana do gruntów, w odniesieniu do których dokonano wpisu rejestru konopi włóknistych wymaganego na podstawie art. 47a ust 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2023 r. poz. 172 oraz Dz. U. z 2022 r. poz. 2600),
  • w przypadku gruntów ornych, na których jest prowadzona uprawa konopi włóknistych, jest przyznawana, jeżeli rolnik ubiega się o przyznanie pomocy, w ramach płatności bezpośrednich, do tych gruntów za ten sam rok, w odniesieniu, do którego rolnik ubiega się o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej do tych gruntów i są spełnione warunki przyznania płatności.

UWAGA! Od 2023 roku  płatność do konopi odmiany RAJAN nie przysługuje ze względu na przekroczenie wartości HTC dla tej odmiany. Przysługuje natomiast płatność do konopi odmiany Finola.

  • w ramach pakietu 4 -do trwałych użytków zielonych, na których występują siedliska przyrodnicze (w przypadku wariantów 4.1–4.6) lub siedliska lęgowe ptaków (w przypadku wariantów  4.8–4.11), określone w zał. nr 4 do rozporządzenia PRSK, jeżeli są położone na specjalnym obszarze ochrony siedlisk lub na obszarze specjalnej ochrony ptaków, lub na obszarze mającym znaczenie dla Wspólnoty, w rozumieniu przepisów o ochronie przyrody;
  • do obszarów przyrodniczych, na których występują siedliska przyrodnicze (w przypadku wariantu 4.2, 4.3 lub 4.6). lub siedliska lęgowe ptaków (w przypadku wariantów 4.8–4.11), określone w zał. nr 4 do rozporządzenia PRSK, jeżeli są położone na specjalnym obszarze ochrony siedlisk lub na obszarze specjalnej ochrony ptaków, lub na obszarze mającym znaczenie dla Wspólnoty, w rozumieniu przepisów o ochronie przyrody

jeżeli powierzchnia posiadanych przez rolnika lub zarządcę użytków rolnych lub obszarów przyrodniczych wynosi co najmniej 1 ha;

  • w ramach pakietu 5 – do położonych poza obszarem Natura 2000 trwałych użytków zielonych lub obszarów przyrodniczych, na których występują poszczególne siedliska przyrodnicze, jeżeli powierzchnia posiadanych przez rolnika lub zarządcę użytków rolnych lub obszarów przyrodniczych wynosi co najmniej 1 ha;

Warunek posiadania minimalnej powierzchni użytków rolnych lub obszarów przyrodniczych, rolnik może spełnić łącznie z co najmniej jednym rolnikiem lub zarządcą ubiegającymi się o przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej.

Warunek posiadania minimalnej powierzchni obszarów przyrodniczych, zarządca może spełnić łącznie z co najmniej jednym rolnikiem albo jednym rolnikiem i zarządcą ubiegającymi się o przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej.

Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna przysługuje do gruntów będących własnością Skarbu Państwa, państwowej osoby prawnej, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządowej osoby prawnej, jeżeli na dzień 31 maja danego roku beneficjent posiada do tych gruntów tytuł prawny.

Zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne jest realizowane w ramach jednego wariantu albo jednego pakietu w przypadku, gdy pakiet nie obejmuje wariantów.

Takie same zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne mogą być realizowane w ramach wariantów pakietu 4 lub pakietu 5, a w przypadku, gdy rolnik lub zarządca kontynuuje realizację takiego samego zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego podjętego przez innego rolnika lub zarządcę również w ramach Pakietu 1.

Minimalna powierzchnia działki rolnej deklarowanej do płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej wynosi 0,1 ha.

Zadeklarowanie we wniosku działek rolnych poniżej 0,1 ha skutkuje odmową przyznania płatności. Działki te nie są także uwzględniane przy wyliczeniu kary administracyjnej w przypadku zawyżenia powierzchni.

Do płatności rolno-środowiskowo-klimatycznego kwalifikują się także (art. 32 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 1307/2013):

  • elementy krajobrazu chronione w ramach norm (dobra kultura rolna):
  1. rowy do 2 metrów szerokości
  2. oczka wodne o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m²,
  3. drzewa będące pomnikami przyrody.
  • pozostałe elementy krajobrazu, których szerokość nie przekracza 2 m:
  1. nieutwardzone drogi dojazdowe,
  2. pasy zadrzewienia,
  3. żywopłoty,
  4. ściany tarasów.

Minimalna powierzchnia posiadanych przez rolnika użytków rolnych wynosi:

  • co najmniej 3 ha – w przypadku realizacji zobowiązania w ramach pakietu 1,
  • co najmniej 1 ha – w przypadku realizacji zobowiązania w ramach pakietu, 4 lub 5

Powyższy warunek, rolnik może spełnić łącznie z co najmniej jednym rolnikiem lub zarządcą ubiegającym się o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej.

Minimalna powierzchnia posiadanych przez rolnika lub zarządcę obszarów przyrodniczych wynosi:

  • co najmniej 1 ha – w przypadku realizacji zobowiązania w ramach pakietu 4 i 5

Powyższy warunek, rolnik może spełnić łącznie z co najmniej jednym rolnikiem lub zarządcą ubiegającym się o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej.

Natomiast w przypadku zarządcy, warunek ten może spełnić z co najmniej jednym rolnikiem albo jednym rolnikiem i zarządcą ubiegającym się o przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej.

Rolnik lub zarządca realizujący zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne przestrzega niżej wymienionych wymogów:

  • posiada plan działalności rolnośrodowiskowej, który sporządza się przed upływem 25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie płatności bezpośredniej w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, przy udziale doradcy rolnośrodowiskowego lub eksperta przyrodniczego, na formularzu udostępnionym przez ARiMR,
  • nie może przekształcać występujących w gospodarstwie rolnym trwałych użytków zielonych,
  • zachowuje występujące w gospodarstwie rolnym elementy krajobrazu rolniczego nieużytkowane rolniczo, tworzące ostoje przyrody, określone w planie działalności rolnośrodowiskowej,
  • prowadzi na formularzu udostępnionym przez ARiMR, rejestr działalności rolnośrodowiskowej zawierający wykaz:
  1. działań agrotechnicznych, w tym zastosowania nawozów i wykonania zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin,
  2. wypasów zwierząt – w przypadku prowadzenia wypasu,
  • posiada dokumentację przyrodniczą stanowiącą szczegółową charakterystykę danego siedliska przyrodniczego lub siedliska lęgowego ptaków, sporządzoną przez eksperta przyrodniczego, na formularzu udostępnionym przez ARiMR, zgodnie z metodyką sporządzania takiej dokumentacji udostępnioną przez ARiMR, w roku poprzedzającym rok rozpoczęcia lub w roku rozpoczęcia lub w II roku realizacji danego zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego w przypadku realizacji Pakietu 4 i 5, z wyłączeniem wariantu 4.7,
  • przestrzega innych wymogów określonych dla danego pakietu lub wariantu.

Rolnik realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne od dnia 15 marca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pierwszej płatności.

Jeżeli w drugim lub kolejnym roku realizacji zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego:

  • nie są spełnione warunki przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej lub
  • rolnik lub zarządca nie złożył wniosku o przyznanie kolejnej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w ramach danego pakietu lub danego wariantu, lub
  • rolnik lub zarządca nie złożył, na formularzu udostępnionym przez ARiMR, informacji o gruntach oraz pakiecie lub wariancie realizowanym na tych gruntach, wskazując położenie tych gruntów i ich powierzchnię,
  • uznaje się, że rolnik lub inny podmiot kontynuuje realizację zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego (pomimo obowiązku zwrotu części/całości dotychczas przyznanej płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej), jeżeli grunty objęte tym zobowiązaniem znajdują się w jego posiadaniu.

Łączenie różnych zobowiązań oraz różnych działań w gospodarstwie.

Łączenie różnych zobowiązań oraz różnych działań na działce rolnej.

Płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna do tego samego obszaru może być przyznana tylko z tytułu realizacji jednego zobowiązania (jednego pakietu lub wariantu).

W przypadku deklaracji przez rolnika lub inny podmiot na działce rolnej więcej niż jednego wariantu lub pakietu, płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna jest przyznawana do zobowiązania, dla którego przewidziano wyższą stawkę płatności na 1 ha.

Jeżeli na danym obszarze jest realizowane zobowiązanie ekologiczne (WPR 2023-2027), zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne (WPR 2023-2027) – płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna (PROW 2014-2020) do tego gruntu nie przysługuje.

Możliwa jest realizacja zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego na jednej powierzchni łącznie z ekoschematami w ramach WPR 2023-2027:

Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone można realizować z poniższymi ekoschematami:

  • Obszary z roślinami miododajnymi (przy czym rośliny miododajne w ramach ekoschematu nie mogą stanowić jednej z czterech największych upraw w ramach pakietu 1. Rolnictwo zrównoważone);
  • Rolnictwo węglowe w ramach praktyki: Międzyplony ozime lub wsiewki śródplonowe⁎, Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia⁎, Zróżnicowana struktura upraw⁎, Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji⁎, Stosowanie nawozów naturalnych płynnych innymi metodami niż rozbryzgowo, Uproszczone systemy uprawy, Wymieszanie słomy z glebą⁎
  • Integrowana produkcja roślin⁎,
  • Biologiczna uprawa:
    • wariant: Mikrobiologiczne środki ochrony roślin;
    • wariant: Nawozowe produkty mikrobiologiczne;
  • Materiał siewny kategorii elitarny lub materiał siewny kategorii kwalifikowany

*Możliwość realizacji na gruntach ornych dodanych do gospodarstwa w trakcie realizacji zobowiązania w ramach pakietu 1 Rolnictwo zrównoważone Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego PROW 2014-2020

Zmianę zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego rolnik składa poprzez aplikację eWniosekPlus na rok, w którym rolnik realizuje zmienione zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne.

Wysokość stawek płatności dla poszczególnych pakietów i ich wariantów jest określona w załączniku nr 6 do rozporządzenia rolno-środowiskowo-klimatycznego.

Wysokość płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej w danym roku ustala się jako iloczyn stawek płatności za:

  • hektar gruntu i powierzchni gruntów, do których przysługuje płatność rolno-środowiskowo-klimatyczna – w przypadku pakietów 1, 4 i 5,

po uwzględnieniu zmniejszeń lub wykluczeń wynikających ze stwierdzonych nieprawidłowości lub niezgodności.

Postępowanie administracyjnego w sprawie przyznania płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej przeprowadzane jest zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego, chyba, że przepisy ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 stanowią inaczej.