Ogólne zasady przyznawania płatności
Rolnictwo ekologiczne – ogólne zasady
W roku 2018 na jednym formularzu wniosku można ubiegać się o:
- przyznanie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego;
- przyznanie płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (płatność ONW);
- przyznanie płatności rolno-środowiskowo-klimatycznej (PROW 2014-2020), w tym zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;
- przyznanie płatności ekologicznej (PROW 2014-2020);
- przyznanie płatności rolnośrodowiskowej (PROW 2007-2013), w tym zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;
- wypłatę pomocy na zalesianie (PROW 2007-2013);
- przyznanie premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej (PROW 2014-2020);
- przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej do gruntów z sukcesją naturalną (PROW 2014-2020).
Dodatkowo, w przypadku płatności ekologicznej (PROW 2014-2020) po spełnieniu warunków przyznania w/w płatności, można ubiegać się o rekompensatę kosztów transakcyjnych.
W przypadku płatności ekologicznej (PROW 2014-2020) rekompensata kosztów transakcyjnych przysługuje niezależnie od realizowanego pakietu/wariantu oraz niezależnie od liczby realizowanych pakietów/wariantów.
W przypadku ubiegania się o rekompensatę kosztów transakcyjnych, należy zaznaczyć odpowiednie pola „w tym przyznanie kosztów transakcyjnych” na pierwszej stronie Wniosku o przyznanie płatności na rok 2018.
W przypadku, gdy rolnik otrzymuje koszty transakcyjne poniesione z tytułu kontroli gospodarstwa ekologicznego w ramach działania: „Systemy jakości produktów rolnych i środków spożywczych – wsparcie dla nowych uczestników systemów jakości żywności” w ramach PROW 2014-2020 lub „Uczestnictwo rolników w systemach jakości żywności” w ramach PROW 2007-2013, koszty transakcyjne w takim przypadku nie przysługują.
Zobowiązanie w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” można realizować w ramach następujących pakietów oraz wariantów:
- Pakiet 1. Uprawy rolnicze w okresie konwersji;
- Pakiet 2. Uprawy warzywne w okresie konwersji;
- Pakiet 3. Uprawy zielarskie w okresie konwersji;
- Pakiet 4. Uprawy sadownicze w okresie konwersji:
- Wariant 4.1.1. Podstawowe uprawy sadownicze w okresie konwersji,
- Wariant 4.1.2. Uprawy jagodowe w okresie konwersji,
- Wariant 4.2. Ekstensywne uprawy sadownicze w okresie konwersji;
- Pakiet 5. Uprawy paszowe na gruntach ornych w okresie konwersji;
- Pakiet 6. Trwałe użytki zielone w okresie konwersji;
- Pakiet 7. Uprawy rolnicze po okresie konwersji;
- Pakiet 8. Uprawy warzywne po okresie konwersji;
- Pakiet 9. Uprawy zielarskie po okresie konwersji;
- Pakiet 10. Uprawy sadownicze po okresie konwersji:
- Wariant 10.1.1. Podstawowe uprawy sadownicze po okresie konwersji,
- Wariant 10.1.2. Uprawy jagodowe po okresie konwersji,
- Wariant 10.2. Ekstensywne uprawy sadownicze po okresie konwersji;
- Pakiet 11. Uprawy paszowe na gruntach ornych po okresie konwersji;
- Pakiet 12. Trwałe użytki zielone po okresie konwersji.
Beneficjentem działania mogą być rolnicy oraz grupy rolników, którzy dobrowolnie podejmują się przejść na praktyki i metody rolnictwa ekologicznego określone w rozporządzeniu Rady (WE) nr 834/2007.
Płatności w ramach pakietów są przyznawane corocznie przez okres 5 lat rolnikom, którzy dobrowolnie przyjmują na siebie zobowiązanie w zakresie danego pakietu/pakietów. Płatność w całości lub w części rekompensuje utracony dochód i dodatkowo poniesione koszty.
W ramach działania Rolnictwo ekologiczne płatności podlegają degresywności
w zależności od powierzchni deklarowanej do płatności. W 2018 roku stosowana będzie następująca degresywność:
- 100% stawki podstawowej – za powierzchnię od 0,10 ha do 50 ha;
- 75% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 50 ha do 100 ha;
- 60% stawki podstawowej – za powierzchnię powyżej 100 ha.
Wysokość płatności ekologicznej w danym roku ustala się jako iloczyn stawek płatności za hektar gruntu i powierzchni gruntów, do których przysługuje płatność ekologiczna, po uwzględnieniu zmniejszeń lub wykluczeń wynikających ze stwierdzonych nieprawidłowości lub niezgodności.
Wysokość stawek płatności ekologicznej dla poszczególnych pakietów/wariantów jest określona w załączniku nr 8 do rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, zwanego dalej rozporządzeniem ekologicznym.
Płatność ekologiczną przyznaje się rolnikowi jeżeli:
- został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków
o przyznanie płatności; - łączna powierzchnia posiadanych przez niego użytków rolnych w rozumieniu art. 2 ust. 1 akapit drugi lit. f rozporządzenia nr 1305/2013, wynosi co najmniej 1 ha;
- realizuje 5-letnie zobowiązanie ekologiczne, o którym mowa w art. 29 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013, w ramach określonego pakietu albo jego wariantu;
- spełnia warunki przyznania płatności ekologicznej w ramach określonych pakietów lub ich wariantów określone w rozporządzeniu ekologicznym.
Jeżeli rolnik nie spełnia warunku łącznej powierzchni posiadanych przez niego użytków rolnych (1 ha), płatność ekologiczna może mu zostać przyznana, jeżeli spełnia ten warunek łącznie z co najmniej jednym innym rolnikiem ubiegającym się o przyznanie płatności ekologicznej.
Zobowiązanie ekologiczne obejmuje użytki rolne, zadeklarowane we wniosku o przyznanie pierwszej płatności ekologicznej w ramach danego pakietu lub wariantu, spełniające warunki przyznania płatności ekologicznej, objęte obszarem zatwierdzonym, również w przypadku jeżeli różnica między całkowitym obszarem zatwierdzonym
a całkowitym obszarem zgłoszonym do płatności jest mniejsza lub równa 0,1 ha (art. 18 ust. 6 akapit drugi rozporządzenia nr 640/2014) .
Zobowiązanie ekologiczne jest realizowane w ramach:
- Pakietu 1–3, 5, 7–9 lub 11 lub wariantu 4.1.2 lub 10.1.2 (obejmuje grunty orne), albo
- Wariantu 4.1.1 lub wariantu 4.2 lub wariantu 10.1.1 lub wariantu 10.2 (obejmuje uprawy sadownicze, bez jagodowych), albo
- Pakietu 6 lub 12 (obejmuje trwałe użytki zielone).
Rolnik realizuje zobowiązanie ekologiczne od dnia 15 marca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie pierwszej płatności ekologicznej.
Pomimo, że w drugim lub kolejnym roku realizacji zobowiązania ekologicznego:
- nie są spełnione warunki przyznania płatności ekologicznej lub
- rolnik nie złożył wniosku o przyznanie kolejnej płatności ekologicznej w ramach danego pakietu lub danego wariantu, lub
- rolnik nie złożył, na formularzu udostępnionym przez Agencję, informacji o gruntach oraz o pakiecie lub wariancie realizowanym na tych gruntach, wskazując położenie tych gruntów i ich powierzchnię,
uznaje się, że rolnik kontynuuje realizację podjętego zobowiązania ekologicznego, jeżeli grunty objęte tym zobowiązaniem znajdują się w posiadaniu rolnika.
Rolnik może realizować jednocześnie więcej niż jedno zobowiązanie ekologiczne, z tym, że takie same zobowiązania może realizować jednocześnie, jeżeli zostały podjęte w różnych latach, a gdy kontynuuje realizację takiego samego zobowiązania ekologicznego podjętego przez innego rolnika - może je realizować, mimo że zostały podjęte w tym samym roku.
Jeżeli na danym obszarze jest realizowane zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne, do tego obszaru nie przysługuje płatność ekologiczna.
Rolnik nie może realizować jednocześnie zobowiązania ekologicznego oraz zobowiązania rolnośrodowiskowego podjętego w ramach Programu rolnośrodowiskowego PROW 2007-2013.
Wyjątek!
Zobowiązanie ekologiczne nie może być jednocześnie realizowane wraz z zobowiązaniem rolnośrodowiskowym, chyba że rolnik który realizuje zobowiązanie rolnośrodowiskowe jest:
- spadkobiercą innego rolnika, który złożył wniosek o przyznanie pierwszej płatności ekologicznej lub realizował zobowiązanie ekologiczne,
- zapisobiercą windykacyjnym, który w wyniku śmierci innego rolnika nabył, jako przedmiot zapisu windykacyjnego:
- grunty objęte wnioskiem o przyznanie pierwszej płatności ekologicznej złożonym przez tego rolnika lub objęte zobowiązaniem ekologicznym podjętym przez tego rolnika lub
- prawo majątkowe, z którym łączy się posiadanie gruntów, o których mowa
w lit. a,
- innym następcą prawnym rolnika, który złożył wniosek o przyznanie pierwszej płatności ekologicznej lub realizował zobowiązanie ekologiczne, lub
- nowym posiadaczem gruntów objętych wnioskiem o przyznanie pierwszej płatności ekologicznej złożonym przez innego rolnika lub objętych zobowiązaniem ekologicznym podjętym przez tego rolnika
– i kontynuuje realizację zobowiązania ekologicznego podjętego przez innego rolnika do końca okresu objętego tym zobowiązaniem.
Płatność ekologiczna do tego samego obszaru może być przyznana z tytułu realizacji tylko jednego zobowiązania.
Zobowiązanie ekologiczne w zakresie wielkości obszaru oraz miejsca realizacji zobowiązania w trakcie jego realizacji nie podlega zmianie.
Płatność ekologiczna jest przyznawana do:
- gruntów ornych, w przypadku Pakietów 1–3, 5, 7–9 lub 11 lub Wariantu 4.1.2 lub 10.1.2 z tym że w przypadku gruntów ornych, na których jest prowadzona uprawa konopi włóknistych, do tych, które są objęte zezwoleniem wydanym na podstawie ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałania narkomanii (Dz. U. z 2017 r., poz. 783 i 1458);
- trwałych użytków zielonych - w przypadku:
- Pakietów 5 i 11 jeżeli w trakcie realizacji tych pakietów grunty orne, na których jest uprawiana mieszanka wieloletnia traw albo mieszanka wieloletnia traw z motylkowatymi drobnonasiennymi, stały się trwałymi użytkami zielonymi ;
- Pakietów 6 i 12;
- sadów, w których są uprawiane drzewa lub krzewy z gatunków wymienionych w załączniku nr 4 do rozporządzenia ekologicznego – w przypadku Wariantu 4.1.1 lub Wariantu 4.2 lub Wariantu 10.1.1 lub Wariantu 10.2.
Płatność ekologiczna przysługuje do gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, jeżeli na dzień 31 maja danego roku beneficjent posiada do tych gruntów tytuł prawny.
Od 2017 r. płatność ekologiczna do upraw sadowniczych przysługuje nie tylko do drzew w okresie owocowania lub uprawianych na podkładkach karłowych lub półkarłowych, których uprawa jest prowadzona nie krócej niż rok lub do krzewów owocujących, ale również do nowonasadzonych plantacji sadowniczych*.
- nowonasadzone plantacje sadownicze – to w przypadku:
- drzew – uprawy drzew niebędące w okresie owocowania lub niebędące na podkładkach karłowych lub półkarłowych, których uprawa jest prowadzona nie krócej niż rok, które zostały nasadzone do terminu składania wniosku o przyznanie płatności,
- krzewów - uprawy krzewów, które nie są krzewami owocującymi, ukorzenionymi i spełniającymi minimalne wymagania dotyczące średnicy pędu, które zostały nasadzone do terminu składania wniosku o przyznanie płatności.
Płatność ekologiczna jest przyznawana:
- w ramach wszystkich pakietów, jeżeli rolnik prowadzi produkcję rolną zgodnie
z przepisami o rolnictwie ekologicznym, przepisami rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007, oraz przepisami wydanymi w trybie przepisów tego rozporządzenia, co jest potwierdzone informacjami zawartymi w wykazie przekazywanym do Prezesa ARiMR z jednostki certyfikującej rolnictwo ekologiczne (zgodnie z ustawą z dnia 25 czerwca 2009 r. o rolnictwie ekologicznym) - w ramach wszystkich pakietów (z wyjątkiem Pakietu 5 i 11 Uprawy paszowe na gruntach ornych oraz Pakietu 6 i 12 Trwałe użytki zielone), jeżeli rolnik wytworzył produkty rolnictwa ekologicznego, w przypadku uprawy roślin dwuletnich, jeżeli rolnik wytworzył te produkty w drugim roku uprawy rośliny dwuletniej,
a w przypadku uprawy wielogatunkowej (sad mieszany) – jeżeli rolnik wytworzył te produkty z co najmniej jednej z upraw tych drzew i krzewów w ramach tej uprawy wielogatunkowej: - w przypadku uprawy „nowonasadzonych” drzew lub krzewów w ramach wariantów Pakietu 4 i 10, wytworzenie produktu nie jest wymagane w przypadku uprawy:
- maliny, truskawki, poziomki i borówki brusznicy – pierwszym roku od ich nasadzenia,
- gruszy domowej, derenia jadalnego, rokitnika zwyczajnego, pigwy pospolitej, pigwowca japońskiego, róży dzikiej, róży jabłkowatej i róży pomarszczonej –
w pierwszych trzech latach od ich nasadzenia, - pozostałych drzew i krzewów – w pierwszych dwóch latach od ich nasadzenia.
Warunek przyznania płatności ekologicznej, jakim jest wytworzenie produktu nie musi być spełniony, jeśli rośliny bobowate grubonasienne określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia ekologicznego lub gorczyca biała uprawiane w plonie głównym na danej działce rolnej w ramach Pakietu 1 lub 7 zostaną w danym roku wykorzystane na nawóz zielony. Uprawa tych roślin na nawóz zielony na danej działce rolnej w przypadku niewytworzenia produktu może być prowadzona tylko w jednym roku w okresie trwania zobowiązania.
- w ramach Pakietu 1 i 7 w odniesieniu do gruntów, na których występują następujące uprawy: esparceta siewna na materiał siewny, komonica zwyczajna na materiał siewny, koniczyna biała na materiał siewny, koniczyna białoróżowa na materiał siewny, koniczyna czerwona na materiał siewny, koniczyna krwistoczerwona na materiał siewny, koniczyna perska na materiał siewny, lucerna chmielowa (nerkowata) na materiał siewny, lucerna siewna na materiał siewny, trawy w siewie czystym na materiał siewny, rzodkiew oleista na materiał siewny, wyka siewna na materiał siewny i wyka kosmata na materiał siewny, jeżeli materiał siewny pochodzący z tych upraw został poddany ocenie na podstawie przepisów o nasiennictwie, z wyłączeniem uprawy dwuletniej i wieloletniej w pierwszym roku prowadzenia tej uprawy;
- w ramach Pakietu 1 i 7 w odniesieniu do gruntów, na których jest prowadzona uprawa konopi włóknistych, jeżeli rolnik ubiega się o przyznanie płatności bezpośredniej w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego do tych gruntów za ten sam rok, w odniesieniu do którego rolnik ubiega się o przyznanie płatności ekologicznej do tych gruntów, i są spełnione warunki przyznania płatności bezpośredniej do tych gruntów;
- w ramach Pakietu 5 i 11 (Uprawy paszowe) warunkiem przyznania płatności ekologicznej jest posiadanie zwierząt wymienionych w załączniku nr 5 do rozporządzenia, takich jak: bydło domowe, bawoły domowe, daniele, gęsi, indyki, jelenie szlachetne i jelenie sika, kaczki, konie, kozy, króliki, kury, owce, perlice, świnie.
- przy ustalaniu wysokości płatności ekologicznej w przypadku Pakietu 5 i 11 uwzględnia się powierzchnię gruntów, do których przysługuje płatność ekologiczna w ramach tych pakietów, nie większą niż powierzchnia ustalona jako iloraz liczby zwierząt, przeliczonych na DJP i współczynnika 0,3;
- w przypadku Pakietu 6 i 12 (Trwałe użytki zielone) warunek posiadania zwierząt wymienionych w załączniku nr 5 do rozporządzenia, takich jak: bydło domowe, bawoły domowe, daniele, gęsi, jelenie szlachetne i jelenie sika (wschodnie), konie, kozy, króliki, owce jest spełniony jeżeli liczba zwierząt wynosi co najmniej 0,3 DJP na 1 ha wszystkich TUZ zadeklarowanych we wniosku o przyznanie płatności ekologicznej.
- W przypadku, gdy na danym gruncie w poprzednich latach realizacji zobowiązania została zastosowana jedna z następujących praktyk agrotechnicznych:
- uprawa w plonie głównym roślin bobowatych grubonasiennych lub gorczycy białej w ramach Pakietu 1 lub 7 na nawóz zielony lub
- uprawa w plonie głównym roślin bobowatych drobnonasiennych, traw lub ich mieszanek w ramach Pakietu 5 lub 11 na nawóz zielony lub uprawa w plonie głównym wieloletnich roślin bobowatych drobnonasiennych, wieloletnich traw lub ich mieszanek w ramach Pakietu 5 lub 11 w drugim roku ich uprawy na nawóz zielony,
i do tego gruntu została przyznana płatność ekologiczna, bez spełnienia warunku wytworzenia produktu – w przypadku, o którym mowa w pkt 1 lub bez spełnienia warunku posiadania zwierząt w odpowiedniej liczbie DJP – w przypadku, o którym mowa w pkt 2, to płatność ekologiczna do tego gruntu nie może być przyznana, jeśli rolnik ponownie zastosuje jedną z ww. praktyk bez spełnienia tych warunków.
- w przypadku Wariantu 10.1.1. Podstawowe uprawy sadownicze po okresie konwersji i 10.2. Ekstensywne uprawy sadownicze po okresie konwersji, jeżeli rolnik zobowiązał się do utrzymania przez okres 2 lat po zakończeniu zobowiązania minimalnej obsady drzew na gruntach, do których zostanie mu przyznana ostatnia płatność ekologiczna z tytułu realizacji tego zobowiązania. Minimalna obsada drzew wskazana jest w załączniku nr 7 do rozporządzenia ekologicznego, w którym określona jest minimalna obsada drzew, krzewów i niektórych upraw jagodowych w ramach pakietu 4 i pakietu 10, z tym że w przypadku sadów mających co najmniej 12 lat min. obsada drzew wynosi 125 szt./ha i co najmniej 90 % tych drzew jest uprawianych nie krócej niż 12 lat.
- Jeżeli w ramach uprawy wielogatunkowej na danym gruncie są uprawiane drzewa lub krzewy w ramach wariantów 4.1.1, 4.2, 10.1.1, 10.2, płatność ekologiczna do takiego gruntu, jest przyznawana w danym roku według stawek płatności określonych dla wariantu odpowiednio 4.2. Ekstensywne uprawy sadownicze w okresie konwersji lub 10.2.Ekstensywne uprawy sadownicze po okresie konwersji.
Jeżeli w trakcie realizacji zobowiązania ekologicznego w zakresie Pakietów 1-6 (w okresie konwersji), rolnik zakończy okres konwersji, płatność ekologiczna w danym roku jest przyznawana wg stawek określonych dla odpowiednich Pakietów 7-12 (po okresie konwersji).
Pomimo stwierdzenia w trakcie realizacji zobowiązania ekologicznego w zakresie Pakietu 7-12 (po okresie konwersji), że okres konwersji nie został zakończony, płatność ekologiczna w danym roku jest przyznawana wg stawek płatności określonych dla Pakietów 7-12.
W przypadku Pakietów 1-6 (w okresie konwersji), płatność ekologiczna jest przyznawana do użytków rolnych będących w okresie konwersji, ale nie dużej niż przez 3 lata realizacji zobowiązania ekologicznego.
W przypadku, gdy okres konwersji jest dłuższy niż 3 lata - płatność ekologiczna jest przyznawana wg stawek określonych dla odpowiednich Pakietów 7-12 (po okresie konwersji).
W przypadku realizacji zobowiązania ekologicznego w ramach Pakietów 1-6 (w okresie konwersji) na gruntach rolnych, do których rolnikowi została przyznana pomoc w ramach pakietu rolnictwo ekologicznego w ramach:
- rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz. U. Nr 174, poz. 1809, z późn. zm. ) lub
- rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 (Dz. U. Nr 33, poz. 262, z późn. zm. ), lub
- rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2013 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Program rolnośrodowiskowy” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007–2013 (Dz. U, poz. 361, z późn. zm.),
płatność ekologiczna do tych gruntów jest przyznawana wg stawek określonych odpowiednio dla Pakietów 7-12 (po okresie konwersji).
Rolnik realizujący zobowiązanie ekologiczne:
- posiada plan działalności ekologicznej, który sporządza się przed upływem 25 dni od dnia, w którym upływa termin składania wniosków o przyznanie płatności bezpośredniej w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, przy udziale doradcy rolnośrodowiskowego, na formularzu udostępnionym przez Agencję;
- nie może przekształcać występujących w gospodarstwie rolnym trwałych użytków zielonych i pastwisk trwałych;
- zachowuje występujące w gospodarstwie rolnym elementy krajobrazu rolniczego nieużytkowane rolniczo, tworzące ostoje przyrody, określone w planie działalności ekologicznej;
- prowadzi rejestr działalności ekologicznej zawierający wykaz:
- działań agrotechnicznych wykonywanych w ramach realizowanego pakietu lub jego wariantu, w tym zastosowania nawozów i wykonania zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin oraz wykonania koszenia,
- wypasów zwierząt – w przypadku prowadzenia wypasu;
- wraz z terminem ich przeprowadzenia;
- przestrzega innych wymogów określonych dla danego pakietu lub wariantu, które są określone dla poszczególnych pakietów lub ich wariantów w załączniku nr 2 do rozporządzenia ekologicznego.
W przypadku, gdy rolnik jednocześnie realizuje zobowiązanie ekologiczne i zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne:
- rejestr działalności ekologicznej może być prowadzony na jednym formularzu
z rejestrem działalności rolnośrodowiskowej prowadzonym w ramach realizowanego przez tego rolnika zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego; - plan działalności ekologicznej może być sporządzony na jednym formularzu
z planem działalności rolnośrodowiskowej sporządzonym w ramach realizowanego przez tego rolnika zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatycznego.
Producenci ekologiczni zobowiązani są prowadzić zapisy, które w kompletny sposób ilustrują przebieg produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz czynności w zakresie składowania, a także wprowadzania produktów na rynek. Rozporządzenie Komisji (WE) nr 889/2008 z dnia 5 września 2008 r. ustanawiające szczegółowe zasady wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 834/2007 w sprawie produkcji ekologicznej i znakowania produktów ekologicznych w odniesieniu do produkcji ekologicznej, znakowania i kontroli (Dz. Urz. UE L 250 z 18.9.2008, s. 1, ze zm.) nakłada na producentów ekologicznych obowiązek dokonywania zapisów dotyczących prowadzonej produkcji ekologicznej, w tym obowiązek prowadzenia rejestrów i ewidencji, określonych m.in. w art. 66, 72 lit. d i 76 ww. rozporządzenia Komisji. Zakres tych artykułów stawia przed ekologicznymi producentami rolnymi wysokie wymagania, co do poziomu szczegółowości informacji, które mają oni obowiązkowo odnotowywać w systematycznie prowadzonych rejestrach i ewidencjach. Zapisy w nich zawarte powinny w kompletny sposób ilustrować przebieg produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz czynności w zakresie składowania, a także wprowadzania produktów na rynek. Wzory rejestrów oraz sposób ich wypełniania dostępne są na stronie Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych: http://www.ijhar-s.gov.pl/index.php/wzory-rejestrow-dla-producentow.html.