Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Premia pielęgnacyjna i premia zalesieniowa do gruntów z sukcesją naturalną, na których, zgodnie z planem zalesienia, nie jest wymagane wykonanie zalesienia przyznawana jest rolnikowi w rozumieniu art. 3 pkt. 1 rozporządzeniem 2021/2115.

Premia pielęgnacyjna i premia zalesieniowa może być przyznana rolnikowi, jeżeli:

• został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, który może być wykorzystany do ubiegania się o tę pomoc,
• zobowiązał się do pielęgnacji zalesień, występujących na gruncie wskutek sukcesji naturalnej – przez 5 lat od dnia złożenia wniosku o przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej,
• zobowiązał się do utrzymania zalesień, występujących na gruncie wskutek sukcesji naturalnej – przez 5 lat od dnia złożenia wniosku o przyznanie pierwszej premii zalesieniowej.

Premia pielęgnacyjna i premia zalesieniowa jest przyznawana rolnikowi do gruntów:

• wykazanych w ewidencji gruntów i budynków jako grunty rolne, stanowiących grunty z sukcesją naturalną,
• które zostały przeznaczone do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku tego planu miejscowego - gdy profil funkcjonalny strefy planistycznej obejmującej te grunty w planie ogólnym gminy uwzględnia teren lasu,
• stanowiących własność/współwłasność rolnika albo własność jego małżonka,
• o szerokości większej niż 20 m, przy czym wymagania, nie stosuje się, jeżeli grunty te graniczą z lasem lub obszarem zalesionym,
• położonych poza:
• obszarami Natura 2000 lub obszarami znajdującymi się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, chyba że planowane wykonanie zalesienia nie jest sprzeczne z planami ochrony albo planami zadań ochronnych tych obszarów, albo w przypadku braku planów ochrony lub planów zadań ochronnych, gdy zalesianie nie jest sprzeczne z celami ochrony tych obszarów;
• obszarami rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, parków narodowych lub obszarami ich otulin, chyba że planowane wykonanie zalesienia nie jest sprzeczne z celami ochrony tych obszarów.

Premia pielęgnacyjna i premia zalesieniowa jest przyznawana do gruntów z sukcesją naturalną, tj. do gruntów:

1. na których występują drzewa lub krzewy pochodzące z sukcesji naturalnej, należące do rodzimych gatunków lasotwórczych, w tym drzewa lub krzewy gatunków rodzimych, wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków oraz szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty pomocy finansowej w ramach wsparcia inwestycji leśnych lub zadrzewieniowych oraz w formie premii z tytułu zalesień, zadrzewień lub systemów rolno-leśnych w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, zwanego rozporządzeniem zalesieniowym,
2. procentowe pokrycie drzewami lub krzewami, o których mowa w pkt 1, stanowi nie mniej niż 10% powierzchni gruntu,
3. za grunty z sukcesją naturalną, na których nie jest wymagane wykonanie zalesienia, przyjmuje się grunty w 80% pokryte drzewami lub krzewami, o których mowa w pkt 1.
4. średni wiek drzew lub krzewów wyrosłych w wyniku zaprzestania użytkowania rolniczego nie przekracza 30 lat

Premia pielęgnacyjna i premia zalesieniowa może być przyznana jednemu rolnikowi do powierzchni nie większej niż 40 ha w jednym roku.

Do gruntów z sukcesją naturalną wsparcie na zalesienie przysługuje, jeżeli na tych gruntach, zgodnie z planem zalesienia, jest wymagane wykonanie zalesienia.

Sporządzenie planu zalesienia

Beneficjenci ubiegający się o przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej do gruntów z sukcesją naturalną są zobowiązani do wcześniejszego złożenia wniosku o sporządzenie planu zalesienia do Nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, właściwego ze względu na położenie gruntów. Premia pielęgnacyjna i premia zalesieniowa jest przyznawana do gruntów, dla których opracowany jest plan zalesienia przez nadleśniczego. Plan zalesienia powinien obejmować grunty graniczące ze sobą, tworzące jeden kompleks gruntów z sukcesją naturalną oraz powinien być sporządzony przy uwzględnieniu stanu faktycznego gruntu z sukcesją naturalną, których granice są oznakowane w terenie.

Do wniosku o sporządzenie planu zalesienia, należy dołączyć:

• wypis i wyrys z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dotyczące działek ewidencyjnych, na których są położone grunty przeznaczone do wykonania zalesienia lub grunty z sukcesją naturalną, a w przypadku braku tego planu miejscowego - wypis i wyrys z planu ogólnego gminy dotyczące działek ewidencyjnych, na których są położone grunty przeznaczone do wykonania zalesienia lub grunty z sukcesją naturalną,
• materiał graficzny wraz z kartą informacyjną, udostępnione przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,
• oświadczenie podmiotu o powierzchni gruntów z sukcesją naturalną, zawierające numery działek ewidencyjnych, na których są położone te grunty,
• wypis z ewidencji gruntów i budynków dotyczący działek ewidencyjnych, na których są położone grunty z sukcesją naturalną,
• opinię właściwego dyrektora parku narodowego o braku sprzeczności zalesienia z celami ochrony danego obszaru – w przypadku gruntu z sukcesją naturalną położonego w parku narodowym lub na obszarze jego otuliny, również w przypadku, gdy ten grunt jest położony w granicach obszaru Natura 2000 lub obszaru znajdującego się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1 ustawy o ochronie przyrody;
• opinię regionalnego dyrektora ochrony środowiska o braku sprzeczności zalesienia z:
  • celami ochrony danego obszaru – w przypadku gruntu z sukcesją naturalną położonego w rezerwacie przyrody lub parku krajobrazowym lub na obszarze ich otulin,
  • planami ochrony albo planami zadań ochronnych danego obszaru, albo celami ochrony danego obszaru, jeżeli dla tego obszaru nie został sporządzony plan ochrony i plan zadań ochronnych – w przypadku gruntów z sukcesją naturalną, położonych na obszarze Natura 2000 lub obszarze znajdującym się na liście, o której mowa w art. 27 ust. 3 pkt 1 ustawy o ochronie przyrody, z wyjątkiem przypadku, wydania opinii właściwego dyrektora parku narodowego o braku sprzeczności zalesienia (…) wymienionej powyżej.

Plan zalesienia powinien zawierać elementy określone w załączniku nr 3 rozporządzenia zalesieniowego oraz dane osobowe rolnika, adres zamieszkania lub siedziby rolnika, numer identyfikacyjny, podpis nadleśniczego, dokumenty dołączone przez rolnika do wniosku o sporządzenie tego planu.

Załączniki do wniosku o przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej

Do wniosku o przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej do gruntów z sukcesją naturalną, na których, zgodnie z planem zalesienia, nie jest wymagane wykonanie zalesienia, rolnik dołącza:

1. kopię planu zalesienia potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez nadleśniczego, który sporządził ten plan;
2. dokumenty potwierdzające własność gruntów z sukcesją naturalną;
3. pisemną zgodę:
   • pozostałych współwłaścicieli na przyznanie premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej, jeżeli grunty te stanowią przedmiot współwłasności,
   • małżonka rolnika na przyznanie premii pielęgnacyjnej i premii zalesieniowej, jeżeli grunty te stanowią własność małżonka rolnika.

Podczas składania wniosku przez aplikację eWniosekPlus, rolnik musi wyrysować granice działek z sukcesją naturalną, na których, zgodnie z planem zalesienia, nie jest wymagane wykonanie zalesienia.

We wniosku o przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej i zalesieniowej do gruntów z sukcesją naturalną rolnik wskazuje granice działek rolnych, w tym niezgłoszonych do tej pomocy, oraz zaznacza:

• drzewa ustanowione pomnikami przyrody, objęte ochroną na podstawie przepisów o ochronie przyrody,
• rowy, których szerokość nie przekracza 2 m,
• oczka wodne w rozumieniu art. 4 pkt 10 ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2409) o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m2,
• granice gruntu z sukcesją naturalną

chyba że w danym roku kalendarzowym ubiega się o przyznanie podstawowego wsparcia dochodów do celów zrównoważoności, o którym mowa w art. 16 ust. 2 lit. a rozporządzenia 2021/2115.

W celu otrzymania pomocy w ramach pierwszej premii pielęgnacyjnej i zalesieniowej do gruntów z sukcesją naturalną, rolnik składa wniosek wyłącznie za pośrednictwem systemu teleinformatycznego ARiMR (eWniosekPlus), w terminie od 15 marca do 1 lipca 2024 r.

Złożenie ww. wniosku po 1 lipca 2024 r., ale przed upływem ostatecznego terminu na złożenie wniosków tj. 26 lipca 2024 r., skutkować będzie zmniejszeniem o 1% kwoty należnych płatności za każdy dzień roboczy opóźnienia.

Zgłoszenia zmiany we wniosku, dokonuje się w terminie określonym do dokonywania zgłoszeń zmian we wnioskach o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1–4 ustawy o Planie Strategicznym.

Zgodnie z art. 60 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o Planie Strategicznym zmiany wniosku o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1–4, dokonuje się w terminie do dnia:

• • 31 maja roku, w którym dany wniosek został złożony, przy czym zmiany można dokonać po upływie tego terminu, ale nie później niż w ostatnim dniu składania wniosku, z tym że w takim przypadku na podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy za każdy dzień opóźnienia, nie licząc dni ustawowo wolnych od pracy oraz sobót, nakłada się karę w wysokości 1% pomocy przysługującej w związku z tą zmianą;
  • 15 września roku, w którym został złożony ten wniosek – w przypadku gdy Agencja poinformowała beneficjenta o nieprawidłowościach wykrytych w ramach kontroli administracyjnych lub systemu monitorowania obszarów zgodnie z art. 7 ust. 2 rozporządzenia 2022/1173.

Zgodnie z § 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 maja 2024 r. w sprawie określenia dłuższego terminu składania wniosków o przyznanie pomocy finansowej w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027 oraz zgłaszania zmian do tych wniosków w 2024 r. (Dz. U. poz. 723) w 2024 zmiany wniosków o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1–4 ustawy, z wyłączeniem przypadku określonego w art. 60 ust. 2 pkt 2 ustawy, dokonuje się w terminie do dnia 16 lipca, a z zastosowaniem kary, o której mowa w art. 60 ust. 2 pkt 1 ustawy – do dnia 26 lipca.

Zmianę do wniosku bez zastosowania zmniejszeń płatności, rolnik ma prawo z własnej inicjatywy złożyć do dnia 16 lipca 2024 r.

Złożenie zmiany do Wniosku o przyznanie płatności lub załącznika do wniosku po dniu 16 lipca 2024 r. skutkuje pomniejszeniem kwoty płatności do dodanych powierzchni, a ostatnim dniem na złożenie zmiany do Wniosku o przyznanie płatności jest 26 lipca 2024 r.

Wniosek rozpatrywany jest jedynie w zakresie, w jakim został on prawidłowo wypełniony oraz złożony w terminie do dnia 26 lipca 2024 r. oraz na podstawie dołączonych do niego prawidłowych dokumentów.

Jeżeli od dnia 2 lipca 2024 r. do dnia 26 lipca 2024 r. rolnik po raz pierwszy deklaruje w formularzu wniosku o przyznanie płatności nowy schemat pomocowy (po raz pierwszy zaznacza checkbox wskazujący, że ubiega się o nowe płatności, które nie były wskazane we wniosku o przyznanie płatności), taką deklarację należy traktować jak złożenie nowego wniosku dla tego schematu pomocowego (oznacza to, że dla wniosku złożonego w terminie od 2 lipca 2024 r. do dnia 26 lipca 2024 r. naliczane są sankcje terminowe).

Zmianę do Wniosku o przyznanie płatności składa się także w odpowiedzi na Wezwanie do usunięcia braków we wniosku o przyznanie płatności. Zmiana oraz dodanie załączników od dnia 2 lipca do dnia 26 lipca 2024 r. skutkuje pomniejszeniem płatności (w części, której dotyczyła) o 1% za każdy dzień roboczy opóźnienia.

W przypadku złożenia zmiany do wniosku w odpowiedzi na wezwanie do usunięcia braków formalnych, po dniu 26 lipca 2024 r., przedmiotowa zmiana nie będzie uwzględniana w obsługiwanej sprawie.

Wycofanie części wniosku – art. 60 ust. 3 ustawy o Planie Strategicznym:

Wnioskodawca może całkowicie lub częściowo wycofać wniosek o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1–4, nie później niż do dnia wydania decyzji w sprawie o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1–4, z tym że wycofanie nie jest możliwe jeżeli:

1) dotyczy części wniosku, w której wykryto nieprawidłowości;

2) wnioskodawca został poinformowany o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu.

Rolnik może w każdym momencie, złożyć formularz wycofania części wniosku o przyznanie płatności na rok 2024 obejmujący wycofanie pojedynczych działek ewidencyjnych lub działek rolnych zadeklarowanych we wniosku o przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej i zalesieniowej do gruntów z sukcesją naturalną. Uwzględnienie wycofania części wniosku jest możliwe o ile do wycofanych powierzchni nie stwierdzono nieprawidłowości mających wpływ na zastosowanie kar administracyjnych lub o ile wnioskodawca nie został poinformowany o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu.

Formularz wycofania części Wniosku o przyznanie płatności składa się w aplikacji eWniosekPlus (aplikacja rejestruje dokument jako zmianę do wniosku).

Rolnik może w każdym momencie, złożyć formularz wycofania wniosku o przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej i zalesieniowej do gruntów z sukcesją naturalną na rok 2024 obejmujący wycofanie wszystkich działek ewidencyjnych lub działek rolnych zadeklarowanych we wniosku o przyznanie pierwszej premii pielęgnacyjnej i zalesieniowej do gruntów z sukcesją naturalną. Uwzględnienie wycofania całego wniosku jest możliwe o ile nie stwierdzono nieprawidłowości. 

Zgodnie z art. 60 ust. 4 ustawy o Planie Strategicznym termin złożenia wniosku o przyznanie pomocy, o której mowa w art. 20 pkt 1–4, oraz termin dokonania zmiany albo wycofania tego wniosku nie podlegają przywróceniu.