Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Rolnikowi przysługują płatności, jeżeli został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

W przypadku, gdy rolnikowi nie został jeszcze nadany numer identyfikacyjny, powinien on złożyć w biurze powiatowym Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania rolnika, wypełniony wniosek o wpis do ewidencji producentów. Formularz wniosku jest dostępny na stronie internetowej ARiMR oraz udostępniany w biurach powiatowych i oddziałach regionalnych ARiMR.

Od roku 2018 wnioski o przyznanie płatności bezpośrednich są składane wyłącznie w formie elektronicznej - za pośrednictwem aplikacji eWniosekPlus dostępnej na stronie internetowej ARiMR.

Rolnik, który nie posiada konta w aplikacji e-Wniosek może uzyskać kod dostępu do aplikacji po uwierzytelnieniu na stronie Agencji poprzez podanie trzech danych weryfikacyjnych:

• swojego numeru identyfikacyjnego (numer EP),
• 8 ostatnich cyfr numeru rachunku bankowego (numer rachunku bankowego zgodny z numerem w ewidencji producentów),
• kwoty z ostatniego przelewu otrzymanego z ARiMR, zrealizowanego w roku kalendarzowym poprzedzającym rok złożenia wniosku – tj. w roku 2017 (w przypadku gdy rolnik w danym dniu otrzymał więcej niż jeden przelew, należy wprowadzić kwotę z największego przelewu, w przypadku braku płatności w roku 2017 należy wprowadzić wartość 0).

Zalecane jest również wskazanie adresu e-mail - pole nieobowiązkowe (na ten adres będą przesyłane powiadomienia).

Po poprawnej weryfikacji system automatycznie założy konto oraz pozwoli na wprowadzenie indywidualnego hasła celem zapewnienia możliwości ponownego logowania do systemu.

Wniosek o przyznanie płatności na rok 2018 wraz z wymaganymi załącznikami składa się od dnia 15 marca do dnia 15 maja 2018 r. Wniosek może być także złożony do dnia 11 czerwca 2018 r., jednak za każdy dzień roboczy opóźnienia, licząc od dnia 16 maja 2018 r., płatność będzie pomniejszona o 1% należnej kwoty.

Płatność dla młodych rolników przysługuje rolnikowi uprawnionemu do jednolitej płatności obszarowej, który:

• jest osobą fizyczną, która po raz pierwszy zakłada gospodarstwo rolne jako kierująca tym gospodarstwem, lub która założyła już gospodarstwo rolne w ciągu 5 lat przed pierwszym złożeniem wniosku o przyznanie jednolitej płatności obszarowej w ramach systemu płatności bezpośrednich na lata 2015-2020, a składając po raz pierwszy wniosek o przyznanie jednolitej płatności obszarowej w ramach systemu płatności bezpośrednich na lata 2015-2020 nie ukończyła 41. roku życia;
• jest osobą prawną lub grupą osób (w tym małżonków), pod warunkiem, że przynajmniej jedna osoba fizyczna, spełniająca kryteria młodego rolnika (wiek, rozpoczęcie działalności), sprawuje faktyczną i trwałą kontrolę nad osobą prawną w zakresie decyzji dotyczących zarządzania, korzyści i ryzyka finansowego w każdym roku składania przez osobę prawną wniosku o płatność dla młodych rolników.

Płatność dla młodych rolników przyznawana jest na okres pięciu lat, począwszy od pierwszego złożenia wniosku o tą płatność. Od roku 2018 okres 5 lat nie jest skracany o liczbę lat, które upłynęły między rozpoczęciem działalności rolniczej przez młodego rolnika, a pierwszym złożeniem wniosku o płatność dla młodych rolników. W praktyce oznacza to, że rolnik, który otrzymał płatność dla młodych rolników po raz pierwszy:

• w roku 2015, może ubiegać się o tę płatność także w roku 2018 oraz 2019, nawet jeżeli płatność taka nie przysługiwała mu w latach 2016 – 2017,
• w roku 2016, może ubiegać się o tę płatność także w latach 2018-2020, nawet jeżeli płatność taka nie przysługiwała mu w roku 2017.

Płatność jest przyznawana do powierzchni 50 ha gruntów kwalifikujących się do jednolitej płatności obszarowej. W przypadku posiadania więcej niż 50 ha płatność dla młodego rolnika zostanie przyznana do powierzchni 50 ha.

Przepisy prawa obecnie obowiązującego nie precyzują ilości lat co do deklarowania na działce rolnej ugoru.

Przepisy prawne definiują grunty ugorowane, jako te na których w okresie od 1 stycznia do 31 lipca danego roku nie jest prowadzona produkcja rolna a po upływie tego terminu rolnik będzie mógł przywrócić grunty do produkcji rolnej.

Zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 marca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania płatności bezpośrednich i płatności niezwiązanej do tytoniu (Dz. U. poz. 351, z późn. zm.), grunty uznaje się za pozostające w stanie nadającym się do wypasu lub uprawy, jeżeli został na nich przeprowadzony przynajmniej jeden zabieg agrotechniczny mający na celu usunięcie lub zniszczenie niepożądanej roślinności, w terminie do dnia 31 lipca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności bezpośrednich, a w przypadku gruntów ugorowanych, o których mowa w § 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2015 r. w sprawie obszarów uznawanych za obszary proekologiczne oraz warunków wspólnej realizacji praktyki utrzymania tych obszarów (Dz. U. poz. 354, z późn. zm.), które zostały zadeklarowane we wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich jako obszary proekologiczne – w terminie do dnia 31 października roku, w którym został złożony ten wniosek.

Zgodnie z § 3 rozporządzenia w sprawie obszarów uznawanych za obszary proekologiczne oraz warunków wspólnej realizacji praktyki utrzymania tych obszarów, za obszary proekologiczne uznaje się grunty ugorowane, na których w okresie od dnia 1 stycznia do dnia 31 lipca danego roku nie jest prowadzona produkcja rolna.

Należy mieć na uwadze, że na gruntach ugorowanych zadeklarowanych jako obszary proekologiczne termin na przeprowadzenie przedmiotowego zabiegu agrotechnicznego został wydłużony do dnia 31 października roku, w którym został złożony wniosek. W przypadku ugorów zadeklarowanych jako obszar proekologiczny zabieg agrotechniczny wykonywany przed 31 lipca nie może naruszać obowiązującego na tych obszarach zakazu prowadzenia produkcji.

Dla jakich elementów proekologicznych EFA w ramach płatności za zazielenienie od 2018 roku wprowadzono zakaz stosowania środków ochrony roślin?

Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 2017/1155 od 2018 roku wprowadza się zakaz stosowania środków ochrony roślin na obszarach produkcyjnych EFA, tj. w przypadku ugorów, międzyplonów, upraw wiążących azot oraz pasów gruntów kwalifikujących się do płatności wzdłuż obrzeży lasu, na których prowadzona jest produkcja. Zakaz środków ochrony roślin obejmuje również zaprawę nasion.

Okres stosowania zakazu dostosowany jest do czasu trwania elementu EFA. W przypadku natomiast wsiewki trawy w uprawę główną, zakaz ten obowiązuje od momentu zbioru uprawy głównej przez co najmniej osiem tygodni lub do momentu wysiewu kolejnej uprawy głównej.

Należy mieć również na uwadze, że w rozumieniu wspomnianego ustawodawstwa UE nie zezwala na wyłączenie z zakazu mającego zastosowanie do EFA niektórych produktów i substancji, których stosowanie jest dozwolone w rolnictwie ekologicznym.

Od 2018 r. wprowadzono dwie możliwości realizacji tego wymogu:

• stały termin wysiewu oraz stały termin utrzymania, tj.
  • wysiew – w okresie od dnia 1 lipca do dnia 20 sierpnia,
  • utrzymanie na polu – co najmniej do dnia 15 października.
• indywidualne podejście, tj.
  • wysiew – w okresie od dnia 1 lipca do dnia 20 sierpnia,
  • utrzymanie przez (co najmniej) 8 tygodni od dnia wysiewu mieszanki.

Dzień wysiewu należy wskazać w oświadczeniu złożonym do kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w terminie 7 dni od dnia wysiewu mieszanki. W przypadku, gdy w ciągu 7 dni od daty wysiewu, a najpóźniej do dnia 27 sierpnia roku złożenia wniosku nie zostanie wskazany dzień wysiewu mieszanki w oświadczeniu, wówczas uznaje się, że został wybrany wariant ze stałym terminem wysiewu i stałym terminem utrzymania.

Na międzyplonach utworzonych z mieszanek, deklarowanych jako element proekologiczny w ramach płatności za zazielenienie, obowiązuje zakaz stosowania środków ochrony roślin przez okres ich utrzymania. Zakaz stosowania środków ochrony roślin obejmuje również zaprawę nasion.

Warunki przyznania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego określone zostały w ustawie o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego zgodnie, z którą rolnikowi przysługuje jednolita płatność obszarowa do będącej w jego posiadaniu w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności, powierzchnia gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, kwalifikujących się do objęcia tą płatnością, jeżeli:

• posiada w tym dniu działki rolne o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 ha, położone na gruntach będących "kwalifikującymi się hektarami"; minimalna powierzchnia działki rolnej wynosi 0,1 ha;
• wszystkie grunty rolne są utrzymywane zgodnie z normami przez cały rok kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności;
• przestrzega wymogów przez cały rok kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności;
• został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności.

Tylko łączne spełnienie przez rolnika wszystkich przesłanek ustawowych, stanowi podstawę do przyznania przedmiotowej płatności.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że pojęcie "posiadania" zostało zdefiniowane w art. 336 ustawy Kodeks cywilny, jako stan faktyczny, związany z wykonywaniem władztwa nad rzeczą wraz z wolą wykonywania uprawnienia dla siebie. Za posiadacza rzeczy uważa się tego, kto nią faktycznie włada jako właściciel (posiadacz samoistny), jak i tego, kto nią włada jako użytkownik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Posiadanie rozumiane jako swoistego rodzaju władztwo nad rzeczą może być wyrazem wykonywania prawa, a także może to być władztwo, które nie jest związane z prawem.

Prawo własności działek rolnych, któremu nie towarzyszy ich posiadanie w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, nie stanowi przesłanki do ubiegania się o przyznanie płatności obszarowych. Należy bowiem wskazać, że celem systemu wsparcia bezpośredniego jest finansowe wspieranie rolników, czyli osób, które faktycznie uprawiają grunty rolne.

Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy o płatnościach, w przypadku gdy:

• działka rolna jest przedmiotem współposiadania w dniu 31 maja danego roku lub
• zwierzę jest przedmiotem współposiadania przez okres, w jakim posiadanie zwierząt jest warunkiem przyznania danej płatności
• płatności bezpośrednie przysługują temu współposiadaczowi, na którego pozostali współposiadacze wyrazili zgodę. Zgoda ta nie jest wymagana, jeżeli miałaby pochodzić od współposiadacza będącego małżonkiem wnioskodawcy.

W odniesieniu do powyższego, należy mieć na uwadze, że współwłaściciel, nie zawsze będzie również współposiadaczem. Dopłaty nie są przewidziane dla właścicieli bądź współwłaścicieli, którzy dysponują jedynie tytułem własności, nie zajmują się produkcją rolną. Istotą płatności obszarowych jest to, że są one przyznawane osobie, która rzeczywiście uprawia grunty rolne, tzn. decyduje jakie rośliny uprawiać i swobodnie dokonuje odpowiednich zabiegów agrotechnicznych, zbiera plony oraz utrzymuje grunty zgodnie z normami i wymogami. Płatności przysługują faktycznemu użytkownikowi, który wykonuje wszelkie czynności niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa. Mogą nimi być działania organizacyjne, kierownicze, jak i osobiste zaangażowanie w bezpośrednim wykonywaniu pracy fizycznej w gospodarstwie. Prowadzenie działalności rolniczej nie musi polegać tylko na "własnoręcznym" prowadzeniu prac polowych, ale obejmuje również swobodne decydowanie o tym, jakie rośliny uprawiać, jakich należy dokonywać zabiegów agrotechnicznych, zbieranie samodzielnie bądź przy udziale innych osób plonów, itp.

Należy również podkreślić, że w sprawie przyznania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, Agencja nie ma obowiązku weryfikowania tytułu prawnego do działek rolnych deklarowanych we wnioskach o przyznanie tych płatności (nie dotyczy gruntów wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa), badane jest natomiast spełnienie warunków określonych w przepisach prawa powszechnie obowiązującego.

Mając powyższe na uwadze należy podkreślić, że płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przyznawane są na wniosek rolnika, po spełnieniu warunków do ich przyznania, nie jest natomiast wymagane przedstawienie dokumentów potwierdzających tytuł prawny do deklarowanych działek. Jeżeli zatem osoba jest jedynie współwłaścicielem gruntów rolnych będących przedmiotem wniosku innej osoby, a nie współposiadaczem (faktycznym użytkownikiem działek rolnych zgłoszonych we wniosku), wówczas nie będzie miał zastosowania powołany art. 18 ust. 2 ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego.

W przypadku śmierci rolnika, która nastąpiła w okresie od dnia złożenia wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich, do dnia doręczenia decyzji w sprawie przyznania płatności, płatności te przysługują spadkobiercy, jeżeli:

• grunty, które były objęte wnioskiem o przyznanie płatności, były w posiadaniu rolnika lub jego spadkobiercy w dniu 31 maja roku, w którym został złożony ten wniosek,
• zwierzęta, które były objęte wnioskiem o przyznanie płatności związanych do zwierząt, były w posiadaniu rolnika lub jego spadkobiercy przez okres, w jakim posiadanie zwierząt jest warunkiem przyznania tych płatności,
• spełnia on warunki do przyznania danej płatności.

Spadkobierca wstępuje na miejsce spadkodawcy do toczącego się postępowania w sprawach o przyznanie tych płatności na wniosek o przyznanie płatności w przypadku śmierci rolnika (W-3/01) złożony w terminie 7 miesięcy od dnia otwarcia spadku (śmierci rolnika). Termin ten nie podlega przywróceniu. Spadkobierca składa wniosek W-3/01 do kierownika biura powiatowego Agencji, do którego został złożony wniosek przez spadkodawcę.

Do ww. wniosku spadkobierca dołącza:

• prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo
• w przypadku gdy nie zostało zakończone postępowanie sądowe o stwierdzenie nabycia spadku:
  • zaświadczenie sądu o zarejestrowaniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku albo
  • kopię wniosku o stwierdzenie nabycia spadku:
    • potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez sąd albo
    • potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez notariusza albo upoważnionego pracownika Agencji, wraz z potwierdzeniem nadania tego wniosku w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego albo kopią tego potwierdzenia poświadczoną za zgodność z oryginałem przez notariusza albo upoważnionego pracownika Agencji, albo
• zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza.

Jeżeli z postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo z zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przez notariusza wynika, że uprawnionych do nabycia spadku jest więcej niż jeden spadkobierca, spadkobierca wstępujący do postępowania w sprawie przyznania płatności dołącza do ww. wniosku, albo składa wraz z postanowieniem sądu, oświadczenia pozostałych spadkobierców o wyrażeniu zgody na wstąpienie tego spadkobiercy na miejsce spadkodawcy i przyznanie mu płatności.

W celu uzyskania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, o które ubiegał się zmarły, spadkobierca powinien w terminie 7 miesięcy od dnia śmierci wnioskodawcy złożyć do biura powiatowego ARiMR, w którym składał wniosek zmarły, wniosek o przyznanie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego w przypadku śmierci rolnika. Formularz wniosku o przyznanie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego w przypadku śmierci rolnika dostępny jest w biurze powiatowym ARiMR lub na stronie internetowej www.arimr.gov.pl. Do wniosku spadkobierca powinien dołączyć zaświadczenie sądu o zarejestrowaniu wniosku o stwierdzenie nabycia spadku albo kopię wniosku o stwierdzenie nabycia spadku. Należy także pamiętać, iż w sytuacji kiedy jest więcej spadkodawców niż jeden powinien on złożyć do biura powiatowego ARiMR oświadczenia pozostałych spadkobierców o wyrażeniu zgody na wstąpienie tego spadkobiercy na miejsce spadkodawcy i przyznanie mu płatności.