Poddziałanie 5.1 Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof - Najczęściej zadawane pytania
Pomoc dla rolników
1. Jak wyliczyć wielkość magazynu na słomę?
Należy skorzystać z załącznika nr 3 kalk_słoma we wniosku o przyznanie pomocy dla tego poddziałania i wypełnić go zgodnie z instrukcją wypełniania wniosku o przyznanie pomocy
2. Jakie parametry musi spełniać magazyn do przechowywania słomy dla świń?
Magazyn do przechowywania słomy dla świń musi:
- mieć powierzchnię powyżej 35 m2 oraz rozpiętości konstrukcji większą niż 4,80 m,
- posiadać dwie zamykane bramy, jedną bramę wjazdową przeznaczoną się do wwozu słomy do magazynu, a drugą do odbierania słomy z magazynu, zabezpieczone przed przedostawaniem się gryzoni, szkodników oraz dzikich zwierząt. Dodatkowo zgodnie z opracowaną przez Instytut Zootechniki ekspertyzą dotyczącą parametrów magazynu do przechowywania słomy oraz silosów na gotową paszę (dokument dostępny na stronie ARiMR), zasada utrzymania właściwego poziomu bioasekuracji w aspekcie ochrony przed wirusem ASF w odniesieniu do słomy stosowanej na ściółkę wymaga, by magazyn na słomę umożliwiał załadunek świeżej słomy z jednego szczytu magazynu, podczas gdy w tym czasie zeszłoroczna słoma, używana do ścielenia, będzie pobierana z drugiego szczytu magazynu. Po zużyciu zeszłorocznej słomy i upłynięciu okresu 90 dni można kontynuować pobieranie słomy do ścielenia z drugiej strony magazynu. Oznacza to, że dla ww. magazynu wymagane jest usytuowanie bram na obu ścianach szczytowych. W przypadku, gdy jedna ze ścian szczytowych magazynu posadowiona jest w granicy działki lub w jej pobliżu tak że teren pomiędzy granicą a ścianą szczytową uniemożliwiałby właściwe manewrowanie przejeżdżającego przez bramę pojazdu, wówczas dopuszcza się umieszczenie bramy w ścianie podłużnej magazynu (prostopadłej do ściany szczytowej) pod warunkiem, że brama ta będzie zlokalizowana w bezpośrednim sąsiedztwie tej ściany szczytowej, która posadowiona jest w granicy lub w jej bliskim położeniu,
- zostać zabezpieczony ogrodzeniem wykonanym zgodnie z wymaganiami, jakie zostały określone dla ogrodzenia chlewni,
- posiadać podłoże stabilne i wytrzymałe: betonowe monolityczne lub prefabrykowane, lub żelbetowe, w zależności od sposobu planowanej komunikacji wewnątrz magazynu (ruch pieszy lub kołowy), uniemożliwiające przedostawanie się gryzoni lub szkodników do magazynu,
- posiadać otwory dla okien uchylnych (jeżeli zostały zamontowane) lub otwory wentylacyjne, lub szczeliny zabezpieczone siatką metalową o oczkach o średnicy nie większej niż 1 cm lub w inny sposób, który uniemożliwi przedostawanie się gryzoni, szkodników oraz dzikich zwierząt do magazynu,
- posiadać ściany boczne i szczytowe posadowione na fundamentach lub podłożu żelbetowym i związane z dachem w sposób uniemożliwiający przedostawanie się gryzoni, szkodników oraz dzikich zwierząt.
3. Czy w projekcie budowlanym, decyzji o pozwoleniu na budowę lub kosztorysie inwestorskim dotyczącym budowy magazynu do przechowywania słomy dla świń można umieścić inną nazwę np. budowa magazynu do przechowywania płodów rolnych ?
Nie, gdyż zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lipca 2017 r. (Dz.U. poz. 223 z późn. zm.), pomoc przyznaje się na operację polegającą na budowie lub przebudowie, magazynu do przechowywania słomy dla świń. Wprowadzenie nieprecyzyjnej innej nazwy do projektu budowlanego, ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę i kosztorysu inwestorskiego w postaci: budowa magazynu do przechowywania płodów rolnych w przypadku, gdy dofinansowanie dotyczy: budowy magazynu do przechowywania słomy dla świń jest niewłaściwe, gdyż przeznaczenie takiego magazynu jest szersze i umożliwia składowanie w nim innych niż słoma płodów rolnych. W takim wypadku budowa magazynu w którym byłaby możliwość składowania innych płodów rolnych niż słoma dla świń, nie może być dofinansowana w ramach poddziałania 5.1, gdyż operacja taka nie będzie spełniała założonego w rozporządzeniu celu jakim jest zapobieganie rozprzestrzenianiu się wirusa ASF.
4. Czy w magazynie na słomę mogą być ciągi komunikacyjne?
Nie, gdyż zgodnie z zaleceniami wykazanymi w ekspertyzie opracowanej przez Instytut Zootechniki dotyczącej parametrów magazynu do przechowywania słomy oraz silosów na gotową paszę (dostępnej na stronie ARiMR), zasada utrzymania właściwego poziomu bioasekuracji w aspekcie ochrony przed wirusem ASF w odniesieniu do słomy stosowanej na ściółkę wymaga, by magazyn na słomę umożliwiał załadunek świeżej słomy z jednego szczytu, podczas gdy w tym czasie zeszłoroczna słoma, używana do ścielania, będzie pobierana z drugiego szczytu magazynu. Po zużyciu zeszłorocznej słomy i upłynięciu okresu 90 dni można kontynuować pobieranie nowej słomy w dalszym ciągu z tej samej strony magazynu, aż do momentu kolejnego zbioru, który należy przejść na pobieranie słomy do ścielenia z drugiej strony magazynu. Chodzi o to aby uniemożliwić kontakt „starej” słomy z „nową” słomą potencjalnie zanieczyszczonej – szczególnie w okresie pierwszych 90 dni składowania. Warto podkreślić, iż na ogół załadunek słomą magazynów jest rozłożony w czasie z uwagi na różne okresy zbioru zbóż. Okres ten może wynosić nawet kilka tygodni. W tym czasie może dochodzić do zanieczyszczenia słony wirusem na polu, a w konsekwencji dostarczenia tego wirusa do magazynu. Z tego powodu tak ważne jest przestrzeganie przez rolnika zasady wykorzystania dwóch wrót (pierwsze do wwiezienia słomy drugie do wywiezienia słomy) a nie ciągu komunikacyjnego. Ciąg komunikacyjny zwiększa ryzyko zanieczyszczenia wirusem słomy, dla której minął już okres karencji.
5. Co to jest rozpiętość konstrukcji w odniesieniu do magazynu na słomę?
Zgodnie z Leksykonem Architektoniczno-Budowlanym (Wydawnictwo Arkady), rozpiętość konstrukcji jest to odległość między dwoma najbliższymi punktami podparcia, czyli punktami, w których dany element (najczęściej konstrukcja wsporcza dachu) styka się z podporą (najczęściej ścianą obiektu).
6. Czy ściany magazynu na słomę mogą być wykonane w konstrukcji stalowej z pokryciem blachą trapezową?
Zgodnie z wytycznymi załącznika do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lipca 2017 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 223, z późn. zm.), ściany boczne i szczytowe magazynu posadawia się na fundamentach lub podłożu żelbetowym i wiąże z dachem w sposób uniemożliwiający przedostawanie się gryzoni, szkodników oraz dzikich zwierząt. Przepis rozporządzenia nie uszczegóławia z jakich materiałów mają być wykonane ściany magazynu, a jedynie że mają być m. in. posadowione na fundamentach (np. dla ścian murowanych) lub podłożu żelbetowym (np. dla ścian, które nie wymagają posadowienia na fundamentach, gdyż przykręcone są do słupów posadowionych na stopach fundamentowych). Przy czym podłożem żelbetowym może być np. belka żelbetowa, trwale powiązana z posadzką, do której przykręcona jest dolna część ściany w postaci np. blachy trapezowej w sposób uniemożliwiający przedostawanie się np. myszy.
7. Czy obliczona w załączniku 4 do wniosku ładowność silosu paszowego oznacza że mogę zakupić jeden silos o tej ładowności czy też kilka?
Kalkulator oblicza maksymalną ładowność silosu wynikającą z prowadzonej dotychczas produkcji trzody chlewnej. Wnioskodawca może zakupić jeden silos o takiej ładowności lub też kilka o mniejszej przy czym łączna ich ładowność nie może przekraczać obliczonej maksymalnej wielkości.
8. Posiadam dwie chlewnie znajdujące się na dwóch innych działkach i pod dwoma różnymi adresami czy mogę wyremontować zaplecze socjalne w obu obiektach?
Rozporządzenie nie wprowadza ograniczeń dotyczących możliwości realizacji inwestycji w dwóch odrębnych siedzibach stad w ramach jednego wniosku. Należy jednak pamiętać, iż w każdej z siedzib musi być spełniony warunek prowadzenia produkcji na poziomie co najmniej 50 st. świń, aby można było ubiegać się o realizację inwestycji położonej na tej samej nieruchomości co dana siedziba stada
9. Czy na wykonanie hali namiotowej, której pokrycie stanowi np. plandeka, służącej jako magazyn na słomę może być udzielona pomoc?
Nie, gdyż obiekt ten nie będzie spełniał wymagań określonych w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lipca 2017 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 223, z późn. zm.), w którym m.in. wskazano, iż: ściany boczne i szczytowe magazynu posadawia się na fundamentach lub podłożu żelbetowym i wiąże się z dachem w sposób uniemożliwiający przedostawanie się gryzoni, szkodników oraz dzikich zwierząt, a plandeka stanowiąca pokrycie hali namiotowej nie zabezpieczy przed przedostawaniem się gryzoni, szkodników oraz dzikich zwierząt. Dodatkowo budzi wątpliwość, czy plandeka ta będzie odpowiednio trwała, tj. czy zapewni utrzymanie operacji przez okres nie krótszy niż 5 lat od dnia wypłaty końcowej, gdyż z uwagi na warunki atmosferyczne może dojść do jej uszkodzenia lub zerwania.
10. Czy na budowę wiaty (bez ścian) do składowania słomy, może być udzielona pomoc?
Nie, gdyż obiekt ten nie będzie spełniał wymagań określonych w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lipca 2017 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 223, z późn. zm.), w którym m.in. wskazano, iż: wymagane są ściany boczne i szczytowe magazynu posadowione na fundamentach lub podłożu żelbetowym oraz wejścia i wjazdy w postaci drzwi i bram, które zazwyczaj nie występują przy ww. wiacie.
11. Dlaczego w magazynie na słomę wymagane są dwie bramy?
Zgodnie z wytycznymi załącznika do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lipca 2017 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 223, z późn. zm.), jedną bramę wjazdową magazynu przeznacza się do wwozu słomy do magazynu, a drugą do odbierania słomy z magazynu. Wymóg ten związany jest z zachowaniem właściwych warunków bioasekuracji, które wynikają z opracowanej przez Instytut Zootechniki ekspertyzy dotyczącej parametrów magazynu do przechowywania słomy oraz silosów na gotową paszę (dostępnej na stronie ARiMR) zgodnie z którą zasada utrzymania właściwego poziomu bioasekuracji w aspekcie ochrony przed wirusem ASF w odniesieniu do słomy stosowanej na ściółkę wymaga, by magazyn na słomę umożliwiał załadunek świeżej słomy z jednego szczytu, podczas gdy w tym czasie zeszłoroczna słoma, używana do ścielania, będzie pobierana z drugiego szczytu magazynu.
12. Dlaczego na budowę magazynu na słomę wymagane jest pozwolenie na budowę?
Wynika to z ustawy Prawo budowlane, wg której budowa obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy powyżej 35 m2, przy rozpiętości konstrukcji powyżej 4,80 m, wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, a zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lipca 2017 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 223, z późn. zm.), do kosztów kwalifikowalnych zalicza się m. in.: koszty budowy lub przebudowy magazynu do przechowywania słomy dla świń o wymiarach powyżej 35 m2 oraz rozpiętości większej niż 4,80 m.
13. Jakie są wymagane dokumenty budowlane dla inwestycji związanej z budową magazynu na słomę?
Dokumenty te określa rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lipca 2017 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 223, z późn. zm.) oraz szczegółowo opisuje instrukcja do wniosku o przyznanie pomocy - są to kosztorys inwestorski, kopia ostatecznej decyzji o pozwolenie na budowę, kopia projektu budowlanego.
14. Czy muszę wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy załączyć pozwolenie na budowę magazynu na słomę, jeżeli jeszcze nie zostało mi ono wydane przez Starostwo?
Pozwolenie na budowę magazynu na słomę nie stanowi dokumentu obligatoryjnego, który należy złożyć wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy. Może być ono dostarczone w późniejszym terminie, w ramach uzupełnień, na wezwanie z OR, przy czym dostarczone do ARiMR pozwolenie musi być pozwoleniem ostatecznym zgodnie z art. 16 kodeksu postępowania administracyjnego - decyzja staje się ostateczna, jeżeli nie można się od niej odwołać w ramach postępowania administracyjnego (nie sądowego).
15. Czy zostanie udzielona pomoc na ogrodzenie, które otoczy nowy magazyn na słomę?
Tak. Jeżeli wykonanie ogrodzenia będzie dotyczyło również nieogrodzonej chlewni a magazyn usytuowany będzie na nieruchomości, na której prowadzony jest chów i hodowla świń i wykonanie takiego ogrodzenia będzie racjonalne i uzasadnione ekonomicznie.
16. Czy należy ogrodzić cały magazyn na słomę, tj. wszystkie jego ściany?
Jeżeli ściana magazynu posadowiona jest na fundamencie, a umieszczone w niej otwory (o ile występują) w postaci wejść/wjazdów lub innych otworów w szczególności usytuowanych poniżej 1,5 m od poziomu terenu, są zabezpieczone np. siatką metalową o oczkach o średnicy nie większej niż 1 cm lub szybą, które stanowią skuteczne zabezpieczenie przed przedostaniem się do magazynu dzikich zwierząt, wówczas można taką ścianę potraktować jako część ogrodzenia. W takim wypadku nie ma potrzeby grodzenia takiej ściany, gdyż zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym dla poddziałania 5.1, ściana ta będzie spełniać wymagania, jakie zostały określone dla ogrodzenia chlewni.
17. Czy będzie udzielona pomoc na zakup silosu na zboże?
Nie, gdyż zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 3c rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lipca 2017 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 223, z późn. zm.), pomoc przyznaje się na zakup i posadowieniu na nieruchomości silosu na paszę gotową do bezpośredniego spożycia przez świnie.
18. Czy zostanie udzielona pomoc na budowę fundamentu pod silos na paszę?
Tak, gdyż zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lipca 2017 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 223 z późn. zm.), do kosztów kwalifikowalnych zalicza się koszty zakupu i wykonania robót związanych z posadowieniem silosu na paszę gotową do bezpośredniego spożycia przez świnie - w przypadku operacji, o której mowa w § 5 ust. 1 pkt 3c.
Literalna interpretacja ww. przepisu rozporządzenia wskazuje na możliwość zaliczenia do kosztów kwalifikowalnych, oprócz zakupu silosu na paszę gotową do bezpośredniego spożycia przez świnie, również wykonanie jego posadowienia, czyli również koszty budowy fundamentu.
19. Czy paszociąg na paszę będzie stanowił koszt kwalifikowalny?
Nie, gdyż zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lipca 2017 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 223, z późn. zm.), do kosztów kwalifikowalnych zalicza się m. in.: koszty zakupu i wykonania robót związanych z posadowieniem silosu na paszę gotową do bezpośredniego spożycia przez świnie. Oznacza to, że koszty zakupu paszociągu (od silosu do budynku inwentarskiego) nie wpisują się w katalog kosztów kwalifikowalnych dla przedmiotowego poddziałania.
20. Czy inwestycja polegająca na budowie niecki dezynfekcyjnej musi być obowiązkowo zadaszona, czy istnieje inna możliwość zabezpieczenia niecki?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami niecka dezynfekcyjna musi być obowiązkowo zadaszona.
21. Czy kosztem kwalifikowalnym może być zakup mat dezynfekcyjnych?
Koszt ten nie wpisuje się w katalog kosztów objętych dofinansowaniem.
22. Czy kosztem kwalifikowalnym może być zakup myjki ciśnieniowej do dezynfekcji pojazdów?
Tak. Koszt wpisuje się w katalog kosztów objętych dofinansowaniem pod warunkiem, że będzie ona dostosowana – zgodnie ze specyfikacją producenta – do rozprowadzania środków dezynfekcyjnych w odpowiednim stężeniu.
23. Czy Beneficjent może sam wykonać nieckę dezynfekcyjną lub przeprowadzić przebudowę chlewni?
Tak może to zrobić, tylko musi przedstawić kosztorys szczegółowy z wydzieleniem własnej pracy, która nie stanowi kosztu kwalifikowalnego objętego dofinansowaniem.
24. W sytuacji, gdy wnioskodawca ubiega się o dofinansowanie na ogrodzenie terenu, czy wszystkie bramy wjazdowe muszą być wyposażone w niecki dezynfekcyjne?
Nie. Budowa ogrodzenia nie wymaga budowy niecki. Wnioskodawca może ubiegać się o dofinansowanie samego ogrodzenia.
25. Wnioskodawca planuje wykonanie rampy załadowczej (przegony) dla trzody od budynku do granicy działki, tak aby samochód odbierający tuczniki lub przywożący prosięta nie wjeżdżał na teren gospodarstwa. Będzie to koszt bramek od chlewni do granicy działki oraz wykonanie podłoża w postaci rusztów. Czy koszty powyższej inwestycji kwalifikują się do dofinansowania?
Nie. Koszt ten nie wpisuje się w katalog kosztów objętych dofinansowaniem.
26. Z jakiego materiału ma być wykonany płot, czy może to być np. siatka czy obowiązkowo płot betonowy?
Nie jest zdefiniowany konkretny rodzaj ogrodzenia. Dopuszczony jest każdy rodzaj, który zabezpieczy chlewnię przed przedostaniem się zwierząt (np. panelowe, betonowe, siatkowe) spełniające wymogi określone w rozporządzeniu.
27. Czy planowane przez rolnika ogrodzenie może być realizowane na działce dzierżawionej?
Tak. Ogrodzenie może być zlokalizowane na działce dzierżawionej, przy czym umowa dzierżawy musi być zawarta na okres co najmniej 5 lat od planowanej daty dokonania płatności końcowej, a właściciel tej nieruchomości będzie musiał wyrazić zgodę na jej realizację.
28. Czy w dniu składania wniosku o przyznanie pomocy rolnik musi posiadać co najmniej 50 świń?
Nie. Liczbę świń niezbędną do spełnienia warunku ubiegania się o pomoc (50 sztuk) ustala się jako iloraz sumy liczby świń utrzymywanych przez rolnika w ostatnim dniu każdego z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym przypada dzień rozpoczęcia terminu składania wniosków o przyznanie pomocy, i liczby 12. Dane niezbędne do ustalenia tej wartości pobierane są w pierwszym dniu naboru z rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad tych zwierząt prowadzonego przez ARiMR. Dane zgłoszone do tego rejestru po pierwszym dniu naboru nie będą miały wpływu na ustalenie punktacji, a zatem wszystkich niezbędnych zgłoszeń w zakresie zmiany liczby zwierząt w stadzie należy dokonać przed rozpoczęciem naboru.
29. Czy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością prowadząca chów świń może ubiegać się o pomoc?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami sp. z o.o. jako osoba prawna, może ubiegać się o pomoc w poddziałaniu 5.1 jeżeli prowadzi działalność rolniczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie chowu lub hodowli świń na poziomie średniorocznym na najmniej 50 sztuk lub realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne w ramach wariantu 7.4.
30. Czy można wykorzystać płytę betonową ogrodzenia w celu zabezpieczenia przed podkopaniem i wkopać ją w grunt?
Tak można, o ile producent płyty betonowej dopuszcza taką możliwość (niezbędne będzie przedstawienie stosownej dokumentacji od producenta).
31. Na jaką głębokość powinna być wkopana w ziemię podmurówka lub krawężnik?
Na taką głębokość, przy której ww. podmurówka, czy krawężnik trwale zwiąże ogrodzenie z podłożem i zabezpieczy przed podkopaniem. Przy czym nie dotyczy to sytuacji, gdzie podmurówka stanowi fundament ogrodzenia, wówczas jej głębokość posadowienia powinna wynosić nie mniej niż minimalna granica przemarzania gruntu, która w zależności od obszaru Polski wynosi odpowiednio: 0,8 m, 1,0 m, 1,2 m lub 1,4 m.
32. Czy założenie monitoringu w chlewni, by np. kontrolować wejście/wyjście osób przebywających w chlewni, można uznać za koszt kwalifikowalny?
Nie. Koszt ten nie stanowi kosztu kwalifikowalnego objętego dofinansowaniem.
33. Jakie rodzaje kosztów w przypadku rolnika mogą podlegać dofinansowaniu?
W przypadku wnioskodawcy będącego rolnikiem do kosztów operacji zalicza się:
1. Koszty kwalifikowalne dotyczące:
- budowy, przebudowy, remontu budynków lub budowli w celu utworzenia zadaszonej niecki dezynfekcyjnej wraz z zakupem lub montażem instalacji technicznej, zakupem wyposażenia, kosztami rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki pod warunkiem, że rozbiórka jest niezbędna do realizacji operacji;
- zakupu nowego urządzenia do dezynfekcji, w szczególności takiego jak brama, kurtyna lub tunel;
- przebudowy lub remontu pomieszczeń w celu utrzymywania świń w gospodarstwie rolnym w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach, mających oddzielne wejścia oraz niemających bezpośredniego przejścia do innych pomieszczeń, w których są utrzymywane inne zwierzęta kopytne, wraz z zakupem lub montażem instalacji technicznej, kosztami rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki pod warunkiem, że rozbiórka jest niezbędna w celu realizacji operacji;
- przebudowy, rozbudowy lub remontu chlewni lub budynku gospodarskiego funkcjonalnie powiązanego z chlewnią, tak aby w ich wyniku było możliwe zdezynfekowanie się osób, które zajmują się obsługą świń, w tym zakupu i montażu urządzeń do dezynfekcji obuwia, szaf do przechowywania odzieży roboczej, umywalek lub pryszniców, wraz z zakupem i montażem instalacji technicznej, kosztami rozbiórki lub utylizacji pochodzących z rozbiórki materiałów szkodliwych, pod warunkiem że rozbiórka jest niezbędna w celu realizacji operacji;
- budowy lub przebudowy magazynu do przechowywania słomy dla świń;
- zakupu i wykonania robót związanych z posadowieniem silosu na paszę gotową do bezpośredniego spożycia przez świnie;
- transportu do miejsca realizacji operacji materiałów służących realizacji operacji, a także koszty montażu.
2. Koszty wg standardowych stawek jednostkowych dotyczące wykonania ogrodzenia chlewni:
- 230 zł - koszt wykonania 1 metra bieżącego ogrodzenia;
- 2100 zł - koszt wykonania 1 bramy;
- 710 zł - koszt wykonania 1 furtki.
3. Koszty ogólne, które uwzględnia się w wysokości nieprzekraczającej 10% pozostałych kosztów kwalifikowalnych lub nieprzekraczającej 10% kosztów stanowiących iloczyn standardowych stawek jednostkowych oraz odpowiednio długości ogrodzenia, liczby bram lub furtek, tj.:
- koszty przygotowania dokumentacji technicznej operacji, w szczególności: kosztorysów, projektów budowlanych lub architektoniczno-budowlanych, ocen lub raportów oddziaływania na środowisko, wypisów i wyrysów z katastru nieruchomości;
- koszty sprawowania nadzoru inwestorskiego;
- koszty związane z kierowaniem robotami budowlanymi.
34. Czy w przypadku realizacji inwestycji polegającej na wykonaniu ogrodzenia, wnioskodawca wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy składanym w ramach naborów przeprowadzanych od 2019 roku, powinien dołączyć do wniosku kosztorys inwestorski?
Nie. Zgodnie z przepisami rozporządzenia wykonawczego, w przypadku wykonania ogrodzenia, nie jest wymagane załączenie do wniosku o przyznanie pomocy, złożonego w ramach naborów przeprowadzanych od 2019 roku, kosztorysu inwestorskiego.
35. Czy realizując operację polegającą na wykonaniu ogrodzenia Beneficjent musi właściwie je udokumentować przedkładając Agencji odpowiednie faktury? – dotyczy tylko i wyłącznie wniosków o przyznanie pomocy złożonych w ramach naborów przeprowadzanych od 2019 r.
Zgodnie z przepisami rozporządzenia MRiRW koszty wg standardowych stawek jednostkowych podlegają dofinansowaniu w wysokości 80%, jeżeli:
1) realizacja zestawienia rzeczowo-finansowego operacji w zakresie ogrodzenia została rozpoczęta nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy, a w przypadku kosztów ogólnych – od dnia 1 stycznia 2014 r.,
2) zostały uwzględnione w oddzielnym systemie rachunkowości albo, gdy do ich identyfikacji wykorzystano odpowiedni kod rachunkowy o którym mowa w art. 66 ust. 1 lit. c pkt i rozporządzenia nr 1305/2013
Co prawda na etapie rozliczania inwestycji (złożenia wniosku o płatność) dowody poniesienia kosztów nie będą wymagane, niemniej jednak obowiązek prowadzenia oddzielnego systemu rachunkowości lub wykorzystania odpowiedniego kodu rachunkowego zobowiązuje Wnioskodawcę do gromadzenia, przechowywania faktur oraz innych imiennych dowodów księgowych potwierdzających poniesienie kosztów związanych z wykonaniem ogrodzenia chlewni.
36. Czy można ubiegać się o wypłatę zaliczki w sytuacji realizacji operacji polegającej na wykonaniu ogrodzenia? – dotyczy tylko i wyłącznie wniosków o przyznanie pomocy złożonych w ramach naborów przeprowadzanych od 2019 r.?
Nie. Na operacje dotyczące kosztów wykonania ogrodzenia chlewni nie ma możliwości uzyskania zaliczki.
37. Czy kosztem kwalifikowalnym może być zakup urządzeń do dezynfekcji obuwia osób wchodzących na teren gospodarstwa/chlewni?
Tak. Urządzenia do dezynfekcji obuwia osób wchodzących na teren gospodarstwa/chlewni mogą być kosztem kwalifikowalnym w ramach przedmiotowego instrumentu wsparcia.
Oznacza to, że poza urządzeniami służącymi do dezynfekcji pojazdów wjeżdżających na teren gospodarstwa dopuszcza się również możliwość uznania za kwalifikowalny koszt zakupu urządzeń zabezpieczających przed wniesieniem wirusa afrykańskiego pomoru świń na teren gospodarstwa / chlewni.
38. Czy Wnioskodawca może ubiegać się o dofinansowanie wybudowania drugiego ogrodzenia, które poza ogrodzoną chlewnią otoczyłoby planowane do wybudowania tuczarnię i chlewnię dla loch oraz teren konieczny do obsługi świń, w tym istniejące już miejsca, w których składuje się paszę, ściółkę oraz sprzęt do obsługi świń?
Pomoc przyznaje się na realizację operacji dotyczącej ogrodzenia chlewni oraz terenu koniecznego do realizacji obsługi świń. A zatem obligatoryjnym obszarem wymaganym do ogrodzenia jest chlewnia.
W przypadku, gdy chlewnia jest już ogrodzona, nie ma możliwości ubiegania się o pomoc na wykonanie ogrodzenia tylko terenu koniecznego do obsługi świń. Ponadto Wnioskodawca może otrzymać pomoc na ogrodzenie chlewni w której prowadzony jest już chów i hodowla świń, dlatego też ogrodzenie terenu na którym planowana jest dopiero budowa tego typu budynków inwentarskich nie może być kosztem kwalifikowalnym w ramach przedmiotowego poddziałania.
39. Czy wystąpienie ASF w gospodarstwie stanowi podstawę do ubiegania się o zwolnienie ze zobowiązań na podstawie regulacji dotyczącej siły wyższej zawartych w § 17 umowy o przyznaniu pomocy?
W art. 2 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 wskazano otwarty katalog zdarzeń których wystąpienie stanowi przesłankę o charakterze siły wyższej. Zaliczono do nich:
a) śmierć beneficjenta;
b) długoterminowa niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu;
c) poważna klęska żywiołowa powodująca duże szkody w gospodarstwie rolnym;
d) zniszczenie w wyniku wypadku budynków inwentarskich w gospodarstwie rolnym;
e) choroba epizootyczna lub choroba roślin dotykająca, odpowiednio, cały inwentarz żywy lub uprawy należące do beneficjenta lub część tego inwentarza lub upraw;
f) wywłaszczenie całego lub dużej części gospodarstwa rolnego, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu złożenia wniosku.
A zatem wystąpienie w gospodarstwie ASF (czyli choroby epizootycznej) skutkujące nakazem wybicia stada i zakazem wykonywania działalności, będzie stanowiło siłę wyższą w rozumieniu ww. przepisów, i aby skorzystać ze zwolnienia ze zobowiązań należy w ciągu 15 dni roboczych zgłosić ten fakt do ARiMR występując z prośbą o całkowite lub częściowe zwolnienie ze zobowiązań (w zależności od indywidualnej sytuacji danego rolnika). Po uchyleniu przez Powiatowego Lekarza Weterynarii zakazu wykonywania tej działalności ustanie działanie siły wyższej, a co za tym idzie zaistnieje możliwość prawna wznowienia tego chowu. Beneficjent jest wówczas zobowiązany do poinformowania o tym fakcie ARiMR i do dalszego wykonywania obowiązku chowu świń zgodnie z warunkami umowy o przyznaniu pomocy.
40. Czy ściana budynku z otworami może stanowić część ogrodzenia?
Tak, oprócz standardowych ogrodzeń betonowych, panelowych, z siatki itp. można byłoby za element ogrodzenia uznać m. in. ścianę budynku (np. chlewni, budynku gospodarczego, mieszkalnego) lub ścianę budowli (np. ściana oporowa silosu na kiszonkę) jeżeli wysokość tej ściany mierzona od poziomu terenu byłaby co najmniej 1,5 m, ściana posadowiona byłaby na fundamencie, a w przypadku, gdy w takiej ścianie na wysokości poniżej 1,5 m od poziomu terenu występowałyby otwory i byłyby one odpowiednio zabezpieczenie np. za pomocą siatki, która skutecznie uniemożliwi przedostanie się przez nie dzikich zwierząt. Szczególnym przypadkiem zabezpieczenia otworów może być rama okienna z szybą, która również może stanowić skuteczne zabezpieczenie przed przedostaniem się dzikich zwierząt.
Pomoc dla spółek wodnych/związków spółek wodnych
1. Czy w przypadku ubiegania się o pomoc przez spółkę wodną będącą członkiem związku spółek wodnych istnieje konieczność uzyskiwania zgody związku spółek wodnych na wnioskowanie o pomoc przez spółkę?
Na gruncie przepisów mających zastosowanie do przyznania pomocy dla poddziałania 5.1, nie ma konieczności wyrażania zgody przez związki spółek wodnych swoim członkom, chcącym wziąć udział w postępowaniu o przyznanie pomocy. Ewentualne obwarowania w tym zakresie może zawierać statut związku spółek wodnych.
2. Czy punkty przyznaje się za powierzchnię zmeliorowanych użytków rolnych w roku ubiegania się o przyznanie pomocy czy też za całą powierzchnię gruntów meliorowanych będących w zakresie działania danej spółki wodnej?
Punkty przyznaje się na podstawie informacji o wielkości całości powierzchni meliorowanych znajdujących się w obszarze działania spółki, zawartej w
- uchwale w sprawie budżetu lub planu finansowego spółki wodnej lub związku spółek wodnych na rok, w którym został złożony wniosek o przyznanie pomocy, lub
- innym dokumencie określającym powierzchnię zmeliorowanych użytków rolnych objętych działalnością spółki wodnej lub związku spółek wodnych.
Przy czym należy pamiętać, iż punkty zostaną nadane, jeżeli jeden z ww. dokumentów zostanie dołączony do wniosku o przyznanie pomocy w dniu jego złożenia. Przesłanie ww. dokumentu w okresie późniejszym nie będzie skutkowało nadaniem punktów.
3. Czy podatek VAT, może być kosztem kwalifikowalnym?
Tak. Zgodnie ze znowelizowanym rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lipca 2017 r. (Dz. U. z 2020 r. poz. 223 z późn. zm.) do kosztów kwalifikowalnych może być zaliczony podatek VAT ponoszony przez spółki wodne lub związki spółek wodnych na realizację operacji polegającej na zaopatrzeniu w sprzęt do utrzymywania urządzeń wodnych służących zabezpieczeniu gospodarstw rolnych przed zalaniem, podtopieniem lub nadmiernym uwilgoceniem spowodowanymi przez powódź lub deszcz nawalny.
Jeżeli zarząd spółki wodnej lub związku spółek wodnych chce ubiegać się o zaliczenie podatku VAT do kosztów kwalifikowalnych składają razem z wnioskiem o przyznanie pomocy Oświadczenie o kwalifikowalności VAT sporządzone na formularzu udostępnionym przez ARiMR, stanowiące złącznik nr 8 do wniosku.
Sprawdzenie statusu podatnika VAT będzie przeprowadzane podczas weryfikacji wniosku o płatność w oparciu o udostępnioną przez Ministerstwo Finansów pod adresem https://ppuslugi.mf.gov.pl/ bazę podatników VAT. W przypadku jeśli Wnioskodawca będzie występować w ww. bazie, a do kosztów kwalifikowalnych włączy podatek VAT (brak możliwości jego odzyskania na zasadach ogólnych), zobowiązany będzie do dostarczenia interpretacji indywidualnej. Interpretacja wiąże się z uzyskaniem informacji, czy Wnioskodawca ma możliwość odliczenia podatku VAT w związku z działalnością, na którą otrzyma wsparcie. Wnioskodawca zobowiązany jest do uzyskania interpretacji indywidualnej od odpowiedniej instytucji skarbowej i załączenia do wniosku o płatność.
4. Jaki jest maksymalny poziom pomocy?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami Pomoc przyznaje się i wypłaca do wysokości limitu, który w okresie realizacji programu w przypadku spółek wodnych lub związku spółek wodnych wynosi maksymalnie na jednego Beneficjenta 1 000 000 zł.
5. Czy istnieje możliwość wykorzystywania dofinansowanego sprzętu do koszenia poboczy i rowów przydrożnych wzdłuż dróg, konserwacji cieków wodnych i rzek, wykonywania prac związanych z odprowadzaniem wody, śniegu, błota pośniegowego z dróg itp. w celu osiągnięcia zysku przeznaczonego na realizację celów statutowych spółki?
Istnieje możliwość wykorzystywania dofinansowanego sprzętu w sposób zgodny z przeznaczeniem i celami operacji, czyli w celu świadczenia usług związanych z utrzymaniem urządzeń wodnych służących zabezpieczeniu gospodarstw rolnych przed zalaniem, podtopieniem lub nadmiernym uwilgoceniem spowodowanym przez powódź lub deszcz nawalny. Wykorzystywanie zakupionego sprzętu w celu świadczenia ww. usług na rzecz innych podmiotów (tj. nie członków spółki wodnej) nie narusza postanowień umowy o przyznaniu pomocy. Należy przy tym pamiętać, aby dokumenty potwierdzające sprzedaż (np. faktury) zawierały precyzyjne informacje o rodzaju wykonanych usług tak, aby nie było wątpliwości co do tego, czy wykonywane usługi wpisują się w ww. cel.
Natomiast świadczenie usług niemających związku z utrzymaniem urządzeń wodnych służących zabezpieczeniu gospodarstw rolnych przed zalaniem, podtopieniem lub nadmiernym uwilgoceniem spowodowanym przez powódź lub deszcz nawalny na rzecz innych podmiotów (np. wykonywanie robót ziemnych na potrzeby budowy budynku mieszkalnego lub zakładu produkcyjnego, prace związane z odśnieżaniem dróg i poboczy), jest niedopuszczalne i będzie stanowiło naruszenie postanowień umowy.
Odnosząc się do możliwości konserwacji rzeki informuję, iż rzeka nie jest urządzeniem wodnym w myśl art. 16 pkt 65 ustawy Prawo wodne z dnia 20 lipca 2017 r. (Dz.U. z 2021 r., poz. 2233, z późn. zm.), co uniemożliwia wykorzystanie zakupionego przez Państwa sprzętu do jej konserwacji.
6. Czy kosztem kwalifikowalnym może być zakup drona monitorującego stan wód?
Nie. Koszty te nie wpisują się w katalog kosztów objętych dofinansowaniem.
7. Czy kosztem kwalifikowalnym może być zakup przyczepy transportującej koparkę oraz urządzeń wykorzystywanych do wyrównywania urobku pochodzącego z odmulania rowów melioracyjnych np. agregatu talerzowego lub brony wirnikowej?
Nie. Koszty te nie wpisują się w katalog kosztów objętych dofinansowaniem, gdyż przedmiotowe urządzenia nie będą bezpośrednio wykorzystywane do utrzymania urządzeń melioracji wodnych dla celów ochrony terenu przed skutkami powodzi lub deszczu nawalnego.
8. Czy w związku z faktem, iż mamy początek roku 2021 i uchwały w sprawie budżetu lub planu finansowego nie są jeszcze zatwierdzone innym dokumentem potwierdzających powierzchnię zmeliorowanych użytków rolnych objętych działalnością spółki ma być zatem oświadczenie/zaświadczanie dotyczące roku 2021?
Wnioskodawca może dołączyć inny dokument określający powierzchnię zmeliorowanych użytków rolnych objętych działalnością spółki wodnej lub związku spółek wodnych np. oświadczenie spółki podpisane przez osoby umocowane do jej reprezentowania. Istotne jest aby dokument ten został załączony do dokumentacji aplikacyjnej w dniu jej złożenia, bo na tej podstawie nadawane będą punkty.
9. Czy w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof” można ubiegać się o pomoc na wykonanie robót w zakresie urządzeń melioracji wodnych.
Tak. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 lipca 2017 r. (Dz.U. z 2020 r. poz. 223 z późn. zm.), pomoc przyznaje się na operacje polegające na wykonaniu robót na urządzeniach melioracji wodnych służących zabezpieczeniu gospodarstw rolnych przed skutkami suszy, zalaniem, podtopieniem lub nadmiernym uwilgoceniem, spowodowanymi przez powódź lub deszcz nawalny, polegających na:
- przebudowie lub remoncie rowu melioracyjnego, w tym darniowania skarpy i dna rowu melioracyjnego oraz wykonywanie na nim umocnień, lub
- budowie, przebudowie lub remoncie przepustu, progu piętrzącego, zastawki lub przepustu z piętrzeniem, lub
- oczyszczeniu rurociągu drenarskiego, przebudowie sieci drenarskiej, przełożeniu rurociągu drenarskiego, przebudowie lub remoncie studzienki drenarskiej, przebudowie lub remoncie wylotu drenarskiego, przystosowaniu studzienki drenarskiej lub wylotu drenarskiego do funkcji retencyjnej.
Pomoc udzielana jest w formie standardowych stawek jednostkowych, których wysokość została określona w § 7b ust. 2 ww. rozporządzenia.
10. Czy kosztem kwalifikowalnym może być zakup zagęszczarki rewersyjnej jako urządzenia wykorzystywanego do zasypywania przepustów i rurociągów odwadniających w celu zagęszczenia ziemi lub mieszanki bazaltowej?
Nie. Koszt ten nie wpisuje się w katalog kosztów objętych dofinansowaniem, gdyż przedmiotowe urządzenie nie będzie bezpośrednio wykorzystywane do utrzymania urządzeń melioracji wodnych dla celów ochrony terenu przed skutkami powodzi lub deszczu nawalnego.
11. Czy spółka wodna/związek spółek wodnych może otrzymać środki na wyprzedzające finansowanie operacji.
Tak. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 maja 2015 r. o finansowaniu wspólnej polityki rolnej (Dz. U. z 2018 r. poz. 719 oraz z 2022 r. poz. 88) spółki wodne lub związki spółek wodnych oprócz zaliczki mają dodatkowo możliwość otrzymania środków z budżetu państwa na wyprzedzające finansowanie kosztów kwalifikowalnych ponoszonych na realizację operacji w wysokości nie wyższej niż wysokość udziału środków publicznych pochodzących z budżetu państwa przeznaczonych na współfinansowanie kosztów realizowanych z EFRROW (tj. w wysokości nieprzekraczającej 36,37% wnioskowanej kwoty pomocy).
Warunkiem wypłaty wyprzedzającego finansowania jest ustanowienie zabezpieczenia właściwego jego wydatkowania w postaci weksla niezupełnego (in blanco) wraz z deklaracją wekslową.
Należy wskazać, że spółki wodne i związki spółek wodnych nie mogą jednocześnie wnioskować o wypłatę zaliczki, o której mowa w art. 20 ustawy o finansowaniu WPR i udzielenie środków na wyprzedzające finansowanie kosztów kwalifikowalnych, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy o finasowaniu WPR, na realizację tej samej operacji. Na operacje dotyczące kosztów wykonaniu robót na urządzeniach melioracji wodnych nie ma możliwości uzyskania zaliczki albo wyprzedzającego finansowania.