Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

Zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 września 2015r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych", w ramach poddziałania "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 o pomoc może ubiegać się gmina; związek międzygminny, powiat,  związek powiatów.

Pomoc jest przyznawana na operacje w zakresie budowy lub przebudowy dróg gminnych, powiatowych lub wewnętrznych lub odcinków tych dróg. 

Do kosztów kwalifikowalnych zalicza się koszty:

1. ogólne, o których mowa w art. 45 ust. 2 lit. c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 487, z późn. zm.)
2. budowy lub przebudowy drogi,
3. budowy kanałów technologicznych w ciągu budowanej lub przebudowywanej drogi związanych z potrzebami zarządzania tą drogą lub potrzebami ruchu drogowego,
4. zakupu sprzętu, materiałów i usług służących realizacji operacji,
5. podatku od towarów i usług (VAT), zgodnie z art. 69 ust. 3 lit. c rozporządzenia nr 1303/2013

• które są uzasadnione zakresem operacji, niezbędne do osiągnięcia jej celu oraz racjonalne.

W instrukcji wypełniania wniosku o przyznanie pomocy podano definicję budynku użyteczności publicznej oraz przykłady obiektów użyteczności publicznej.

Biorąc pod uwagę wskazane w definicji przeznaczenie budynku użyteczności publicznej, tj. przeznaczonego m.in. dla kultu religijnego, turystyki oraz innego ogólnodostępnego obiektu przeznaczonego do wykonywania podobnych funkcji można uznać kapliczki przydrożne (miejsca kultu religijnego) oraz przystanki turystyczne jako obiekty użyteczności publicznej.

Art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015r. poz. 1774 z późn. zm.) definiuje jako cel publiczny "wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, drogi rowerowe i drogi wodne, budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie robót budowlanych tych dróg, obiektów i urządzeń transportu publicznego, a także łączności publicznej i sygnalizacji".

Inwestycja celu publicznego jest lokalizowana na podstawie planu miejscowego, a w przypadku jego braku - w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Biorąc pod uwagę: zapisy art. 50 ust 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015r. poz. 199 z późn. zm.), zgodnie z którym  nie wymagają wydania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego roboty budowlane:

1. polegające na remoncie, montażu lub przebudowie, jeżeli nie powodują zmiany sposobu zagospodarowania terenu i użytkowania obiektu budowlanego oraz nie zmieniają jego formy architektonicznej, a także nie są zaliczone do przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko, w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska, albo
2. niewymagające pozwolenia na budowę,
3. treść art. 59 ust. 1 ww. ustawy  "zmiana zagospodarowania terenu w przypadku braku planu miejscowego, polegająca na budowie obiektu budowlanego lub wykonaniu innych robót budowlanych, a także zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części (…), wymaga ustalenia, w drodze decyzji, warunków zabudowy,"oraz spełnienie warunków wymienionych w art. 61 ust. 1 ww. ustawy, możliwe jest wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, której kopię Wnioskodawca może przedłożyć wraz z wnioskiem o przyznanie pomocy. Zgodnie z § 4 pkt 6 rozporządzenia wykonawczego operacja powinna być uwzględniona w dokumencie planistycznym.

Zgodnie z § 17 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 września 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych'’ w ramach podziałania " Wsparcie inwestycji związany z tworzeniem, ulepszeniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. poz. 1414), koszty kwalifikowalne podlegają refundacji w pełnej wysokości, jeżeli zostały poniesione:

• od dnia, w którym została zawarta umowa, a w przypadku kosztów ogólnych - od dnia 1 stycznia 2014 r.;
• zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych, a gdy te przepisy nie maja zastosowania - w wyniku wyboru przez beneficjenta wykonawców poszczególnych zadań ujętych w zestawieniu rzeczowo - finansowym operacji z zachowaniem konkurencyjnego trybu ich wyboru określonego w umowie (...).

Zapis § 6 ust. 1 umowy o przyznaniu pomocy nakłada na Beneficjenta zobowiązanie tło przedłożenia Samorządowi Województwa dokumentacji z przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego niezwłocznie po zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego, jednak nie wcześniej niż w dniu podpisania umowy (o przyznaniu pomocy) oraz nie później niż 4 miesiące przed pierwszym dniem terminu na złożenie wniosku o płatność (...). Natomiast zgodnie z zapisami § 9 ust. 7 pkt 1 umowy o przyznaniu pomocy warunkiem wypłaty pomocy jest nierozpoczęcie przez Beneficjenta przed dniem zawarcia umowy realizacji zestawienia rzeczowo-finansowego operacji w zakresie danego kosztu, z wyłączeniem ponoszenia kosztów ogólnych, które mogą być ponoszone od 1 stycznia 2014 r.
Zwrócić należy uwagę , iż zapisy rozporządzenia wykonawczego oraz umowy nie nakładają warunku, że wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego musi nastąpić po złożeniu wniosku o przyznanie pomocy.

W związku z powyższym jeżeli koszty związane z realizacja operacji będą poniesione od dnia, w którym została zawarta umowa o przyznaniu pomocy, pomimo wszczęcia postępowania przetargowego przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy, będą mogły być zaliczone do kosztów kwalifikowalnych.

W ramach działań objętych PROW 2014-2020 nie przewiduje się weryfikacji wymogu rzetelności w odniesieniu do wszelkich wcześniejszych współfinansowanych operacji, podjętych od 2000 r. w ramach: PO SAPARD, SPO "Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006", PROW 2004-2006 oraz PROW na lata 2007-2013.

Zgodnie z § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków ( Dz. U. z 2015 r. poz. 542 z późn. zm.) prawa osób i jednostek organizacyjnych do gruntów, budynków i lokali uwidacznia się w ewidencji na podstawie:

1. wpisów dokonanych w księgach wieczystych;
2. prawomocnych orzeczeń sądowych;
3. umów zawartych w formie aktów notarialnych, dotyczących ustanowienia lub poniesienia praw rzeczowych do nieruchomości z wyłączeniem umów dotyczących użytkowania wieczystego gruntów i własności lokali;
4. ostatecznych decyzji administracyjnych;
5. dyspozycji zawartych w aktach normatywnych;
6. umów dzierżawy, o których mowa w § 11 ust.1 pkt 2.

W nawiązaniu do powyższego instrukcja wypełniania Wniosku o przyznanie pomocy w ramach operacji "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" objętych PROW na lata 2014 - 2020 określa, że dokumentem potwierdzającym tytuł prawny do nieruchomości, której dotyczy przedmiotowa operacja może być:

1. odpis z ksiąg wieczystych wystawiony nie wcześniej niż 3 miesiące przed złożeniem wniosku o przyznanie pomocy, lub
2. odpis aktu notarialnego wraz z kopią wniosku o wpis do księgi wieczystej, lub
3. prawomocne orzeczenie sądu wraz z kopią wniosku o wpis do księgi wieczystej, lub
4. ostateczna decyzja administracyjna wraz z kopią wniosku o wpis do księgi wieczystej, lub
5. inne dokumenty potwierdzające tytuł prawny.

Mając powyższe na uwadze, Wypis z rejestru gruntów nie jest dokumentem potwierdzającym prawo do dysponowania nieruchomością.

Instrukcja wypełniania Wniosku o płatność w ramach operacji "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" objętych PROW na lata 2014 - 2020 określa, że w sytuacji gdy podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy realizował operację na drodze wewnętrznej i zostały mu przyznane punkty za kryterium połączenia się z drogą o wyższej kategorii, na etapie składania wniosku o płatność niezbędne będzie przedłożenie dokumentu potwierdzającego spełnienia tego warunku.

Zgodnie z art. 7. ust 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U z 2015 r. poz. 460 z późn. zm.) dokumentem potwierdzającym spełnienie ww. warunku jest kopia uchwały rady gminy o skategoryzowaniu drogi będącej przedmiotem operacji.

Zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 września 2015 r. operacji zostanie przyznany punkt jeżeli jest powiązana z inwestycjami dotyczącymi tworzenia pasywnej infrastruktury szerokopasmowej lub na obszarze realizacji operacji istnieje funkcjonująca sieć szkieletowa. Oznacza to, że w ramach operacji podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy będzie realizował inwestycje dotyczące tworzenia pasywnej infrastruktury szerokopasmowej (niestanowiące kosztu kwalifikowalnego) lub na obszarze realizacji operacji, a więc w pasie drogowym lub w bezpośrednim jego sąsiedztwie taka sieć (jej elementy) już istnieje i funkcjonuje. Warunki wypłaty pomocy w tym także dotyczące niewykonania operacji w powiązaniu z inwestycjami dotyczącymi tworzenia pasywnej infrastruktury szerokopasmowej zostały uregulowane w formularzu umowy o przyznaniu pomocy.

Zgodnie z § 11 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia wykonawczego dla województwa lubelskiego   ustanowiono kryteria dotyczące specyfiki regionu, jeżeli  operacja zwiększy dostępność:

• obszaru atrakcyjnego turystycznie, na którym znajduje się park narodowy, park krajobrazowy, rezerwat przyrody, obszar chronionego krajobrazu, zabytek, gospodarstwo agroturystyczne lub szlak turystyczny - 2 punkty,
• obszaru rozwoju produkcji rolniczej lub przetwórstwa rolno-spożywczego, na którym znajduje się grupa producencka, zakład przetwórstwa rolno-spożywczego, producent rolny posiadający gospodarstwo o powierzchni większej niż 200% średniej w województwie lub gospodarstwo ekologiczne - 2 punkty.

Kryterium regionalne dotyczy powierzchni wyrażonej w hektarach fizycznych.

Zgodnie z pkt 8  Zasad konkurencyjności wydatków w ramach PROW 2014 - 2020 (zał. nr 3 do umowy o przyznaniu pomocy)

Upublicznienie zapytania ofertowego polega na jego umieszczeniu na stronie internetowej wskazanej w komunikacie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi umieszczonym na stronie internetowej www.minrol.gov.pl  oraz www.gov.pl/web/arimr, a do czasu uruchomienia tej strony internetowej - wysłaniu zapytania ofertowego do co najmniej trzech potencjalnych wykonawców, o ile na rynku istnieje trzech potencjalnych wykonawców danego zamówienia oraz upublicznieniu tego zapytania co najmniej na stronie internetowej beneficjenta, o ile posiada taką stronę.

Dotychczas nie ukazał się stosowny komunikat MRiRW i nie ma możliwości zamieszczania zapytań ofertowych poprzez ww. strony internetowe. W związku z tym należy postępować tak, jak wskazano w Zasadach konkurencyjności ...

Zgodnie z § 4 pkt 7 rozporządzenia, pomoc jest przyznawana na operacje, które będą spójne z dokumentem strategicznym.

W instrukcji do wniosku o przyznanie pomocy na ww. operacje wymieniono następujące dokumenty: strategia rozwoju gminy/powiatu/związku lub inny dokument określający obszary i cele lokalnej polityki rozwoju (np. plan rozwoju miejscowości).

Ponadto określono, iż ww. dokumenty powinny potwierdzać, że operacja wpisuje się w szerszy kontekst związany z rozwojem danego obszaru gminy/powiatu/związku, w tym że podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy wśród zadań do realizacji priorytetowo traktuje inwestycje związane z budową, przebudową lub zmianą nawierzchni dróg i nie jest to inwestycja ad hoc.

Dopuszczono również zaktualizowane plany odnowy miejscowości (wsi), opracowane w ramach działania "Odnowa i rozwój wsi" objętego PROW na lata 2007-2013, pod warunkiem, że będą obejmowały realizację danej operacji w zaplanowanym we wniosku terminie.

Jeżeli w uchwalonym w poprzednim okresie programowania dokumencie, planowane zadania inwestycyjne i przedsięwzięcia aktywizujące społeczność lokalną oraz ich kolejność wynikająca z przyjętych priorytetów rozwoju miejscowości wraz z szacunkowymi kosztami ich realizacji są aktualne, podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy nie jest zobowiązany do opracowania dodatkowych dokumentów strategicznych na potrzeby ubiegania się o pomoc w ramach ww. typu operacji.

§ 17 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 września 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" wskazuje, iż:
(...) Środki finansowe z tytułu pomocy są wypłacane, jeżeli beneficjent:

1) zrealizował operację lub jej etap, w tym poniósł związane z tym koszty przed dniem złożenia wniosku o płatność obejmującego te koszty, zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu i w umowie oraz z warunkami określonymi w innych przepisach dotyczących inwestycji objętych operacją; (...) oraz (...) 3. Koszty kwalifikowalne podlegają refundacji w pełnej wysokości, jeżeli zostały:

1) poniesione:

a) od dnia, w którym została zawarta umowa, a w przypadku kosztów ogólnych - od dnia 1 stycznia 2014 r., (...).

W celu poprawnego zastosowania w praktyce ww. przepisów niezbędne jest określenie, co rozumiemy pod pojęciem poniesienia kosztu kwalifikowalnego. W Państwa piśmie zawarto propozycję, aby pod tym pojęciem rozumieć fakt zaciągnięcia zobowiązania, tj. wystawienie faktury/rachunku oraz ujęcie kosztu w księgach rachunkowych wnioskodawcy. W opinii ARiMR nie jest to definicja pełna i nie może być stosowana do określenia poniesienia kosztów kwalifikowalnych dla operacji typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" oraz pozostałych zakresów wsparcia w ramach działań Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich oraz Inwestycje w środki trwałe w zakresie Scalania gruntów. Jednolita definicja poniesienia kosztów znajduje się w umowach o przyznaniu pomocy dla poszczególnych działań obsługiwanych przez SW. Należy tu jednak zwrócić uwagę na fakt, że formularz umowy o przyznaniu pomocy dla operacji typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" takiej definicji nie zawiera. Została ona zamieszczona w § 1 formularza umowy dla operacji typu "Scalanie gruntów" w następującym brzmieniu: koszty kwalifikowalne operacji - koszty związane z realizacją operacji, które zostały poniesione, w tym opłacone ze środków Beneficjenta i zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 grudnia 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Scalanie gruntów" w ramach poddziałania "Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. poz. 2180) mogą zostać objęte pomocą w ramach operacji typu "Scalanie gruntów"; W kolejnej wersji formularza umowy dla operacji typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" definicja poniesienia kosztów kwalifikowalnych zostanie ujednolicona do ww. treści umowy dla  "Scalania gruntów". Dodatkowo, należy mieć na uwadze postanowienia zawarte w § 3 ww. umowy o przyznaniu pomocy, które wskazują, iż realizacja operacji lub jej etapu obejmuje
(...) poniesienie przez Beneficjenta kosztów kwalifikowalnych operacji, zgodnie z zasadami wskazanymi w § 5 ust. 1 pkt 5, w tym dokonanie płatności za dostawy, usługi lub roboty budowlane, nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność, z zastrzeżeniem zachowania terminu na zakończenie realizacji operacji i złożenie wniosku o płatność końcową wskazanego w §10 ust. 1 pkt 4; (...)
Biorąc pod uwagę powyższe postanowienia umowy o przyznaniu pomocy, przy określaniu kosztów jako poniesione, należy zweryfikować, czy dla danych pozycji kosztowych beneficjenci dokonali zapłaty.

Zgodnie z § 3 rozporządzenia o pomoc może ubiegać się m.in. powiat. Natomiast zgodnie z ustawą z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2015 r., poz. 1445 z poźn. zm.) powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, a w celu wykonywania tych zadań może tworzyć jednostki organizacyjne. Zarząd dróg powiatowych (ZDP) jako jednostka budżetowa zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.) jest jednostką organizacyjną sektora finansów publicznych nieposiadającą osobowości prawnej, która pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane dochody odprowadza na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu j.s.t. Wobec powyższego, co do zasady umowy o przyznaniu pomocy winny być zawierane przez powiat. Niemniej jednak, w przypadku jednostek organizacyjnych wchodzących w skład osoby prawnej, jaką jest j.s.t. (powiat), postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, zawarcie umowy na roboty drogowe może być przeprowadzone przez tę jednostkę organizacyjną. Jednocześnie niektóre dokumenty, takie jak np.: decyzja pozwolenie na budowę lub zgłoszenie zamiaru wykonania robót budowlanych, mogą być wystawione na ZDP.

Dopuszczalna jest również sytuacja, w której beneficjent (powiat) przedłoży do refundacji faktury na jednostkę organizacyjną - ZDP. Należy jednak nadmienić, iż w takich przypadkach konieczne jest załączenie dodatkowych dokumentów, m.in. kopii statutu jednostki (ZDP), uchwały zarządu powiatu w sprawie udzielenia upoważnienia kierownikowi ZDP. Jeżeli powyższe dane zostały opublikowane na stronie internetowej jednostki - wystarczające jest wskazanie linku do strony BIP.

Zgodnie z § 2 rozporządzenia, pomoc jest przyznawana na operacje w zakresie budowy, przebudowy lub zmiany nawierzchni dróg gminnych, powiatowych lub wewnętrznych.

Pojęcie drogi zostało określone w przepisach ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 460 z późn. zm.) rozumianej jako budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno-użytkową, przeznaczona do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowana w pasie drogowym. Wobec tak sformułowanej definicji drogi, koszty budowy mostu mogą być uznane za kwalifikowalne, o ile są one uzasadnione zakresem operacji, niezbędne do osiągnięcia jej celu oraz racjonalne.

Ponadto operacja będzie musiała łączyć jednostki osadnicze określone w ustawie z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych (Dz. U. Nr 166, poz. 1612 oraz z 2005 r. Nr 17, poz. 141) z istniejącą drogą publiczną. Przez jednostkę osadniczą należy rozumieć wyodrębniony przestrzennie obszar zabudowy mieszkaniowej wraz z obiektami infrastruktury technicznej zamieszkany przez ludzi (miasto, miejscowość, wieś, osiedle, osada przysiółek, kolonia).

Jeżeli zostaną spełnione ww. warunki, możliwe jest, aby podmiot do tego uprawniony, tj. gmina lub powiat (albo ich związki), mógł ubiegać się o przyznanie pomocy na budowę/przebudowę drogi połączonej z budową mostu we właściwym terytorialnie urzędzie marszałkowskim albo wojewódzkiej samorządowej jednostce organizacyjnej.

Zgodnie z § 17 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 września 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych'’ w ramach podziałania " Wsparcie inwestycji związany z tworzeniem, ulepszeniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. poz. 1414), koszty kwalifikowalne podlegają refundacji w pełnej wysokości, jeżeli zostały poniesione:

• od dnia, w którym została zawarta umowa, a w przypadku kosztów ogólnych - od dnia 1 stycznia 2014 r.;
• zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych, a gdy te przepisy nie maja zastosowania - w wyniku wyboru przez beneficjenta wykonawców poszczególnych zadań ujętych w zestawieniu rzeczowo - finansowym operacji z zachowaniem konkurencyjnego trybu ich wyboru określonego w umowie (...).

Zapis § 6 ust. 1 umowy o przyznaniu pomocy nakłada na Beneficjenta zobowiązanie tło przedłożenia Samorządowi Województwa dokumentacji z przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego niezwłocznie po zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego, jednak nie wcześniej niż w dniu podpisania umowy (o przyznaniu pomocy) oraz nie później niż 4 miesiące przed pierwszym dniem terminu na złożenie wniosku o płatność (...). Natomiast zgodnie z zapisami § 9 ust. 7 pkt 1 umowy o przyznaniu pomocy warunkiem wypłaty pomocy jest nierozpoczęcie przez Beneficjenta przed dniem zawarcia umowy realizacji zestawienia rzeczowo-finansowego operacji w zakresie danego kosztu, z wyłączeniem ponoszenia kosztów ogólnych, które mogą być ponoszone od 1 stycznia 2014 r.
Zwrócić należy uwagę , iż zapisy rozporządzenia wykonawczego oraz umowy nie nakładają warunku, że wszczęcie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego musi nastąpić po złożeniu wniosku o przyznanie pomocy.

W związku z powyższym jeżeli koszty związane z realizacja operacji będą poniesione od dnia, w którym została zawarta umowa o przyznaniu pomocy, pomimo wszczęcia postępowania przetargowego przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy, będą mogły być zaliczone do kosztów kwalifikowalnych.

§ 17 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 września 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" wskazuje, iż:
(...) Środki finansowe z tytułu pomocy są wypłacane, jeżeli beneficjent:

1) zrealizował operację lub jej etap, w tym poniósł związane z tym koszty przed dniem złożenia wniosku o płatność obejmującego te koszty, zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu i w umowie oraz z warunkami określonymi w innych przepisach dotyczących inwestycji objętych operacją; (...)

oraz

(...) 3. Koszty kwalifikowalne podlegają refundacji w pełnej wysokości, jeżeli zostały:

1) poniesione:

a) od dnia, w którym została zawarta umowa, a w przypadku kosztów ogólnych - od dnia 1 stycznia 2014 r., (...).

W celu poprawnego zastosowania w praktyce ww. przepisów niezbędne jest określenie, co rozumiemy pod pojęciem poniesienia kosztu kwalifikowalnego. W Państwa piśmie zawarto propozycję, aby pod tym pojęciem rozumieć fakt zaciągnięcia zobowiązania, tj. wystawienie faktury/rachunku oraz ujęcie kosztu w księgach rachunkowych wnioskodawcy. W opinii ARiMR nie jest to definicja pełna i nie może być stosowana do określenia poniesienia kosztów kwalifikowalnych dla operacji typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" oraz pozostałych zakresów wsparcia w ramach działań Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich oraz Inwestycje w środki trwałe w zakresie Scalania gruntów. Jednolita definicja poniesienia kosztów znajduje się w umowach o przyznaniu pomocy dla poszczególnych działań obsługiwanych przez SW. Należy tu jednak zwrócić uwagę na fakt, że formularz umowy o przyznaniu pomocy dla operacji typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" takiej definicji nie zawiera. Została ona zamieszczona w § 1 formularza umowy dla operacji typu "Scalanie gruntów" w następującym brzmieniu: koszty kwalifikowalne operacji - koszty związane z realizacją operacji, które zostały poniesione, w tym opłacone ze środków Beneficjenta i zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 grudnia 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Scalanie gruntów" w ramach poddziałania "Wsparcie na inwestycje związane z rozwojem, modernizacją i dostosowywaniem rolnictwa i leśnictwa" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. poz. 2180) mogą zostać objęte pomocą w ramach operacji typu "Scalanie gruntów"; W kolejnej wersji formularza umowy dla operacji typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" definicja poniesienia kosztów kwalifikowalnych zostanie ujednolicona do ww. treści umowy dla  "Scalania gruntów". Dodatkowo, należy mieć na uwadze postanowienia zawarte w § 3 ww. umowy o przyznaniu pomocy, które wskazują, iż realizacja operacji lub jej etapu obejmuje
(...) poniesienie przez Beneficjenta kosztów kwalifikowalnych operacji, zgodnie z zasadami wskazanymi w § 5 ust. 1 pkt 5, w tym dokonanie płatności za dostawy, usługi lub roboty budowlane, nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność, z zastrzeżeniem zachowania terminu na zakończenie realizacji operacji i złożenie wniosku o płatność końcową wskazanego w §10 ust. 1 pkt 4; (...)
Biorąc pod uwagę powyższe postanowienia umowy o przyznaniu pomocy, przy określaniu kosztów jako poniesione, należy zweryfikować, czy dla danych pozycji kosztowych beneficjenci dokonali zapłaty.

Dochód podatkowy gminy, w której będzie realizowana operacja, w przeliczeniu na jednego mieszkańca obliczany
zgodnie z przepisami o dochodach jednostek samorządu terytorialnego z uwzględnieniem wskaźników
dochodów podatkowych gmin opublikowanych przez urząd obsługujący ministra właściwego do spraw
finansów publicznych do stosowania w roku, w którym nastąpiło ogłoszenie o naborze wniosków o przyznanie
pomocy, kształtuje się na poziomie:
a) nie więcej niż 50% średniej wojewódzkiej – 3 punkty,
b) powyżej 50% średniej wojewódzkiej i nie więcej niż 75% średniej wojewódzkiej – 2 punkty,
c) powyżej 75% średniej wojewódzkiej i nie więcej niż 100% średniej wojewódzkiej – 1 punkt;

Zgodnie z art. 4 rozporządzenia Komisji (UE) 809/2014 z dnia 17 lipca 2014 r. ustanawiającym zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 w odniesieniu do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli, środków rozwoju obszarów wiejskich oraz zasady wzajemnej zgodności (Dz. Urz. UE L 227/69 z dnia 31.07.2014r.) wnioski o przyznanie pomocy i dokumenty uzupełniające złożone przez Wnioskodawcę mogą zostać skorygowane i poprawione w dowolnym czasie po ich złożeniu w przypadku stwierdzenia oczywistych błędów uznanych przez właściwy organ na podstawie ogólnej oceny danego przypadku, pod warunkiem że Wnioskodawca działał w dobrej wierze. Pracownik UM może uznać oczywiste błędy w złożonym wniosku lub załączonych dokumentach tylko w przypadku, gdy mogą one być bezpośrednio zidentyfikowane w wyniku sprawdzenia informacji zawartych w dokumentach.

Jeżeli podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy działał w dobrej wierze i poprawił  oraz przesłał poprawną wersję wniosku, należy ją uznać.

Zgodnie z § 5 rozporządzenia wykonawczego, pomoc na operację jest przyznawana w formie refundacji kosztów kwalifikowalnych (...) budowy, przebudowy lub zmiany nawierzchni drogi (...).

Pojęcie drogi zostało określone w przepisach ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 460 z późn. zm.) rozumianej jako budowla wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami, stanowiąca całość techniczno-użytkową, przeznaczona do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowana w pasie drogowym. Wobec tak sformułowanej definicji drogi, koszty budowy kanalizacji deszczowej, ciągów pieszych, przebudowy rowu oraz oświetlenia ulicznego w pasie drogi mogą być uznane za kwalifikowalne, o ile są one uzasadnione zakresem operacji, niezbędne do osiągnięcia jej celu oraz racjonalne.

W przypadku, gdy zaplanowana przez gminę operacja, będzie również obejmowała przebudowę rowu, który znajduje się poza pasem drogowym, podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy, powinien posiadać udokumentowane prawo do dysponowania działką, na której znajduje się rów odwadniający, przez okres realizacji operacji oraz co najmniej przez okres, o którym mowa w art. 71 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 320, z późn. zm.).  W omawianym przypadku rów, znajduje się w pasie drogi powiatowej, którym zarządcą jest inna j.s.t.

Ponadto należy wziąć pod uwagę wymagania wynikające z rozdziału 1. Urządzenia odwadniające oraz odprowadzające wodę w dziale IV. Wyposażenie techniczne dróg rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 2016 r. poz. 124).

Jeżeli ze zgromadzonej w sprawie dokumentacji będzie wynikać, że nie spełniono powyższych warunków, koszt przebudowy rowu przy drodze powiatowej, należałoby uznać za niekwalifikowalny.

Wnioskodawca może zrealizować część zakresu rzeczowego w systemie zaprojektuj i wybuduj, a część w oparciu o posiadaną już decyzję budowlaną 

W przedstawionej sytuacji należy wezwać Wnioskodawcę do złożenia wyjaśnień w celu ustalenia zakresu inwestycji i wyjaśnienia rozbieżności w używanych terminach (przebudowa, remont). Dodatkowo należy przeprowadzić ocenę pod kątem ustalenia czy Wnioskodawca dokonał zgłoszenia robót budowlanych/ uzyskał decyzję budowlaną na zakres określony we wniosku o przyznanie pomocy. Użycie terminu "remont" tylko w zgłoszeniu na roboty budowlane bądź w decyzji budowlanej nie upoważnia Samorządu Województwa do odmowy przyznania pomocy.

Zarówno w jednym jak i drugim przypadku opisany zakres prac można uznać za koszt kwalifikowalny pod warunkiem, iż Wnioskodawca udowodni podniesienie parametrów technicznych i eksploatacyjnych przebudowywanej drogi.

Zgodnie z Instrukcja wypełniania wniosku o przyznanie pomocy porozumienie powinno zawierać opis przedmiotu porozumienia - nazwę inwestycji drogowej, jej zakres rzeczowy, planowane koszty oraz termin realizacji.

Zgodnie z § 4 pkt 6 rozporządzenia wykonawczego, pomoc jest przyznawana na operacje, która będzie uwzględniona w dokumencie planistycznym.

W ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
z 2016r. poz. 778) omówiono: w rozdziale 2 omówiono zasady planowania przestrzennego
w gminie, natomiast w rozdziale 5 - lokalizacji inwestycji celu publicznego i ustalanie warunków zabudowy w odniesieniu do innych inwestycji.

Mając na uwadze zapisy art. 11i ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2015 poz. 2031), w sprawach dotyczących zezwolenia na realizację inwestycji drogowej nie stosuje się przepisów o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Oznacza to m.in., że lokalizacja drogi może być niezależna od przebiegu drogi ustalonego w planie miejscowym.

Zgodnie z linią orzecznictwa sądowego np. wyrok II OSK 208/12 Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 marca 2012 r., w którym - cyt.: "Budowa drogi możliwa jest zarówno na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r.  o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym  - zwaną dalej u.p.z.p., jak i na podstawie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Jeżeli jednak inwestor występuje z wnioskiem o wydanie zezwolenia w trybie powyższej ustawy, to organy właściwe w sprawie wydawania zezwoleń na realizację inwestycji drogowej nie dokonują oceny zamierzenia inwestycyjnego przez pryzmat przepisów u.p.z.p., w tym nie ustalają, czy na danym terenie obowiązuje plan miejscowy i nie badają zgodności planowanej inwestycji drogowej z ustaleniami obowiązującego na danym terenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Wprawdzie decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej może dotyczyć drogi przewidzianej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, lecz w takim przypadku inwestor musi załączyć do wniosku całą dokumentację planistyczno - projektową przewidzianą przepisami specustawy drogowej, gdyż nie może w tym w tym względzie odwołać się do ustaleń planu miejscowego."

Należy wziąć pod uwagę, iż instrukcja wypełniania wniosku o przyznanie pomocy dla operacji typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" jest dokumentem pomocniczym, który nie jest w stanie doprecyzować każdej możliwej sytuacji.

Zatem nie dostarczenie do wniosku o przyznanie pomocy na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" jednego z wymienionych w instrukcji dokumentów planistycznych przy wydanej decyzji ZRiD, nie może być powodem odmowy przyznania pomocy.

Zgodnie z §4 pkt 7 rozporządzenia wykonawczego, pomoc jest przyznawana na operacje, która będzie spójna z dokumentem strategicznym. Cytowane pojęcie "ad hoc" nie wynika więc z powyższych zapisów.
Skoro z treści przepisu rozporządzenia, nie wynika żaden termin ważności dokumentu, można przyjąć, że dokumenty strategiczne powinny być ważne na dzień składania wniosku o przyznanie pomocy, a gdy podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy został wezwany do usunięcia braków w tym wniosku, zatwierdzenie ich powinno nastąpić nie później niż w terminie 14 dni od dnia doręczenia tego wezwania.

Celem udokumentowania w/w kryterium Wnioskodawca załączył oświadczenie firmy, iż na terenie miejscowości, w której będzie realizowana operacja funkcjonuje radiowa infrastruktura szerokopasmowa Internetu.
W innym przypadku załączono dokumentację powykonawczą z projektu, który obejmował budowę masztów wraz z osprzętem sieci szkieletowej na terenie miejscowości objętej operacją we Wniosku, ale nie bezpośrednio przy przebudowywanej drodze. Wątpliwości budzi fakt, czy na odcinku drogi objętej operacją powinny znajdować się elementy infrastruktury technicznej tj. kable światłowodowe lub szafki uliczne , czy wystarczy zasięg sieci radiowej?

Zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia wykonawczego, w przypadku, gdy operacja jest powiązana z inwestycjami dot. tworzenia pasywnej infrastruktury lub na obszarze realizacji operacji istnieje funkcjonująca sieć szkieletowa, podczas oceny może otrzymać 1 pkt za spełnienie powyższego kryterium.

Przez sieć szkieletową należy rozumieć sieć telekomunikacyjną służącą do przekazywania zagregowanych informacji pochodzących od wielu użytkowników. Wskazać należy, że w § 2 rozporządzenia Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 24 lutego 2014 r. w sprawie inwentaryzacji infrastruktury i usług telekomunikacyjnych (Dz. U. poz. 276), zdefiniowano między innymi pojęcie szkieletowej sieci telekomunikacyjnej, dystrybucyjnej sieci telekomunikacyjnej oraz dostępowej sieci telekomunikacyjnej. Niemniej jednak zgodnie z uzasadnieniem rozporządzenia MRiRW z dnia 4 września 2015 r. przepis § 11 ust. 1 pkt 3 ma na celu poparcie działań prowadzonych przez samorządy lokalne w celu upowszechniania dostępu do nowych technologii i systemów informacyjno-komunikacyjnych. Wobec powyższego operacji winny zostać przyznane punktu w przypadku kiedy na obszarze realizacji operacji istnieje sieć szerokopasmowa w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U z 2015r. poz. 880 z późn. zm.) służąca do przekazywania zagregowanych informacji pochodzących od wielu użytkowników przy wykorzystaniu techniki radiowej lub kablowej niezależnie, do której warstwy sieci została ona przypisana.

Ponieważ w systemie prawnym nie istnieje legalna definicja radiolinii, poszukując jego znaczenia odwołać się należy do znaczenia przyjmowanego powszechnie, np. zawartej w Nowej Encyklopedii Powszechnej PWN, zgodnie z którą radiolinia (inaczej linia radiowa) to linia transmisyjna służącą do dwukierunkowego przesyłania sygnałów za pośrednictwem fal radiowych (elektromagnetycznych), ukształtowanych w wąską wiązkę z pomocą kierunkowych anten nadawczo - odbiorczych. Wobec powyższego jako element funkcjonującej sieci szkieletowej należy uznać anteny nadawczo - odbiorcze będące źródłem fal radiowych, nie zaś obszar przestrzenny, w którym rozchodzą się te fale.

Należy nadmieniać, że na stronie MRiRW (www.minrol.gov.pl) w zakładce: Wsparcie rolnictwa;  Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020; Instrumenty wsparcia PROW 2014-2020;  Podstawowe usługi i odnowa miejscowości na obszarach wiejskich; 

"Zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia, operacji zostaną przyznane punkty, jeżeli jest powiązana z inwestycjami dotyczącymi tworzenia pasywnej infrastruktury szerokopasmowej lub na obszarze realizacji operacji istnieje funkcjonująca sieć szkieletowa. Oznacza to, że w ramach operacji podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy będzie realizował inwestycje dotyczące tworzenia pasywnej infrastruktury szerokopasmowej (nie stanowiące kosztu kwalifikowalnego) lub na obszarze realizacji operacji, a więc w pasie drogowym lub w bezpośrednim jego sąsiedztwie taka sieć (jej elementy) już istnieje i funkcjonuje."

Zgodnie z § 4 pkt 6 rozporządzenia wykonawczego, pomoc jest przyznawana na operacje, która będzie uwzględniona w dokumencie planistycznym.

W ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2016r. poz. 778) zdefiniowano: w rozdziale 2 zasady planowania przestrzennego w gminie, natomiast w rozdziale 5 - lokalizacji inwestycji celu publicznego i ustalanie warunków zabudowy w odniesieniu do innych inwestycji.

W instrukcji wypełniania wniosku o przyznanie pomocy dla danego typu operacji wymieniono (załącznik nr 10) następujące dokumenty planistyczne, tj.: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego.

Należy wziąć pod uwagę, iż instrukcja wypełniania wniosku o przyznanie pomocy dla operacji typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" jest dokumentem pomocniczym, który nie jest w stanie doprecyzować każdą możliwą sytuację.

Podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy jako dokument planistyczny przedłożył plan urządzeniowo-rolny, który został zatwierdzony przez organ stanowiący gminy na podstawie art. 18 ust 2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446), czyli jako program gospodarczy. Natomiast z przekazanej kopii zaświadczenia z dnia 19.01.2016r., wydanego przez Urząd Gminy wynika, że załączono wyrys ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, który jest wymagany zapisami instrukcji jako dokument planistyczny.

Pragnę poinformować, iż na stronie internetowej Wydziału Geodezji i Kartografii UM Województwa Dolnośląskiego (wgik.dolnyslask.pl ) zamieszczono informacje dotyczące przedmiotowego dokumentu, cyt.:

Plany urządzeniowo-rolne gmin w swej treści są rozwinięciem celów i zadań określonych w Strategii rozwoju obszarów wiejskich i wspólnie z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego określają kierunki rozwoju gminy i wsi. Zawierają inwentaryzację stanu istniejącej przestrzeni wiejskiej, dzięki której możliwe jest określenie zakresu prac urządzeniowo-rolnych niezbędnych do wykonania na obszarze gminy. Plany wskazują działania mające na celu poprawę warunków życia na danym terenie, ochronę i kształtowanie środowiska przyrodniczego oraz określają źródła pozyskania pomocy finansowej na realizację założonych przedsięwzięć, zarówno ze środków krajowych jak również z unijnych.

Ponadto na stronie internetowej Dolnośląskiego Biura Geodezji i Terenów Rolnych we Wrocławiu (http://dbgitr.pl) można znaleźć następujące wyjaśnienia, cyt.:

Plan urządzeniowo-rolny gminy jest opracowaniem planistycznym, rozwijającym zagadnienia uznane za priorytetowe w opracowaniach strategicznych. W szczególności porusza problematykę związaną z rolnictwem, a także ochroną środowiska naturalnego oraz z turystyką i rekreacją. Plan zawiera analizę stanu istniejącego rolniczej przestrzeni produkcyjnej oraz problematykę, która na nią pośrednio lub bezpośrednio oddziałuje. Zarazem wskazuje na potrzeby przeprowadzenia prac urządzeniowo-rolnych, których realizacja przyczyni się do zwiększenia efektywności produkcji rolnej, leśnej i usługowo-produkcyjnej. Wskazuje również możliwości zachowania i ochrony walorów przyrodniczo-kulturowych.

Celem Planu urządzeniowo-rolnego jest przedstawienie takich rozwiązań, które przyczyniłyby się do wszechstronnego rozwoju wsi i gospodarstw rolnych, poprawy warunków życia oraz pracy ludności, ochrony, a także kształtowania środowiska przyrodniczego wsi. Zawarte w nim ustalenia i zabiegi urządzeniowo-rolne dla obszarów wiejskich gmin powinny być pomocne i wykorzystane przez Gminy w zakresie przygotowania własnych opracowań programowych, planistycznych i projektowych czy tworzenia budżetów gminnych na poszczególne lata. Ustalenia powinny znaleźć swoje odzwierciedlenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego poszczególnych wsi.

Nadmieniam, iż Wojewódzkie Biuro Geodezji i Terenów Rolnych w Bydgoszczy opracowało dokument pt. "Korelacja między studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania oraz miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a planem urządzeniowo - rolnym gminy", zgodnie z którym, cyt.:
W obecnie obowiązującym porządku prawnym w Polsce nie ma regulacji określających sposób opracowania jednego dokumentu, obejmującego wszystkie poniższe elementy, takie jak:

• określenie celów i przedsięwzięć realizacyjnych,
• określenie terminu realizacji przedsięwzięć,
• umiejscowienie w przestrzeni planowanych przedsięwzięć,
• wyznaczanie osób, instytucji odpowiedzialnych za realizację przedsięwzięć,
• określenie wysokości i źródeł nakładów finansowych niezbędnych do realizacji przedsięwzięć.

Dlatego też jednym z podstawowych dokumentów strategicznych dla rozwoju gminy może być plan urządzeniowo - rolny.

Jednak do chwili obecnej nie przygotowano żadnych aktów prawnych kompleksowo normujących zarówno sporządzanie planów urządzeniowo - rolnych, jak i systematyzujących zależności pomiędzy poszczególnymi rodzajami prac. Oznacza to, że gminy nie mają żadnego obowiązku prawnego do sporządzania takich planów. Jednakże zakres ich tematyki i poruszanych zagadnień traktujący w sposób kompleksowy przestrzeń wiejską, daje szerokie możliwości wykorzystania.

Plan urządzeniowo-rolny gminy powinien w swej treści charakteryzować aktualny stan rozwoju obszarów wiejskich ze szczególnym uwzględnieniem rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy oraz zawierać scenariusz działań i prac zmieniających niekorzystne warunki gospodarowania w rolnictwie w powiązaniu ze strategią rozwoju gminy i studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy, a przede wszystkim z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Jak z powyższego wynika plan urządzeniowo - rolny jest uzupełnieniem i uszczegółowieniem tych opracowań.

Załączony do wniosku o przyznanie pomocy na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" plan urządzeniowo-rolny, przy analizie dokumentacji planistyczno-strategicznej gminy  można traktować pomocniczo.

Zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia wykonawczego, w trakcie rozpatrywania wniosków o przyznanie pomocy dokonuje się ich oceny, przyznając planowanej operacji 2 punkty, jeżeli droga objęta operacją prowadzi bezpośrednio do obiektu użyteczności publicznej.

Z treści Państwa pisma wynika, że w planowanej operacji wskazano jako obiekt użyteczności publicznej - siedzibę sołtysa. W treści instrukcji podano definicję budynku użyteczności publicznej oraz przykładowe obiekty i budowle pełniące funkcje użyteczności publicznej. Należy nadmienić, iż na podstawie art. 18 ust 2 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446), sołtys jest w sołectwie organem wykonawczym, którego kompetencje określa statut gminy. Często pełni on rolę również inkasenta, któremu mieszkańcy sołectwa mogą wpłacać podatki i opłaty lokalne. Przeważnie w sołectwie, które nie dysponuje żadnym ogólnodostępnym lokalem publicznym (np. świetlica, remiza OSP), zebrania wiejskie są organizowane w siedzibie sołtysa.

Biorąc pod uwagę powyższe, siedziba sołtysa może być traktowana jako obiekt użyteczności publicznej.

Na stronie internetowej MRiRW zamieszczono wyjaśnienia, w których ustalono, że budowa lub przebudowa zjazdów stanowiących odrębne obiekty budowlane oraz niebędących elementem drogi nie może stanowić kosztu kwalifikowalnego w przypadku operacji typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych."

Nadmieniam, iż w kwestii zjazdów dróg publicznych, należy wziąć pod uwagę wyroki sądów, m.in.:

1. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 11 stycznia 2013 r. sygnatura II SA/Gl 984/12, cyt.:"Zjazd to zgodnie z definicją art. 4 pkt 8 ustawy, połączenie drogi publicznej z nieruchomością położoną przy drodze, stanowiące bezpośrednie miejsce dostępu do drogi publicznej. Zjazd nie jest elementem drogi, służy obsłudze określonej nieruchomości."
2. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 7 listopada 2012 r. sygnatura IV SA/Po 435/12, gdzie zawarto sentencję:  "Zjazd z drogi publicznej nie jest jej częścią, a jedynie miejscem dostępu do niej."
3. Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 18 lutego 2011 r. sygnatura I OSK 590/10, zgodnie z którym "Zjazd służy zapewnieniu bezpośredniego dostępu nieruchomości do drogi publicznej, a nie do pasa drogowego takiej drogi. Jednocześnie zjazd nie jest częścią tej drogi."

Z treści emaila wynika, że w ramach operacji planuje się budowę drogi wyłącznie w pasie drogowym, gdzie oprócz jezdni będzie budowany chodnik. Jeżeli na chodniku zaprojektowano umożliwiające dojazd do posesji zaniżenia, które nie są odrębnymi obiektami budowlanymi, koszt ich budowy można uznać za kwalifikowalny.

W przypadku przebudowy drogi wewnętrznej operacja winna bezpośrednio łączyć się z istniejącą już droga publiczną. Z mapki sytuacyjnej, dołączonej do e-maila wynika, że planowany do przebudowy odcinek drogi wewnętrznej, nie spełnia ww. warunku. Należy jednak nadmienić, iż w rozpatrywanym przypadku, można wziąć pod uwagę tezę ze stanowiska zawartego w odpowiedzi na pytanie nr 22, cyt.: "Natomiast zgodnie z § 11 ust. 1 pkt 5 operacji przyznaje się punkty jeżeli operacja dotyczy drogi łączącej się z drogą o wyższej kategorii, co oznacza że droga której dotyczy operacja łączy się z drogą o wyższej kategorii nie zaś odcinek tej drogi który jest przedmiotem operacji."

Ad. 1, 2) Zgodnie z § 4 pkt 6 rozporządzenia wykonawczego, pomoc jest przyznawana na operacje, która będzie uwzględniona w dokumencie planistycznym.

Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 460, z późn. zm.) do kategorii dróg gminnych należą drogi lokalne oznaczone symbolem L oraz drogi dojazdowe oznaczone symbolem D, o których mowa w pytaniu nr 1.

W przypadku pytania nr 2, mając na uwadze zapisy w rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz. U. z 1999 r. Nr 43, poz. 430 z późn. zm.), przebudowywana droga będzie posiadała jezdnię o szerokości zgodnej z szerokością, o której mowa w odniesieniu do tej klasy drogi.

Wykonanie drogi (w pierwszym przypadku) o wyższej klasie i lepszych parametrach oraz spełniającej warunki techniczne dla drogi gminnej (w przypadku drugim), przy jednoczesnym spełnieniu warunku rozporządzenia wykonawczego, polegającego na uwzględnieniu operacji w dokumencie planistycznym, nie może być powodem odmowy przyznania pomocy.

Ad. 3) Ujęcie w dokumencie planistycznym obszaru, na którym zlokalizowana jest inwestycja z przeznaczeniem pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną nie przesądza to o braku drogi. Natomiast w myśl przepisów §10 ust.2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 września 2015 roku, właściwy organ samorządu województwa może wezwać podmiot ubiegający się o przyznanie pomocy do usunięcia braków. W tym celu, pracownik oceniający wniosek, postępując zgodnie z zapisami Instrukcji do wypełniania karty weryfikacji wniosku o przyznanie pomocy, przygotowuje pismo informujące Wnioskodawcę o konieczności uzupełnienia braków we wniosku i złożenie ewentualnych wyjaśnień. Następnie w wyniku dalszej analizy uzupełnionych dokumentów i po złożeniu ewentualnych wyjaśnień przez Wnioskodawcę, należy podjąć decyzję o zakwalifikowaniu wniosku do dalszej weryfikacji albo odmowy przyznania pomocy.

Wskazana ścieżka postępowania opisana została w CZĘŚCI B5: Wynik weryfikacji po usunięciu braków/wyjaśnień ww. Instrukcji.

W opisanym przypadku w ramach uzupełnień wniosku o przyznanie pomocy Wnioskodawca ujął koszty związane z remontem drogi po stronie kosztów niekwalifikowalnych, nie może stanowić to przesłanki do odmowy przyznania pomocy. Zgodnie z zapisami Instrukcji do wypełniania karty weryfikacji wniosku o przyznanie pomocy w przypadku konieczności dokonania aktualizacji zestawienia rzeczowo-finansowego operacji, pracownik oceniający wniosek wpisuje odpowiednią kwotę korekty kosztów kwalifikowalnych, ostateczną sumę kosztów kwalifikowalnych oraz ostateczną wnioskowaną kwotę pomocy.

Wnioskodawca do którego nie zostało wysłane pismo informujące o odmowie przyznania pomocy (P-6/349), nie ma podstaw do wniesienia odwołania i ubiegania się o powtórną oceną wniosku.

Mając na uwadze wyjaśnienia zamieszczone na stronie internetowej MRiRW informujemy, iż możliwe jest rozliczenie w ramach realizowanej na podstawie umowy o dofinansowanie operacji i uznanie jako koszt kwalifikowalny wydatków poniesionych przez jednostkę organizacyjną powiatu tj. Zarząd Dróg Powiatowych (zwany dalej "ZDP") związanych z realizacją operacji jednakże poniesionych przez tę jednostkę przed zawarciem umowy o dofinansowanie. Dotyczy to również kosztów ogólnych, takich jak przygotowanie programu funkcjonalno-użytkowego, wykonanie projektu budowlanego, opracowanie kosztorysu inwestorskiego. Warunkiem koniecznym w tym przypadku jest jednak, aby Beneficjentem pomocy był powiat. Należy jednak wówczas załączyć dodatkowe dokumenty w postaci m.in.: kopii statutu ZDP, regulaminu organizacyjnego, zakresu upoważnienia dla kierownika jednostki organizacyjnej powiatu.

Możliwa jest refundacja kosztów związana z realizacją operacji, w której Beneficjentem jest powiat, a inwestycja wykonywana jest na podstawie pozwolenia na budowę bądź zgłoszenia zamiaru rozpoczęcia robót budowlanych, wystawianych na jego jednostkę organizacyjna tj. ZDP. Konieczna jednak w opisywanej sytuacji, dodatkowa weryfikacja czy kierownik jednostki organizacyjnej, posiada prawne umocowanie do przygotowywania w imieniu powiatu inwestycji drogowych.

Jeżeli dokumenty finansowe/księgowe, umowy z wykonawcami są wystawione na ZDP, która jest prawnie upoważnioną jednostką organizacyjną powiatu, będącego Beneficjentem, można dokonać refundacji części kosztów kwalifikowalnych, związanych z operacją realizowaną na podstawie umowy o dofinansowanie typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych." Faktury lub dokumenty o równoważnej wartości dowodowej mogą być wówczas wystawione na ZDP, ale powinny zostać potwierdzone za zgodność z oryginałem przez Beneficjenta.

Załączenie do wniosku o płatność kopii dokumentacji potwierdzającej wykonanie sieci wymagane jest jedynie w przypadku gdy beneficjent przy wniosku o przyznanie pomocy zaplanował budowę takiej sieci, natomiast w przypadku gdy beneficjent przy wniosku o płatność wskazał i udokumentował, że sieć już istnieje - nie ma konieczności załączania do wniosku o płatność kopii dokumentacji potwierdzającej wykonanie sieci.

Zgodnie z § 5 pkt 2 umowy o przyznaniu pomocy koszty kwalifikowalne operacji nie mogą być współfinansowane w drodze wkładu z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności lub jakiegokolwiek innego unijnego instrumentu finansowego oraz innych programów przeznaczonych na inwestycje drogowe. Zatem dopuszczalne jest z zachowaniem wymaganych procedur wsparcie finansowe powiatu na realizację przez gminę operacji związanej z przebudową drogi gminnej, pod warunkiem jednakże, że środki przeznaczone i przekazane gminie przez powiat na realizację ww. zadania nie będą pochodziły ze źródeł j.w. W tym przypadku trzeba jednak pamiętać o szczegółowym udokumentowaniu przyznania oraz wydatkowania kwoty dotacji. Nadto kwota dotacji nie powinna przekraczać kwoty wkładu własnego beneficjenta.

Celem zawarcia porozumienia pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego jest zastosowanie kompleksowych rozwiązań w zakresie lokalnej infrastruktury drogowej i aby cel ten został osiągnięty konieczne jest uzyskanie przez podmiot wdrażający gwarancji faktycznego zastosowania kompleksowych rozwiązań. Zatem porozumienie, o którym mowa w § 11 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia wykonawczego załączone do wniosku o udzielenie pomocy wskazuje jedynie, że celem jest kompleksowe rozwiązanie, nie gwarantuje jednak, że cel ten został lub zostanie osiągnięty. Dlatego na etapie składania przez beneficjenta wniosku o płatność końcową niezbędne będzie wykazanie, że partner zrealizował bądź zrealizuje swoją niepodlegającą dofinansowaniu, ale zapewniającą kompleksowość inwestycji część zadania. Potwierdzeniem powyższego będzie załączenie przez beneficjenta do wniosku o płatność dokumentów potwierdzających zrealizowanie lub rozpoczęcie przez partnera porozumienia jego części inwestycji. Już przedłożenie kopii umowy z wykonawcą będzie dowodem wystarczającym do uznania, że cel porozumienia, o którym mowa w § 11 ust. 1 pkt 6 przytoczonego rozporządzenia zostanie osiągnięty.

Interpretacja indywidualna powinna dotyczyć danej operacji i powinna jednoznacznie wskazywać, czy beneficjent może odzyskać uiszczony w związku z realizacją danej operacji podatek VAT. Zatem Beneficjent może przedłożyć SW interpretację dla każdej operacji
z osobna lub jedną interpretację, w której zostaną wymienione wszystkie zadania wraz z zakresem prac realizowanych w ramach poszczególnych operacji.

Odpowiedź na powyższe pytanie w części dotyczącej opracowywania projektów i pełnienia funkcji inwestora zawarta jest w Rozdziale VII Instrukcji wypełniania wniosku o płatność w ramach działania 7. Podstawowe usługi i odnowa wsi na obszarach wiejskich objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 - 2020) zatytułowanym ZAŁĄCZNIKI DO WNIOSKU O PŁATNOŚĆ. Natomiast zadania dotyczące bieżącego utrzymania powstałej inwestycji należą do obowiązków zarządcy drogi publicznej zawartych w ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 1414). Ustawodawca nie wskazuje sposobu dokumentowania czynności bieżącego utrzymania drogi, zatem każdy dokument potwierdzający, że zaplanowano środki zabezpieczające bieżące utrzymanie oraz każdy dokument potwierdzający wykonanie zaplanowanych lub nieprzewidzianych, a koniecznych robót powinien stanowić element dokumentacji związanej z realizacją operacji. Niewątpliwie ważne jest aby dokumentacja sporządzana w związku z operacją jednoznacznie wskazywała cel operacji oraz była zgodna z przepisami prawa obowiązującego w jednostkach finansów publicznych.

Odchylenie, o którym mowa w § 3 ust. 8 umowy dotyczy zarówno zmniejszenia jak i zwiększenia fizycznego zakresu robót, nieprzekraczającego 5% zaplanowanego zakresu robót. Nie dotyczy natomiast odchyleń finansowych.

Zgodnie z § 6 ust. 1 oraz 2 rozporządzenia wykonawczego), pomoc jest przyznawana w wysokości 63,63% kosztów kwalifikowalnych (…) oraz do wysokości limitu, który w okresie realizacji Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 wynosi 3 000 000 (obecnie jest to 5 000 000) zł na beneficjenta.
Jeżeli Wnioskodawca złożył dwa wnioski na operację typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych", w których zostały zmniejszone koszty kwalifikowalne, a zwiększony udział własny, podmiot wdrażający w ramach wezwania do usunięcia braków we wnioskach o przyznanie pomocy, wezwał do dokonania ich zmiany poprzez zakwalifikowanie wszystkich możliwych do współfinansowania kosztów, co spowodowało przekroczenie ww. limitu na beneficjenta i nie finansowanie jednej z operacji.  Należy nadmienić, iż zasady przyznania pomocy w tym zakresie, nie uległy zmianie począwszy od ogłoszenia tekstu PROW 2014-2020, zgodnie z którym cyt.:
"Wysokość pomocy ze środków EFRROW nie może przekroczyć 3 000 000 (obecnie 5 000 000) zł na beneficjenta
w okresie realizacji Programu. Poziom pomocy finansowej z EFRROW wynosi 63,63% kosztów kwalifikowalnych projektu."

Każdy z Beneficjentów operacji typu "Budowa lub modernizacji dróg lokalnych" w ramach poddziałania "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, jest zobowiązany do dostarczenia wraz z wnioskiem o płatność Interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnej).
W celu uzyskania interpretacji indywidualnej w sprawie braku możliwości odzyskania VAT należy wystąpić do organu upoważnionego przez Ministra Finansów (dyrektora właściwej izby skarbowej) z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej na formularzu ORD-IN (art. 14b §7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ordynacji podatkowej [Dz. U. z 2015r. poz. 613 z późn. zm.]).  

Biorąc pod uwagę, że czas oczekiwania na uzyskanie ww. dokumentu może być znaczący, proponuje się złożyć wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z odpowiednim wyprzedzeniem.
Jeżeli interpretacja indywidualna została złożona na etapie rozpatrywania wniosku o przyznanie pomocy, nie należy jej załączać do wniosku o płatność.

Gmina może odstąpić od budowy kanału technologicznego. Z uwagi na to, że zakres ten stanowi koszt niekwalifikowalny Beneficjent zgodnie z umową zobowiązany jest jednak do wykonania inwestycji, dotyczącej pasywnej infrastruktury szerokopasmowej, co pozwoli wnioskodawcy zachować uzyskaną punktację (weryfikacja tego kryterium nastąpi przy wniosku o płatność).

Należy jednak doprecyzować, że jeżeli w trakcie weryfikacji wniosku o płatność zostanie  potwierdzony brak realizacji inwestycji zgodnie z kryteriami, za które przyznano punkty na etapie ubiegania się o przyznanie pomocy, tj. powiązania operacji z inwestycjami dotyczącymi tworzenia pasywnej infrastruktury szerokopasmowej lub na obszarze realizacji operacji istnieje funkcjonująca sieć szkieletowa, to zgodnie §10 ust.6 pkt 3 ppkt b umowy o przyznaniu pomocy, zmniejszeniu będzie podlegać 5% kwoty pomocy (w przypadku, gdy przyznanie punktów nie miało wpływu na osiągnięcie minimum punktów).

Zgodnie z § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 września 2015r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" w ramach poddziałania "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. poz. 1414), pomoc jest przyznawana na operację, której koszty kwalifikowalne operacji nie będą współfinansowane w drodze wkładu z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności lub jakiegokolwiek innego unijnego instrumentu finansowego oraz innych programów przeznaczonych na inwestycje drogowe.

Nie ma przeciwskazań do sfinansowania części wkładu własnego operacji ze środków pochodzących z darowizny, przy jednoczesnym zastrzeżeniu, aby ich wysokość nie przekroczyła 36,37% kosztów kwalifikowanych operacji.

Zgodnie z warunkami określonymi § 10 ust. 1 umowy o przyznaniu pomocy Agencja wypłaca środki finansowe z tytułu pomocy, jeżeli Beneficjent:

1. zrealizował operację lub jej etap, (...) w tym poniósł i opłacił związane z tym koszty przed dniem złożenia wniosku o płatność obejmującego te koszty, zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu i w umowie oraz warunkami określonymi w innych przepisach dotyczących inwestycji objętych operacją;
2. zrealizował lub realizuje zobowiązania określone w umowie;
3. udokumentował zrealizowanie operacji lub jej etapu, w tym poniesienie kosztów kwalifikowalnych z tym związanych.

Ponadto § 17 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 września 2015r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" w ramach poddziałania "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. poz. 1414) stanowi, że koszty kwalifikowalne podlegają refundacji w pełnej wysokości, jeżeli zostały uwzględnione w oddzielnym systemie rachunkowości albo gdy do ich identyfikacji wykorzystano odpowiedni kod rachunkowy, o których mowa w art. 66 ust. 1 lit. c pkt i rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005.

Wraz z wejściem w życie ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. poz. 1454) ulegają zmianie  zasady związane z dokonywaniem rozliczeń podatku przez jst. W związku z powyższym stroną na fakturach i innych dokumentach o równoważnej wartości dowodowej będzie Powiat XY - Powiatowy Zarząd Dróg w XY ale z NIP-em Powiatu, natomiast dokumenty te będą dalej księgowane przez jednostkę organizacyjną Powiatu.

Mając na uwadze fakt, że jednostki organizacyjne jst, pomimo, że wykonują działalność gospodarczą powierzoną im w imieniu i na rachunek jst i posiadają określoną samodzielność finansową, to nie mają podmiotowości podatkowej VAT odrębnej od jst, która je utworzyła. Po centralizacji rozliczenia VAT w oparciu o ww. specustawę, jednostka organizacyjna jst będzie mogła występować zarówno jako podmiot zamawiający jak i rozliczający zadanie, niemniej posługując się numerem identyfikacji podatkowej jst.
Beneficjent wypełni zobowiązania w Umowie o przyznaniu pomocy, jeśli na etapie wniosku o płatność Beneficjent, tj. Powiat XY przedstawi faktury lub dokumenty o równoważnej wartości dowodowej, które będą wystawione na Powiat XY - Powiatowy Zarząd Dróg w XY z NIP-em Powiatu, które zostaną ujęte w odrębnej ewidencji księgowej jednostki organizacyjnej Beneficjenta, tj. w Powiatowym Zarządzie Dróg w XY.

Treść § 4 pkt 3 oraz pkt 8 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 września 2015r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" w ramach poddziałania "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. poz. 1414) stanowi, że pomoc jest przyznawana na operację, która:

• będzie realizowana nie więcej niż w dwóch etapach, a wykonanie zakresu rzeczowego, zgodnie z zestawieniem rzeczowo-finansowym operacji, w tym poniesienie przez beneficjenta kosztów kwalifikowalnych operacji oraz złożenie wniosku o płatność końcową nastąpi nie później niż w terminie 24 miesięcy, a w przypadku operacji realizowanej w dwóch etapach nie później niż w terminie 36 miesięcy, od dnia zawarcia umowy, lecz nie później niż do dnia 30 czerwca 2023 r (obecnie przedłużono ten czas do 30 czerwca 2025r.);
• będzie uwzględniona w planie finansowym podmiotu ubiegającego się o przyznanie pomocy nie później niż w dniu zawarcia umowy.

Nadto zgodnie z warunkami określonymi § 10 ust. 1 pkt 1 umowy o przyznaniu pomocy Agencja wypłaca środki finansowe z tytułu pomocy, jeżeli Beneficjent zrealizował operację lub jej etap, (...) w tym poniósł i opłacił związane z tym koszty przed dniem złożenia wniosku o płatność obejmującego te koszty, zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu i w umowie oraz warunkami określonymi w innych przepisach dotyczących inwestycji objętych operacją.

Umowa faktoringu jest zaliczana do tzw. umów nienazwanych. Dopuszczalność zawierania umów faktoringowych wynika z zasady swobody umów - art. 3531 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016r. poz. 380 z późn. zm.). Cesja wierzytelności jest wykorzystywana w ramach działalności faktoringowej, polegającej na zawodowym nabywaniu wierzytelności wynikających z działalności gospodarczej w oparciu o art. 509 ww. kodeksu.

Urząd Zamówień Publicznych jednoznacznie stwierdził, że ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 z późn. zm.), nie wyklucza możliwości zamieszczenia w SIWZ oraz w projekcie umowy zastrzeżenia, iż zapłata wynagrodzenia należnego wykonawcy będzie dokonywana w wysokościach ustalonych w umowie przez podmiot trzeci (faktora). Urząd zastrzegł jednak, że wprowadzenie obowiązku przeniesienia przez wykonawcę wierzytelności o wynagrodzenie na podmiot trzeci (faktora) na podstawie cesji, musi gwarantować wykonawcy zapłatę przez podmiot trzeci (faktora) pełnego wynagrodzenia określonego w umowie w sprawie zamówienia publicznego. Wybór faktora powinien być dokonany z uwzględnieniem obowiązujących zamawiającego procedur udzielania zamówień publicznych.

Możliwe jest więc uzyskanie dofinansowania operacji typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" poprzez faktoring.

Zgodnie z postanowieniami § 10 ust. 4 formularza umowy o przyznaniu pomocy, dla operacji ww. typu, podstawą do wyliczenia kwoty pomocy do wypłaty są faktycznie i prawidłowo poniesione koszty kwalifikowalne jednak w wysokości nie wyższej niż suma kosztów kwalifikowalnych wykazana dla operacji w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji stanowiącym załącznik nr 1 do umowy. Wobec tak sformułowanych postanowień formularza umowy o przyznaniu pomocy wyłącznie koszty kwalifikowalne wynikające z wniosku o przyznanie pomocy i przeniesione do umowy mogą stanowić koszty podlegające refundacji.

Oznacza to, że w przypadku rozstrzygnięcia przez beneficjenta postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, w wyniku którego zwiększeniu ulegnie kwota, którą zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, wydatki wykraczające poza koszty wykazane w umowie będą stanowiły inne wydatki projektu, które nie podlegają refundacji, a zatem nie są uznawane za koszty kwalifikowalne.

Wobec powyższego należy uznać, że w ramach operacji typu ,Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" koszty przekraczające kwotę kosztów kwalifikowalnych określoną w umowie stanowią koszty niekwalifikowalne.

Zgodnie z postanowieniami § 10 ust. 4 formularza umowy o przyznaniu pomocy, dla operacji ww. typu, podstawą do wyliczenia kwoty pomocy do wypłaty są faktycznie i prawidłowo poniesione koszty kwalifikowalne jednak w wysokości nie wyższej niż suma kosztów kwalifikowalnych wykazana dla operacji w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji stanowiącym załącznik nr 1 do umowy. Wobec tak sformułowanych postanowień formularza umowy o przyznaniu pomocy wyłącznie koszty kwalifikowalne wynikające z wniosku o przyznanie pomocy i przeniesione do umowy mogą stanowić koszty podlegające refundacji.

Informuję, iż zgodnie z art. 67 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2015r. poz. 2164 z późn. zm.), zwanej dalej "UPZP" zamawiający mógł udzielić zamówienia z wolnej ręki, (...) w przypadku udzielania dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych zamówień dodatkowych, nieobjętych zamówieniem podstawowym i nieprzekraczających łącznie 50% wartości realizowanego zamówienia, niezbędnych do jego prawidłowego wykonania, których wykonanie stało się konieczne na skutek sytuacji niemożliwej wcześniej do przewidzenia, jeżeli:

• z przyczyn technicznych lub gospodarczych oddzielenie zamówienia dodatkowego od zamówienia podstawowego wymagałoby poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów lub
• wykonanie zamówienia podstawowego jest uzależnione od wykonania zamówienia dodatkowego.

Należy nadmienić, że powyższe zapisy zostały usunięte z dniem 28 lipca b.r., kiedy weszły
w życie zmiany UPZP, opublikowane w Dz. U. z 2016r. poz. 1020.

Jeżeli ww. przesłanki zostały spełnione, wówczas koszty wykonania robót dodatkowych można byłoby uznać za kwalifikowalne, o ile są uzasadnione zakresem operacji, niezbędne do osiągnięcia jej celu oraz racjonalne (§ 5 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 września 2015r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej na operacje typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych" w ramach poddziałania "Wsparcie inwestycji związanych z tworzeniem, ulepszaniem lub rozbudową wszystkich rodzajów małej infrastruktury, w tym inwestycji w energię odnawialną i w oszczędzanie energii" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 [Dz. U. poz. 1414]).

Zgodnie z postanowieniami § 5 pkt 8 umowy o przyznaniu pomocy, dla operacji typu "Budowa lub modernizacja dróg lokalnych", Beneficjent zobowiązuje się do spełnienia warunków określonych w Programie, przepisach ustawy, rozporządzenia oraz realizacji operacji zgodnie z postanowieniami umowy, a w szczególności do (...) informowania i rozpowszechniania informacji o pomocy otrzymanej z EFRROW, zgodnie z przepisami załącznika III do rozporządzenia 808/2014 opisanymi w Księdze wizualizacji znaku Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 20142020, opublikowanej na stronie internetowej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w okresie realizacji operacji, w terminie od dnia zawarcia umowy do dnia złożenia wniosku o płatność końcową a w przypadku operacji, w której całkowite wsparcie publiczne przekracza 500 tys. euro w okresie realizacji operacji oraz przez okres 5 lat od dnia wypłaty płatności końcowej.

Powyższe obowiązki wynikają również z załącznika III do Rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) NR 808/2014 z dnia 17 lipca 2014 r. ustanawiającego zasady stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW), w którym zawarto:

1. w okresie realizacji operacji beneficjent informuje opinię publiczną o pomocy otrzymanej z EFRROW za pomocą:
   1. zamieszczenia na stronie internetowej beneficjenta do użytku profesjonalnego, jeżeli taka strona istnieje, krótkiego opisu operacji, w którym powiązanie między celem strony internetowej a wsparciem udzielonym na operację można ustalić, proporcjonalnie do poziomu wsparcia, obejmującego jej cele i wyniki, oraz podkreślającego wsparcie finansowe ze strony Unii;
   2. w przypadku operacji niewchodzących w zakres lit. c), dla których całkowite wsparcie publiczne przekracza 50 000 EUR, umieszczenia w miejscu łatwo widocznym dla ogółu społeczeństwa przynajmniej jednego plakatu (o minimalnym formacie A3) lub tablicy z informacjami na temat projektu, podkreślającymi wsparcie finansowe ze strony Unii. Państwa członkowskie mogą jednak postanowić, że wymogu tego nie stosuje się lub że próg zostaje zwiększony w odniesieniu do operacji realizowanych zgodnie z art. 21 ust. 1 lit. a) i b) (dotyczących utraconego dochodu i kosztów utrzymania) oraz art. 28-31, 33, 34 i 40 rozporządzenia (UE) nr 1305/2013. Państwa członkowskie mogą również postanowić, że wymogu tego nie stosuje się lub że próg zostaje zwiększony w odniesieniu do innych operacji, które nie prowadzą do inwestycji, w których, ze względu na charakter finansowanych operacji, nie jest możliwe określenie odpowiedniej lokalizacji dla plakatu lub tablicy (...);
   3. tymczasowy billboard dużego formatu, umieszczony w miejscu łatwo widocznym dla ogółu społeczeństwa, w odniesieniu do każdej operacji polegającej na finansowaniu działań w zakresie infrastruktury lub prac budowlanych, w przypadku której całkowite wsparcie publiczne przekracza 500.000 EUR.
2. nie później niż trzy miesiące po zakończeniu operacji beneficjent umieszcza na stałe tablicę lub billboard dużego formatu w miejscu łatwo widocznym dla ogółu społeczeństwa, w odniesieniu do każdej operacji, która spełnia następujące kryteria:
   1. całkowite wsparcie publiczne na operację przekracza 500.000 EUR;
   2. operacja dotyczy zakupu środków trwałych lub finansowania działań w zakresie infrastruktury lub prac budowlanych.

W związku z powyższym na potwierdzenie spełnienia ww. wymogu, beneficjent powinien przedstawić wydruk lub link do strony internetowej o której mowa w pkt 1a oraz dokumentacji fotograficznej materiałów wymienionych pkt 1 b lub 1c w zależności od wysokości całkowitej kwoty wsparcia.