Podstawowe informacje
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa realizuje w ramach PROW 2014-2020, instrument wsparcia finansowego dla rolników, którzy prowadzą działalność rolniczą na obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (tj. na tzw. obszarach ONW).
W związku z dostosowaniem przepisów krajowych do przepisów UE w 2019 roku przeprowadzono nową delimitację stref ONW, w wyniku której nastąpiły zmiany w zakresie stref ONW.
Obowiązujące w roku 2019 strefy ONW:
- ONW z ograniczeniami naturalnymi strefa I
- ONW z ograniczeniami naturalnymi strefa II
- ONW typ specyficzny strefa I (niekorzystne warunki o walorach przyrodniczo-turystycznych)
- ONW typ specyficzny strefa II
- ONW typ górski
- ONW płatność przejściowa – płatność, która w Polsce po raz pierwszy może być stosowana od 2019 r. Jest to wsparcie (płatność) dla obszarów, które na skutek nowych kryteriów delimitacji utraciły status ONW typ nizinny (I lub II). Dla takich obszarów przewidziano możliwość zastosowania wsparcia przejściowego w latach 2019-2020 w postaci degresywnych płatności dla beneficjentów na obszarach, które wskutek nowej delimitacji utraciły status ONW. W 2019 roku od poziomu nie wyższego niż 80% średniej płatności ONW w PROW 2007-2013, a kończąc w 2020 r. na poziomie 25 EUR/ha. Wsparcie to dotyczy tylko obszarów, które dotychczas były kwalifikowane jako ONW typ nizinny strefa I albo II – nie dotyczy ONW typ specyficzny albo ONW typ górski.
Zachęcamy do zapoznania się z informacjami na temat zasad i sposobu wyznaczania stref ONW dostępnymi na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Tak jak dotychczas, rolnicy mogą ubiegać się o płatność ONW w ramach jednolitego wniosku o przyznanie płatności.
Jeżeli rolnik równocześnie ubiega się o przyznanie jednolitej płatności obszarowej w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, to we wniosku o przyznanie płatności ONW, nie musi deklarować działek rolnych w odniesieniu, do których ubiega się o przyznanie płatności ONW, a działki rolne zadeklarowane do jednolitej płatności obszarowej i położone na obszarach ONW uznaje się za zadeklarowane do płatności ONW.
Podobnie jak w przypadku ubiegania się o przyznanie płatności bezpośrednich w przypadku wnioskowania o płatności ONW w roku 2019 w określonych przypadkach, można skorzystać z możliwości złożenia Oświadczenia potwierdzającego brak zmian w roku 2019 w odniesieniu do wniosku o przyznanie płatności złożonego w roku 2018, które składa się w terminie od dnia 15 lutego 2019 r. do dnia 14 marca 2019 r.
Ważne: składanie Oświadczeń a nowa delimitacja ONW
Rolnik nie może złożyć Oświadczenia w celu uzyskania płatności ONW, jeżeli:
- w roku 2018 nie ubiegał się o przyznanie tej pomocy, a we wniosku o przyznanie płatności złożonym w 2018 r. zadeklarował także grunty, które w 2019 r., na skutek wyznaczenia nowych obszarów ONW, kwalifikują się po raz pierwszy do pomocy w ramach działania ONW i chce o te płatności wnioskować w roku 2019,
- w roku 2018 nie ubiegał się o przyznanie tej pomocy, pomimo że działki które deklarował w roku 2018 kwalifikowały się do tej płatności a w roku 2019 chce o te płatności wnioskować.
W celu uzyskania płatności ONW na rok 2019 przez takiego rolnika powinien on złożyć wniosek o przyznanie płatności.
Rolnik może złożyć Oświadczenie w celu uzyskania płatności ONW, jeżeli:
- w roku 2018 ubiegał się o przyznanie tej pomocy, pomimo że we wniosku o przyznanie płatności złożonym w 2018 r. zadeklarował grunty, które w 2019 r., na skutek wyznaczenia nowych obszarów ONW, kwalifikują się po raz pierwszy do pomocy w ramach działania ONW. W tym przypadku Agencja uwzględni te dodatkowe działki jako wnioskowane do płatności ONW,
- w roku 2018 ubiegał się o przyznanie tej pomocy, pomimo że działki które deklarował w roku 2018 na skutek delimitacji ONW przestały się do tej płatności kwalifikować.
Przykład:
Rolnicy, którzy w roku 2018 do płatności bezpośrednich deklarowali np. 3 działki ewidencyjne do JPO i dwie z nich do płatności ONW a na skutek wyznaczenia w 2019 roku nowych obszarów ONW w roku 2019 wszystkie działki kwalifikują się do płatności ONW, mogą złożyć Oświadczenie. Płatność ONW zostanie przyznana im do 3 działek położnych na obszarach ONW, pod warunkiem spełnienia pozostałych warunków kwalifikowalności.
Wnioski o przyznanie płatności ONW składa się. w formie elektronicznej za pośrednictwem aplikacji eWniosekPlus, dostępnej poprzez stronę internetową Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Płatność ONW przyznawana jest beneficjentowi (rolnikowi), który prowadzi działalność rolniczą na obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami i deklaruje do płatności ONW działki rolne położone na tych obszarach, pozostające w jego posiadaniu w dniu 31 maja roku, w którym jest składany wniosek, dodatkowo w przypadku działek rolnych wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa rolnik posiada do nich tytuł prawny.
Jeżeli rolnik nie ubiega się o przyznanie jednolitej płatności obszarowej a działka rolna do której wnioskuje jest przedmiotem współposiadania do wniosku o przyznanie płatności ONW - dołącza Oświadczenie współposiadacza o wyrażeniu zgody na przyznanie rolnikowi płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (płatność ONW) (nie dotyczy małżonków).
Do płatności ONW kwalifikują się grunty orne, trwałe użytki zielone oraz uprawy trwałe. Do płatności tej kwalifikują się także elementy krajobrazu wskazane w części dotyczącej jednolitej płatności obszarowej.
Minimalna powierzchnia działki rolnej deklarowanej do płatności ONW wynosi 0,1 ha, a minimalna powierzchnia gruntów kwalifikujących się do tej płatności wynosi 1 ha.
Płatność ONW może być przyznana maksymalnie do powierzchni 75 ha a w przypadku rolnika realizującego 5-letnie zobowiązanie do powierzchni nie większej niż 300 ha.
Rolnicy, którzy otrzymali po raz pierwszy płatność ONW po dniu 1 stycznia 2010 r., z wyłączeniem rolników, którym po raz pierwszy przyznano płatność ONW na podstawie wniosku złożonego w roku 2014 lub późniejszym, są zobowiązani do prowadzenia działalności rolniczej na powierzchni nie mniejszej od tej, za którą otrzymali w pierwszym roku pomoc finansową z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW), przez okres 5 lat od dnia otrzymania tej pomocy.
W przypadku rolników kontynuujących 5-cio letnie zobowiązanie ONW, podjęte w ramach PROW 2007-2013, mają zastosowanie dotychczasowe warunki w zakresie wysokości stawek oraz przedziałów powierzchniowych i procentowych pomniejszeń w ramach degresywności stawek, tj. obowiązujące w momencie podjęcia zobowiązania.
Płatność ONW przyznawana jest w formie rocznej płatności udzielanej na hektar użytków rolnych, stanowiącej iloczyn stawki ustalonej dla danego typu ONW oraz ilości hektarów zgłoszonych przez rolnika.
Płatności ONW podlegają degresywności na poziomie gospodarstwa, w zależności od łącznej powierzchni działek rolnych lub ich części objętych pomocą.
W zależności od tej powierzchni, płatność przyznawana jest w następującym wymiarze:
- od 1 do 25 ha - 100% płatności,
- od 25,01 do 50 ha - 50% płatności ,
- od 50,01 do 75 ha - 25% płatności,
- powyżej 75 ha - płatność nie jest przyznawana.
W przypadku beneficjentów kontynuujących 5-cio letnie zobowiązanie ONW, podjęte w ramach PROW 2007-2013 płatność przyznawana jest w następującym wymiarze:
- od 1 do 50 ha - 100% płatności,
- od 50,01 do 100 ha - 50% płatności ,
- od 100,01 do 300 ha - 25% płatności,
- powyżej 300 ha - płatność nie jest przyznawana.
Stawki płatności poszczególnych stref ONW:
- ONW z ograniczeniami naturalnymi strefa I - 179 zł/ha
- ONW z ograniczeniami naturalnymi strefa II - 264 zł/ha
- ONW typ specyficzny strefa I (niekorzystne warunki o walorach przyrodniczo-turystycznych) - 179 zł/ha
- ONW typ specyficzny strefa II - 264 zł/ha / 550 zł/ha
- ONW typ górski - 450 zł/ha / 750 zł/ha
- ONW płatność przejściowa - 80% sredniej płatności ONW w PROW 2007-2013
Uwaga:
Stawka 550 zł/ha obowiązuje na obszarze ONW typu specyficznego strefy II, w którym co najmniej 50% powierzchni użytków rolnych jest położonych powyżej 350 m n.p.m., jeżeli rolnik jest posiadaczem zwierząt gatunków: bydło, kozy, owce lub konie, których liczba w przeliczeniu na DJP wynosi co najmniej 0,5 DJP na hektar wszystkich użytków rolnych zadeklarowanych przez tego rolnika we wniosku o przyznanie płatności ONW.
Stawka 750 zł/ha obowiązuje na obszarze ONW typu górskiego, jeżeli rolnik jest posiadaczem zwierząt gatunków: bydło, kozy, owce lub konie, których liczba w przeliczeniu na DJP wynosi co najmniej 0,5 DJP na hektar wszystkich użytków rolnych zadeklarowanych przez tego rolnika we wniosku o przyznanie płatności ONW.
UWAGA
W dniu 14 czerwca 2019 r. opublikowane zostało rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 4 czerwca 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. poz. 1112).
Na podstawie przepisów ww. rozporządzenia od roku 2019, dla gospodarstw rolnych z minimalną obsadą zwierząt trawożernych, których liczba w przeliczeniu na duże jednostki przeliczeniowe (DJP) wynosi co najmniej 0,5 DJP na 1 ha wszystkich użytków rolnych zadeklarowanych we wniosku o przyznanie płatności ONW, zwiększone zostały stawki płatności ONW na obszarach ONW typ górski oraz na obszarach ONW typ specyficzny strefa II, w których co najmniej 50% powierzchni użytków rolnych jest położonych powyżej 350 m n.p.m.
Wykaz obszarów ONW zaliczonych do typu specyficznego strefy II, w których co najmniej 50% powierzchni użytków rolnych jest położonych powyżej 350 m n.p.m. określony został w Tabeli nr 2 w załączniku do rozporządzenia.
Do ustalenia spełniania warunku posiadania minimalnej obsady zwierząt będą brane pod uwagę zwierzęta (bydło, owce, kozy, konie) posiadane przez rolnika w okresie od dnia 15 marca do dnia 30 września danego roku, w odniesieniu do których zostały przez rolnika dokonane zgłoszenia:
- do rejestru zwierząt gospodarskich oznakowanych i siedzib stad tych zwierząt - w przypadku bydła, owiec i kóz,
- do rejestru koniowatych - w przypadku koni; konie powinny być wskazane w zaświadczeniu wydanym przez podmiot prowadzący rejestr koniowatych, na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, dostarczonym do ARiMR do 31 października roku składania wniosków
Warunek w zakresie posiadania zwierząt zostanie uznany za spełniony także jeżeli posiadaczem zwierząt jest małżonek rolnika spełniający powyższe wymagania. W tym przypadku małżonek wyraża pisemną zgodę na przyznanie płatności ONW temu rolnikowi z uwzględnieniem określonych zwierząt, których jest posiadaczem.
Oświadczenie o wyrażeniu zgody na przyznanie płatności ONW z uwzględnieniem zwierząt, będących w posiadaniu małżonka należy złożyć do dnia wydania decyzji w sprawie przyznania płatności ONW, jednakże zaleca się złożenie Oświadczenia do dnia 31 października roku składania wniosków.
Liczba DJP będzie obliczana jako suma iloczynów liczby poszczególnych rodzajów zwierząt i współczynników ich przeliczenia na DJP, określonych w załączniku nr 6 do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2018 r. poz. 1784, z późn. zm.) (rozporządzenia ekologicznego).
Współczynniki przeliczania zwierząt na DJP:
- Konie
- Ogiery, klacze, wałachy – 1,2
- Źrebaki powyżej 2 lat – 1
- Źrebaki powyżej 1 roku do 2 lat – 0,8
- Źrebaki powyżej 6 miesięcy do 1 roku – 0,5
- Źrebięta do 6 miesięcy – 0,3
- Bydło oraz bawoły domowe
- Buhaje – 1,4
- Krowy – 1
- Jałówki cielne – 1
- Jałówki powyżej 1 roku – 0,8
- Jałówki powyżej 6 miesięcy do 1 roku. – 0,3
- Opasy powyżej 1 roku – 0,8
- Opasy powyżej 6 miesięcy do 1 roku – 0,3
- Cielęta do 6 miesięcy – 0,15
- Kozy
- Kozy matki – 0,15
- Koźlęta do 3,5 miesięcy – 0,05
- Koźlęta powyżej 3,5 miesięcy do 1,5 roku – 0,08
- Pozostałe kozy – 0,1
- Owce
- Owce powyżej 1,5 roku – 0,1
- Tryki powyżej 1,5 roku – 0,12
- Jagnięta do 3,5 miesięcy – 0,05
- Tryczki – 0,08
- Maciorki – 0,1
Warunki w zakresie posiadania zwierząt będą uznawane również za spełnione, jeżeli rolnik będzie równocześnie spełniał warunki do przyznania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020, w zakresie posiadania zwierząt gatunków wymienionych w załączniku nr 5 ust. 2 do rozporządzenia ekologicznego (bydło, owce, kozy, konie, daniele, gęsi, jelenie szlachetne i jelenie sika, króliki), o ile ich liczba wynosi co najmniej 0,5 DJP na hektar wszystkich użytków rolnych.