Agencja Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa

 

Jeżeli wnioskodawca nie może zrealizować praktyki zazielenienia w zakresie utrzymania obszarów proekologicznych (EFA), w wyniku np. braku wschodu poplonu, wówczas może w każdym momencie dokonać zmiany elementu proekologicznego. Zmiany elementów proekologicznych są możliwe przy spełnieniu następujących warunków: wyłącznie do wysokości odsetka powierzchni zadeklarowanej jako EFA we wniosku o przyznanie płatności na 2018 r. (np. jeśli beneficjent zadeklarował tylko 4,5% obszarów EFA, zmiana jest możliwa do osiągnięcia 4,5%); tylko w ramach działek będących w posiadaniu wnioskodawcy, zadeklarowanych przez niego we wniosku o przyznanie płatności na rok 2018. Zmiana może być dokonywana w zakresie wszystkich rodzajów elementów EFA.

Od dnia 3 maja 2018 r. obowiązuje rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania płatności bezpośrednich i płatności niezwiązanej do tytoniu, zgodnie z którym rolnicy mają możliwość skorzystania z odstępstwa w roku 2018 w zakresie dywersyfikacji upraw tzw. derogacja.

Z derogacji mogą skorzystać rolnicy na obszarze całego kraju, jeżeli udział gruntów ornych w gospodarstwie rolnym, na których w wyniku ulewnych deszczy i powodzi, jakie wystąpiły w okresie od sierpnia do października 2017 r., nie można było dokonać siewu roślin ozimych lub dokonano zasiewu roślin ozimych lecz został on utracony, wynosi co najmniej 30% sumy tych powierzchni oraz pozostałych gruntów, na których dokonano zasiewu oziminy.

W takim przypadku rolnicy posiadający od 10 do 30 ha gruntów ornych, w 2018 roku będą zwolnieni z obowiązku prowadzenia 2 upraw. Natomiast rolnicy posiadający powyżej 30 do 150 ha gruntów ornych, będą zobowiązani do posiadania 2 (a nie 3) upraw.

W przypadku gdy beneficjent nie jest w stanie spełnić kryteriów kwalifikowalności lub innych obowiązków w wyniku siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności, zachowuje on prawo do pomocy w odniesieniu do obszaru lub zwierząt, które były kwalifikowalne w chwili wystąpienia siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności.

Pojęcie siły wyższej należy rozumieć jako nadzwyczajne i nieprzewidywalne okoliczności niezależne od podmiotu, który się na nie powołuje, których następstw nie można było uniknąć mimo zachowania należytej staranności.

Ustalenie czy dana sytuacja jest siłą wyższą czy nie, zależy od tego w jakich konkretnych okolicznościach doszło do danego zdarzenia, a więc czy w tych okolicznościach to zdarzenie było nadzwyczajne i nieprzewidywalne, niezależne od podmiotu, który się na nie powołuje i którego następstw nie można było uniknąć mimo zachowania należytej staranności. Aby ustalić, że dane zdarzenie jest siłą wyższą muszą być spełnione łącznie wszystkie powyższe przesłanki.

W kontekście warunków atmosferycznych przypadkiem działania siły wyższej, będzie poważna klęska żywiołowa, powodująca duże szkody w gospodarstwie rolnym. Za okoliczności nadzwyczajne można uznać m.in.:

• zniszczenie upraw w wyniku niekorzystnych warunków atmosferycznych takich jak np. susza, gradobicie, powódź, mróz, piorun, osuwiska ziemi, zalanie na skutek opadów atmosferycznych,
• zniszczenie upraw spowodowanych pożarem,

Dowodem potwierdzającym wystąpienie siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności, może być wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny. W szczególności dowodami mogą być:

• protokół oszacowania szkód w uprawach rolnych, spowodowanych przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, sporządzony przez komisję powołaną przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkód, o której mowa w przepisach w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa;
• dokument potwierdzający wystąpienie szkody w uprawach rolnych, z którego wynika powierzchnia upraw, na których wystąpiła szkoda spowodowana przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, sporządzony przez zakład ubezpieczeń, z którym rolnik zawarł umowę ubezpieczenia upraw co najmniej od jednego z tych ryzyk;
• pisemne oświadczenia potwierdzające wystąpienie szkody w uprawach rolnych, spowodowanej przez suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun, obsunięcie się ziemi lub lawinę w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich sporządzone przez dwóch świadków, którzy nie są domownikami rolnika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników - w przypadku gdy, komisja powoływana przez wojewodę właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkód, o której mowa w przepisach w sprawie realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, nie została powołana oraz uprawy nie zostały objęte umową ubezpieczenia;
• pisemne oświadczenie rolnika o położeniu gospodarstwa rolnego na obszarze, na którym został wprowadzony stan klęski żywiołowej na podstawie przepisów o stanie klęski żywiołowej;
• pisemne oświadczenie o wystąpieniu powodzi/zalania/huraganu sporządzone przez rolnika i potwierdzone przez dwóch świadków niebędących domownikami rolnika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.

W przypadku wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności lub siły wyższej, które mogą mieć wpływ na powierzchnię kwalifikującą się do płatności rolnik powinien złożyć do biura powiatowego ARiMR pisemne oświadczenie o zaistniałych okolicznościach, opatrzone czytelnym podpisem i datą złożenia, w terminie 15 dni roboczych od dnia, w którym rolnik lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać takiej czynności oraz dostarczyć dowód/dowody potwierdzający/potwierdzające wystąpienie nadzwyczajnych okoliczności lub siły wyższej.

Jeżeli rolnik dokonał powiadomienia w ww. terminie i dostarczył do dnia wydania decyzji dowody potwierdzające działanie siły wyższej lub wystąpienie nadzwyczajnych, kierownik biura powiatowego ARiMR w toku prowadzonego indywidualnego postępowania administracyjnego ustala czy przedstawione przez stronę (wnioskodawcę) dowody potwierdzają wystąpienie nadzwyczajnych okoliczności lub siły wyższej oraz ustala czy grunt w dniu wystąpienia siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności spełniał warunki/wymogi przyznania płatności oraz czy dana kategoria siły wyższej stanowi przyczynę niespełnienia warunku kwalifikowalności.