Edukacja Ekologiczna

Truizmem jest twierdzenie, że czysta, dostępna woda jest jednym z najcenniejszych zasobów jakimi dysponujemy. Jest niezbędna dla powstania, przetrwania i rozwoju wszelkiego życia, w tym także naszego. Wykorzystujemy ją nie tylko w życiu codziennym, ale też we wszystkich gałęziach gospodarki – od rolnictwa, przez przemysł, budownictwo, po energetykę. Woda jest także podstawą istnienia wszelkich ekosystemów. Jest konieczna dla życia roślin i zwierząt, stanowi środowisko życia wielu organizmów, wpływa na mikroklimat danego ekosystemu.

Rola wody w ekosystemach, takich jak torfowiska i mokradła

Szczególnie ważną rolę woda pełni w wyjątkowych ekosystemach, jakimi są torfowiska i mokradła. W Polsce to miejsce życia wielu rzadkich i zagrożonych torfowców i rosiczek, a także ptaków, choćby takich jak wodniczka czy dubelt. Według szacunków naukowców ponad połowa gatunków i siedlisk przyrodniczych, które wymagają ochrony, to właśnie obszary wodno-błotne. Torfowiska i mokradła to również „naturalne gąbki”, które przede wszystkim za sprawą mchów, potrafią magazynować duże ilości wody, jaka pojawia się podczas wiosennych roztopów i w czasie obfitych opadów. Tereny podmokłe z jednej strony zmniejszają ryzyko podtopień, z drugiej – stają się naturalnym magazynem wodnym, kiedy nadchodzi susza. Więcej o mokradłach i ich roli w środowisku przeczytasz w artykułach na stronie Edukacja Ekologiczna: Mokradła to ekosystemy kluczowe dla ochrony 40% gatunków roślin i zwierząt oraz 02.02.2023 r. - Światowy Dzień Mokradeł. Dowiedz się także, w jaki sposób Polska chroni te wyjątkowo cenne ekosystemy: Prawie 58 mln złotych z NFOŚiGW na ochronę polskich mokradeł.

Woda w miastach

Na co dzień jesteśmy w stanie zaobserwować skutki wywoływane przez zmiany klimatu na zasoby wód. Z jednej strony coraz częściej dotykają nas susze, z drugiej doświadczamy gwałtownych, nagłych ulewnych opadów. Problem wody, zarówno jej niedoborów, jak i „nadmiaru”, czyli powodzi i podtopień, jest szczególnie widoczny w miastach. Niestety bardzo często miasta są obszarami mocno zabetonowanymi – ulice, parkingi, place. Przez tego typu powierzchnie woda nie jest w stanie przedostać się do gleby, ani uzupełnić zasobów wód gruntowych. Zamiast tego spływa kanalizacją lub po utwardzonej powierzchni w ekspresowym tempie wprost do rzek i do morza. Ziemia w miastach pozostaje przesuszona, wpływa to na negatywnie na stan roślinności, a tym samym całych miejskich ekosystemów. A zieleń miejska ma ogromny pozytywny wpływ na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne.

Z kolei, gdy przyjdzie gwałtowny deszcz, nadmiar wody nie jest w stanie wsiąknąć w przesuszoną glebę. Dochodzi do tak zwanych powodzi błyskawicznych, które podtapiają piwnice, blokują ruch na miejskich ulicach. Rozwiązaniem obu tych problemów jest rozwój tak zwanej zielono-błękitnej infrastruktury. Dzięki odbetonowaniu przestrzeni miejskich, zwiększaniu powierzchni obszarów zieleni, a także tworzeniu możliwości retencji wody, m.in. przez tworzenie stawów, zagłębień terenu, czy deregulację rzek, jesteśmy w stanie zatrzymać wodę opadową. Rozwój zielono-błękitnej infrastruktury był również jednym z tematów drugiej edycji konkursu Miasto z Klimatem – najlepszy zrealizowany projekt. O tym, w jaki sposób rozwijają ją polskie miasta dowiecie się m.in. filmu promocyjnego oraz Podręcznika Dobrych Praktyk.

 Jak oszczędzać wodę

Chociaż woda pokrywa ponad 70 proc. naszej planety, to zaledwie 2,5 proc. stanowi woda słodka, a tylko 0,6 proc. jej zasobów to wody słodkie będące źródłem wody pitnej. Dlatego pamiętajmy, aby jej nie marnować. Na co dzień możemy ograniczyć jej zużycie stosując proste rozwiązania. Oto kilka przykładów nawyków, które możemy wprowadzić, aby oszczędzać wodę w codziennym życiu:

1. Krótsze prysznice: ogranicz czas, który spędzasz pod prysznicem do kilku minut. Wyłącz wodę podczas mycia włosów lub mycia ciała, gdy nie potrzebujesz wody.
2. Przemyśl swoje korzystanie z pralki: upewnij się, że zawsze masz pełną pralkę, zanim włączysz cykl prania. Wybierz tryb oszczędzania wody, jeśli jest dostępny.
3. Napraw usterki hydrauliczne: regularnie sprawdzaj kran i rury, aby upewnić się, że nie ma żadnych wycieków. Nawet niewielki wyciek może prowadzić do straty dużej ilości wody.
4. Zbieraj wodę deszczową: wykorzystaj ją do podlewania roślin, zmywania samochodu lub innych czynności, które nie wymagają wody pitnej.
5. Minimalizuj zużycie wody podczas gotowania: używaj minimalnej ilości wody do gotowania, a także staraj się wykorzystać wodę, którą używasz do gotowania, jako bulion lub do gotowania warzyw.

Ale pamiętajmy także, że oszczędzanie wody to również ograniczenie naszej konsumpcji. Starajmy się kupować mniej ubrań albo postawmy na ubrania z drugiej ręki.

Więcej o tym dlaczego oszczędne gospodarowanie wodą jest tak ważne, dowiecie się z materiałów przygotowanych w ramach kampanii Nasz Klimat. Przeczytajcie artykuł: Dbajmy o zasoby wody - dlaczego powinniśmy ją oszczędzać?