Edukacja Ekologiczna

Trudne przygotowania do zimy

Jesień kojarzona jest m.in. ze zbiorami na polach, jednak dla przyrody to czas intensywnych przygotowań do bardzo trudnego i wymagającego okresu – zimy. Możemy zadbać o zwierzęta, w tym o owady zapylające i zapewnić im warunki do przetrwania zimy. W naszym klimacie zdecydowaną większość roślin zapylają owady – oprócz pszczoły miodnej zadanie to wykonuje ogromna liczba różnorodnych gatunków pszczół samotnic, trzmieli, motyli, os, chrząszczy i wielu innych. Skutki ewentualnego wyginięcia owadów zapylających byłyby katastrofalne – i to nie tylko dla rolnictwa, ale też i całej ludzkości.

Późnym latem i wczesną jesienią roślin kwitnących jest mniej, co sprawia, że dostęp do pożywienia dla owadów zapylających jest utrudniony. Wśród dziko występujących gatunków, kwitnących do pierwszych przymrozków warto wymienić wrzos, koniczynę, komonicę, brodawnika jesiennego, krwawnika, marchew zwyczajną czy różne gatunki ostów i ostrożeni. Nie można zapomnieć również o roślinach, które w cieplejszych regionach Polski lub w przypadku sprzyjającej pogody, kwitną nawet kilkukrotnie w ciągu roku.

 

Co możemy dosadzić w ogródkach na koniec lata, aby wzbogacić bazę pokarmową dla owadów?

Przede wszystkim wskazane są rośliny nektarodajne i pyłkodajne – dzięki temu owady jesienią dłużej mogą zbierać pokarm i zarazem nie zabraknie im pokarmu po wiosennym przebudzeniu.

Świetnym przykładem może być esparceta. Zaliczana jest do roślin motylkowatych drobnonasiennych, czasem określa się ją także jako sparceta siewna lub wykolistna, co nawiązuje do specyficznego kształtu liści. To roślina wieloletnia, którą należy sadzić w drugiej połowie sierpnia, kwitnie dopiero pod koniec maja przyszłego roku. Esparceta daje sobie radę nawet na glebach suchych i ubogich, w naturalnych warunkach często występuje na niżu i w niższych partiach gór.

Wspaniałą dekoracją ogródka mogą być astry – do dyspozycji jest mnóstwo ich odmian. Astry sadzi się wiosną oraz od września do listopada. W tym drugim przypadku te piękne kwiaty zakwitają wiosną. Astry są także łatwe w pielęgnacji – wystarczy na wiosnę pozbyć się suchych łodyg, umiarkowanie podlewać, a w razie konieczności, odpowiednio nawozić. Do rodziny astrowatych należą też dzielżany – to niezwykle barwne byliny. Dzielżany sadzi się jesienią, a najlepszym czasem na ich rozsadzanie jest wiosna. Kwiaty te mogą mieć bardzo różną wysokość - od 20 cm do nawet 150 cm.

Kolejna propozycja to nostrzyk żółty, który może być uprawiany na mało urodzajnych glebach. W środowisku naturalnym rośnie zwykle na terenach ruderalnych, leśnych przydrożach, a nawet na nieużytkach czy przy torach kolejowych. Kwiaty te można sadzić dwukrotnie – na przełomie marca i kwietnia oraz we wrześniu, czas kwitnienia przypada natomiast na czerwiec i lipiec.

Przegorzan kulisty to nadzwyczaj dekoracyjna roślina dwuletnia, która odznacza się bardzo oryginalną urodą. Kwiaty o fioletowym zabarwieniu kwitną na dochodzących do nawet 200 cm wysokości owłosionych łodygach. Przegorzan świetnie wzrasta nawet na ubogich glebach i jest ceniony również z uwagi na swoje właściwości zdrowotne. Optymalny czas na sadzenie przegorzanu kulistego to późna jesień, kwitnienie następuje w lipcu przyszłego roku. Warto również wspomnieć o rozchodniku okazałym. To zimotrwała bylina, którą można sadzić zarówno wiosną, jak i jesienią. Posiada płaskie kwiatostany o średnicy do 20 cm, które składają się z drobnych kwiatków o kolorze różowo-purpurowym, rzadziej białym.

A może jeżówka purpurowa? To wieloletnia bylina kłączowa, która w naszym klimacie jest całkowicie mrozoodporna i może być świetnym towarzystwem dla wspomnianych wcześniej astrów. Osiąga do 150 cm wysokości, lecz nie wymaga żadnego rodzaju podpór. Kwiaty jeżówki purpurowej mają do 15 cm średnicy i są barwy purpurowo-różowej. Jeżówkę purpurową także sadzi się dwukrotnie - wiosną lub we wrześniu, w tym drugim przypadku kwiaty pojawią się latem kolejnego roku.

Ruta zwyczajna to z kolei wysoka i bardzo popularna bylina o charakterystycznych, żółtych kwiatkach. Dość niezwykłe są jej liście, bowiem patrząc na nie od spodu, można odnieść wrażenie, że są przedziurawione – to „zasługa” obecności zbiorniczków olejku. Okres sadzenia ruty zwyczajnej to wiosna oraz wrzesień, roślina kwitnie latem następnego roku.

W ogródku nie może także zabraknąć roślin cebulowych, które dysponują doskonałymi walorami estetycznymi. Przebiśniegi, krokusy, żonkile czy hiacynty zakwitną wczesną wiosną i będą pierwszym pokarmem dla budzących się owadów – o ile kwiaty te zostaną zasadzone jesienią. Dobrze pamiętać też o drzewach, które kwitną wczesną wiosną, jak np. klony czy wierzby.