Główny Inspektorat Ochrony Środowiska

Zewnętrzne zgłoszenia naruszenia prawa

Obowiązująca w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska procedura dotycząca zgłoszeń zewnętrznych wprowadzona została Zarządzeniem nr 21/2024 Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z dnia 24 grudnia 2024 r. w sprawie ustalenia procedury przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych oraz podejmowania działań następczych (…) – tekst zarządzenia znajduje się w pliku zamieszczonym poniżej niniejszej informacji.

Uwaga! Zgłoszenia zewnętrze przekazywane do GIOŚ powinny dotyczyć zakresu działania Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska.

Kanały dokonywania zgłoszeń

Zgłoszenia można dokonać w następujących formach:

1. listownie na adres: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. Nr 3, 02-362 Warszawa - z dopiskiem na kopercie „zewnętrzne zgłoszenie sygnalizacyjne”;
2. elektronicznie na adres: sygnalista@gios.gov.pl;
3. za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej: /gios/sygnalisci;
4. za pośrednictwem nienagrywanej linii telefonicznej: 22 577 5030;
5. podczas bezpośredniego spotkania z upoważnionym pracownikiem GIOŚ, które zostanie zorganizowane w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku w tej sprawie (prośbę o spotkanie należy zgłosić wykorzystując wyżej wskazane kanały komunikacji).

Zgłoszenia anonimowe

Przyjętą w GIOŚ procedurę stosuje się również do informacji o naruszeniach prawa zgłaszanych anonimowo

 

Ochrona sygnalisty

Sygnalista podlega ochronie z chwilą dokonania zgłoszenia pod warunkiem, że miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia i że stanowi informację o naruszeniu prawa.

Sygnalista może wystąpić o wydanie zaświadczenia potwierdzającego objęcie ochroną, o której mowa w rozdziale 2 – „Zakaz działań odwetowych i środki ochrony” – ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz. U. poz. 928). Zaświadczenie wydawane jest w terminie miesiąca od dnia otrzymania żądania w tej sprawie.

Ochrona sygnalisty polega na zakazie podejmowania działań odwetowych. Zabronione jest także podejmowanie próby lub groźby zastosowania takich działań. Sygnalista, wobec którego dopuszczono się działań odwetowych, ma prawo do odszkodowania.

Uwaga! Osoba, która podejmuje działania odwetowe wobec sygnalisty, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2, a przypadku działania uporczywego podlega pozbawienia wolności do lat 3.

 

Ochrona danych osobowych sygnalisty

Dane sygnalisty oraz osoby, której dotyczy zgłoszenie podlegają szczególnej ochronie i są przetwarzane tylko przez osoby do tego upoważnione, które są obowiązane do zachowania tych danych w tajemnicy (szczegółowe informacje zawarte są w klauzuli informacyjnej dotyczącej przetwarzania danych osobowych).

 

Rozpatrzenie zgłoszenia

1. Po otrzymaniu zgłoszenia dokonywana jest wstępna weryfikacji zgłoszenia zewnętrznego, polegająca na ustaleniu czy zgłoszenie dotyczy naruszenia prawa oraz czy zgłoszenie dotyczy naruszeń prawa, których wyjaśnienie mieści się we właściwości GIOŚ. Sygnalista może zostać poproszony o przekazania dodatkowych informacji lub wyjaśnień dotyczących zgłaszanego naruszenia prawa.
2. W przypadku zgłoszenia należącego do właściwości GIOŚ sygnalista otrzymuje potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia w terminie 7 dni od dnia otrzymania zgłoszenia, chyba że zgłaszający nie podał adresu do kontaktu lub wystąpił wyraźnie z odmiennym wnioskiem lub występują uzasadnione powody, by sądzić, że potwierdzenie otrzymania zgłoszenia zagroziłoby ochronie tożsamości sygnalisty.
3. W przypadku zgłoszenia zewnętrznego dotyczącego naruszenia prawa w dziedzinie nienależącej do zakresu działania GIOŚ, zgłoszenie zostaje przekazane niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 14 dni od dnia dokonania zgłoszenia, do organu publicznego właściwego do podjęcia działań następczych. Sygnalista otrzymuje informację o przekazaniu zgłoszenia. 

 

Działania następcze podejmowane w związku ze zgłoszeniem zewnętrznym

Podejmowane w GIOŚ działania następcze mają na celu ocenę prawdziwości informacji zawartych w zgłoszeniu oraz w celu przeciwdziałania naruszenia prawa będącemu przedmiotem zgłoszenia. Działania następcze mogą mieć m.in. charakter:

• postępowania wyjaśniającego;
• wszczęcia kontroli;
• postępowania administracyjnego;
• wniesienia oskarżenia;
• działań w celu odzyskania środków finansowych.

 

Termin przekazania informacji zwrotnej

1. Sygnalista otrzymuje informację zwrotną w zgłoszonej sprawie w terminie nieprzekraczającym 3 miesięcy od dnia przyjęcia zgłoszenia lub w uzasadnionych przypadkach w terminie 6 miesięcy od dnia przyjęcia zgłoszenia.
2. Sygnalista zostanie poinformowany również o ostatecznym wyniku postępowań wyjaśniających wszczętych na skutek zgłoszenia zewnętrznego.
3. GIOŚ może nie podjąć działań następczych w przypadku, gdy zgłoszenie dokonane przez tego samego bądź innego sygnalistę dotyczy sprawy będącej już przedmiotem zgłoszenia i nie zwiera nowych informacji. Sygnalista otrzymuje wówczas informację o niepodjęciu działań następczych wraz z uzasadnieniem.
    

Możliwość dokonania zgłoszenia wewnętrznego

Gdy naruszeniu prawa można skutecznie zaradzić w ramach struktury organizacyjnej a sygnalista uważa, że nie zachodzi ryzyko działań odwetowych, należy korzystać z procedury zgłoszeń wewnętrznych.

 

Dane kontaktowe Rzecznika Praw Obywatelskich

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich

al. Solidarności 77

00-090 Warszawa

 

Uwaga! Szczegółowe informacje Biura Rzecznika Praw Obywatelskich na temat kanałów komunikacji dla sygnalistów dostępne są TUTAJ