BŁONICA

Błonica jest ostro i ciężko przebiegającą chorobą zakaźną wywołaną przez bakterie maczugowce błonicy (Corynebacterium diphteriae). Okres wylęgania choroby trwa najczęściej 2-5 dni.

Objawy

Objawy towarzyszące chorobie są zależne od produkowanej przez te bakterie toksyny, która wywołuje zmiany w sercu, układzie nerwowym oraz układzie oddechowym (zmiany martwicze w gardle, krtani, nosie, na migdałkach podniebiennych). Najczęstszą postacią jest błonica górnych dróg oddechowych – gardła i krtani.

Choroba rozpoczyna się gorączką, bólem gardła, trudnościami w połykaniu oraz powiększeniem węzłów chłonnych i powstawaniem silnie przylegających, szarych, półprzezroczystych lub czarnych zmian martwiczych na migdałkach podniebiennych, błonie śluzowej gardła, podniebieniu miękkim. Zmiany martwicze przy próbie oderwania krwawią.

Obszar objęty zakażeniem może obejmować także krtań i tchawicę (tzw. krup). Toksyna błonicza może powodować zaburzenia pracy serca (np. blok serca), późnymi objawami działania toksyny na układ nerwowy są objawy porażenne np. podniebienia miękkiego czy mięśni gałkoruchowych.

Zgony w przebiegu błonicy są powodowane głównie niewydolnością oddechową lub krążenia.

Drogi zakażenia

Rezerwuarem jest człowiek chory, ozdrowieniec lub nosiciel, rzadko zwierzę. Ponieważ maczugowce błonicy znajdują się w wydzielinie błon śluzowych oraz na skórze (np. na rękach po kichaniu) choroba szerzy się drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt z chorym, nosicielem, ozdrowieńcem jak również pośrednio przez kontakt z zanieczyszczonymi przez te osoby przedmiotami.

Jedynym skutecznym sposobem zabezpieczenia się przed zachorowaniem na błonicę jest podanie szczepionki przeciwko tej chorobie.

W Polsce obowiązkiem szczepień przeciwko błonicy objęte są dzieci i młodzież w wieku 1-19 r.ż.

Osoby dorosłe podróżujące do krajów występowania błonicy powinny rozważyć uzupełnienie szczepień przed wyjazdem za granicę. W tym celu należy skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny tropikalnej. Wizyta u tego specjalisty powinna odbyć się nie później niż 6-8 tyg. przed planowaną podróżą, co pozwoli na przyjęcie zalecanej przez lekarza profilaktyki.

Sytuacja epidemiologiczna błonicy na terenie Europy

Jest stabilna, przede wszystkim, dzięki wciąż wysokim poziomom uodpornienia w drodze szczepień ochronnych przeciwko tej chorobie populacji krajów UE. Obecnie przypadki błonicy w Europie występują sporadycznie.

Występowanie błonicy jest natomiast możliwe nadal w krajach, w których nie wprowadzono lub zaniedbano szczepienia, występuje przeludnienie i towarzyszące temu złe warunki sanitarne.