Informacje ogólne

W Unii Europejskiej przyjęto kompleksowe prawodawstwo w zakresie chemikaliów.

Głównymi aktami prawnymi w tym obszarze są: rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1907/2006 z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin (CLP).

Rozporządzenie REACH to akt prawny mający na celu poprawę ochrony środowiska i zdrowia człowieka przed zagrożeniami, jakie mogą stanowić substancje chemiczne. Przepisy rozporządzenia wprowadzają cztery podstawowe procesy dotyczące zarządzania chemikaliami:

a) rejestrację substancji produkowanych lub importowanych w ilości powyżej 1 tony rocznie,

b) ocenę substancji zgodnie ze wspólnotowym kroczącym planem działań,

c) udzielanie zezwoleń na produkcję i stosowanie niektórych substancji oraz

d) stosowanie ograniczeń w produkcji, stosowaniu i wprowadzaniu do obrotu niektórych substancji, mieszanin i wyrobów. REACH ma również na celu zwiększenie innowacyjności i konkurencyjności przemysłu chemicznego UE.

Rozporządzenie CLP wprowadza obowiązek klasyfikacji i oznakowania substancji chemicznych stwarzających zagrożenie oraz ich mieszanin, w celu poprawy ochrony pracowników, konsumentów i środowiska naturalnego poprzez przekazywanie informacji w łańcuchu dostaw o potencjalnych skutkach wywoływanych przez te substancje. Przepisy rozporządzenia wdrażają kryteria klasyfikacji i zasady oznakowania Globalnego Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów (GHS).

Należy pamiętać, że wprowadzanie do obrotu określonych grup chemikaliów, takich jak produkty biobójcze, środki ochrony roślin, leki czy kosmetyki objęte są odrębnymi przepisami.

Przepisy krajowe w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin zostały wdrożone ustawą z dnia
25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz. U. z 2019 r. poz. 1225 oraz z 2020 r. poz. 284, 322 i 1337).

Nadzór nad przestrzeganiem powyższych przepisów, w zakresie swojej właściwości, sprawują:

Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz Wojskowa Inspekcja Sanitarna
Inspekcja Ochrony Środowiska
Państwowa Inspekcja Pracy
Inspekcja Handlowa
Państwowa Straż Pożarna
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów
organy celno-skarbowe

Organem właściwym w rozumieniu art. 121 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 (REACH) oraz art. 43 rozporządzenia (WE) nr 1272/2008 (CLP) jest Prezes Biura do spraw Substancji Chemicznych.

Biuro ds. Substancji Chemicznych koordynuje pracą Krajowego Centrum Informacji w Polsce „REACH Helpdesk oraz CLP Helpdesk” powołanym w celu udzielania informacji producentom, importerom, dalszym użytkownikom i innym zainteresowanym stronom oraz porad dotyczących ich odpowiedzialności i obowiązków wynikających z przepisów ww. rozporządzeń REACH i CLP.