Nadzór nad warunkami higieny pomieszczeń i wymagań w stosunku do sprzętu używanego w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych
Do zakresu działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej w dziedzinie bieżącego nadzoru sanitarnego należy kontrola przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, m.in. dotyczących higieny procesów nauczania [1].
Jednym z elementów higieny procesów nauczania jest właściwy dobór mebli edukacyjnych do wymogów ergonomii.
Państwowa Inspekcja Sanitarna realizując zadania z zakresu zdrowia publicznego, systematycznie przeprowadza w przedszkolach oraz szkołach ocenę dostosowania mebli szkolnych do zasad ergonomii, w tym dokonuje weryfikacji, czy meble, a także sprzęt sportowy posiadają odpowiednie atesty lub certyfikaty.
Obowiązek zapewnienia odpowiedniego wyposażenia wynika z § 9 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. 2020 poz. 1604), zgodnie z którym szkoły i placówki nabywają wyposażenie posiadające odpowiednie atesty lub certyfikaty. Powyższe przepisy nakładają zatem obowiązek wyposażania szkół i placówek w sprzęt bezpieczny, odpowiadający wymaganiom Polskich Norm.
Do wyrobów, które są objęte wymogiem posiadania certyfikatu, należą:
- meble szkolne i przedszkolne – krzesła, ławki, stoliki, biurka a także regały, szafy itp. – przeznaczone do wszystkich pomieszczeń dydaktycznych użytkowanych przez dzieci i młodzież,
- urządzenia sportowe takie jak: drabinki, kozły, skrzynie, bramki do piłki ręcznej, nożnej, sprzęt do siatkówki, koszykówki itp.,
- urządzenia stanowiące wyposażenie placów zabaw dla dzieci: huśtawki, wieże, zjeżdżalnie, kolejki linowe, karuzele, urządzenia kołyszące itp.
Certyfikacja mebli szkolnych obejmuje certyfikaty zgodności z wymaganiami określonymi w polskich normach. Normy te dotyczą wymiarów funkcjonalnych oraz wymagań bezpieczeństwa i metod badań. Certyfikacja jest potwierdzeniem przez jednostkę certyfikującą (upoważnioną przez Polski Komitet Normalizacyjny), iż wyrób spełnia wymagania odpowiednich dokumentów normatywnych. Zatem certyfikat jest potwierdzeniem, że wyrób jest dobrej jakości i zapewnia bezpieczeństwo użytkowania.
Dodatkowo, w przypadku niektórych mebli, takich jak krzesła i stoliki, konieczne są specjalne atesty, które wskazują m.in. na dostosowanie wyposażenia do potrzeb użytkowników w określonych grupach wiekowych. Atesty wymagane są również między innymi w odniesieniu do środków czystości, wykładzin czy dywanów.
Meble i sprzęt zakupione po 1997 r. powinny posiadać certyfikaty zgodności z Polską Normą:
- PN-EN 1729-1:2016-02 - Meble - Krzesła i stoły dla instytucji edukacyjnych - Część 1: Wymiary funkcjonalne,
- PN-EN 1729-2+A1:2016-02 - Meble - Krzesła i stoły dla instytucji edukacyjnych - część 2: Wymagania bezpieczeństwa i metody badań.
Wyżej wymieniona norma podaje wymiary funkcjonalne i oznakowanie stolików i krzeseł w szkołach i przedszkolach. Dotyczy ona: mebli (stolików i krzeseł) o stałej wysokości oraz regulowanych, stołów wysokich, przy których pracuje się w pozycji stojącej i mebli, na których użytkowane są komputery lub inne urządzenia przenośne.
Podstawa prawna
[1] Art. 4 ust. 1 pkt 7 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2024 r. poz. 416)